19

Kurier Galicyjski * 31 maja – 16 czerwca 2011

FiLozoFia dLa TeoLoG W

„W Kościele Lwowskim rozwój

Akcji Katolickiej jest możliwy dzięki

współpracy duszpasterzy i katolików

świeckich, którym leży na sercu dobro

Kościoła i głoszenie Ewangelii na zie-

mi lwowskiej – mówił arcybiskup Mo-

osoby (do Soboru Konstantynopoli-

Ks. KAZIMIERZ MIKUCKI CR

krzycki. – Dzięki temu, wierni świeccy

tańskiego I)”. W swoim wystąpieniu

będą mogli bardziej owocnie, odpo-

wskazał na trzy główne źródła pojęcia

W Instytucie Teologicznym

wiedzialnie wypełniać swoją misję

osoby. Pierwszym z nich była filozo-

im. św. Józefa Bilczewskiego

apostolską w Kościele i na świecie.

fia grecka, konkretnie mówiąc – ta

we Lwowie zorganizowano 2

Akcja Katolicka zrodziła się jako reak-

jej koncepcja bytu, w której funkcjo-

maja 2011 r. kolejną konferen-

cja na proces sekularyzacji w krajach

nowało pojęcie indywidualnej, samo-

cję filozoficzną z cyklu „Filo-

Zachodniej Europy. Proces sekulary-

dzielnej substancji (hipostazy). Drugie

zofia dla teologów”. Uczestni-

zacji w czasach obecnych przybiera

źródło koncepcji osoby stanowił teatr

czyli w niej przede wszystkim

również na sile i w naszym kraju. Jego

eskalacja nie ulega wątpliwości. Pro-

grecki, w którym wykorzystywano ma-

wykładowcy oraz klerycy i stu-

cesowi temu przeciwstawić się mogą

skę (gr. prosopon, łac. persona) jako

denci tegoż Instytutu. Za stro-

jedynie takie zorganizowane ruchy i

środka do odsłaniania wnętrza czło-

nę organizacyjną konferencji

stowarzyszenia świeckich, pozostają-

wieka, jego natury. Trzecim źródłem

odpowiedzialni byli księża:

ce w ścisłej łączności z biskupami i ka-

była myśl wczesnochrześcijańska,

Jacek Uliasz, Oleg Salamon

płanami. takim stowarzyszeniem jest

dla której poważnym problemem było

oraz Kazimierz Mikucki CR.

Akcja Katolicka. Wznowienie działal-

Referaty wygłaszali kolejno: ks. dr

m.in. to, kim jest jeden Bóg, istniejący

ności katolików świeckich, odznacza-

w teologii) oraz epistemologicznego

Augustyna czy św. Tomasza z Akwi-

Andrzej Sołtys (Politechnika Rzeszow-

jako Ojciec, Syn Boży i Duch Świę-

jących się charyzmatem najbliższej

(charakteryzowałaby się wykorzysty-

nu), poddała krytycznej analizie pozo-

ska), prof. dr hab. Edward Nieznański

ty. Odpowiedź, jaką wówczas dano,

współpracy z hierarchą, potrzebne

waniem wiedzy teologicznej w wykła-

stałe, najważniejsze próby odpowie-

(UKSW w Warszawie), dr hab. Kordula

uwzględniała istnienie w Bogu jednej

jest zarówno Kościołowi jak i społe-

dzie z filozofii). Spośród wszystkich

dzi na ów temat: ateizm (chodzi o tę

Świętorzecka (UKSW w Warszawie),

natury (będącej zespołem wspólnych

czeństwu” – podkreślił arcybiskup

Mokrzycki. Wspomniał, że w latach

wymienionych form zależności, jedy-

jego formę, która odrzuca możliwość

dr Danuta Ługowska (UKSW w War-

przymiotów związanych z Jego by-

totalitaryzmu komunistycznego od-

nie dwie ostatnie formy nie zachodzą

pogodzenia zła z istnieniem Boga);

szawie), ks. dr Krzysztof Tyburowski

ciem i działaniem) oraz trzech osób

powiedzialność za Kościół w krajach

w przypadku poruszanej zależności

marcjonizm (neguje możliwość współ-

(UPJPII w Krakowie), dr hab. Janusz

(stanowiących do pewnego stopnia

komunistycznych spoczywała prawie

filozofii od teologii; natomiast jeśli

istnienia zła i dobrego Boga); leśmia-

Kaczmarek (Uniwersytet Łódzki), ks.

odrębne substancje, bytujące w obrę-

wyłącznie na świeckich, a w mniej-

chodzi o pozostałe trzy – to mają one

nizm (nie godzi się na współistnienie

dr. hab. Sławomir Szczyrba (UKSW w

bie jednej natury).

szej części na duchownych, bo ich nie

w pewnym zakresie swoje miejsce na

zła ze wszechmocą Boga) oraz epiku-

Warszawie). Sesję przedpołudniową

Dr hab. Janusz Kaczmarek wygło-

było. Dzisiaj, pamiętając o przywró-

linii rozważanej zależności.

reizm (problem zła jest zrozumiały w

i popołudniową prowadził niżej pod-

sił referat: „Człowiek i jego wola. Pod-

conej nam wolności i niepodległości,

Kolejny referat wygłosił prof. dr

tym sensie, że istniejący w odrębnym

pisany.

stawy ontologiczne”. Autor – zgodnie

powoli zaczynamy realizować wspól-

hab. Edward Nieznański. Tytuł jego

świecie bogowie nie interesują się lo-

Konferencję – jedenastą z kolei

z tytułem wystąpienia – podjął za-

nie – laikat i duchowni – nasze prawo

wystąpienia brzmiał: „Jakie cele na-

sami świata i człowieka).

– otworzył ks. dr Jacek Uliasz. Na-

gadnienie ludzkiej woli, rozumianej w

i obowiązek bycia Kościołem. Prawo i

dają sens ludzkiemu życiu?”. Autor

Następnie wystąpiła dr Danuta

stępnie ks. Kazimierz Mikucki powitał

myśl filozofii klasycznej, jako władza

obowiązek odpowiedzialności za Ko-

ściół i wypełniania jego apostolskiego

wskazał i scharakteryzował najpierw

Ługowska, która wygłosiła referat na

wszystkich uczestników spotkania, a

duchowa, wolna, która za swój przed-

mandatu. Wymaga to przekraczania

trzy zasady obowiązujące w przypad-

temat „Człowiek – przedmiot czy oso-

szczególnie prelegentów. Potem roz-

miot ma szeroko rozumiane dobro.

wielu barier, pokonywania uprzedzeń

ku formułowania na przyszłość celów

ba?”. Prelegentka skoncentrowała się

poczęła się najważniejsza część kon-

Koncentrując się na jej podstawach

i lęków, zmiany przyzwyczajeń, prze-

życiowych, ideałów. Pierwszą zasadą

na dwojakim sposobie podejścia do

ferencji − wygłaszanie referatów. Było

ontycznych, ograniczył się jedynie do

miany mentalności i stylu życia. W tym

jest zasada rozumności celu (wybór

zrozumienia człowieka, jaki można

ich w tym roku siedem: cztery do prze-

ujęcia dokonanego przez Nicolai Hart-

inwestowaniu w człowieka Akcja Ka-

powinien być odpowiedni do naszych

generalnie wyróżnić z jednej strony w

rwy na kawę, a trzy po tej przerwie.

manna, w ramach jego pluralistycznej

tolicka ma już osiągnięcia i doświad-

rzeczywistych potrzeb i możliwości);

myśli Zachodu, a z drugiej – Wschodu.

Tematy wystąpień koncentrowały się

ontologii. Wola, według tegoż ujęcia,

czenie” – zapewnił arcybiskup lwowski

drugą – zasada spełnienia (poprzez

Myśl Zachodu na temat człowieka –

głównie na relacji niektórych tez teolo-

jawi się ostatecznie jako aktywność,

Mieczysław Mokrzycki.

jako dynamizm rozumnego ducha

osobowego, nadbudowana na dyna-

mizmach niższego rzędu, jakimi są

Jasna Góra jak co roku – czeka nie

instynkty i popędy.

tylko na Kresowian; – oczekuje sym-

W końcu ks. dr hab. Sławomir

patyków ruchu kresowego, przyjaciół

Szczyrba przedstawił temat: „Z pomo-

i sprzymierzeńców; liczy na wszyst-

cą jakiej filozofii (tzn. rozumu) może

kich Polaków wiernych pamięci o Pol-

człowiek spotkać Słowo Wcielone?”.

sce na Kresach.

Udział w Zjeździe może wziąć

Autor referatu podjął się próby wyzna-

KAŻDY, kto czuje potrzebę bycia z

czenia „warunków brzegowych” dla

nami w tym szczególnym miejscu i w

filozofii, która może prowadzić do po-

takiej chwili. Każdy też przyjęty będzie

znania Boga. Otóż warunki takie może

przez organizatorów jak członek wiel-

spełnić jego zdaniem ta filozofia, która

kiej kresowej rodziny. Nie jesteśmy w

realizuje trzy podstawowe wymogi:

stanie wysłać wszystkim imiennych

jest realistyczna (w sensie metafizycz-

zaproszeń. W dobie Internetu i szero-

nym i teoriopoznawczym), zakłada

kiej możliwości informacji medialnej –

mamy nadzieję nie tylko dotrzeć z tym

zakreślony cel winny się ziścić nasze

przy wielości różnych jej ujęć – scha-

gii do zagadnień poruszanych w teody-

pluralizm bytowy i „głęboką” koncep-

zaproszeniem do szerokiego kręgu

najgłębsze nadzieje na osiągnięcie

rakteryzowała jako refleksję czysto ra-

cei i antropologii filozoficznej. Po serii

cję bytu (istnienie istoty rzeczy, która

Kresowian, ale także zmobilizować tą

jakiegoś ostatecznego dobra); trze-

cjonalną, skupioną na jakimś jednym

czterech i trzech odczytów był czas na

jest „ukryta” pod warstwą fenomenal-

drogą do udziału w Zjeździe naszych

cią – zasada stosowności moralnej

aspekcie natury ludzkiej, na jakiejś

dyskusję, na stawianie pytań lub wtrą-

ną, zjawiskową rzeczy), ma charakter

Przyjaciół i Sympatyków.

(dotyczy ona wyboru odpowiedniego

jednej, konkretnej cesze człowieka,

canie różnych uwag związanych z po-

mądrościowy.

Zachęcamy oddziały Towarzystwa

systemu etycznego jako środka pro-

traktowanej jako przedmiot poznania.

ruszanymi kwestiami; tylko brak czasu

Należy docenić fakt, że zaproszeni

Miłośników Lwowa, Wilna, Grodna

wadzącego do realizacji określonego

Myśl Wschodu zaś – jeśli weźmie się

ograniczał tę formę wymiany myśli.

goście musieli ponieść dużo trudu, by

Wołynia, stowarzyszenia patriotyczne

ideału życiowego). Następnie referent

pod uwagę rosyjskich filozofów religij-

Ks. dr Andrzej Sołtys przedstawił

dotrzeć do nas i wrócić do swoich do-

i kombatanckie, organizacje studenc-

scharakteryzował główne typy celów

nych – posługuje się przede wszyst-

temat: „Zależność czy współzależność

kie i młodzieżowe do organizowania

mów. Mieli jednak do dyspozycji jeden

zbiorowych wyjazdów. Przyjeżdżajcie

życiowych, wymieniając jako głów-

kim kontemplacją i wiarą chrześci-

teologii i filozofii”. W swoim referacie

dzień, by nieco odpocząć i zwiedzić

i koniecznie przywieźcie ze sobą Wa-

ne: cele własne i wspólne, osiągane

jańską jako metodami poznania czło-

wspomniał na początku o współza-

Lwów. Większość z nich była już co

sze sztandary!

razem z innymi ludźmi; cele imma-

wieka. Pozwalają one wówczas na

leżności obydwu dziedzin poznania,

prawda w tym mieście, ale chętnie do

Od lat spotykamy się na Jasnej

nentne (ograniczone jedynie do życia

odkrycie tajemnicy osoby ludzkiej, jej

koncentrując się następnie na zagad-

niego po raz kolejny wraca. Dotyczyło

Górze głośno artykułując nasze hasło:

ziemskiego, doczesnego) i transcen-

jedności oraz związku z resztą świata

nieniu zależności filozofii od teologii.

to szczególnie pana profesora Edwar-

KRESOWIANIE ŻĄDAJĄ PRAWDY!

dentne (odnoszące się do życia przy-

(człowiek jako mikrokosmos).

Twierdząc, że taka zależność istnieje,

da Nieznańskiego – znanego w Polsce

W tym roku żądanie to zabrzmi

szłego, wiecznego).

Ks. dr Krzysztof Tyburowski za-

wyjaśnił bliżej ten związek na podsta-

logika – który kilka lat swojego dzieciń-

mocniej, bo tej prawdy domagać się

Dr hab. Kordula Świętorzecka

proponował temat: „Wpływ wczesno-

wie pięciu możliwych form zależności,

stwa spędził właśnie we Lwowie.

będą wraz z nami ludzie młodzi –

HARCERZE, przyszli spadkobiercy

przedstawiła temat: „Problem zła w

chrześcijańskich dyskusji doktrynal-

wymienianych w ogólnej metodologii

kG

naszej historii, tradycji i kultury.

świecie wszechmocnego i dobrego

nych na ukształtowanie się pojęcia

nauk. Chodzi tu o zależność: typu ge-

Wierni narodowej pamięci - bądź-

Boga”. Zgodnie z tytułem referatu i ko-

netycznego (wiąże się z narodzinami

my w tym dniu razem!

rzystając z języka logiki, rozważała

filozofii), heurystycznego (wyraża się

W imieniu Światowego

Mała, rodzinna firma zatrudni w oko-

różne próby rozwiązania problemu,

w wykorzystywaniu przez filozofię

Kongresu Kresowian

licach Sztumu (województwo pomor-

jakim jest z jednej strony istnienie zła

niektórych idei teologicznych), struk-

prezes Jan Skalski

skie) inżyniera mechanika z bardzo

(głównie fizycznego), a z drugiej – ist-

turalnego (przejawia się w podobień-

dobrą znajomością programu Auto-

nienie dobrego i wszechmogącego

stwie tzw. przedmiotu materialnego

kontakt: www.kresowianie.com

CAD. Zorganizujemy zakwaterowa-

lwow1@o2.pl

Boga. Oprócz tradycyjnego rozwią-

filozofii i teologii), metodologicznego

nie.

Tel. O32-281-28-07

zania owego problemu, godzącego

(polegałaby na zapożyczaniu przez fi-

Kontakt: biuro@plena.pl;

Tel./fax: 032-281-51-51,

te dwa stany rzeczy (np. w wersji św.

lozofię metod poznania stosowanych

biuro@krautzberger.pl

kom.: 507-169-825