img
Nieznane fakty z życia króla
22
18 – 31 marca 2011 * Kurier Galicyjski
boskie i cesarskie
lacy wygrali, zdobywając krzyżackie
tabory i biorąc do niewoli wielu braci
i dostojników krzyżackich z Wielkim
Marszałkiem Zakonu Ditrichem von
Altenburgiem na czele. Tego samego
przedstawicieli tej drugiej władzy, bo
dnia po południu doszło do bitwy pod
duchowieństwo, które wzięło na siebie
Płowcami, gdzie Polacy zostali pobici
ciężar obserwacji naszych poczynań,
i musieli się z bitwy wycofać.
trudy przewodnictwa po ścieżkach
SZyMON KAZIMIERSKI
Krzyżacy również wycofali się po
złych i dobrych uczynków, a także eg-
tej bitwie. Straty po obu stronach były
Mk 12,17:
zekucji Boskich przykazań, stawi opór
okropne! Krzyżacy stracili ponad 1/3
Wówczas Jezus rzekł do nich:
niejako automatycznie.
swojej armii, a Polacy połowę. Żadna
„Oddajcie więc Cezarowi to, co należy
ze stron nie mogła już dalej walczyć.
do Cezara, a Bogu to, co należy do
„...Dziewica Klara
No i na samym początku tego
Boga”. I byli pełni podziwu dla Niego.
zgwałcona została
drugiego starcia, pod Płowcami, nasz
przez księcia Kazimierza
Kazimierz znika bez śladu.
Pamiętacie Państwo ten fragment
i do syta wykorzystana”
Ale podobno widać było, że Ka-
ewangelii, kiedy to faryzeusze wysłali
2 marca 1333 roku zmarł król Wła-
zimierz odchodzi, dowodząc dość
do Jezusa kilku szpiclów, mających
dysław Łokietek. 25 kwietnia tegoż
dużym oddziałem! Krzyżacy mówili
„pochwycić Go w mowie”, czyli spro-
roku na króla Polski koronował się
później, że Kazimierz uciekł i zatrzy-
wokować do powiedzenia czegoś
jego syn Kazimierz. Nikomu, nawet w
mał się dopiero aż w Krakowie (dy-
przeciwko władzy cesarza, za co moż-
stanie „wskazującym na spożycie”, nie
stans około 320 kilometrów)! I pewnie
na by Jezusa oskarżyć przed Rzymia-
przyszłoby do głowy nazywać go wte-
tak było, bo nikt nie próbował nawet
nami? Na pytanie, czy płacić podatki
dy Wielkim. Przeciwnie. Opinię miał
przekonywać, że Kazimierz przez
Rzymianom, czy nie płacić, Jezus
fatalną. Godną bardziej jakiegoś dzi-
cały czas trwania bitwy znajdował się
patrząc na podobiznę cesarza, wybi-
kusa i erotomana niż monarchy. Jakby
przy boku ojca. O ucieczce Kazimie-
tą na monecie, powiedział właśnie te
tego było mało, 13 grudnia 1349 roku,
rza Polacy milczeli. Nawet prowoko-
słowa. Zadziwił hołotę, bo wyszedł z
na jego rozkaz, został wrzucony w
wani krzyżackimi relacjami. A potem,
prowokacji mądrze i elegancko. Scena
przerębel i utopiony pod lodem ksiądz
Prawdopodobnie prawdziwy wizerunek Kazimierza Wielkie-
ponad sto lat po bitwie, raptem, Jan
ta, opisana w ewangelii, przez stulecia
Marcin Baryczka, wikariusz katedry
go na zworniku sklepienia bazyliki w Wiślicy, ufundowanej
Długosz wyszedł z rewelacją, że to
stanowiła lekcję dla całych pokoleń, a
krakowskiej. Wikariusz poniósł śmierć
przez Kazimierza
król Łokietek polecił Kazimierzowi
dziś stanowi lekcję dla nas.
męczeńską, bo ośmielił się zwrócić
być wizytą edukacyjną. Spodziewano
odejść z pola bitwy, obawiając się o
Podlegamy władzy podwójnej. Tej
uwagę królowi, że zachowuje się źle.
królowa Elżbieta nazywana była –
się, że Kazimierz nabierze tam dwor-
życie swojego syna. Posłuszny ojcu
tam, na niebie i tej tutaj, na ziemi.
Niemoralnie. Apelował do króla, aby
królowa Kikuta. Nie lubiano w Polsce
skiej ogłady, zdobędzie doświadcze-
Kazimierz, wraz z otaczającym go od-
Roztropność podpowiada nam, że o
ten się opamiętał. Mówił królowi, że
tej jędzy.
nie w zarządzaniu i dyplomacji. Mo-
działem ochronnym, miał się wycofać
ile władza Boska jest sprawiedliwa, to
przeciw niemu jest już sporządzony
głoby tak być, gdyby nie usposobienie
do jakiegoś silnie ufortyfikowanego
władza sprawowana nad nami przez
dekret ekskomuniki, który powstał
Królewicz Kazimierz uciekł
królewicza, bo jemu nie dyplomacja
zamku. Niestety. Mistrz Jan nie podał
ludzi, już taką być nie musi. Więc jeśli
jako wyraz powtarzających się od lat,
z bitwy pod Płowcami
była w głowie.
nam nazwy tego zamku. Widocznie
nie chce się wejść z nią w konflikt, na-
a mimo to zupełnie bezskutecznych
Następny wyczyn królewicza Ka-
Kazimierz zwierzył się siostrze,
zabrakło mu już na to wyobraźni.
leży uważać na to, co się mówi.
napomnień. Dodatkowo oskarżał kró-
zimierza miał miejsce w roku 1331,
że wpadła mu w oko jej dwórka Kla-
Poprawianie historii po stu la-
Władza sprawowana przez kró-
la o bezprawne pobieranie danin ze
kiedy to następca tronu uciekł z bitwy
ra Zach, córka magnata Felicjana
tach od opisywanych wydarzeń nie
la, cesarza, czy kogo tam jeszcze, z
wsi biskupich. Myślicie Państwo, że
pod Płowcami. Żeby uciekł sam, to pal
Zacha. Rodzeństwo z piekła rodem,
przynosi naprawdę nic dobrego,
czasem budzi u panującego przeko-
ksiądz Baryczka idąc na rozmowę z
go licho, ale on wyprowadził z bitwy
zaplanowało podstęp. Kazimierz, rze-
ale uchwycono się tego, jak tonący
nanie o jego nieomylności, bezkar-
królem, nie wiedział, czym może się
cały oddział wojska, zostawiając na
komo chory, położył się do łóżka, a
brzytwy i teraz, przekonuje się nas,
ności i wszechmocy. Na co dzień po-
zakończyć ta rozmowa? – Na pewno
pastwę losu ojca i resztę armii. Trud-
Elżbieta wraz z Klarą przyszły do nie-
że dzielny do szaleństwa Kazimierz,
twierdza mu to swoim zachowaniem
wiedział i na pewno się tej rozmowy
no powiedzieć, jak do tego doszło, bo
go, niby to pielęgnować go w chorobie.
musiał (zapewne ze łzami w oczach)
wszystko, co dotyczyło tej sprawy,
Ksiądz Marcin Baryczka, wikariusz katedry
Po pewnym czasie Elżbieta wyszła
opuścić miejsce przyszłej bitwy na
zostało utajnione już w tamtych cza-
zamykając za sobą drzwi, a wtedy
wyraźny rozkaz ojca i króla. Wszyst-
sach. Natomiast sama bitwa, a wła-
krakowskiej poniósł śmierć męczeńską,
nasz dzielny Kazimierz rzucił się na
ko zaś inne na ten temat, to oczywi-
ściwie wojna polsko-krzyżacka w roku
bo ośmielił się zwrócić uwagę królowi, że
Klarę, zaciągnął ją do już gotowego
ście wredna, krzyżacka propaganda.
1331, jest opisana dość szczegółowo.
zachowuje się niemoralnie. Apelował do
łóżka i zgwałcił. „...Dziewica Klara
Proszę Państwa. Jeśli Władysław
Są dokładne opisy polskie i są opisy
zgwałcona została przez księcia Ka-
Łokietek tak bardzo bał się o syna to,
krzyżackie. Przede wszystkim to nie
króla, aby ten się opamiętał. Mówił królo-
zimierza i do syta wykorzystana” – jak
po co go zabierał ze sobą na wojnę?
była tylko bitwa pod Płowcami, jak
wi, że przeciw niemu jest już sporządzony
napisał Jan Długosz.
Tylko idiota, nie dowódca, pozwala
to jest u nas w świadomości ogólnej.
Po takim „występie” Kazimierz,
odejść dużemu oddziałowi wojska tuż
To był szereg bitew, kończący się bi-
dekret ekskomuniki, który powstał jako
czym prędzej wyjechał do Polski i tyle
przed bitwą, na oczach szykujących
twą pod Płowcami, którą nota bene,
wyraz powtarzających się od lat, a mimo
było szkolenia w dyplomacji, zarzą-
się do boju żołnierzy. Pozostający,
Polacy właściwie przegrali. Dziwne,
to zupełnie bezskutecznych napomnień.
dzaniu i przyswajaniu sobie dobrych,
nie będą się wtedy dobrze bili. Będą
dlaczego nikt nie uczy w szkołach o
dworskich obyczajów. Ale nie koniec
myśleli o tamtych, którym pozwolono
bitwie pod Radziejowem, którą Pola-
Dodatkowo oskarżał króla o bezprawne
na tym. Wściekły Felicjan Zach, oj-
odejść, podczas gdy oni muszą tutaj
cy zdecydowanie wygrali też 27 wrze-
pobieranie danin ze wsi biskupich. Ksiądz
ciec Klary, wtargnął do zamku w cza-
ginąć. Zastanawiająca jest ostenta-
śnia 1331 roku, jak pod Płowcami, ale
sie, gdy królewska para jadła właśnie
cja, z jaką Kazimierz opuszczał woj-
wcześnie rano.
Baryczka został wrzucony do worka i we-
obiad. Zach dobył miecza i ranił nim
sko, szykujące się do bitwy.
27 września 1331 roku odbyły się
pchnięty pod lód na zamarzniętej Wiśle.
króla w ramię. Król schował się pod
Bo to może, proszę Państwa, nie
dwie bitwy. Pierwsza, pod Radziejo-
stołem, a królowa Elżbieta starała
była ani ucieczka, ani odesłanie Kazi-
wem, rano i druga, pod Płowcami, po
całe jego otoczenie, schlebiając
obawiał, ale mimo to powiedział kró-
się chyba odepchnąć Zacha, bo ten
mierza w bezpieczne miejsce. Mogło
południu. Pomiędzy obiema miejsco-
mu i prześcigając się w wykonywa-
lowi, co miał do powiedzenia. Można
obciął jej mieczem cztery palce u pra-
być jeszcze inaczej. Król mógł wyzna-
wościami jest odległość jakichś dzie-
niu każdego, nawet bzdurnego, czy
się było spodziewać, że takiego ła-
wej dłoni, zanim został zabity przez
czyć Kazimierza na dowódcę oddzia-
sięciu kilometrów, więc nie ma mowy
choćby, odrażającego polecenia. Stąd
dunku prawdy powiedzianej królowi,
straż królewską. Jeszcze nie koniec
łu wydzielonego, mającego dokonać
o tym, że była to jedna bitwa w tym sa-
władca czerpie przekonanie o swej wy-
wikary nie przeżyje. Jakoż nie prze-
sprawy, bo ciało Zacha zostało po-
jakiegoś manewru. Może manewru
mym miejscu. Pod Radziejowem Po-
jątkowości i chętny jest rozprawić się
żył, wrzucony do worka i wepchnięty
ćwiartowane i wystawione na widok
Sprawy związane z wojskiem i obronno-
z każdym, kto ośmieliłby się go kry-
pod lód na zamarzniętej Wiśle. Czy
publiczny. Klarę torturowano, a potem
tykować. Zadufany w swoją siłę, nie-
król rzeczywiście popełniał tyle grze-
obcięto jej nos, wargi i palce u obu
ścią nie były mocną stroną Kazimierza.
jeden z nich zaczyna, czasami wręcz
chów i niegodziwości?
rąk. Tak potwornie okaleczoną wożo-
Do wojska nie miał powołania. Czuł na-
– Sami Państwo oceńcie.
ostentacyjnie nie liczyć się z normami
no w żelaznej klatce i pokazywano w
W roku 1325, piętnastoletniego
nadanymi nam przez władzę Boską,
całym kraju przez pięć lat, dopóki nie
tomiast powołanie do spraw łóżkowych.
Kazimierza ożeniono z Aldoną, córką
zapominając, że on sam też podlega
umarła. Drugą córkę Zacha zabito pod
Kobiety, jakie występowały w rolach jego
tej władzy jak każdy inny śmiertelnik
litewskiego księcia Giedymina. Za-
miastem Leva, syn Felicjana wleczo-
partnerek, dałoby się podzielić na trzy
tu, na ziemi. Oczywiście, nie wszyscy
nim doszło do ślubu, Aldonę należało
ny był za koniem, aż umarł. Wszyscy
panujący poddają się takiej aberracji,
ochrzcić. Aldona uzyskała wtedy nowe,
krewni Felicjana do trzeciego pokole-
grupy. Żony, kochanki stałe i kochanki
ale trzeba powiedzieć, że taka dole-
chrześcijańskie imię Anna. Kazimierz
nia zostali skazani na śmierć, a dalsi
przygodne. Te ostatnie mogły być jedno-
gliwość jest wśród nich powszechna.
Aldony-Anny coś nie lubił i mało się nią
na wygnanie i konfiskatę mienia.
Dzieje się to na różnych poziomach
zajmował. Zajmował się za to innymi.
W Polsce, oficjalnie było o tym
razowe, lub wielorazowe, ale nigdy nie
i niekiedy jest nie tyle szkodliwe, co
W roku 1329 wyjechał do swej
oczywiście cicho, a wszelkie nieofi-
zaznaczyły się czymś zasługującym na
starszej siostry Elżbiety, królowej Wę-
raczej denerwujące dla otoczenia.
cjalne informacje określane były, jako
zapisanie ich imienia w kronikach.
gier, żony króla węgierskiego Karola
Ale bywa też inaczej. Wtedy rządzą-
kłamliwa krzyżacka propaganda. Od
Roberta. Wizyta w założeniu miała
cy będzie mógł spotkać się z reakcją
tego czasu, paskudnie okaleczona