img
13
Kurier Galicyjski * 14 – 27 stycznia 2011
szeniem ostatnich poważniejszych
List do redakcji
grałyśmy cztery piękne pozycje w
(z Kijowskiego Domu Nauczyciela)
oddziałów partyzanckich na wiosnę
aranżacji polskiego kompozytora ze
w pięknych strojach szlacheckich;
1864 roku oznaczało właściwie ko-
Lwowa Stanisława Niewiadomskiego
która wzniośle wykonała takie znane
niec Powstania Styczniowego. Po-
Droga redakcjo ,,Kuriera Galicyjskiego”! Jestem pod wraże-
(1922 r.) na zaproszenie ukraińskiego
i lubiane kolędy, jak: „Wśród nocnej
jedyncze grupy partyzantów działały
niem Waszego pisma! Od czasu do czasu trafi mi do rąk bezcen-
radia do Złotego Funduszu Biblioteki
ciszy” „Gdy się Chrystus rodzi”, „W
jeszcze do września 1864, jednak nie
ny egzemplarz, który z ciekawością czytam.
Dźwiękowej: „Lulajże Jezuniu”, „Jezu
żłobie leży”; „Przybieżeli do Betlejem”;
posiadając wsparcia stopniowo ule-
Jestem studentką V roku Kijowskiego Slawistycznego uniwer-
malusieńki”, „Anioł pasterzom mówił”,
„Dzisiaj w Betlejem” i inne… Na orga-
gały rosyjskiemu wojsku. Najdłużej,
sytetu. Od czterech lat śpiewam w folklorystycznym zespole pol-
„Gdy się Chrystus rodzi”. Corocznie
nach przygrywała znakomita Helena
bo aż do maja 1865 roku, przetrwał
sko-ukraińskim „Jaskółki” którego założycielką i niezmienną kie-
nadaje 3-4 audycje radiowe na całą
Arendarewska. Nowością tego se-
na Podlasiu odział księdza Stanisła-
rowniczką od 20 lat jest bardzo miła i utalentowana pani Wiktoria
Ukrainę – I program, II „Promiń” III
zonu był wspaniały akompaniament
wa Brzóski. Ksiądz zginął na szubie-
Radik, absolwentka Akademii muzycznej im. P. Czajkowskiego
„Radio-Kultura”, poświęcone obcho-
instrumentalnego trio w składzie:
nicy w Sokołowie Podlaskim.
w Kijowie, prezes Kijowskiego Narodowościowo-Kulturalne-
dom rzymskokatolickiego Bożego
Iryny Gołowacz (skrzypce), Tatiany
go Stowarzyszenia Polaków ,,Zgoda”. Dzięki zespołowi więcej
Narodzenia oraz polskim tradycjom
Ostapczuk (harfa), Oleny Ulianowej
dowiaduję się o tradycjach, historii i kulturze Polskiej, wykonuję
Skutki upadku Powstania
Było największym polskim po-
sporo polskich pieśni patriotycznych i piosenek ludowych, byłam
wstaniem narodowym, spotkało się
w kraju moich przodków, w Polsce, zwiedziłam Ukrainę. Obec-
z poparciem międzynarodowej opi-
nie przygotowujemy do wydania album muzyczny, mamy wiele
nii publicznej. Miało charakter woj-
koncertów i wieczorów tematycznych. Działalności zespołu by-
ny partyzanckiej, w której stoczono
łoby warto poświęcić specjalny artykuł. Obecnie spróbowałam
ponad 1200 bitew i potyczek, mimo
wyświetlić konkretny temat.
początkowych sukcesów zakończy-
ło się klęską powstańców, z których
„bóg się rodzi” –
kilkadziesiąt tysięcy zostało zabitych
w walkach, blisko 1 tys. straconych,
koncert
ok. 38 tys. skazanych na katorgę lub
zesłanych na Syberię, a ok. 10 tys.
wyemigrowało. Wilno zostało spacy-
bożonarodzeniowy
fikowane przez oddziały Murawjowa-
„Wieszatiela” – jak go scharakteryzo-
wano. Rozstrzelano lub powieszono
w kijowie
Świąteczny koncert w kościele św. Aleksandra w Kijowie
około 700 mieszczan.
Po upadku powstania Kraj i Litwa
świątecznym, zapoznaje słuchaczy z
(wiolonczela),  którego  oryginalne
pogrążyły się w żałobie narodowej. W
historią tej czy innej kolędy polskiej,
brzmienie stworzyło niepowtarzalny
Walentyna Gomon tekst
1867 r. zniesiono autonomię Królestwa
akcentując uwagę na podobieństwie
pastoralny koloryt do znanych kolęd:
Wiktor Gomon zdjęcia
Polskiego. W latach 1869-1870 setkom
niektórych polskich i ukraińskich
„Cicha noc”, „Lulaj że, Jezuniu”, ,,Je-
miast, wspierających powstanie ode-
kolęd w kontekście historyczno-kul-
zus malusieńki”…
Świąt Bożego Narodzenia nie
brano prawa miejskie, doprowadzając
turowym. W swoich występach za-
Śpiew kolęd był przeplątany wier-
można sobie wyobrazić bez śpie-
je tym samym do upadku, w 1874 r.
wsze staram się pokazać melodyjne
szami w wielce emocjonalnym wyko-
wania kolęd, które rozbrzmiewają w
zniesiono urząd namiestnika, w 1886
i poetyckie piękno polskiej kolędy, a
naniu członków Kijowskiego Narodowo-
kościołach, w rodzinach przy świą-
r. zlikwidowano Bank Polski; skasowa-
poprzez fachowe wykonanie włączyć
ściowo-Kulturalnego Stowarzyszenia
tecznym stole obok choinki, wśród
no wszystkie klasztory w Królestwie,
je do arcydzieła polskiej muzyki wo-
Polaków „Zgoda”: Iwanny Cerkowniak,
przyjaciół, zebranych na spotkaniu
skonfiskowano ok. 1600 majątków
kalnej” – mówi Wiktoria Radik.
Oli Mładzijewskiej i Anny Bagriaszowej.
opłatkowym. Niestety jeszcze nie tak
ziemskich, wystawiając je na licytację
Tegoroczny koncert bożenarodze-
Pani Wiktoria w pięknej koncertowej
dawno, tak dobrze nie było. Dziś i na
Śpiewa Wiktoria Radik
lub oddając w użytkowanie oficerom
niowy pod tytułem „Bóg się rodzi” od-
kreacji, jako bogata w talenty artyst-
Ukrainie ta tradycja co raz bardziej się
rosyjskim, którzy przyczynili się szcze-
był się 26 grudnia tuż po świątecznej
ka, wykonywała jednocześnie kilka
rozpowszechnia. Zawdzięczamy to
nie lata w kościele św. Aleksandra.
gólnie do stłumienia powstania. Rozpo-
Mszy świętej, w przepięknie wystro-
funkcji: prowadziła koncert, dyrygo-
nie tylko wielce szanownym księżom
Nauczałam dzieci, młodzież i osoby
częto intensywną rusyfikację ziem pol-
jonym najstarszym kościele Kijowa
wała zespołem, a jej pełen wdzięku
proboszczom, chórom parafialnym, a
dorosłe, rozpowszechniałam setki
skich. Zlikwidowano cerkiew obrządku
– św. Aleksandra w centrum stolicy,
i serdeczności aksamitny sopran w
również osobom zaangażowanym w
egzemplarzy nut i tekstów. Wykony-
unickiego, a także zamknięto wyższe
na wzgórzu nad Dnieprem. Na kon-
solówkach wznosił emocje rozczulonej
promocję kultury polskiej.
wałam kolędy w różnych aranżacjach:
uczelnie w Warszawie i Puławach.
cert pospieszyli parafianie z różnych
publiczności wysoko pod kopułę świąty-
Jedną z takich osób, która od wielu
śpiewałam je sama, śpiewał mój ze-
Po stłumieniu powstania znacz-
świątyń katolickich i prawosławnych
ni. Po zakończeniu koncertu i wspólnym
lat poświęca swój czas, energię i talent
spół, „Jaskółki” (na głosy), śpiewali
na część społeczeństwa Królestwa
Kijowa, a nawet przyjaciele zespołu –
(na bis) odśpiewaniu „Bóg się rodzi”,
muzyczny jest dobrze znana na Ukra-
zaproszeni artyści-tenorzy i barytony,
i Litwy uznała dalszą walkę zbrojną
przedstawiciele różnych narodowości:
ksiądz Leszek Tokarzewski serdecz-
inie i w Polsce, jako osoba zasłużona
mezzosopran; a capella, i przy akom-
z zaborcą rosyjskim za bezcelową
Niemcy, Estończycy, Rosjanie Ukraiń-
nie podziękował artystom ciepłym sło-
dla kultury obu państw, śpiewaczka
paniamencie organów, fortepianu,
i zwróciła się ku pracy organicznej.
wem i słodyczami, pod huczne oklaski
cy, Ormianie, Litwini i inni. W koncercie
i dyrygent chóru Wiktoria Radik.
akordeonu guzikowego, a nawet in-
Powstanie przyczyniło się do korzyst-
wdzięcznych słuchaczy.
uczestniczyła młodzież polsko-ukraiń-
„Temat jest bardzo interesują-
strumentów dawnych – lutni, blok-fletu,
niejszego niż w dwóch pozostałych
skiego zespołu ludowego „Jaskółki”
cy. Osobiście okres Świąt Bożego
liry kołowej, staroświeckiej bandury.
zaborach uwłaszczenia chłopów. Fak-
Narodzenia przeżywam bardzo głę-
Corocznie mamy 5 – 7 koncertów bo-
tycznie udział chłopów w oddziałach
Z okazji Świąt Bożego Narodzenia i Nowego 2011
boko. Znam dużo kolęd, uwielbiam
żonarodzeniowych. Śpiewałam kolędy
partyzanckich znacznie wtedy wzrósł.
roku w imieniu Kijowskiego Narodowościowo-Kul-
je śpiewać. Po raz pierwszy zorga-
w wioskach i miastach na Ukrainie i w
Lecz opuścili je oni, po ogłoszeniu 2
nizowałam koncert kolęd polskich 18
Polsce, (nawet na Zamku Królewskim
turalnego Stowarzyszenia Polaków ,,Zgoda” naszego
marca 1864 r. dekretu carskiego o
lat temu. Potem tradycyjnie corocznie
w Warszawie), w małych i ogromnych
prezesa Wiktorii Radik i młodzieży folklorystycznego
uwłaszczeniu i przyznaniu chłopom
organizowałam koncerty, odczyty, lek-
salach koncertowych, w kościółkach
zespołu polsko-ukraińskiego ,,Jaskółki,, z Kijowa ży-
na własność użytkowaną ziemię.
cje-koncerty na zaproszenie różnych
i katedrach, nawet na ulicy, na mrozie,
czę Państwu dużo zdrowia, szczęścia i pomyślności w
Epilogiem tego zrywu narodowe-
instytucji państwowych, organizacji
na wielkich udekorowanych scenach,
pracy oraz szerokiego grona zadowolonych i wdzięcz-
go był wybuch powstania zabajkal-
społecznych, ambasady i konsulatu
na centralnych placach. Wspólnie z
nych czytelników!
skiego, zorganizowanego przez pol-
RP, w kościele św. Mikołaja, a ostat-
pianistką Heleną Arendarewską na-
skich zesłańców – byłych uczestników
Powstania Styczniowego w Syberii
święta w polskie grupie przedszkolnej we Lwowie
List do redakcji
Wschodniej. W 1865 r. zawiązał się
spisek wśród budujących drogę wo-
Okres Świąt Bożego Narodzenia
najmniejszych dzieci, które zapaliły
kół Bajkału (ok. 700 osób). Spiskowcy
– to szczęśliwy czas. Czas wspólnej
gwiazdeczki na szopce, wiewióreczki
zamierzali przedostać się do Chin. 24
radości, kolędowania i muzykowania,
i zajączki, taniec starszaków-Mikołaj-
VI 1866 wybuchło się powstanie, lecz
czas składania życzeń, wręczania
ków z dzwoneczkami.
szybko zostało stłumione przez woj-
prezentów swoim bliskim. Dzieciom
Goście, rodzice i cała przedszkolna
sko rosyjskie.
z grupy „Słoneczko”, działającej w
rodzina otrzymali najlepsze świątecz-
Powstanie pozostawiło trwały ślad
przedszkolu nr 131 we Lwowie, Boże
ne i noworoczne życzenia od pani
w literaturze XIX i XX wieku w kraju, na
Narodzenie kojarzy się z choinką,
dyrektor przedszkola Lubomyry Bed-
Litwie i na Białorusi.
prezentami, małym Jezuskiem, sian-
narczyk. A ode mnie dla wszystkich i dla
Pojawiły się dzieła inspirowane,
kiem, szopką.
siebie – wszystkiego najlepszego w
bądź mieszczące fragmenty powiąza-
29 grudnia już od progu przed-
Nowym Roku!
ne z wydarzeniami Powstania, jak np.
szkola można było wyczuć atmosferę
Spełnienia marzeń, również tych
„Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej,
świąt. Piękna choinka, a tuż obok niej
głęboko skrywanych. Życzę wszyst-
czy „Noce i dnie” Marii Dąbrowskiej.
szopka bożonarodzeniowa, zrobiona
kim i każdemu z osobna: zdrowia,
W sztuce polskiej do tematu Po-
przez kierownika muzycznego Pe-
pokoju, życzliwości.
Dzieci zaprezentowały montaż
resowaniem i skupieniem wysłuchali
wstania nawiązywali Artur Grottger w
trunelę Chmil. Maluchy w pięknych
słowno-muzyczny, związany ze świę-
małych aktorów. A popatrzeć było na
Olga Krankowska
swoim cyklu „Polonia” i „Lithuania”, a
ubraniach, rodzice i goście wzruszeni
tem Bożego Narodzenia i Nowym
co: tutaj i scenka, gdzie mała Dorotka
wychowawczyni grupy
także Jan Matejko w „Polonii”.
i szczęśliwi.
Rokiem. Wszyscy z wielkim zainte-
z darami spieszy do Jezuska i taniec
„Słoneczko”