20

Nasz przewodnik

26 czerwca 16 lipca 2009 * Kurier Galicyjski

BITWA POŁTAWSKA –

OBCHODZIMY, ALE NIE ŚWIĘTUJEMY

tu od koñca XVII wieku,

zosta³a obudowana ceg³¹.

Przypomina to s³ynn¹ zabawkê

DMYTRO ANTONIUK

rosyjsk¹ – matrioszkê, kiedy

tekst i zdjêcia

z wiêkszej zabawki mo¿na

wydobywaæ coraz mniejsze

Czêsto Po³tawa siê ko-

o takim samym kszta³cie.

jarzy z ga³uszkami, jest tu

Obok sta³ budynek zamo¿nego

nawet pomnik ga³uszki (ma-

Kozaka Magdenki, w którym

³ego piero¿ka – red.), dla

po batalii wypoczywa³ car

kogoœ jest to miasto „Eneidy”

Piotr I. W tym miejscu w 1849

Kotlarewskiego, wiêkszoœci

roku postawiono pomnik ze

Po³tawa kojarzy siê, oczy-

z³o¿onej broni z br¹zu i napi-

wiœcie, z bitw¹ 1709 roku,

sem: „Piotr I wypoczywa³ tu

której trzechsetlecie obcho-

po swoich bohaterskich czy-

dzone bêdzie w dniu 27

nach 27 czerwca 1709 roku”.

czerwca.

Wypocz¹wszy po „bohater-

Nie wiem, czy na Ukrainie

stwie” car uczestniczy³ w na-

mo¿na gdziekolwiek znaleŸæ

bo¿eñstwie dziêkczynnym w

poza Po³taw¹ jakiekolwiek

cerkwi spaskiej. Ten w³aœnie

miasto, w którym absolutna

fakt uratowa³ cerkiew przed

Jedna z sal muzeum „Pole bitwy po³tawskiej”

wiêkszoœæ pomników dotyczy

rozbiórk¹ z powodu jej stanu

jednego wydarzenia. Niemal¿e

we wszystkich zak¹tkach

miasta i bezpoœrednio na polu

Bitwy Po³tawskiej stoj¹ dzie-

si¹tki pos¹gów, monumentów,

pami¹tkowych kamieni etc. –

i wszystko dotyczy wydarzeñ

sprzed 300 lat! Pewnego dnia

wsiad³em do poci¹gu i poje-

cha³em „inspektowaæ” te

wszystkie znacz¹ce miejsca.

Opalona

armata szwedzka

Poci¹g ekspresowy relacji

„Kijów-Charków” przybywa

tu w bardzo dogodnym czasie

– o godz. 10.17. Przed nami

ca³y dzieñ i bardzo dobrze

mo¿na zd¹¿yæ obejœæ ca³e cent-

rum miasta, a tak¿e koniecznie

odwiedziæ muzeum-rezerwat

„Pole bitwy po³tawskiej”, które

jest zamykane o godz. 17.00

Wsiadaæ do marszrutki-

Rzeczy osobiste Karola XII

busika od razu na dworcu nie

warto, poniewa¿ jakieœ 500

metrów od niego, na ulicy

skim stylu cerkiewnym. Ar-

Piotra I. Majestatyczny pomnik

Ziñkowskiej, w swego rodzaju

chitekci nadali jej znacznie

chwa³y z poz³acanym or³em,

„studni”, powsta³ej dziêki

bardziej interesuj¹cego wy-

trzymaj¹cym w dziobie wie-

sowieckiej zabudowie oœmio-

gl¹du – zosta³a wybudowana

niec laurowy jest dzie³em

piêtrowych bloków stoi najbli¿-

w ukraiñskim stylu moder-

znanego rzeŸbiarza z Perers-

szy i najbardziej interesuj¹cy

nistycznym, co jest dodat-

burga – Geanta Tomasa de

Obraz Jurija Repina „Piotr I przed bitw¹ po³tawsk¹”

pomnik bitwy pod Po³taw¹ –

kowym powodem, by j¹

Tomona. W³aœnie on jest

kaplica, postawiona tu w

zobaczyæ. Za ni¹ – skromny

autorem Kolumn Rastralnych

„Tu by³ Jasio”

awaryjnego. Kilkaset metrów

1914 roku z okazji dwustu-

krzy¿ z czarnego marmuru z

w Petersburgu, które zdobi¹

dalej od wspomnianego pom-

lecia bitwy. Najbardziej

napisem: „Ku wieczystej pa-

dziobnice spalonych statków

Za g³ówn¹ z tych oœmiu

nika, zwi¹zanego z carem,

zaskakuje to, ¿e prawie nikt,

miêci Kozaków, którzy zgi-

tureckich.

ulic, które promieniœcie

zosta³ postawiony pomnik

nawet sami mieszkañcy Po³-

nêli za wolnoœæ Ukrainy na

Zamiast nich mamy lufy

biegn¹ sprzed placu Okr¹g-

ukraiñski – krzy¿ z napisem:

tawy, nie wiedz¹ o istnieniu

polu bitwy po³tawskiej w

prawdziwych szwedzkich

³ego, jest uwa¿ana PaŸdzier-

„Ku czci poleg³ych Kozaków

tej budowli. Bardzo szkoda.

roku1709”. Wybiegaj¹c do

mosiê¿nych armat, które

nikowa (¯owtnewa), zamkniêta

ukraiñskich”. Poniewa¿ nig-

Na jej fasadzie zachowa³y siê

przodu, powiem, ¿e jest to

stercz¹ w obwodzie coko³u.

dla samochodów. Tylko tu-

dzie siê nie uœciœla, o jakich

uszkodzone, ale dot¹d niesa-

jeden z dwu pomników po³-

Nie zauwa¿y³em, ¿eby miesz-

tejsze w³adze miejscowe wie-

Kozaków chodzi, mo¿na przy-

mowicie piêkne malowid³a,

tawskich ku czci Kozaków-

kañcy Po³tawy darzyli ten

dz¹, dlaczego do 2009 roku

puszczaæ, ¿e krzy¿ jest pomni-

bardzo przypominaj¹ce prace

patriotów…

pomnik jakimœ szczególnym

przetrwa³a nazwa ulicy, odda-

kiem Kozaków zaporoskich

Miko³aja Rericha. Po obu

Dopiero po tym, jak to

pietyzmem. Co wiêcej, kiedy

j¹ca niejako ho³d przewrotowi

Kostka Gordijenki oraz ¿o³-

stronach drzwi dot¹d mo¿na

obejrzymy, mo¿na wsiadaæ do

jest ciep³o, m³odzie¿ obsiada

bolszewickiemu, wskutek

nierzy Iwana Skoropadskiego,

zobaczyæ tablice pami¹tkowe.

trolejbusu albo busa i jechaæ

go ze wszystkich stron, pije

którego zginê³y tysi¹ce miesz-

walcz¹cych po stronie Rosjan.

Na jednej z nich s¹ s³owa: „Ku

do centrum, a œciœlej - do placu

na schodach piwo lub gra na

kañców Po³tawy. Gdzieœ tak

pamiêci bardzo dobrego spot-

Okr¹g³ego (Kruhloji ploszczi).

gitarze. Niektóre dziewczyny,

na œrodku ulicy PaŸdzier-

Czy stanie pomnik

kania w tym miejscu impera-

Plac Okr¹g³y – to rzeczy-

kiedy jest s³onecznie, lubi¹

nikowej, po lewej, jeœli bê-

Mazepy i Karola XII?

tora Miko³aja II z wybranymi

wiste centrum Po³tawy. Od

siê tu opalaæ. Obok jest coœ

dziemy szli od placu Okr¹g³ego,

Ulica PaŸdziernikowa koñ-

osobami z guberni po³taw-

tego placu na wszystkie strony

w rodzaju placu tanecznego,

zobaczymy jedn¹ z najstar-

czy siê placem Katedralnym

skiej w dniu 26 czerwca 1909

œwiata promieniœcie rozchodzi

na którym ró¿ne figury wy-

szych cerkwi w mieœcie –

(Sobornym) i w³aœnie to

roku”. Kaplica, na której s¹

siê osiem ulic, a na œrodku

chylaj¹ panie i panowie po 60.

Spask¹. Mnie zaskoczy³o to,

miejsce ma szansê na to, by

tak „poddañcze” napisy, mia-

stoi pierwszy w tym mieœcie

Jednym s³owem, absolutnie

¿e jest to, rzec mo¿na, cerkiew

stan¹³ tu pierwszy – z praw-

³aby, wedle logiki, zostaæ

pomnik, postawiony z okazji

normalne

zachowania

w cerkwi: pierwotna drew-

dziwego zdarzenia – pomnik

wybudowana w moskiew-

setnej rocznicy zwyciêstwa

europejskie.

niana œwi¹tynia, która sta³a