15

Kurier Galicyjski * 15 – 28 lutego 2011

Lwowskie spotkania

koncert polskich

i ukraińskich kolęd z dyrektorem adolfem juzwenką

we Lwowie

JUrIJ smIrNOw

tekst i zdjęcie

Dyrektor zakładu Naro-

dowego im. Ossolińskich we

wrocławiu adolf Juzwenko

jest postacią szeroko znaną

i cenioną nie tylko wśród inte-

lektualistów w Polsce, ale też

we lwowie. Jego inicjatywa

współpracy z Biblioteką im.

wasyla stefanyka we lwowie,

innymi instytucjami i muze-

ami miasta, jest najlepszym

przykładem owocnych pol-

sko-ukraińskich stosunków

kulturalnych. Pomimo wielu

trudności, niechęci czy uprze-

dzeń, Juzwence udaje się

stworzyć atmosferę współ-

pracy, tak niezbędnej po obu

Kapela „Drewutnia”

stronach granicy.

Dyrektor wspaniale zdaje so-

KONsTaNTy Czawaga

bie sprawę z ogromnego znaczenia

tekst i zdjęcia

współpracy narodów o wspólnej hi-

storii i dziedzictwie kulturowym. Pomi-

Dzięki informacji naszych

mo tragicznych doświadczeń II wojny

światowej, niemożliwym jest wykre-

czytelników, reporterzy „Ku-

ślenie kilku wieków sąsiedztwa Pola-

riera” mieli możliwość trafić

ków i Ukraińców w jednym państwie.

na bardzo ciekawy i wzru-

Są to narody bardzo bliskie sobie pod

szający koncert wiekowych

względem kultury, mentalności, dą-

wy Rosji Andrij Aleksyk zaprezento-

polskich i ukraińskich kolęd

żeń narodowych. Nie dziwota więc,

wał słuchaczom archaiczną kolędę

regionalnych, który 29 stycz-

że wspólna historia zostawiła nam

adolf Juzwenko

z Zakarpacia. Miłą niespodzianką ze

nia b.r. odbył się w Pałacu

do rozwiązania tak wiele zagadnień,

strony ukraińskich bandurzystów było

sztuki we lwowie z udziałem

Powinniśmy teraz ustalić program

Ukrainy. Hrabia uznał, że kultura jest

w tym trudnych. Często ludzie na

to, że zaśpiewali oni parę tekstów po

kapeli bandurzystów „Kar-

wspólnego ze stroną ukraińską ich

najskuteczniejszym orężem w walcę

Ukrainie i w Polsce nie rozumieją i nie

opracowania i skutecznego z nich

o tożsamość narodową i miał rację.

polsku. Stare łemkowskie, polskie i dość

widzą ogromnej historycznej korzyści

paty” i lubelskiej kapeli „Dre-

korzystania. Dzięki temu podejściu,

Ossolineum stało się mitem. Polacy

zgodnego życia dwóch kultur.

znane ukraińskie kolędy usłyszeliśmy

wutnia”.

zbiory Ossolineum pojechały ze Lwo-

mówią o nim, jako o jednym z najbar-

Historia uczy nas, że fenomeny

w wykonaniu kapeli „Drewutnia”. Sala

Przed rozpoczęciem koncertu,

wa na gościnną wystawę do Wiednia.

dziej udanych projektów XIX w.

kultury i sztuki powstają właśnie na gra-

oczywiście nie pozostała obojętna –

Konsul RP Marcin Zieniewicz przy-

Nic nie przepadło, wszystkiego się

W Zakładzie im. Ossolińskich zna-

nicy międzykulturowej, w środowisku

śpiewała znane teksty z artystami i na-

witał obecnych na sali: grekokatolic-

doliczono. Ukraina i Polska wreszcie

lazły się pamiątki, przy których trudno

wielonarodowym. Często zapominają

gradzała ich szczerymi brawami.

kiego biskupa pomocniczego lwow-

są niepodległymi państwami, powin-

nie uronić łzy, np.: rękopis narodowej

o tym nie tylko politycy, ale również

„Tak było zawsze na tym naszym

skiego Benedykta Aleksijczuka, wi-

ny dbać pieczołowicie dziedzictwo

epopei „Pan Tadeusz” Adama Mic-

naukowcy. Dążenia do zamknięcia się

pograniczu – powiedział „Kurierowi”

kariusza generalnego archidiecezji

kulturowe swych narodów. Bardzo

kiewicza. Kiedy w 1990 r. do Zakładu

jedynie we własnym kręgu, poszuki-

Jarosław Mełech, kierownik arty-

lwowskiej ks. prałata Józefa Pawlicz-

ważnym dla nas jest to, by Ukraina w

przyjechał Jan Nowak-Jeziorański, to

wania natchnienia jedynie w granicach

2090 roku obchodziła swoje stulecie.

usiadł przy rękopisie we wzruszeniu

styczny kapeli „Karpaty”. – Wiele razy

własnej kultury, doprowadzają do kul-

ka oraz przedstawicieli społeczności

Powinna stać się ona częścią Unii Eu-

i nie ukrywał łez. Takich relikwii jest

turowego ograniczenia.

występowaliśmy w Polsce podczas

polskiej i ukraińskiej. „Zaczynamy

ropejskiej. Na drodze państwa ukraiń-

wiele w historii Polski i Ukrainy. Nie

Adolf Juzwenko widzi stosun-

okresu Bożenarodzeniowego. Z ra-

nowy rok tym wspólnym projektem –

skiego do UE stoją liczne przeszkody

może dziwić emocjonalny stosunek

ki polsko-ukraińskie w europejskiej

dością witano ukraińskie kolędy na

zaznaczył konsul Zieniewicz. – Spo-

i nie chcielibyśmy, by jedną nich stał

Polaków do zbiorów Ossolineum.

perspektywie. Trudno jest budować

różnych festiwalach. Jest to dla nas

tykamy się w wyjątkowym okresie,

się spór o zbiory ossolińskie.

Uznaliśmy jednak, że nie warto kru-

mosty współpracy, a jeszcze trudniej

coś fantastycznego, zwłaszcza dla

kiedy to i Polacy – rzymskokatolicy,

Pragnieniem moim jest to, by na-

szyć kopii, powinniśmy się wspierać

jest odbudowywać niegdyś zburzo-

naszych niewidomych bandurzystów.

i Ukraińcy mogą śpiewać kolędy.

sza współpraca stała się pomostem,

nawzajem. Zastanówmy się, jak roz-

ne. Działalność dyrektora Zakładu

Śpiewamy też po polsku. Występuje-

Jest to kolejne miłe wydarzenie,

ułatwiającym wspólnocie międzyna-

wiązać problem postawiony przed

Narodowego im. Ossolińskich można

my w kościołach. Wszędzie w Polsce

które łączy nasze narody”. Dyrek-

rodowej dostęp do polskiego dzie-

nami przez historię tak, aby obie stro-

określić jako inicjatywę od dołu – nie

dzictwa narodowego stworzonego we

ny były zadowolone. Praca trwa już

przyjmują nas po przyjacielsku, za-

tor Pałacu Sztuki we Lwowie Jurij

pracuje na polecenie ministerstwa

Lwowie. Innej drogi nie ma. Zbliżenie

ponad 10 lat. Postępu nie było, kiedy

czy partii politycznej, lecz z własnej

wsze mamy bardzo dobre warunki.

Hnatkowskyj złożył podziękowanie

między naszymi instytucjami było ko-

dyskusje toczyły się na płaszczyźnie

potrzeby działania w tym kierunku.

Koncert kolęd ukraińskich i polskich

dyrekcji Pałacu Kultury z Przemyśla

lejnym argumentem ku zbliżeniu Pol-

międzyrządowej. W Kijowie i Warsza-

Współpraca między Zakładem Naro-

we Lwowie jest naszym pierwszym

oraz Konsulatowi Generalnemu RP

ski i Ukrainy.

wie toczyły się spory, a myśmy stali

dowym im. Ossolińskich we Wrocła-

wspólnym koncertem z „Drewutnią”,

we Lwowie, którzy sprowadzili pol-

W ciągu lat 2004-2010 udało się

w miejscu. Kiedy przenieśliśmy się na

wiu i Biblioteką im. Wasyla Stefanyka

oby nie ostatnim. Potrzebujemy wię-

ską kapelę na Ukrainę.

zeskanować we Lwowie 2.378.838

niższy poziom – zawiązał się kontakt

we Lwowie urosła przez ostatnie 18 lat

cej takich spotkań”.

Zadziwiające, że przeważna więk-

unikatowych dokumentów. Mam na-

między dyrektorami dwóch instytu-

od zera do rangi ważnej i zauważalnej

Szkoda, że o takim niecodzien-

szość polskich i ukraińskich wykonaw-

dzieję, że ta działalność będzie się co-

cji – okazało się, że każde spotkanie

na poziomie międzynarodowym. W

nym wydarzeniu na naszym pograni-

ców – to osoby niewidome. Wśród ban-

raz prężniej rozwijać. Czas nas nagli

przybliżało nas do rozwiązania kon-

przemówieniu przed lwowską inteli-

czu organizatorzy koncertu czemuś

– znajdująca się we Lwowie stara pra-

kretnych spraw.

durzystów „Karpat” jest kilku znanych

gencją, Juzwenko określił szerokie

sa polska wymaga szybkiego skano-

Dziś żyjemy w świecie, w którym

koło problemów, które stoją przed nim

zapomnieli powiadomić dziennikarzy

lwowskich śpiewaków-emerytów. Były

wania. Zbiory czasopism są zakażone

nie ma granic. We Lwowie skanujemy

w dalszym rozwoju Zakładu, jak rów-

i nawet nie rozwiesili afiszu.

solista Lwowskiej Opery, artysta ludo-

tzw. chorobą „kwaśnego papieru”. Ich

dokumenty i wysyłamy drogą elektro-

nież w dziedzinie współpracy polsko-

„leczenie” jest piekielnie drogie, ko-

niczną do Polski bez korzystania z

ukraińskiej,  lwowsko-wrocławskiej.

nieczne jest więc ich utrwalenie drogą

granic. W Polsce zapisujemy te ma-

„Pokłócić się można byłoby wiele

elektroniczną. Wśród nich zachowały

teriały na płytach DVD i kopię przeka-

razy, należy jednak szukać wspólnej

się wydania unikatowe, których nie

zujemy stronie ukraińskiej. Na swojej

płaszczyzny porozumienia. Do dziś

ma w innych bibliotekach na świe-

stronie internetowej udostępniamy

mamy do czynienia ze skutkami kata-

cie. Dłuższy czas zbiory Ossolineum

zeskanowane zbiory Ossolineum i w

klizmu, jakim była II wojna światowa.

były zamknięte przez sowietów w tzw.

ten sposób udostępniamy je nie tylko

Była to jedna z najstraszniejszych

„specfondzie”. Obecnie trzeba je rato-

w Polsce, ale na całym świecie.

katastrof w historii ludzkości, która

wać. Zdajemy sobie sprawę z tego, iż

Czy w takich warunkach jest sens

zaowocowała tragedią – ludzi, naro-

Bibliotekę im. Stefanyka we Lwowie

walczyć miedzy sobą? Stoimy przed

dów, państw. Nasze narody mają za

na to nie stać. Polakom bardzo zale-

wyborem – albo kłótnie, albo konkret-

sobą historię, która nie zawsze łą-

ży na ratowaniu zbiorów Ossolineum,

ne i sukcesywne działania. Powinni-

czy. Często historia dzieli, powoduje

jest to bowiem nasze dziedzictwo

śmy szukać mądrego rozwiązania na

spory, które, mam nadzieję, wkrótce

narodowe. Zrobimy wszystko, by roz-

zbliżenie obu stron. Obecnie możemy

wygasną. Losy Zakładu Ossolińskich

począć pracę już w 2011 roku. Mamy

odważniej rozmawiać między sobą o

były bardzo trudne. Instytucja została

pełne porozumienie w tej sprawie ze

przyszłości. Powinniśmy zaakcepto-

powołana przez hr. Józefa Maksymi-

stroną ukraińską – z dyrektorem Bi-

wać sytuację. Od lat staramy się gło-

liana Ossolińskiego we Lwowie, który

blioteki im. Wasyla Stefanyka i innych

sić w Polsce, że zbiory Ossolineum

nie należał wówczas ani do Polski,

bibliotek Lwowa”.

pozostaną w Bibliotece im. Stefanyka

ani do Ukrainy – ale do Austrii. Na

Kapela bandurzystów „Karpaty”

we Lwowie i kropka.

mapie Europy nie było ani Polski, ani

(cdn.)