przegląd wydarzeń

6

31 maja – 16 czerwca 2011 * Kurier Galicyjski

WoLa uhruska –

cud za spraWą rozumu i pracy

KONSTANTY CZAWAgA

tekst i zdjęcia

„Wołyń – Podlasie – religia,

kultura, historia, język” –

pod tym tytułem w Woli

Uhruskiej koło Włodawy

nad Bugiem, w dniach 27-28

maja odbyło się IV Polsko-

Ukraińskie Sympozjum

Naukowe z udziałem ducho-

wieństwa, naukowców, samo-

rządowców i działaczy spo-

Podczas obrad

łecznych z przygranicznych

pracy, jedynie w duchu prawdy – za-

terenów Polski i Ukrainy.

Prof. Feliks Czyżewski

znaczył prof. Włodzimierz Osadczy.

„Każdy słyszy swój język ojczysty,

– I właśnie poszukiwanie tego duchu

Ta konferencja w Woli Uhruskiej

ale potrzeba żeby serce zaczęło prze-

prawdy jest czymś bardzo istotnym.

nie jest ściśle naukowa, ma podstawo-

mawiać” – wzywał w homilii zaproszo-

Wymownym jest fakt, że wkrótce Sejm

wy charakter, za ma cel popularyzo-

ny przez organizatorów dostojny gość

Rzeczypospolitej ma ustalić obchody

wanie wiedzy ogólnej. Przyjechaliśmy

– biskup łucki Marcjan Trofimiak, który

Dnia Męczeństwa Kresowian. To też

tu po to, aby porozmawiać, posłuchać

przewodniczył Mszy św. na otwarcie

jest znakiem czasu, który wskazuje

różnych poglądów fachowców, zna-

sympozjum.

na to, że właśnie duch współpracy i

leźć nowych ludzi. Jest tutaj bardzo

Prosił o dar Ducha Świętego dla

pojednania, opartego na prawdzie

dobry klimat dla takich spotkań. Czę-

wszystkich zebranych, aby zrozumieć,

jest właściwą drogą”.

sto konferencje naukowe w aulach

pojąć sercem ten nakaz: „Abyście się

akademickich są sztywne, wygłasza-

wzajemnie miłowali”. „Znikną wszyst-

ne są referaty i często jest tak, że nie

Wyjść poza

Wójt Jan łukasik

kie podziały, ale trzeba pozwolić, żeby

ma już czasu na dyskusję. A tutaj mo-

swoje podwórko

Pan Bóg działał, a do tego musi być

Podczas obrad, w pomieszczeniu

żemy spokojnie podyskutować, cho-

jakieś korzenie ukraińskie, wskazuje

prawdziwa miłość. Ta która wszystko

zespołu szkół, poruszono wiele tema-

dzić, rozmawiać. Mamy dużo czasu,

na to moje nazwisko, ale na terenach

przetrwa, ta która zawsze zwycięży” –

tów. Na przykład, dr Olga Osadczy z

bo konferencja jest dwudniowa.

skąd pochodzę, na południowym Pod-

podkreślił biskup Trofimiak.

UMCS mówiła o początkach chrystia-

Brak wiedzy i wzajemna niechęć

lasiu słowo „Ukrainiec” jest słowem

nizacji pogranicza polsko-ruskiego,

do niczego nie prowadzi. Pamiętam

bardzo obraźliwym. Niektórzy ludzie

Konsul Ukrainy w Lublinie

prof. Andrzej Gil z KUL-u o począt-

moje pierwsze spotkanie z kolegami z

nigdy nie widzieli Żyda, a są antysemi-

W poszukiwaniu

Serhij Dyryza

kach biskupstwa chełmskiego. Dr An-

Ukrainy. Była to dyskusja o wydarze-

tami. Tak samo jest z tą niechęcią do

duchu prawdy

„Kolejna konferencja w Woli Uhru-

drzej Popek z IPN zwrócił uwagę ma

niach historycznych. Dzięki takim kon-

gościliśmy gimnazjum nr 1 w Lubomlu

Ukraińców. Często ludzie nie widzieli

skiej jest dowodem na to, jak można

polskie miejsca pamięci na Wołyniu.

taktom możemy uzupełnić się nawza-

oraz członków Młodzieżowego Stowa-

Ukraińca, a jednak jakaś taka niechęć

pomyślnie realizować akademicką

jem, poznać argumenty drugiej strony i

rzyszenia Kultury Polskiej na Wołyniu

jest, głównie w starszym pokoleniu.

współpracę między ośrodkami akade-

Już nie pierwszy raz spotykamy

spróbować się do nich ustosunkować.

z siedzibą w Lubomlu. Staramy się,

Młodsze pokolenie w ogóle nie wie,

mickimi Polski i Ukrainy – powiedział

się na konferencjach polsko-ukraiń-

Zamykanie na swoim podwórku do ni-

pomimo przebiegającej tutaj granicy,

kto to jest Ukrainiec, Ukraina. Mało kto

dla „Kuriera Galicyjskiego” prof. dr

skich z młodym naukowcem z Lublina

czego nie prowadzi. Czasy zmieniają

która z jednej strony dzieli, ponieważ

tam jeździ. Często nasi studenci mają

hab. Włodzimierz Osadczy, dyrektor

Andrzejem Szabaciukiem, który jest

się bardzo szybko i my też musimy

jest to granica Unii Europejskiej, a

okazję pojechać do Lwowa czy do

Centrum UCRAINICUM Katolickiego

też stałym czytelnikiem „Kuriera Ga-

się zmieniać. W Unii Europejskiej jest

nie tylko granica Polski, łączyć nasze

Łucka, jednak ci młodzi ludzie z moje-

Uniwersytetu Lubelskiego. – Dzięki

licyjskiego”.

teraz „moda” na wielokulturowość, na

społeczności. Społeczność ukraińską

go pokolenia, którzy nie poszli na stu-

inicjatywie prof. Feliksa Czyżewskie-

„Jestem doktorantem IV roku histo-

przemieszczanie się, wymianę stu-

i społeczność polską. Dlatego podej-

dia, nie mają żadnego kontaktu z tymi

go, wieloletniego dyrektora Insty-

rii na Uniwersytecie Marii Curie-Skło-

dencką. Myślę, że nie tylko studenci

mujemy wiele przedsięwzięć integrują-

problemami. Głównym problemem jest

tutu Filologii Słowiańskiej i Zakładu

dowskiej – mówi o sobie. – Zajmuję się

czy naukowcy, ale i wszyscy inni,

cych środowiska szkolne, środowiska

brak wiedzy. Ani ze szkoły podstawo-

Literatury Ukraińskiej Uniwersytetu

tematyką programów narodowościowo-

powinni się starać poznawać innych

samorządowe oraz środowiska nauko-

wej, ani ze szkoły średniej faktycznie

Mari Ciuri-Skłodowskiej w Lublinie tu-

religijnych na pograniczu polsko-ukra-

ludzi, rozwijać relacje”.

we. Oczywiście, jako współodpowie-

nie wyniosłem wiedzy o Ukrainie. W

taj, nad samą granicą zawiązuje się

ińskim w XIX i na początku XX wieku.

dzialni za te przedsięwzięcia.

czasopismach, dziennikach często

prawdziwy dialog i wyłaniają się per-

Tematyką tą zainteresował mnie mój

Dzisiejsze polsko-ukraińskie IV

można spotkać jakiś wyrwane hasła,

Szkoła z myśleniem

spektywy dla wspólnej działalności,

promotor prof. dr hab. Jan Lewandow-

Sympozjum naukowe jest świetnym

które zupełnie mieszają w głowie, nie-

transgranicznym

skierowanej na łączenie narodów. Fakt

ski, który też jeździ po tych terenach,

To wszystko, co pan widzi dookoła,

przykładem tego, że można się spo-

wiele mówią o kulturze ukraińskiej czy

ten jest szczególnie wymownym na tle

gości u siebie w domu studentów ze

również to, że uczestniczymy tutaj w

tkać tutaj na krańcach Rzeczypospo-

o narodzie Ukrainy. Powiem szczerze,

zaprzepaszczenia pomysłu uniwersy-

Wschodu i stara się stworzyć taką at-

międzynarodowym forum, jest przede

litej i rozmawiać o czasami trudnych

moje zainteresowanie Ukrainą i kulturą

tetu polsko-ukraińskiego. Jak wiemy,

mosferę, żeby poczuli się w Polsce, jak

wszystkim zasługą władz samorzą-

tematach, które dotyczą historii i Pola-

wschodnią, także rosyjską i białoruską

funkcjonujące od lat w Lublinie Kole-

w siebie w domu – na Ukrainie czy na

dowych, wójta gminy Wola Uchruska

ków i Ukraińców, którzy zamieszkiwali

łączyło się z moimi przyjaciółmi z tych

gium Polskich i Ukraińskich Uniwer-

Białorusi. Dzięki tej atmosferze, którą

Jana Łukasika, starosty włodawskiego

właśnie te tereny nadgraniczne, ale

terenów, których poznałem na studiach

sytetów, zakończyło praktycznie swą

tworzy u siebie na seminarium, mamy

Wiesława Holaczuka i dyrektora ze-

także można mówić o perspektywach,

doktoranckich, magisterskich czy na

działalność w stylu budzącej wstręt

ten dobry klimat do zbliżenia polsko-

społu szkół w Woli Uhruskiej Mirosła-

o potrzebach, o dążeniach i nadziejach.

wspólnych spotkaniach, festiwalach

afery. Tym niemniej, duch panujący

ukraińskiego czy polsko-białoruskiego.

wa Koniecznego – słyszałem niejed-

I taką nadzieją dla nas wszystkich jest

piosenek pogranicza w różnych języ-

na sympozjach w Woli Uhruskiej, daje

Stara się cywilizować nas, ludzi mło-

nokrotnie z ust znanych naukowców,

między innymi potrzeba budowy przej-

kach. Czasami odwiedzałem ich i to

nadzieje, iż poszukiwanie nowych form

dych, często o różnych poglądach,

a również tutejszych mieszkańców. W

ścia granicznego Zbereże-Adamczuki.

sprawiło, że nasza przyjaźń pogłębiała

współpracy nie ustaje i będzie owoco-

wyniesionych z domu, czasem stereo-

przerwie między obradami rozmawia-

Jest naszym pragnieniem, z jednej

to zainteresowanie. Oni interesowali

wało dobrymi sprawami na płaszczyź-

typowo patrzących na problemy wza-

my z panem Konieczynym.

strony, i drugiej strony, żeby te nasze

się kulturą polską, a ja starałem się

nie kontaktów polsko-ukraińskich”.

jemnych relacji. Ja pewnie też mam

„Mam przyjemność, zaszczyt być

kontakty były jeszcze częstsze, jesz-

poznać ich kulturę.

niejednokrotnie współorganizatorem i

cze lepsze. Przejście graniczne byłoby

W rozmowie z naukowcem zauwa-

współgospodarzem przedsięwzięć o

elementem wspomagającym nasze

żyłem, że oprócz rodowitych miesz-

charakterze transgranicznym – powie-

dobrosąsiedzkie stosunki”.

kańców Woli Uhruskiej spotkałem tutaj

dział dyrektor. – Właśnie dzisiaj byli-

Dyrektor Mirosław Konieczny opo-

też rodziny pochodzące zza Buga,

śmy organizatorami VII powiatowego

wiadał jak poznają się dzieci z dwóch

dziadkowie których uciekli z Wołynia

konkursu recytatorskiego „Rosyjska i

brzegów Bugu: „Pamiętam jak w

podczas tragicznych wydarzeń w 1943

ukraińska poezja klasyczna”. Jest to

2006 roku organizowaliśmy wspólnie

roku. Obecnie budują mosty przyjaźni

przedsięwzięcie, które od kilku lat jest

z gminą obóz naukowy i językowy.

z tą ziemią za rzeką-granicą.

organizowane pod honorowym patro-

Gościliśmy wówczas grupę 50 na-

„Jest to też przykład tego, o czym

natem lubelskiego kuratora oświaty

szych przyjaciół z Ukrainy. Nasza

zresztą wielokrotnie wspominał obec-

oraz dyrektora Instytutu Filologii Sło-

młodzież poprzez naukę i zabawy

ny na dzisiejszej uroczystości ks. bi-

wiańskiej UMCS w Lublinie. W dzi-

poznawała siebie. Potem wymienia-

skup Marcjan Trofimiak, że ci ludzie,

siejszym konkursie udział biorą poza

li się mailami, spotykali się. Później

doświadczeni najbardziej, nie żyją w

szkołami polskimi, szkołami podstawo-

byli rajdy rowerowe. Zadzierzgnięte

nienawiści, nie wołają o pomstę, tylko

wymi i gimnazjalnymi, także młodzież

znajomości rozwijały się w różnych

chcą normalności, odrodzenia współ-

i dzieci ze szkół z Ukrainy. Dzisiaj

dziedzinach.

Młodzież polska i naukowcy