przegląd wydarzeń

10

15 – 28 kwietnia 2011 * Kurier Galicyjski

krzyż Na miejscu

Nie podawajcie

obozu śmierci

ręki szpicerowi

Na cyTadeLi LWoWskiej

wybór? W niemieckiej strefie okupa-

WASyl RASEWyCZ

cyjnej czekała na nich pewna śmierć,

zresztą byle jaka nauka w Generalnym

Pomysł postawienia

Gubernatorstwie była dla Polaków za-

pomnika polskim profeso-

kazana. Należało opierać się radziec-

rom, rozstrzelanym w 1941 r.

kiej władzy? Było by to głupie, wręcz

na Wzgórzach Wuleckich

niemożliwe. Jednak najbardziej obu-

mija się z celem, ponieważ

rzają mnie słowa pana Szpicera, gdzie

współpracowali oni z bol-

wnioskuje, że współpraca polskich

szewikami. Tak uważa mer

profesorów z władzą radziecką była

lwowa w latach 1991-1994,

wystarczającą przyczyną dla nazistów

Wasyl Szpicer.

do tego, by ich wymordować. Kieru-

jąc się tą logiką, należało rozstrzelać

4 kwietnia, gdy we Lwowie świę-

większość mieszkańców Zachodniej

towano 21 rocznicę podniesienia nie-

Ukrainy, którzy świętowali zniszcze-

biesko-żółtej flagi na miejskim ratu-

nie państwa Polskiego i przyłączenie

szu, Wasyl Szpicer ogłosił: „We Lwo-

zachodnio ukraińskich ziem do ra-

wie planuje się postawienie pomnika

dzieckiej Ukrainy. Związek Radziecki

tak zwanej elicie polskich profesorów.

wykorzystał dla ukrycia swojej agresji

Niech będzie na sumieniu obecnego

przeciwko Polsce „ukraińską kartę”.

lwowskiego i ukraińskiego środowi-

Dla dalszej realizacji tej polityki, trzeba

ska naukowego gorące poparcie dla

było wraz z sowietyzacją przeprowa-

tego projektu. Chcę jedynie przypo-

dzać ukrainizację Zachodniej Ukrainy.

mnieć, że ci polscy profesorowie z

Nie zważając na przeprowadzaną siłą

ochotą szli na służbę do bolszewickiej

ukrainizację wydziałów, polscy pro-

władzy, nie patrząc na to, że bolsze-

fesorowie wciąż wykładali. W końcu

wicy wraz z nazistami zniszczyli ich

ukraińskich profesorów praktycznie

kochaną ojczyznę – Polskę”.

nie było. Wśród rozstrzelanych, we-

W ramach potwierdzenia swojej

żałobna uroczystość na Cytadeli lwowskiej

dług logiki pana Szpicera, powinni się

„głębokiej” historycznej wiedzy, były

byli znaleźć wszyscy ukraińscy stu-

mer miasta dodał, że gdy w grudniu

Odpowiednie materiały zostały

o tysiącletniej historii sąsiedztwa na

KonSTAnTy CZAWAgA

denci, którzy studiowali na radzieckich

1939 r. omawiano projekt utworzenia

przekazane ze Służby Bezpieczeń-

tym terenie Polaków, Ukraińców i Ży-

tekst i zdjęcia

wydziałach. Nie chciałbym sprowa-

Lwowskiego Państwowego Uniwersy-

stwa Ukrainy, o czym poinformowała

dów oraz przestrzegł przed ideologią

dzać tej tragedii do groteski, ale Wa-

tetu, właśnie ze względu na naciski ze

w swoim słowie przedstawicielka rady

neonazizmu.

11 kwietnia w ramach ob-

syl Szpicer również powinien był być

strony polskich profesorów, zrezygno-

miejskiej Lwowa Wira Laskowska.

Lwowska Cytadela została wznie-

chodów Międzynarodowego

rozstrzelany, ponieważ ukończył „bol-

wano ze słowa „Ukraiński”. Tłumacząc

Minister kultury Ukrainy Mykoła Kuły-

siona na wzgórzu w centrum miasta,

Dnia Wyzwolenia Jeńców z

szewicką” uczelnię, a później jeszcze

to wydarzenie, dodał: „Fakt ten świad-

niak oraz wiceprzewodniczący miasta

w połowie XIX wieku, według planów

obozów Koncentracyjnych po

bardzo długo pracował „na bolszewi-

czy nie tylko o tym, że polscy profe-

Lwowa Wasyl Kosiw zapewnili, że z

architektów austriackich. Nigdy nie

raz pierwszy upamiętniono

ków”. Coś mi się wydaje, że szanowny

sorowie byli biscy okupacyjnej bolsze-

czasem na terenie Cytadeli powstanie

była wykorzystana w celach wojen-

miejsce kaźni jeńców wojen-

pan nie siedział w ukryciu i dywersją

wickiej władzy i uważali za słuszne

pomnik, upamiętniający ofiary nazi-

nych. Służyła potrzebom garnizonów

nych na Cytadeli we lwowie,

na kolei się nie zajmował.

konsultowanie się z nią, a nie z ukraiń-

stowskiego obozu „Stalag 328”. Jed-

austriackich, polskich, sowieckich.

gdzie w latach okupacji hitle-

Mnie, jako historyka, oburza otwar-

skimi profesorami, ale i nie szanowali

nak nikt z organizatorów nie wyjaśnił

W 1941 roku zabudowania fortyfika-

rowskiej znajdował się obóz

te kłamstwo, które padło w kolejnym

wszystkiego, co ukraińskie”.

dlaczego na poświęconym krzyżu nie

cyjne wraz z całym terenem zostały

koncentracyjny „Stalag 328”.

zdaniu: „Czemu Niemcy, którzy weszli

Niełatwo historykowi czyta się ta-

ma żadnej tablicy.

przystosowane pod obóz koncentra-

Z pośród 284 tys. jeńców wo-

do Lwowa w 1941 r., w pierwszej kolej-

kie „odkrycia” człowieka starszego, a

Uroczystość żałobna na Cytade-

cyjny dla jeńców z Armii Czerwonej.

jennych zginęło tam ponad

ności zaaresztowali i rozstrzelali pro-

do tego byłego mera Lwowa. Nie za-

li Lwowskiej zjednoczyła w tym dniu

Dokonano tam też masakry na żoł-

142 tys. osób różnej narodo-

fesorów – Polaków, przecież Polska

trzymam się na moralno – etycznym

osoby o różnych poglądach politycz-

nierzach włoskich, którzy po klęsce

wości.

jako państwo już nie istniało i polscy

poziomie pana Szpicera, który 70 lat

nych, wyznaniach religijnych i naro-

pod Stalingradem próbowali wycofać

profesorowie nie stanowili dla nich

po tragedii, twierdzi, że ofiary zasłuży-

dowości. Jurij Szuchewicz, wieloletni

się z wojny i sojuszu z Hitlerem. Aż

Po długich latach starań wznie-

jzagrożenia. Do tego, Niemcy mieli

ły sobie na taką śmierć. Bo jak jeszcze

prawdziwych wrogów politycznych –

można odebrać jego słowa? Radziec-

więzień obozów sowieckich oraz

do lat 90. teren lwowskiej Cytadeli był

siono tam krzyż, który wraz z ducho-

ukraińskich nacjonalistów, którzy w

ka retoryka Wasyla Szpicera również

działacz społeczny ostro skrytykował

zamknięty. Ostatnio został chaotycz-

wieństwem grekokatolickim i prawo-

1941 r. samowolnie ogłosili akt odro-

zwraca uwagę, bo już dawno nie

przystosowanie jednego z bastionów

nie zagospodarowany, są tam m.in.

sławnym poświęcił też ks. Władysław

dzenia ukraińskiego państwa. Ich nazi-

spotykałem się w publicystyce z wy-

Cytadeli na restaurację oraz zapytał,

hurtownie, magazyny, garaże.

Biszko z kościoła rzymskokatolickiego.

ści zaczęli aresztować później. Pewnie

rażeniem „tak zwana elita”. Chciałbym

dokąd wywieziono znalezione tam

W ramach obchodów Międzyna-

Wieniec i kwiaty pod krzyżem złożyli

Niemcy wiedzieli o czymś, o czym nasi

kategorycznie zaprzeczyć temu panu -

szczątki jeńców. Zaznaczył też, że

rodowego Dnia Wyzwolenia Jeńców

m.in. konsul RP we Lwowie Marcin

uczeni nie chcą mówić”.

na wzgórzach Wuleckich rozstrzelano

dzięki interwencji społeczności lwow-

z Obozów Koncentracyjnych uczczo-

Zieniewicz i prezes Towarzystwa Kul-

Nie, panie Szpicer, ukraińscy na-

prawdziwy kwiat polskiej i lwowskiej

tury Polskiej Ziemi Lwowskiej Emil Le-

cjonaliści w tym czasie nie byli wro-

nauki. Dziwi mnie niezmiernie fakt,

gowicz. Ta tragedia pozostała w pamięci

gami Niemców, oni ściśle z Niemcami

że dzisiaj przychodzi komuś do głowy

rodowitych lwowian. O tym pisano w ga-

kolaborowali…

rehabilitowanie i tłumaczenie zbrodni

zetach jeszcze po II wojnie światowej, a

Chciałbym zakończyć słowami lu-

nazistowskich, mało tego – zrzucanie

potem podczas sądu nad zbrodniarza-

dowego powiedzenia: „Chroń nas Boże

winy na same ofiary. W normalnym

mi ze „Stalagu 328”. Został nawet na-

od takich przyjaciół, bo z wrogami po-

społeczeństwie nikt nie podałby ręki

kręcony film fabularny „Iwanna”, zostały

radzimy sobie sami”. Panie Szpicer, za

takim ludziom.

wydane dokumenty archiwalne.

co pan tak nie lubi Ukrainy?

To, że pan Szpicer udał się do

Prezes lwowskiej organizacji ob-

otwartych fantazji i przekręcania historii

(Tekst został pierwotnie

wodowej kombatantów Ukrainy Timo-

jest faktem. Bo co zarzuca on ofiarom?

opublikowany na blogu au-

fiej Machoniok z rozmowie z „Kurierem”

To, że po utracie swojej ojczyzny nadal

tora, na portalu zaxid.net.,

powiedział, że po odzyskaniu niepodle-

wykładali w radzieckich uniwersyte-

tytuł pochodzi od redakcji.)

skiej na Cytadeli wstrzymano budowę

no też pamięć byłych jeńców Obozu

głości Ukrainy kombatanci wielokrot-

tach ukraińskim studentom? Mieli jakiś

centrum rozrywkowego.

Janowskiego we Lwowie oraz złożo-

nie apelowali do władz miejscowych,

my „Włóczęgi”, a Ty?

„Nienawiść nigdy nie jest jedno-

no kwiaty i zapalono znicze przy po-

do przewodniczącego miasta Lwowa

stronna, a rozpowszechnia się jak

mniku Ofiar Faszyzmu. We wspólnych

Andrija Sadowego, aby wznieść na

Nowy polski teatr młodzieżowy

stale eksperymentuje. Pracujemy w sty-

wirus na wszystkie pozostałe narody

modlitwach uczestniczyli księża z ko-

Cytadeli pomnik ofiarom obozu kon-

„Włóczęgi” zaprasza zainteresowaną

lu asocjatywnego teatru, czarnego te-

– zauważył Meylakh Szeykhet, przed-

ścioła rzymskokatolickiego, ukraińskie-

centracyjnego. „Dopiero w zeszłym

młodzież polską (i nie tylko) do współ-

atru, teatru absurdu – nie zapominając

stawiciel wspólnoty żydowskiej we

go kościoła grekokatolickiego i kościo-

roku – otrzymaliśmy odpowiedź z rady

pracy. Tworzy się on przy Ludowym

o utworach klasycznego repertuaru.

Lwowie. – Dlatego i Ukraińcy, i Polacy

łów prawosławnych.

miejskiej – nie ma podstaw do upamięt-

Teatrze „My” – działającym ponad 25 lat

„Włóczęgi” pracują w języku pol-

w ramach Centrum Twórczości Dzieci

skim, a ich zadaniem jest propaganda

oraz inne narody miały stać się nie-

W kolejnych numerach „Kuriera

nienia tego miejsca, ponieważ władze

i Młodzieży Galicji we Lwowie, wielo-

współczesnej i klasycznej polskiej sztuki

wolnikami. Gdy zapominamy o tym, to

Galicyjskiego” podamy wspomnienia

nie posiadają materiałów potwierdzają-

krotnym laureacie festiwali polskich

teatralnej w Ukrainie (przede wszystkim

narażamy się na niebezpieczeństwo,

lwowian o tragedii Włochów – jeńców

cych, że za czasów okupacji niemiec-

teatrów z zagranicy we Włocławku oraz

w Galicji), jak również za granicą.

że to może się powtórzyć w przyszło-

„Stalagu 328” oraz zapoznamy na-

kiej był tam obóz koncentracyjny, jak

uczestniku Matury w instytucie Jerzego

Kontakt: Walerij Sobeckyj

ści. Musimy pamiętać, że tylko od każ-

szych czytelników z obecną sytuacją

również, że zginęli tam ludzie” – mówił

Grotowskiego we Wrocławiu. Teatr „My”

tel.: 0671482193;

dego z nas zależy pokój”. Wspomniał

Cytadeli Lwowskiej.

dalej Timofiej Machoniok.

jest teatrem młodzieżowym, dlatego

VSobetskyy@wp.pl