każdy widzi

5

Kurier Galicyjski * 1 – 14 kwietnia 2011

dom poLski We LWoWie. czy i kiedy?

wojną i w czasach powojennych. Są

trochę i nie będzie żadnego miejsca

JURij SmiRNoW

to sprawy na tyle oczywiste, że nie

we Lwowie do kupienia na Dom Pol-

tekst i zdjęcia

wymagają żadnych dalszych dowo-

ski. Nie chcemy być zakładnikami w

dów. Oburzyła nas również sprawa

stosunkach między rządami Polski i

19 marca Konsulat Gene-

dyrektora Mariusza Olbromskiego

Ukrainy. Chcemy jedynie sprawiedli-

ralny RP we Lwowie organi-

z Przemyśla. Jest to osoba bardzo

wego i szybkiego załatwienia spra-

zował bardzo ważne spotka-

zasłużona dla Ziemi Przemyskiej,

wy. Konsulat RP we Lwowie zebrał

nie przedstawicieli polskich

rozwoju współpracy z organizacjami

już górę papierów na ten temat.

organizacji i stowarzyszeń z

polskimi na Ukrainie – we Lwowie i

Góra rośnie, a Dom Polski – nie!

posłem na Sejm RP Piotrem

Krzemieńcu. Dyrektor naprawdę zrobił

Dlaczego Polacy powinni budować

Tomańskim i zastępcą pre-

dla nas bardzo dużo. Mamy pytanie

Dom Polski? Różne polskie organi-

zydenta miasta Przemyśla

do zastępcy prezydenta Przemyśla:

zacje i towarzystwa wybudowały w

Wojciechem Błachowiczem.

Dlaczego w taki sposób postąpiono z

przedwojennym Lwowie dużo do-

Na sali przy ul. Rylejewa ze-

zastępcą prezydenta miasta Przemyśla Wojciech Błachowicz

panem Olbromskim? To policzek dla

mów. Mamy prawo choć jeden z nich

brało się ponad dwadzieścia

(od lewej), Konsul RP we Lwowie jacek Żur, poseł na Sejm RP

Polaków ze Lwowa i Przemyśla!”.

dostać w posiadanie. Żydzi lwowscy

osób, wśród nich: prezes fe-

Piotr Tomański

Redaktor „Lwowskich Spotkań”

dostali gmach. Dlaczego my nie mo-

deracji organizacji Polskich

za bezcen kupić odpowiedni dom we

marzyli o Domu Polskim we Lwowie

Bożena Rafalska słusznie zauważyła,

żemy? Władze ukraińskie powinny

na Ukrainie Emilia Chmielo-

Lwowie, np.: dawny hotel „Ukraina”

– miejscu, gdzie mogłaby rozwijać się

że nadal jesteśmy w trudnej sytuacji.

to zrozumieć”.

wa, redaktor miesięcznika

kosztował jedynie 220 tys. dolarów;

polska kultura. Domu Polskiego jed-

Władze ukraińskie nie spełniają w

Bardzo ekspresyjnie wypowie-

„Nasze Drogi” Teresa Dutkie-

mer Wasyl Kujbida gotowy był nam

nak jak nie było, tak nie ma. „Docze-

praktyce wielu postulatów deklarowa-

działa się na ten temat również pre-

wicz, członkowie Zarządu i

oddać za darmo ogromny budynek

kamy się czasów, że Dom Polski bę-

nych publicznie i zapisanych w usta-

zes UTW Ewa Małanicz: „We Lwowie

prezes Towarzystwa Kultury

przy ul. Teatralnej, gdzie obecnie

dzie, tylko Polaków we Lwowie już nie

wach o mniejszościach narodowych.

mieszka dużo Polaków, działa TKPZL.

Polskiej Ziemi Lwowskiej

mieści się hotel „Leopolis”, ale Rząd

będzie” – z goryczą powiedziała pani

Oczywiście, konkretne działania wy-

Od 20 lat obiecują nam Dom Polski,

(TKPZL) Emil Legowicz, pre-

Polski nie chciał przeznaczyć na to

Małanicz. Z tych właśnie powodów

magają dobrej woli i środków finan-

ale de facto nic się nie dzieje. Czuje-

zes Towarzystwa opieki nad

pieniędzy i nie mogliśmy skorzystać

w wystąpieniach zebranych brzmiał

sowych. Polacy we Lwowie odczu-

my się oszukani. Nie mamy żadnych

Grobami Wojskowymi jan

z żadnej z tych okazji. Obecnie ceny

pesymizm zarówno wobec postawy

wają brak i jednego i drugiego. Jeszcze

warunków dla rozwoju i pracy z mło-

franczuk, prezes Uniwersy-

na takie pomieszczenia wzrosły do

lwowskich władz samorządowych,

bardzo daleko jest nam do tolerancji,

dzieżą. Uniwersytetowi Trzeciego Wie-

tetu Trzeciego Wieku Ewa

7-8 mln dolarów. Nie traktują nas,

jak i władz polskich.

do traktowania polskich organizacji na

ku też coś się należy. Jest nas ponad

małanicz i inni.

jako godnych obywateli miasta.

Ogólny nastrój zgromadzonych

Ukrainie podobnie jak traktuje się ukra-

200 osób. W Domu Polskim byłaby

Spotkanie rozpoczął Kon-

Chciałbym, by pan poseł nie tylko

przekazał gościom prezes TKPZL

ińskie towarzystwa w Polsce – zgodnie

odpowiednia sala i byłoby nas dwa

sul RP we Lwowie jacek Żur,

posłuchał, ale też pomógł. W ciągu

Emil Legowicz: „Mamy we Lwowie

z europejskim ustawodawstwem w tej

razy tyle. Obecnie organizujemy ze-

przedstawił gości i podkre-

dziedzinie.

ślił, że powodem wizyty Po-

Po wysłuchaniu tych wszystkich

sła jest zaniepokojenie elit

wystąpień, Piotr Tomański stwierdził:

politycznych Polski sytuacją

„Władze ukraińskie powinny honoro-

wokół powstania we Lwowie

wo oddać Polakom dom w centrum

Domu Polskiego. Bezpośred-

miasta. Trzeba walczyć, żeby ten te-

nią inspiracją dyskusji na ten

mat nie znikał z treści rozmów między

temat stało się przekazanie

nami i będziemy starali się osiągnąć

Związkowi Ukraińców w Pol-

sukces. Będziemy wywierać mocną

sce Domu Ukraińskiego w

presję na rząd, mamy ku temu od-

Przemyślu.

Jeszcze 11 marca br. Konsul Ge-

powiednie argumenty. Obiecuję swe

neralny RP we Lwowie Grzegorz Opa-

pełne zaangażowanie i determina-

liński, podczas uroczystości otwarcia

cję w tej sprawie. Bardzo ważnym

Domu Spotkań Europejskich we Lwo-

jest dla mnie to, że rozmawiamy tak

wie wyraził nadzieję, że to wydarze-

otwarcie. Po powrocie do Warszawy

nie okaże się katalizatorem do otwar-

postaram się spotkać w tej sprawie z

cia we Lwowie Domu Polskiego.

ministrem Sikorskimi i przekażę mu

W krótkim wystąpieniu poseł

Państwa słowa”.

Tomański podkreślił wielkie zaintere-

sowanie Sejmu RP problemami Po-

Ciekawe, że już 22 marca zjawił

laków we Lwowie i na całej Ukrainie.

się komentarz Rady Miejskiej Lwowa

Rząd RP zrobił już niemało gestów

w sprawie Domu Polskiego. Zastępca

dobrej woli wobec mniejszości ukra-

mera Lwowa – Wasyl Kosiw powie-

ińskiej, przestrzegając wszystkich jej

tych 20 lat przyjeżdżało i rozmawiało

ponad dziesięć polskich stowarzy-

dział: „Współpracujemy z polskimi

brania w sali gimnastycznej szkoły Nr

praw jak obywateli Polski i traktując

z nami już niemało Posłów i Senato-

szeń i organizacji, polską prasę, pol-

organizacjami we Lwowie i zapropo-

10. W zimie jest tam strasznie zimno

odpowiednio do europejskiej dekla-

rów, a nawet przyjeżdżali Prezyden-

skie radio, TKPZL zrzesza tysiące

nowaliśmy TKPZL kilka działek pod

i siedzimy w płaszczach. Dzieje się

racji ds. mniejszości narodowych.

ci. Każdy obiecał. Co mamy i jak, wie

członków. Przy tym wszystkim, prak-

budowę Domu Polskiego na terenie

tak już od 17 lat. Nie mamy żadnych

Zastępca prezydenta Przemyśla

obecnie każdy na tej sali.

tycznie nie mamy siedziby – miejsca,

miasta. Jedną z nich, przy ul. Czor-

warunków do organizowania sekcji.

pan Błachowicz wyraził przy tym

Proponują nam działkę pod budo-

w którym moglibyśmy się czuć jak w

nowoła oglądałem razem z prezesem

Ważną jest też sprawa Stowarzysze-

nadzieję, że władze ukraińskie, w

wę przy ul. Czornowoła. Przy naszej

domu. Przez swą kadencję napisa-

Emilem Legowiczem. Działka mu się

nia Lekarzy Polskich. Chcemy pomóc

tym władze samorządowe we Lwo-

biurokracji potrzebujemy trzech lat,

łem ponad 200 listów oficjalnych w

podobała. Było to ponad rok temu, a

przede wszystkim naszym starszym

wie potraktują jako gesty dobrej woli

żeby uzyskać akt własności, a Dom

sprawie Domu Polskiego do prezy-

odpowiedzi od TKPZL nie otrzymali-

Rodakom. A jak mamy pomagać, je-

przekazanie ZUwP budynku Domu

Polski jest nam potrzebny już dziś.

dentów RP i Ukrainy, do mera Lwo-

śmy do dziś… W centrum miasta nie

śli nie mamy pomieszczenia? Gdzie

Ukraińskiego w samym centrum

Polska nie powinna kupować gma-

wa, posłów i senatorów. Każdy obie-

ma niestety działki, gdzie można by-

powinniśmy przyjmować pacjentów?

Przemyśla i wiele innych kroków

chu na Dom Polski czy finansować

cał… nic poza tym. Władze lwowskie

łoby wznieść gmach mieszczący i

Przyjeżdżali już do nas prezydenci

na tej drodze podejmowanych w

budowy nowego, powinna natomiast

ignorują nas, ponieważ Polska pro-

salę konferencyjną, i mini-hotel, i biura.

RP i różnych polskich miast. Nikt jed-

ciągu ostatnich dwudziestu lat (jak

wymagać od rządu ukraińskiego

wadzi politykę dla mnie niezrozumia-

Na tym polega cały problem i z tego

nak nie pomógł”.

choćby przekazanie świątyń greko-

przekazania nam odpowiedniego

łą. Trzeba twardo wymagać posza-

właśnie powodu szukamy odpowied-

Głos zabrał też członek Zarządu

katolickich, pałacu biskupiego, etc.).

gmachu w centrum miasta. Na kogo

nowania praw Polaków we Lwowie

niej działki poza centrum miasta”. Na

Towarzystwa Janusz Tyson: „Repre-

Tego samego oczekujemy od władz

czeka działka na Placu Mickiewicza?

według odpowiednich ukraińskich i

pytanie zaxid.net, kiedy i w jakich oko-

zentuję również Polski Teatr Ludowy

ukraińskich, które powinny zaintere-

Dlaczego nie możemy dostać daw-

europejskich przepisów prawnych. A

licznościach powstanie Dom Polski we

we Lwowie. Jeździmy na występy

sować się problemami Polaków we

nego domu „Sokoła” przy ul. Łycza-

tego właśnie brak. Polacy przez wie-

Lwowie, Kosiw odpowiedział: „Powin-

gościnne do różnych krajów. Na Li-

Lwowie, rozwojem ich kultury i trady-

kowskiej? Przecież jest zbudowany

ki historii miasta tak wiele zrobili dla

niśmy przede wszystkim zrozumieć,

twie i na Białorusi sprawy Polaków

cji narodowych.

za polskie pieniądze i dla Polskiego

jego rozwoju, kultury, architektury,

którą z propozycji Rady Miejskiej

traktuje się znacznie poważniej.

Trzeba powiedzieć otwarcie, że

Towarzystwa Gimnastycznego! Na

sztuki. Obecnie nie ma we Lwowie

zaakceptują Polacy”. Nie komentując

Istnieją Domy Polskie. We Lwowie

ogólny nastrój zebranych na sali nie

kogo czeka pałac na Placu Halickim,

miejsca na Dom Polski. Gdzie jest

nie oddano rzymskim katolikom żad-

wypowiedzi pana Kosiwa, zwróćmy

był optymistyczny. Polacy we Lwowie

który każdego roku popada w ruinę.

sumienie Państwa Ukraińskiego?

nego historycznego kościoła. Od lat

jedynie uwagę na to, że w zamiarach

już 20 lat czekają na „te gesty dobrej

Przekazano go niby Uniwersytetowi

Nie otrzymujemy żadnych dotacji

walczymy o kościół św. Marii Magda-

władz miejskich Lwowa, ani przez

woli”. Towarzystwo Kultury Polskiej

Lwowskiemu, ale uczelnia niczego

od Rządu Ukrainy. Proponują nam

leny i na razie bez skutku. Podobnie

chwilę nie chodzi o przekazanie czy

Ziemi Lwowskiej zmieniło w tym cza-

tam nie robi…”.

nie siedzibę, a śmieszne działki pod

jest z kościołem Matki Boskiej Grom-

sprzedaż starego gmachu w central-

sie już trzech prezesów. Odeszło całe

Pana Legowicza podtrzymała pre-

zabudowę. Polacy chcą mieć Dom

nicznej. Władze ukraińskie żądają

nej części miasta, tylko o budowę no-

pokolenie ludzi, którzy w dalekim 1989

zes Federacji Organizacji Polskich na

Polski w centrum miasta. Tyle razy

dokumentów, które by potwierdzały,

wego, poza nim.

roku kładli podwaliny Towarzystwa i

Ukrainie Emilia Chmielowa: „Jeszcze

można było w latach 90., faktyczne

kG

że parafia istnieje, że istniała przed