Walentynki

28

15 – 28 lutego 2011 * Kurier Galicyjski

kim jesT śWięTy WaLeNTy?

Ks. marIaN sKOwyra

W dzisiejszym świecie komercji,

handlu i biznesu religijne święta zo-

i czyim jesT paTroNem?

stały często zmienione rządzą posia-

dania, którą tak skutecznie podsuwa

człowiekowi reklama. Już jesienią, skle-

powi sprzedawcy serwują nam bezgra-

niczny konsumpcjonizm, czyli potrzebę

posiadania poprzez niby to święto Hal-

loween, które tak skutecznie próbuje

zamienić religijny aspekt Uroczystości

Wszystkich Świętych.

W dalszej kolejności, czystej formy

pogaństwo wkradło się we wspomnie-

nie św. Mikołaja. Świętego biskupa z

Myry zamieniła postać starszego męż-

czyzny z brodą, ubranego w czerwo-

ny strój, który wedle różnych legend

i bajek „w okresie świąt Bożego Na-

rodzenia rozwozi dzieciom prezenty

saniami ciągniętymi przez zaprzęg

reniferów. Według różnych wersji za-

mieszkuje wraz z grupą elfów Laponię

lub biegun północny”.

W marcu jest „Dzień kobiet”, toteż

kwiaty pójdą na bazarach jak świeże

bułeczki, a co z lutym? Czy w tym

zachowały się co najmniej trzy lub cztery autentyczne gło-

miesiącu ma być zastój? Mamy tu

wy św. walentego, w tym – jedna w samborskiej cerkwi p.w.

szereg balów, karnawałów, prawdziwe

wniebowzięcia Najświętszej maryi Panny

„HOMO LUDENS” (człowiek żyje dla

zabawy), a także ciągle rozwijające

„relikwie”. Takie jakoby znajdują się w

się i nabierające szerokiego spektrum

starej samborskiej cerkwi grekokato-

„walentynki”. To one pozwolą nam do-

lickiej p.w. Wniebowzięcia Najświęt-

skonale wyzbyć się wszelkiej zbędnej

szej Maryi Panny. W naszej archidie-

gotówki w portfelach. Jak zatem do

Św. walenty w ikonografii

cezji zachowało się szereg kościołów,

tego doszło, że świat tak skutecznie

w Recji (na dzisiejszym pograniczu

którym przewodniczy św. Walenty, a

w tym jednym dniu oszalał na punkcie

straży. Niniejsza legenda jest całkowi-

niemiecko-austriacko-szwajcarskim)

to, że akurat handel wymyślił sobie,

obdarowywania się?

tym plagiatem uwięzienia św. Pawła.

i przypisywano mu moc uzdrawiania

żeby 14 lutego obdarowywać się czer-

Opowiada więc, że św. Walenty prze-

z tej choroby.

wonymi serduszkami, kwiatami i ma-

bywając w zamknięciu głosił Ewange-

Pogańskie prapoczątki

skotkami, nie ma wiele wspólnego ze

Jak podają historycy, początków

lię swemu strażnikowi i, podobnie jak

świętym Walentym.

dzisiejszych walentynek szukać na-

św. Paweł, zdołał go nawrócić dzięki

Będziesz

Reasumując warto wiedzieć, że

leży nie w chrześcijaństwie, lecz w

cudowi, którego Bóg dokonał za jego

moją walentynką…

Dzień św. Walentego stał się praw-

w starożytnym Martyrologium nie ma

pogańskim Rzymie. O ich dacie zade-

pośrednictwem: adoptowana córka

dziwym świętem zakochanych dopiero

wzmianki o żadnym męczenniku św.

cydowała sama przyroda. W połowie

Asteriusa odzyskała wzrok. Strażnik

w średniowieczu, kiedy to pasjonowa-

Walentym. Prawdopodobnie papież

lutego bowiem, ptaki gnieżdżące się

i całe jego domostwo – podobnie jak

no się żywotami świętych i tłumnie

Juliusz I w IV w. wzniósł grobowiec

w Wiecznym Mieście zaczynały miłosne

Korneliusz w historii ze św. Pawłem

pielgrzymowano do ich grobów, aby

przy rzymskiej via Flaminia fundato-

zaloty i łączyły się w pary. Uważano to

– zostali ochrzczeni. Niestety, stało

uczcić ich relikwie. „Przypomniano

rowi tamtejszej bazyliki imieniem Wa-

za symboliczne przebudzenie się natu-

się to powodem zaostrzenia kary dla

więc sobie także dzieje św. Walente-

lenty. Z czasem utarło się, że kościół

ry, zwiastujące rychłe nadejście wiosny.

św. Walentego, ponieważ nawrócenie

go”. Święto najbardziej rozpowszech-

nosi imię świętego, któremu „dopisa-

Zresztą, należy dodać, że i w naszej tra-

Asteriusa rozwścieczyło cesarza Klau-

relikwii św. walentego na

niło się w Anglii i Francji. Nadal, jak w

no” męczeństwo. I tak bazylika stała

dycji uważa się, że „Na Gromnicy zimy

diusza II Gota. Nakazał bić św. Walen-

całym świecie jest bez liku

antycznym Rzymie, losowano imiona,

się domniemanym grobem świętego.

połowica”. Rzymianie na 15 lutego wy-

tego kijami, a następnie ściąć mu gło-

choć teraz także dziewczęta wyciąga-

Świadom jestem, że niniejszy ar-

znaczyli datę świętowania luperkaliów –

wę. Według przekazu, umęczeni zostali

Święto zaręczyn

W Austrii w dniu Sankt Valentin

ły imiona chłopców. Młodzież nosiła

tykuł nie zmieni już wielowiekowego

festynu ku czci boga płodności Faunusa

także Asterius i jego cała rodzina.

odbywają się uliczne pochody, w Anglii

potem przez tydzień wylosowane kart-

przyzwyczajenia. Jednak pamiętajmy

Lupercusa. W przeddzień obchodów

Niedługo po egzekucji św. Walen-

zakochani ofiarują sobie kartonowe

ki przypięte do rękawa.

– zachowajmy w tym wszystkim kla-

odbywała się miłosna loteria: imiona

tego, pobożna rzymska matrona Sa-

serca ozdobione postaciami Romea

Dziewczęta 14 lutego starały się

sę. Nie dajmy się zdominować kon-

dziewcząt zapisywano na skrawkach

binilla poprosiła o wydanie jego ciała,

i Julii, a w dzisiejszej Ameryce – po

odgadnąć, za kogo wyjdą za mąż. Aby

sumpcjonizmowi! Nie wchodźmy na

papieru, po czym losowali je chłopcy.

które pochowała w swej posiadłości

prostu wysyłają e-maile. Jednak naj-

się tego dowiedzieć, wypatrywały pta-

nowo w pogaństwo, a ze świętych nie

W ten sposób dziewczyny stawały się

przy Via Flaminia. W 350 r. w tym miej-

bardziej uroczyście obchodzi się ten

ków. Jeśli dziewczyna jako pierwsze-

czyńmy postaci z baśni. Boża Opatrz-

ich partnerkami podczas luperkaliów.

scu wzniesiono bazylikę. Została ona

dzień w ojczyźnie św. Walentego. Co

go zobaczyła rudzika, oznaczało to,

ność daje nam świętych, abyśmy od-

Bywało, że odtąd chodzili ze sobą

zniszczona w VII wieku za czasów Ho-

roku, w niedzielę najbliższą 14 lutego,

że wyjdzie za marynarza; jeśli wróbla

kryli drogę głębszego poznania Boga.

przez cały rok, a nawet zostawali parą

noriusza I. Obecnie pozostały jedynie

w katedrze w Terni odbywa się Święto

– za ubogiego, lecz mogła być pewna,

Święci – to ludzie do naśladowania.

na całe życie…

ruiny w pobliżu katakumb, zawierają-

Zaręczyn. Zgromadzone przy grobie

że jej małżeństwo będzie szczęśliwe;

Święty Walenty może nas nauczyć

Gdy w IV w. chrześcijaństwo stało

cych jeden z najstarszych (również z

św. Walentego setki par narzeczeń-

jeśli łuszczaka – że poprosi ją o rękę

czystej miłości. Gdy dziś miłość wie-

się religią panującą w cesarstwie rzym-

VII wieku) obrazów ukrzyżowania. Re-

skich, przybyłych nieraz z różnych

człowiek bogaty. W Walii tego dnia

lokrotnie jest rozumiana w formie epi-

skim, pogańskie obchody stopniowo

likwie św. Walentego przeniesiono do

stron świata, przyrzekają sobie miłość

ofiarowywano sobie drewniane łyż-

leptyczno-konsupcyjnej, starajmy się,

zastępowano przez święta chrześci-

kościoła św. Praksedesa.

i wierność na czas do dnia ślubu. W

ki z wyrzeźbionymi na nich sercami,

aby wypływała z tej najprawdziwszej

jańskie. Luperkalia były na tyle popu-

Z czasem, postać kapłana św. Wa-

1997 r. krótki list do zgromadzonych

kluczami i dziurkami od klucza. Poda-

– Bożej. Miłość czysta, bez obłudy,

larne, że utrzymały się aż do końca

lentego zmieszała się z innym świętym

w Terni narzeczonych napisał papież

runek zastępował wyrażoną słowami

która się nie chełpi, nie szuka swego,

V w. Zniósł je dopiero w 496 r. papież

męczennikiem, noszącym to samo imię.

Jan Paweł II. Jego treść została wy-

prośbę: „Otwórz moje serce”.

nie zazdrości i nigdy nie ustaje.

Gelazy I, zastępując najbliższym w

Niektórzy badacze twierdzą nawet, że

ryta na płycie wmurowanej w pobliżu

Od XVI w. w dniu św. Walentego

kalendarzu liturgicznym świętem mę-

tak naprawdę chodzi o tę samą osobę.

grobu św. Walentego.

ofiarowywano kobietom kwiaty. Wszyst-

czennika Walentego.

Kolejny św. Walenty miał w 197 r. zo-

Gdyby dziś święty Walenty żył,

ko zaczęło się od święta zorganizowa-

stać biskupem miasta Terni w Umbrii.

modlitwa do św. walentego

cieszyłby się zapewne widząc, jak

nego przez jedną z córek króla Francji

Święty Walenty, opiekunie tych,

Znany był z tego, że jako pierwszy po-

Jeden, dwóch czy trzech

każdego roku, 14 lutego zakochani ob-

Henryka IV. Każda z obecnych dziew-

którzy się kochają, Ty, który z naraże-

błogosławił związek małżeński między

św. walentych?

darzają się kwiatami, gdyby okazała

czyn otrzymała wówczas bukiet kwiatów

niem życia urzeczywistniłeś i głosiłeś

Za panowania cesarza Klaudiusza

poganinem i chrześcijanką. Wysyłał też

się prawdziwą kolejna legenda, która

od swego kawalera. Przede wszystkim

ewangeliczne przesłanie pokoju, Ty,

Gockiego, Rzym był uwikłany w krwawe

do swych wiernych listy o miłości do

głosi, że sam chętnie rozdawał kwia-

jednak, narzeczony był zobowiązany

który – dzięki męczeństwu przyjęte-

i niepopularne wojny do tego stopnia,

Chrystusa. Zginął w Rzymie w 273 r.,

ty przechodzącym koło jego ogrodu

14 lutego wysłać ukochanej czuły liścik,

mu z miłości – zwyciężyłeś wszystkie

że mężczyźni nie chcieli wstępować

gdyż nie chciał zaprzestać nawracania

w Umbrii. Ponadto apelował do serc

nazwany walentynką. Zwyczaj ten za-

siły obojętności, nienawiści i śmierci,

do wojska. Cesarz uznał, że powodem

pogan. Dziś to właśnie on jest bardziej

mężczyzn, aby – jeśli kochają swoje

domowił się nawet przy dworze królew-

wysłuchaj naszą modlitwę: W obliczu

tego była ich niechęć do opuszczania

znany i to do jego grobu w katedrze w

żony – pozostawali w domu i nie szli

skim w Paryżu. Walentynki dekorowano

rozdarć i podziałów w świecie daj nam

swoich narzeczonych i żon. Dlatego od-

Terni ściągają pielgrzymi. Na srebr-

na wojnę. Ten popularny dziś święty

sercami i kupidynami, wypisywano na

zawsze kochać miłością pozbawioną

wołał wszystkie planowane zaręczyny

nym relikwiarzu kryjącym jego szcząt-

biskup z Terni, który zginął męczeńską

nich wiersze. W XIX w. uważano je za

egoizmu, abyśmy byli pośród ludzi

i śluby. Jak głosi legenda, kapłan i le-

ki znajduje się napis: „Święty Walenty,

śmiercią w 268 roku, „zapewne nie

najbardziej romantyczny sposób wyzna-

wiernymi świadkami miłości Boga.

karz św. Walenty pomagał parom, które

patron miłości”.

mógł i pomyśleć, że zrobi karierę jako

nia miłości. Treścią listów nieraz były

Niech ożywiają nas miłość i zaufanie,

pobierały się potajemnie. Został jednak

Od Średniowiecza św. Walenty,

patron zakochanych i małżeństw”.

słowa: „Będziesz moją Walentynką”. W

które pozwolą nam przezwyciężać

przyłapany i skazany na śmierć.

którego łacińskie imię znaczy „silny”

Począwszy od epileptyków, po-

Stanach Zjednoczonych walentynkowe

życiowe przeszkody. Prosimy Cię,

Inna relacja podaje, że miało to mieć

i „zdrowy”, był czczony jako patron epi-

przez patronowanie nad pokojem,

listy były anonimowe, dlatego kończyły

wstawiaj się za nami do Boga, który

miejsce po tym, jak udzielał pomocy

leptyków. Wówczas epilepsję zwano też

pszczelarzami, do orędownictwa nad

się pytaniem: „Zgadnij, kto?”. W Euro-

jest źródłem wszelkiej miłości i wszel-

męczennikom. Aresztowania dokonał

„chorobą świętego Walentego”. Faktycz-

zakochanymi. O popularności święte-

pie anonimowy nadawca podpisywał

kiego piękna, i który żyje i króluje na

Calpurnius, prefekt Rzymu, strażnikiem

nie jednak chodzi tu o trzeciego święte-

go Walentego świadczą także liczne

się po prostu: „Twój Walentyn”.

wieki wieków. Amen.

więzienia był Asterius, dowódca jego

go, noszącego to imię. Żył on w V wieku