Wyjęte z karty pamięci

20

14 – 27 stycznia 2011 * Kurier Galicyjski

ceGieŁka W daWNym herbie LWoWa

ALEKSANDER NIEWIńSKI

Matka przyroda rozporzą-

dziła się tak, że glina po wy-

paleniu nie tylko zmienia ko-

lor, ale również nabiera mocy.

W pewnym momencie, dzięki

Panu Bogu, człowiek zrozu-

miał, że darowano mu dobry

materiał budowlany i wymy-

ślił cegłę. Po długiej i rzetelnej

pracy, w wyniku mistrzostwa

i oczywiście miłości, stwo-

rzono w końcu cegłę, mo-

gącą zastąpić nawet kamień

przy budowie miast i murów

obronnych.

Obecnie starą lwowską ce-

głę, można kupić pojedynczo.

Król Kazimierz III Wielki (1310-1370), mal. M. Bacciarelli

Przez długie wieki nie straciła

ona swej mocy. ceny, według

relacji kolekcjonerów, na pew-

ne, bardzo rzadkie jej gatunki,

sięgają nawet 400 hrywien

(50 dolarów USA w przeli-

Dawny herb Lwowa

czeniu) za egzemplarz. Inte-

resanci nieraz dekorują nią

współczesne wille albo przed-

siębiorczo zdobią kawiarnie

w stylu „retro”. W taki więc

sposób niektórzy obywatele

współczesnego Lwowa pra-

gną wyrazić własną miłość do

historii swego miasta lub cho-

ciaż sztucznie „ogrzać się” w

Król Jan III Sobieski (1629-

blasku świetności dawnych

1696), mal. Jan Matejko

czasów.

Historycy różnie datują założenie

nim nawet 9 razy. Słusznie, ponieważ

Królowa Jadwiga (1374- 1386),

Lwowa, ale na pewno nikt nie zaprze-

urodził się ten wielki Polak na ziemi

mal. M. Bacciarelli

czy, że heraldyczny lewek, wspiera-

lwowskiej, w Zamku Oleskim, poło-

jący się niegdyś o skałę, ukazał się

Zakonu OO. Bonifratrów. Jan Sobie-

żonym 75 km na wschód od Lwowa,

Pozostałości Wysokiego Zamku

w pewnym czasie w herbie miasta,

ski w 1659 r., będący wówczas het-

gdzie później często mieszkał i zgro-

dać, pijać i sypiać, bo mając Boga za

krocząc przez bramę muru obron-

manem, ufundował właśnie budowę

Unii Lubelskiej. Sypano go na górze

madził liczne dzieła sztuki.

pomocnika, nie obawiał się tego, co

nego. Oficjalne nadanie miastu tego

klasztoru. Herb Sobieskich „Janina”,

zamkowej w latach 1869 – 1900 ku

Popularność Jana III Sobieskiego,

by mu człowiek uczynił. Oszczerców

herbu nastąpiło w 1526 r. przez kró-

umieszczony na fasadzie budynku

czci 300. jubileuszu tej Unii. Z tarasu

jako wybitnego wodza i organizatora

zaś, gdy ich znajdował, kazał piętno-

la Polski Zygmunta I, lecz bez więk-

potwierdza tę informację. W 1687

widokowego, urządzonego na szczy-

wojska, sprawdziła się niejednokrotnie

wać na twarzy rozpalonym żelazem.

szych zmian wizerunku, na podstawie

r. klasztor został przebudowany na

cie Kopca, stojąc pod powiewającą

jeszcze przed powszechnie znaną w

Za jego czasów żaden z potężnych

średniowiecznych pieczęci miejskich.

szpital i przytułek dla inwalidów wo-

niebiesko-żółtą flagą ukraińską (do-

historii dziejów Europy Odsieczą Wie-

panów lub szlachty nie śmiał biedne-

Mowa o murze nie jest przypadkowa,

jennych. W 1783 r. szpital przekształ-

bry znak), można radować się piękną

deńską. W licznych prowadzonych

mu gwałtu czynić – wszystko się są-

ponieważ dobrze wiadomo który to z

cono z klasztornego w wojskowy. Od-

panoramą miasta.

wojnach również skutecznie obronił

dziło według szali sprawiedliwości”.

królów polskich zastał kraj drewniany,

cinek z dziejów tego szpitala w czasie

W  ilustrowanym  przewodniku

Lwów. Miłośnicy historii Lwowa do-

Jerzy Janicki, lwowianin i znawca

a zostawił murowany…

II wojny światowej podano w ostatnim

„Lwów” (wydawnictwo „Centrum Euro-

brze wiedzą, gdzie zachował się duży

historii Lwowa, w swej książce „Ni ma

Określenie to oczywiście dotyczy

nr KG z ubiegłego roku, w artykule

py”) o Kazimierzu Wielkim wspomina

kamień, upamiętniający zwycięstwo

jak Lwów” o tamtych czasach pisał

Kazimierza Wielkiego (1310-1370),

pod tytułem „Lwowskim śladem gene-

się niestety tylko raz, mianowicie jest

króla Jana III Sobieskiego nad Tata-

następująco: „Okrutne spustoszenie

jedynego króla Polski, nazywanego

rała Andersa”.

wzmianka o roku 1340 r., czyli z pierw-

rami, odniesione 24 sierpnia 1675 r.

zastał Kazimierz we Lwowie; ludność

Wielkim, ostatniego z wielkiej dynastii

Inną budową, którą zawdzięcza

szej jego wyprawy na Lwów… Celem

w bitwie na podmiejskich polach w

tak była zdziesiątkowana przez ordę,

Piastów. W ubiegłym roku przypa-

Lwów decyzji Jana III Sobieskiego są

tej wyprawy było wyegzekwowanie

pobliżu wsi Lesienice.

że kiedy królewscy statyści przystą-

dał jubileusz jego urodzin, a również

świątynie zakonu Trynitarzy (Św. Trój-

spadku po swoim siostrzeńcu Bolesła-

Większości turystów bardziej jed-

pili do spisywania ludności, pośród

śmierci. Niestety obeszło się bez

cy). Sprowadzono ten zakon z Hisz-

wie Trojdenowiczu. Tak to było w całej

nak znana jest kamienica pod nr 6

Ormian, Żydów, Polaków i Niemców

wspomnień, a przecież był niegdyś

panii, a celem jego było wykupywanie

ówczesnej Europie.

na lwowskim Rynku, zwana królew-

naliczyli się Rusinów ledwie czterna-

bardzo lubianym i szanowanym we

jeńców chrześcijańskich od niewier-

Trudno przeliczyć w jednym arty-

ską, gdyż odziedziczył ją po ojcu Jan

stu”. Zaznaczymy, że już w 1360 r.

Lwowie królem. Dlatego możemy po-

nych. Pierwszy swój klasztor zało-

kule wszystkich królów Polski, którzy

III Sobieski. Obecnie mieści się tam

we Lwowie rozpoczęto budowę Ka-

zwolić sobie przywołać chociaż krót-

żyli Trynitarze na terenie ówczesnej

bronili Lwowa i jego mieszkańców

Muzeum Historyczne. Przed II wojną

tedry Łacińskiej.

kie przypomnienie o nim, zaczerpnię-

Rzeczpospolitej właśnie we Lwowie,

przed stałym zagrożeniem z południa

światową mieściło się tu Muzeum Na-

Oczywiście, że zasady swego

te z „Kroniki Krakowskiej”: „Albowiem,

w 1681 r. Przy bramie Krakowskiej

i wschodu i którzy przyczynili się ku

rodowe im. Jana III Sobieskiego. Tuż

panowania Kazimierz Wielki stosował

wedle proroka, miłował pokój, prawdę

zbudowali pomieszczenie klasztorne,

jego rozbudowie i świetności.

obok, pod nr 9, w dawnym pałacu ar-

również z powodzeniem we Lwowie.

i sprawiedliwość: był najżarliwszym

a w 1703 r. rozpoczęli budowę nowej

Ponieważ o Władysławie Jagiel-

cybiskupów łacińskich, gościł w swoim

Dał miastu autonomię wedle prawa

opiekunem i obrońcą dobrych i spra-

świątyni pod wezwaniem Św. Trójcy,

le nieco przypominano we Lwowie

czasie król Jagiełło z Jadwigą, tu zmarł

magdeburskiego, zbudował mury do-

wiedliwych, zaś najsroższym prześla-

którą zakończyli w 1748 r. Po I rozbio-

w ubiegłym roku, w związku z jubi-

król Michał Korybut Wiśniowiecki.

okoła grodu, oraz baszty obronne, a

dowcą złych, grabieżców, gwałtowni-

rze Polski, w 1783 r., rząd austriacki

leuszem zwycięstwa w bitwie grun-

Organizatorskie zdolności Jana III

nade wszystko dwa zamki z kamienia

ków i oszczerców. Kto tylko popełniał

zlikwidował zakon trynitarski. W dru-

waldzkiej, przypomnimy trzeciego z

Sobieskiego w obronie Ojczyzny po-

– Wysoki i Niski. Pozostałości Wy-

łotrostwa lub kradzieże, chociaż to

giej połowie XIX w. na ruinach byłego

kolei, niegdyś bardzo lubianego we

zostawiły we Lwowie również ślad o

sokiego Zamku turyści mogą podzi-

była szlachta, tego kazał ścinać, to-

kościoła została zbudowana cerkiew,

Lwowie króla Polski Jana III Sobie-

charakterze charytatywnym. Na ul. Ły-

wiać po dzień dzisiejszy, wspinając

pić i głodem morzyć, z braćmi ich i

znana od 1906 r. jako cerkiew Prze-

skiego (1629-1696). W wyżej wspo-

czakowskiej pod nr 26 zwraca uwagę

się jeszcze wyżej – na szczyt Kopca

krewnymi jednakże nie przestając ja-

mienienia Pańskiego.

mnianym przewodniku mówi się o

barokowa fasada dawnego szpitala