20

15 – 28 lutego 2011 * Kurier Galicyjski

piekarski

Trudno oczekiwać od ówczesne-

go społeczeństwa, aby znało objawy

schizofrenii, czy choćby tylko przej-

mowało się takimi subtelnościami, jak

choroby umysłowe. Piekarski został

poddany makabrycznym torturom,

mającym wydobyć z niego nazwiska

inspiratorów zamachu.

Prowadzący dochodzenie zdawa-

szymON KazImIersKI

li sobie sprawę z tego, że król ma w

Polsce wielu wrogów. Skoro więc Pie-

15 listopada 1620 roku

karski był kalwinistą, to może zamach

napadł na króla Polski zyg-

zorganizowali potężni w Polsce wy-

munta III wazę. sejm koron-

znawcy kalwinizmu, Radziwiłłowie?

ny walny warszawski dnia

Podobnie, skoro Piekarski pochodził

26 listopada 1620 roku ogło-

z Sandomierszczyzny, regionu chyba

sił go infamisem. skazał na

Król zygmunt III waza

najbardziej związanego z sandomier-

pozbawienie czci i dobrego

grzymki i wiele jeszcze innych zwy-

skim przecież rokoszem Zebrzydow-

imienia na zawsze. skazał

czajów pochodzących z Kościoła kato-

skiego, to może stamtąd właśnie bra-

go również na wieczną nie-

lickiego. To, że kalwinista poszedł na

ły się inspiracje zamachu? Pomimo

pamięć. Jego posiadłość, wieś

pielgrzymkę do Częstochowy, wymy-

coraz bardziej wyszukanych tortur,

Binkowice, miała zostać zrów-

ślił na pewno katolik. Równie dobrze

śledztwo nie dało rezultatu w postaci

nana z ziemią. Kara śmierci,

mogłoby komuś przyjść do głowy, że

następnych nazwisk uczestników spi-

jaka go czekała, zawierała w

Turek Ali Aqca, udał się na pielgrzym-

sku. Wszystko wskazywało na to, że

sobie tak wyszukane tortu-

kę do Częstochowy przed zamachem

Piekarski działał sam. Oszalały z bólu

ry, że z trudnością przyjdzie

na papieża.

Piekarski wykrzykiwał jakieś poszcze-

mi przedstawić je Państwu

gólne, bezsensowne słowa, krzyczał

wszystkie po kolei. ale iro-

michał Piekarski

okropnie, bełkotał, mówił od rzeczy.

nia losu sprawiła, że wieś

Dlaczego Piekarski

Ten nieszczęsny schizofrenik po pro-

Binkowice nadal istnieje, zaś

zaatakował króla?

W książce pana Stanisława Sze-

stu „plótł, jak Piekarski na mękach”. A

nazwisko infamisa, skazane-

nica, z roku 1957, pod tytułem „Pita-

to był dopiero wstęp do tego, co mu

go na zapomnienie, pamięta-

wal Warszawski”, z której czerpałem

szykowano.

ne jest i powtarzane do dnia

obficie, włącznie z unikalnym portre-

Michał Piekarski zaatakował króla

dzisiejszego. w zbiorowej

tem Piekarskiego i sceną rozrywa-

w niedzielę 15 listopada 1620 roku, w

pamięci  Polaków  zostało

nia końmi, znaleźć można najwięcej

czasie, gdy król udawał się na mszę

tylko na trwale połączone z

rzetelnych informacji. Ale ów portret

do katedry. Wiadomo, że król szedł

torturami, jakie mu zadano.

zamachowca, przedstawiający profil

do katedry z zamku, natomiast istnie-

– „Plecie, jak Piekarski na

jakiejś okropnej męskiej twarzy z wy-

ją co najmniej dwie wersje tego, gdzie

mękach”.

Rzecz bowiem dotyczy Michała

łupiastym dzikim okiem, może nie być

król został zaatakowany. Według jed-

Piekarskiego, młodego chłopaka wła-

prawdziwy. Po tylu nieprawdopodob-

nej z nich, król szedł do katedry spe-

ściwie, bo dopiero 23 letniego szlach-

nych plotkach dotyczących Piekarskie-

cjalnie do tego celu przygotowanym

cica z Sandomierszczyzny.

go, jego rzekomych dziesięcioletnich

przejściem, prowadzącym z zamku,

planach i częstochowskich pielgrzym-

poprzez pałac dziekana kapituły, a

kach zaczynam wątpić, czy Piekarski

następnie poprzez kryte galerie nad

znienawidzony król

Naszą opowieść musimy jednak

wyglądał akurat tak właśnie, czy aby

nad ulicami Kanonia i Dziekania, do

Ponad bramami widać (prostokątne okienka) przebieg gale-

zacząć dużo wcześniej, bo 27 grudnia

nie specjalnie nadano tej twarzy wyraz

loży królewskiej znajdującej się w ka-

rii, prowadzącej z zamku do katedry

1587 roku, kiedy to w katedrze wa-

dziki i okrutny. W końcu, co my teraz,

tedrze. Zamach nastąpił w czasie, gdy

bitwy pod Kircholmem, Polacy mieli

welskiej koronowano na króla Polski

godnymi ludźmi, niektórych mocno

po upływie setek lat, możemy powie-

król przechodził taką galerią. Według

armię podobną ilościowo do królew-

21 letniego królewicza szwedzkiego,

poranił. Miewał też „widzenia”, ale nie

dzieć na temat jego wyglądu?

innej wersji twierdzi się, że w czasie

skiej pod Guzowem, a nawet skrom-

syna króla Szwecji Jana Wazy i Ka-

nawiedzali go Święci Pańscy. Raczej

Dlaczego Piekarski zaatakował

zamachu droga taka jeszcze nie ist-

niejszą, bo jazda polska liczyła tam

tarzyny Jagiellonki, córki polskiego

diabły, choć do ataku na króla nama-

króla? Na to pytanie starano się od-

niała, a co więcej, zbudowana została

tylko 2400 żołnierzy, a artyleria była

króla Zygmunta I Starego. Dodatko-

wiał go jakoby anioł. „Dziwak, tetryk,

powiedzieć natychmiast po zamachu.

dopiero po zamachu na króla, właśnie

dosłownie symboliczna. Zygmunt III

wo ów młodzieniec był siostrzeńcem

melancholik, furiat wielki...”. Taką ze-

Piekarski utrzymywał, że to anioł

dlatego, aby nareszcie zapewnić mu

pozostał na tronie tylko dlatego, że

polskiej królowej Anny Jagiellonki. Te

brał o sobie opinię.

kazał mu zabić króla. Nikt mu oczy-

bezpieczne dojście z zamku do ka-

rokoszanie pod Guzowem zostali

powiązania młodego królewicza z dy-

Niemały kłopot sprawiał Piekarski

wiście nie uwierzył, a szkoda, bo ten

tedry. W takie opowieści trudno się

pobici. Nie był to jednak król umiło-

nastią Jagiellonów miały gwarantować

swojej rodzinie, która w obawie o ca-

anioł podszeptujący mu konieczność

wierzy tym bardziej, że ich zwolenni-

wany i wielu życzyło mu wszystkiego

jego przywiązanie do spraw polskich.

łość rodzinnego majątku, doprowadzi-

zgładzenia króla, wraz z całą resztą

cy nie wskazują konkretnego miejsca

najgorszego.

Życie pokazało, że było całkiem ina-

ła do sądowego pozbawienia go praw

informacji o zachowaniu Piekarskie-

zamachu, a tylko twierdzą, że galerie

czej i nowy król Polski, występujący

zarządzania wsią Binkowice. Piekar-

go, bardzo przypominają objawy schi-

i kryte korytarze z zamku do katedry

jako Zygmunt III Waza, mimo olejów

ski otrzymywał tylko pewną kwotę na

zofrenii.

powstały dopiero po zamachu. W jed-

„Dziwak, tetryk,

i święconej wody wylanej na niego w

swoje utrzymanie.

nym przypadku spotkałem się z twier-

melancholik, furiat wielki...”

Michał Piekarski w

Michał Piekarski urodził się w roku

Krakowie, nadal pozostał Szwedem.

Tutaj trzeba sobie powiedzieć, że

dzeniem, że król został zaatakowany

napadzie szału za-

1597 w Gdańsku, w rodzinie Stanisła-

Od razu nie podobał się wielkiej

na temat Piekarskiego napisano wiele

na ulicy Świętojańskiej.

wa Piekarskiego herbu Topór (w zło-

grupie Polaków, co dało swój wyraz w

głupstw, starając się przy tym przed-

- Czyżby? Z królem było tylko

bił kucharza. Raz

tym polu). Rodzina pochodziła z San-

zmaganiach zbrojnych w czasie elek-

stawiać go w jak najczarniejszych

kilka osób. Jego syn, późniejszy król

po raz zdarzały mu

domierszczyzny, ze wsi Binkowice.

cji króla, a niedługo później dopro-

barwach. Można więc przeczytać, że

Władysław IV, biskup przemyski Jan

Obecnie Binkowice należą do powiatu

wadziło do otwartej wojny domowej,

Piekarski z premedytacją, przez całe

Wężyk, arcybiskup lwowski Andrzej

się bójki z przy-

opatowskiego, w gminie Ożarów.

sprytnie ukrytej przez kronikarzy pod

dziesięć lat, planował zabicie króla.

Próchnicki, Łukasz Opaliński marsza-

godnymi ludźmi,

Rodzina, co ważne, wyznawała

nazwą Rokoszu Zebrzydowskiego.

Tak to ktoś kiedyś napisał. Tymcza-

łek nadworny i kilku dworzan biskupa

niektórych mocno

kalwinizm. Sandomierszczyzna, gdzie

Bo po co nazywać rzeczy po imieniu?

sem minęły setki lat i wciąż od nowa,

krakowskiego: Jan Kaliński, Dobro-

mieszkali, była ojczyzną rokoszu, a

Przecież Polacy zawsze się tylko ko-

ze zgrozą, czytają to ludzie i nikomu

gost Rogulski i pan Łącki. Czyli nie

poranił. Miewał

wiadomo, że ultrakatolicki król Zyg-

chali i całowali w usta. Nieprawdaż?

nie przyjdzie do głowy, żeby dokonać

był to majestatyczny orszak królew-

też „widzenia”, ale

munt nie był kochany przez protestan-

Czasami tylko zdarzał się jakiś

prostego obliczenie, że skoro Piekar-

ski, udający się z zamku do katedry, a

tów. Michał Piekarski w czasie roko-

tam rokosz...

ski dożył 23 lat, a planował zamach

raczej kameralne wyjście do kościoła

nie nawiedzali go

szu był jeszcze małym chłopcem, ale

„Jakiś tam rokosz” dał 24 czerwca

przez lat dziesięć, to znaczy, że za-

jak to zwykle przy niedzieli. Wszyscy

Święci Pańscy.

mógł już wtedy nasłuchać się o królu

1607 akt detronizacji króla Zygmunta

czął przygotowywać zamach na króla

byli pewni bezpieczeństwa, bo wyszli

Raczej diabły,

niemało złego. Powiadano, że będąc

III, a 5 lipca 1607 bitwę pod Guzowem

mając lat 13. Pozwolicie Państwo, że

bez ochrony, a straż wezwano dopie-

dzieckiem został zraniony w głowę,

w której rokoszanie wystawili armię:

takie bajanie między bajki włożę.

ro, kiedy Piekarski był już obezwład-

choć do ataku na

po którym to wypadku najwyraźniej

10 tysięcy piechoty, 600 jazdy, 28

Albo i to, że drań Piekarski, do

niony. Takie wyjścia króla na miasto,

króla namawiał go

zaczął zdradzać objawy choroby psy-

dział i hakownic, a strona królewska:

szpiku kości zbrodniczy, odbył piel-

trudno sobie wyobrazić. No, ale niech

chicznej. Stronił od kontaktów z ludź-

9,1 tysięcy piechoty, 3200 jazdy i 24

grzymkę do Częstochowy w intencji

tam! Proszę tylko powiedzieć, dlacze-

jakoby anioł. „Dzi-

mi, cały czas był zamknięty w sobie.

działa.

zabicia króla. Autor tej rewelacji zapo-

go po zamachu zamknięto katedrę, a

wak, tetryk, melan-

Czasami, nagle, dostawał ataku fu-

Czy to było dużo, czy to było mało,

mniał, albo i nie wiedział, że Piekarski

nabożeństwa przeniesiono do kościo-

cholik, furiat wiel-

riackiego gniewu. Kiedyś, w Krakowie,

pozostawiam Państwu do oceny. Po-

był kalwinistą, a jak wiadomo (albo i

ła jezuitów?

będąc w domu swego szwagra Płazy,

wiem tylko, że podczas jednej z naj-

nie wiadomo) kalwiniści, podobnie jak

– Ano dlatego, że katedra zosta-

ki...”. Taką zebrał

w napadzie szału zabił kucharza. Raz

słynniejszych bitew polskich, trochę

luteranie, odrzucają kult Matki Boskiej,

ła zbeszczeszczona przelaną krwią

o sobie opinię.

po raz zdarzały mu się bójki z przy-

wcześniejszej od tej z pod Guzowa,

kult świętych obrazów, procesje, piel-

królewską. Gdyby króla zaatakowano