19

Kurier Galicyjski * 2 – 14 marca 2011

kurs przyGoToWujĄcy

tu przeciwko austriackiej władzy, którą

nie w 1866 w wieku 79 lat. Kontrower-

ków, przemianowali zajęte terytorium

wykorzystywał w sporze Borowski.

sje wokół oceny jego osoby nie prze-

na Wielkie Księstwo Krakowskie. Nie

do paŃsTWoWeGo

Niewielkie powstanie w Chocho-

szkodziły, by uczynić go patronem

miało to jednak żadnego praktyczne-

łowie wybuchło wieczorem 21 lutego

jednego z placów Wrocławia.

go znaczenia.

eGzamiNu cerTyFikaToWeGo

1846 roku. Powstańcy w liczbie około

z języka poLskieGo

30 osób, z księdzem Kmietowiczem

Skutki powstania

Powstanie chochołowskie

i strażnikiem finansowym Wojciechem

Tyssowski wraz z 1500 osobami

W tym miejscu warto też wspo-

jako obceGo

Lebiockim na czele, zdobyli posteru-

został internowany przez władze pru-

mnieć, że jednak nie wszyscy chłopi

nek celny w Chochołowie, gdzie zna-

skie, które wydały Rosji powstańców z

w Galicji poddali się propagandzie au-

dLa poLak W z ukraiNy 2011

leźli broń. Następnie opanowali komo-

Królestwa Polskiego: Grzegorzewskie-

striackiej i hasłom, głoszonym przez

rę celną w niedalekiej Suchej Górze,

go, Mazarskiego i Wendę. Cała trójka

Szelę. W Chochołowie i okolicach

Krakowski Oddział „Wspólnoty Polskiej” planuje zorganizować dniach

zniszczyli słupy graniczne i porąbali

została zesłana na Syberię. Prusacy

chłopi powstali przeciw administracji

10–23 lipca br. w Krakowie, dla osób polskiego pochodzenia – posiada-

cesarskiego orła. Następnie, powstań-

osądzili 254 powstańców, z których:

austriackiej.

jących Kartę Polaka i zakwalifikowanych po testach, kurs przygotowujący do

cy zdobyli podstępem posterunek

8 skazano na śmierć (m.in. Ludwika

Było to zbrojne wystąpienie góra-

egzaminu państwowego z języka polskiego jako obcego, zakończony egza-

graniczny w Witowie oraz jeszcze tej

Mierosławskiego); 23 skazano na

li z Chochołowa, Cichego, Dzianisza

minem państwowym w Krakowie. Uczestnikom zapewniamy zakwaterowanie,

samej nocy zarekwirowali broń z nad-

dożywocie; Karol Libelt dostał karę

i Witowa. Zorganizowane zostało

wyżywienie, materiały dydaktyczne, ciekawy program itp. zapewniamy

leśnictw w Witowie i w Kościelisku.

25 lat więzienia; 88 otrzymało wyroki

przez miejscowego nauczyciela i orga-

również zwrot kosztów egzaminu w wysokości 60-100 Euro

Powstanie zostało wkrótce stłu-

długoletniego więzienia, a 134 unie-

nistę Jana Kantego Andrusikiewicza,

(w zależności od poziomu ), dla osób, które uzyskają pozy-

mione przy pomocy oddziałów straży

winniono. Wyroków jednak nie udało

poetę Juliana Goslara oraz księży:

tywny wynik.

z Nowego Targu oraz górali z Czarne-

się wykonać, gdyż już w 4 miesiące

Józefa Kmietowicza wikarego z Cho-

Warunkiem udziału w kursie organizowanym przez Stowarzyszenie „Wspól-

go Dunajca. Powstańców osadzono

po ich ogłoszeniu doszło do wybuchu

chołowa i Michała Głowackiego, wi-

nota Polska” jest: pozytywne zaliczenie testów kwalifikacyjnych

w Spilbergu, Kufsteinie i Wiśniczu.

Wiosny Ludów, a rewolucjoniści uwol-

karego z Poronina.

oraz posiadanie karty Polaka.

Wkrótce zostali jednak zwolnieni, w

nili wszystkich skazanych.

Powstanie zostało przygotowane

związku z Wiosną Ludów w 1848 roku.

Do Wolnego Miasta Krakowa

przez Centralizację – czyli władzę

UWaGa: osoby będące w latach poprzednich uczestni-

Wystąpienia chochołowskie traktuje

oprócz wojsk austriackich wkroczyły

najwyższą Towarzystwa Demokra-

kami kursu nie mogą powtórnie w nim uczestniczyć.

się jako epizod powstania krakowskie-

też korpusy rosyjski (3 marca) i pruski

tycznego z Ludwikiem Mierosławskim

Po zdaniu egzaminu, na prośbę zainteresowanych, Komisja wydaje certyfi-

go z 1846 roku.

(7 marca). Wprowadzono rządy oku-

na czele i miało zacząć się razem z

kat (opłata 20 Euro) poświadczający znajomość języka polskiego jako obcego

Pamiątką tych wydarzeń jest sto-

pacyjne: rozwiązano Senat, tworząc

ogólnonarodowym powstaniem, któ-

na trzech poziomach zaawansowania (poziom podstawowy: B1, poziom średni

jąca w Chochołowie figura św. Jana

w jego miejsce Tymczasową Radę

re jednak zostało odwołane (wiado-

ogólny: B2, poziom zaawansowany: C2) uznawany w Europie.

Nepomucena, ustawiona tyłem do wsi

Administracyjną  Cywilno-Wojskową

mość o tym nie dotarła do Chochoło-

Czarny Dunajec, której mieszkańcy

Wolnego Miasta; aresztowano ponad

wa). Górale prowadzący spór o grunty

tESty kWaLiFikaCyjNE

pomagali stłumić powstanie.

1200 obywateli pod zarzutem uczest-

z ziemianinem Kajetanem Borowskim

W testach kwalifikacyjnych mogą uczestniczyć także osoby nieposiadające

nictwa w powstaniu. Ok. 100 z wcze-

dość łatwo dali przekonać się do bun-

jeszcze Karty Polaka.

śniej aresztowanych, osadzono w wię-

Winnica – 14-15 kwietnia – Instytut Oświaty Podyplomowej Nauczy-

zieniach i skazano na dożywocie lub

cieli, ul. Gruszewskiego 13.

długoletnie więzienie. Zostali jednak

Lwów – 16-17 kwietnia – Uniwersytet im. Iwana Franki, ul. Uniwersy-

szybko uwolnieni przez rewolucjoni-

tecka 1.

stów podczas Wiosny Ludów.

Uczestnicy przyjeżdżają na własny koszt

Powstanie krakowskie położyło

kres istnieniu Wolnego Miasta Krako-

Zgłoszenia przyjmujemy faksem, mailem lub pocztą do dnia 8 kwietnia:

wa. 16 listopada 1846 r. miasto włą-

- dla zdających w Winnicy (do biura krakowskiego Oddziału SWP)

czono do Austrii, zgodnie z tajnym po-

lub: Alicja Ratyńska, ul. Szewczenki 29/16, 21036 Winnica z dopiskiem „test kwa-

rozumieniem państw zaborczych, za-

lifikacyjny”, tel. 8-0432 661375, fax 8-0432 570618, e-mail: ratynska@mail.ru

wartym w Cieplicach jeszcze w 1835

- dla zdających we Lwowie (do biura krakowskiego Oddziału SWP)

roku. Wywołało to co prawda sprzeciw

lub: Katedra Filologii Polskiej, p. 327, Uniwersytet im. I. Franki, ul. Uniwersytec-

– w formie not dyplomatycznych –

ka 1, 79000 Lwów z dopiskiem „test kwalifikacyjny”,

Francji i Wielkiej Brytanii, gdyż było

to złamanie postanowień Kongresu

Więcej informacji można uzyskać:

Wiedeńskiego, ale mimo to, nie zde-

krakowski oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”

cydowano się na poważniejsze dzia-

www.swp.krakow.pl, e-mail: pzborowski@swp.krakow.pl

rzeź galicyjska, autor nieznany

łania. Austriacy zaś anektując Kra-

tel./faks +48 12 422 43 55, tel.+48 12 422 61 58, koordynator

Piotr zborowski

rabacja Galicyjska

tel. informacyjny na Ukrainie: 80964711309

w oczach świadka

ceNTrum NauczaNia

języka i kuLTury

Capa Sobka, ale prawą ciągle trzyma-

dząc, że mnie żywego do Sanoka nie

Opisanie „Napadu na Dwór w Pru-

poLskiej

łem tego, co mnie pierwszy uderzył.

zawiozą. Ruszyliśmy z miejsca.

sieku, Cyrkule Sanockim, zamieszkały

Konwulsyjnie zbity, zranioną głowę

Przyjechawszy do Sanoczka, bili

przez dzierżawcę Jana Laskowskiego,

mając, padłem na ziemię, tak szczęśli-

przy karczmie aż wyjechali na gościniec

przez chłopstwo Niebieszczan, Moro-

W drohobyczu

wie, żem porwał za sobą trzymanego

cesarski. Tu stali chłopi z cepami, drą-

chowa, Poraża i Prusieka, uzbrojonego

chłopa, któren będąc ranny padł na

gami i każdego jadącego bili, że krew

w cepy, kosy, pałki, na dniu 23 Lutego

moja głowę i piersi i zasłonił od ciosu,

całą drogę zalała. W Dąbrówce odebrali

1846 i dopełnionego gwałtu”.

SZANOWNI PAŃSTWO! Na podstawie Statutu Zjedno-

który by mi zadał śmierć. Później za-

nas wojskowi i odstawili do cyrkułu. Ale

„…Wychodzę więc ze sali do sion-

czenia Nauczycieli Polskich na Ukrainie, w Drohobyczu obw.

wleczono mnie na sanie wraz z tym

taki był natłok, że musiałem czekać do

ki i na ganek, a zeszedłszy po scho-

lwowski, działa Ogólno-Ukraińskie Metodyczno-Koordynacyj-

chłopem, co nie mało był pobity. Tam

7-mej wieczór, nim na mnie przyszła

dach na dół, zobaczyłem idącego do

ne Centrum Nauczania Języka i Kultury Polskiej.

mi wyłamano palce u drugiej ręki i no-

kolej być odebranym. Na domiar złe-

mnie z Niebieszczan chłopa dobrze mi

żem czy szkłem przerżnięto. Dopiero

go zapomniano o mnie leżącym, aż

znanego, bom od niego woły kupował

Centrum:

Landragon przechodził, podał mi rękę

go wtedy puściłem. Następnie związa-

i pytam – co mi ma do powiedzenia,

- udziela pomocy w rejestracji polskich placówek oświatowych

i zaprowadził do biura starosty, gdzie

no mnie do sań tak, że ledwie piersi mi

ale ten zaraz uderzył mnie obuchem

oraz punktów nauczania języka polskiego;

nie pękły. Dopiero młócili na saniach

dostałem certyfikat od komisarza Szyf-

w głowę. Krew trysnęła strumieniem.

- przygotowuje programy nauczania;

nera. Odprowadzono mnie do Piątkow-

jedni, a drudzy wybijali okna, drzwi,

Wtem złapawszy go pod szyję, przy-

- udziela pomocy metodycznej i dydaktycznej;

skiego, do stancyi, bez lekarza zostając

szafy, komody i szabrowali.

ciągnąłem do siebie, gdy krzyk: „zabij”

- organizuje szkolenia dla nauczycieli w zakresie metodyki na-

rozległ się. Cepy, pałki, siekiery leciały

Gdy wpadłem w sanie głęboko,

aż do drugiego dnia.

uczania języka polskiego;

jak las na moją głowę i osobę. Drugą

cepy nie tyle mi szkodziły, ale krew

Pan A. Gemzer, chirurg, mnie

ręką porywam nawiniętego się Sobka

buchała tak silnie, że cały zlany by-

operował. Miałem 10 ran na głowie,

- pomaga w dostarczaniu odpowiednich podręczników i po-

Capa, ciągnę do siebie tak silnie, że

łem, omdlały. Zostawiono mnie, a

całe ciało czarne i 8 godzin pozosta-

mocy dydaktycznych.

zbliżyłem dwie głowy do mojej. Dlate-

sami rabowali. Wtem przychodzi Piotr

wałem w lekkim odzieniu, skrępowany

tel./fax: (0324) 45-01-77; e-mail: adam-ch@mail.lviv.ua;

go pałki, cepy, siekiery lecąc razem na

Sroka z Prusieka do mnie z pałką, ten

na mrozie: to mi najwięcej teraz doku-

http: //www.znpu.com.ua

wszystkie trzy głowy, oszczędziły mnie

któremu jedynaka syna z mozołem od

cza. Spisałem co własnemi oczyma

adres do korespondencji: п/с 157а,

widziałem i czułem”.

od okaleczeń. Gdy jednak uderzony

wojska uwolniłem – jak mnie uderzy

м. Дрогобич 82100 Львівська обл.

Sanok 16 września 1848. Jan La-

zostałem cepem w rękę lewą i po-

przez głowę pałką mówiąc: zdychaj

Аdres siedziby: вул. Трускавецька, 9, м. Дрогобич,

skowski.

zbawiony zostałem władzy, puściłem

bestyjo! Podbiegli pozostali chłopi wi-

Львівська обл. 82100