img
okruchy historii
12
1 – 14 kwietnia 2011 * Kurier Galicyjski
WyściG W kosmosie
„Per aspera ad astra” –
Przez ciernie do gwiazd.
(Seneka-parafraza)
zesłańca w Rosji, Konstantin Cioł-
EUGENiUSZ NiEmiEC
kowski przedstawił pionierską teorię
w zakresie aerodynamiki i techniki,
W bieżącym roku mija pół
dotyczącą ruchu rakiet wielostopnio-
wieku od pierwszego udane-
wych w ziemskim polu grawitacyjnym
go lotu człowieka w kosmos.
i przewidział możliwość realizacji sta-
odwieczne marzenie człowie-
cji kosmicznych. Wspomniane prace
ka wkroczyło w fazę praktycz-
zafascynowały, pochodzącego z Wy-
nej realizacji. Na wstępie wyja-
rzyska, niemieckiego inż. Wernera
śnijmy, że wg fai (federation
von Brauna, który wraz z Oberthem
aeronautique internationale)
w latach 30. XX wieku, rozpoczęli
za lot w kosmos uważa się lot
intensywne prace nad technikami
na wysokości ponad 100 km.
rakietowymi w ośrodkach w Berlinie
Droga do gwiazd została za-
i Wrocławiu, a od 1937 roku w sław-
inaugurowana przez sowiec-
nym Peeneműnde. Prace te oczywi-
kiego pilota – kosmonautę
ście miały aspekt wyłącznie militarny.
jurija aleksiejewicza Gaga-
Miały służyć konstrukcji rakiet bali-
rina. Świat obiegła i zelektry-
stycznych, zdolnych do przenosze-
Walentina Tierieszkowa
zowała, podana wpierw przez
nia ładunków bojowych na dalekie
Radio moskwa, a następnie
na księżycu (20.07. 1969) i zakomu-
odległości. Rakieta stworzona przez
przez wszystkie ówczesne
jurij Gagarin
nikowali z księżyca, że był to „mały
Niemców po raz pierwszy w historii
media wiadomość głosząca,
krok dla człowieka, ale wielki dla ludz-
ludzkości przekroczyła pułap 100
że: „12 kwietnia 1961 roku o
kości”.
km (tzw. linia Kármána) i weszła w
godzinie 9 min. 07 czasu mo-
przestrzeń kosmiczną. Na bazie tej
skiewskiego kosmiczny statek
rakiety powstała znana V-2 ( nazwa
aspekt ideologiczny
– sputnik Wostok wystartował
od niem. Vergeltung=odwet), która tak
i militarny
w kosmos z człowiekiem na
się dała we znaki Londynowi, Brukse-
lotów kosmicznych
pokładzie i po dokonaniu lotu
Sowieci nie byliby sobą, gdyby
li i Antwerpii. Niemieccy inżynierowie
wokół kuli ziemskiej pomyśl-
lotów kosmicznych nie wykorzysty-
pracowali także usilnie nad uzbrojo-
nie powrócił na świętą ziemię
talerzami” (Vril, Jȁger, Haunebu I-III),
wali również w sferze ideologicznej.
nymi i załogowymi tzw. „latającymi
naszej ojczyzny-Kraju Rad.”
Wkrótce po locie Gagarina, Chrusz-
(cyt. wg komunikatu KC PZPR,
czow oświadczył, że „Gagarin był w
w których Hitler pokładał ostatnią na-
Rady Najwyższej ZSRR i rządu
kosmosie i Boga nie widział”. Tie-
dzieję, że uda się przy ich pomocy po-
Związku Radzieckiego).
rieszkowa pytana nieco później do-
lecieć np. na Antarktydę, bądź nawet
dała, że „nie widziała ani anioła ani
na Księżyc, utworzyć tam tajną bazę
Wpływ lotu Gagarina
archanioła”. Te „kosmiczne dowody
(„Nowa Szwabia”), z której można by
na dzieje
naukowego materializmu” zepsuli w
było powrócić i przy pomocy nowych
światowej kosmonautyki
1985 roku kosmonauci ze stacji Sa-
27 letni pilot, syn dojarki kołcho-
broni zapanować nad światem. Na
lut-7, którzy przywieźli z kosmosu
zowej i cieśli-stolarza ze wsi Kłuszyno
szczęście dla świata zabrakło cza-
zdjęcia świetlistych sylwetek przypo-
pod Smoleńskiem, szczupły i niskie-
su, aby hitlerowskie fantasmagorie
minających anioły. Zdjęcia te zostały
go wzrostu, odporny na intensywne
mogły liczyć na realizację.
jednak skonfiskowane, kosmonauci
bodźce psychiczne, po ponad rocz-
Po kapitulacji Niemiec, dnia 12.
skierowani na badania psychiatrycz-
nym szkoleniu w podmoskiewskim
05. 1945 r. Werner von Braun z czę-
ne, a na informację w tej kwestii nało-
Gwiezdnym Miasteczku, został wyty-
ścią współpracowników oddał się w
żono skuteczne embargo.
powany do pierwszego lotu spośród
ręce Amerykanów, a ściślej CIA, która
Trzeba w tym miejscu przypo-
12 kandydatów. Podczas lotu nie
w ramach tajnej operacji „Spinacz”
mnieć, że źródeł wyścigu należy po-
musiał zajmować się kursem rakiety,
dostarczyła grupę naukowców do
mirosław Hermaszewski (od prawej) i Piotr Klimuk
szukiwać w hitlerowskich Niemczech,
bo ta była sterowana automatycz-
USA. Brauna pilnie poszukiwała rów-
mających na celu militarne wykorzy-
nie z Ziemi, więc gwizdał sobie pod
w Moskwie. Przyczyny katastrofy nie
do niszczenia rakiet balistycznych,
nież Armia Czerwona, lecz znalazła
stanie technik rakietowych. W latach
nosem znaną pieśń Szostakowicza
zostały do końca wyjaśnione. Przyję-
kierowanych na terytorium USA i ich
tylko część dokumentacji oraz współ-
zastępcę Helmuta Grȍttrupa), których
1923-1929 inż. Hermann Oberth opra-
„Rodina słyszit, Rodina znajet” („Oj-
to, że pilot stracił przytomność wsku-
sojuszników. ZSRR jednak dotrzymy-
pracowników von Brauna (w tym jego
cował teoretyczne zasady konstrukcji
czyzna słyszy, Ojczyzna wie, gdzie
tek rozhermetyzowania kabiny przez
wał kroku Ameryce w zakresie lotów
maszyn latających, zdolnych do opusz-
w obłokach lata jej syn...”). Po godzi-
nieuszczelniony nawiew powietrza.
bezzałogowych. Natomiast to Amery-
wpierw skoszarowano we wschodnich
czenia atmosfery ziemskiej i pola gra-
nie i 48 minutach wylądował na polu
Lot Gagarina udowodnił światu,
kanie (Armstrong Neil i Buzz Aldrin na
Niemczech, a następnie wywieziono
witacyjnego ziemi. Prawie w tym sa-
pod Saratowem, katapultując się z
że ZSRR dysponuje najbardziej za-
pokładzie Apollo 11) byli pierwszymi
do ZSRR. W ten sposób niemieccy
mym czasie (rok 1929), syn polskiego
lądownika ze spadochronem. Starsi
awansowaną techniką rakietową na
ludźmi, którzy postawili ludzką stopę
twórcy podwalin pod współczesną
zapewne pamiętają zawrót głowy od
świecie, co w sposób oczywisty wy-
Lot Gagarina udowodnił światu, że ZSRR dysponuje najbardziej
sukcesu, jaki opanował wówczas nie
wołało alarm w USA i nacisk na przy-
tylko Związek Radziecki, ale także
spieszenie prac nad amerykańskim
zaawansowaną techniką rakietową na świecie, co w sposób
większość świata. Gagarin w aureoli
programem badań kosmosu. Zainwe-
oczywisty wywołało alarm w USA i nacisk na przyspieszenie
bohatera objechał wszystkie konty-
stowano gigantyczne środki (ok. 25
prac nad amerykańskim programem badań kosmosu. Wyścig
nenty i stał się ikoną „przodującego
miliardów dolarów) na opracowanie
ustroju na świecie”. Odwiedził rów-
pojazdów, zdolnych zabrać ludzi na
między sowieckimi zespołami badawczymi i amerykańskimi
nież Polskę. Bliskie jego miejsca uro-
księżyc. Wyścig między sowieckimi
ośrodkami nabrał niespotykanego przyspieszenia. W ostatecz-
dzenia miasto Gżatsk k. Smoleńska
zespołami badawczymi, kierowanymi
nym rachunku wyścig ten okazał się zwycięski dla USA, bowiem
zmieniło nazwę na Gagarin, otrzymał
przez sławnego konstruktora sputni-
ZSRR nie był w stanie wytrzymać na dłuższą metę obciążenia
plac i czterdziestometrową statuę z
ków Sergieja Korolewa i amerykań-
tytanu w Moskwie. Jego imieniem
skimi ośrodkami, korzystającymi z
ekonomicznego, wynikającego z programów kosmicznych, a
nazwano krater na księżycu i jedną z
doświadczeń i pracy niemieckiego
zwłaszcza powiązanego z nimi nieco późniejszego (za prezy-
planetoid, a także odmianę tulipana.
naukowca Wernera von Brauna, na-
dentury Ronalda Reagana w 1983 r.) programu tzw. gwiezdnych
Stworzono nawet specjalne między-
brał niespotykanego przyspieszenia.
narodowe święto pod nazwą Noc
W ostatecznym rachunku wyścig ten
wojen (SDI = Strategic Defense Initiative), polegającego na two-
Jurija (ang. Yuris Night), obchodzone
okazał się zwycięski dla USA, bowiem
rzeniu systemu antyrakietowego zdolnego do niszczenia rakiet
corocznie 12 kwietnia. Mógł dożyć
ZSRR nie był w stanie wytrzymać na
balistycznych, kierowanych na terytorium USA i ich sojuszni-
późnej starości, czerpiąc zyski z ka-
dłuższą metę obciążenia ekonomicz-
ków. ZSRR jednak dotrzymywał kroku Ameryce w zakresie lo-
pitału zbitego na swoim locie. Jednak
nego, wynikającego z programów
szybko go znudziły zaszczyty. Powró-
kosmicznych, a zwłaszcza powiąza-
tów bezzałogowych. Natomiast to Amerykanie (Armstrong Neil
cił do czynnego latania. Podczas lotu
nego z nimi nieco późniejszego (za
i Buzz Aldrin na pokładzie Apollo 11) byli pierwszymi ludźmi,
treningowego na MIG-15 UTI zginął
prezydentury Ronalda Reagana w
którzy postawili ludzką stopę na księżycu (20.07. 1969) i zako-
(wraz z instruktorem) w katastrofie
1983 r.) programu tzw. gwiezdnych
27. 03.1968, mając zaledwie 34 lata.
wojen (SDI = Strategic Defense In-
munikowali z księżyca, że był to „mały krok dla człowieka, ale
Został pochowany z honorami na
itiative), polegającego na tworzeniu
wielki dla ludzkości”.
cmentarzu pod murem kremlowskim
systemu antyrakietowego zdolnego