przegląd wydarzeń

6

17 – 29 czerwca 2011 * Kurier Galicyjski

dziaŁka czy budyNek? – czyLi rozmoWy

i reFLeksje o domu poLskim We LWoWie

ganizacji polskich o ich oczekiwania

JACEK BORZęCKI

ba było wyprowadzić z nie-

wobec władz ukraińskich: budynek na

go m.in. świetlicę dziecięcą.

W ostatnim numerze „Kuriera Gali-

Dom Polski czy działka pod budowę?

może więc władze centralne

cyjskiego” zamieszczony został komu-

michał Dworczyk, członek

mogłyby dać jakiś budynek

nikat służby prasowej Lwowskiej Rady

Zarządu Głównego Stowarzyszenia

na Centrum Kultury Dziecię-

Miejskiej z 17 maja br. pod tytułem:

„Wspólnota Polska” (w jego kompe-

cej, tak aby uwolnić dawny

„Do końca roku Lwów może wydzielić

tencji znajdują się właśnie sprawy Po-

Dom Sokoła?

budynek pod Dom Polski”. Z informacji

- No, w takim razie to jest pytanie

laków na Wschodzie), odpowiedział,

tej wynika, że władze Lwowa skłonne

do władz centralnych.

że propozycja władz lwowskich odno-

są co prawda zaproponować dom, a

śnie przekazania działki pod budowę

nie – jak do tej pory – działkę pod bu-

Domu Polskiego jest absolutnie nie

Rozmowa z gubernatorem

dowę, jednakże ów (na razie jeszcze

do przyjęcia.

Cymbaliukiem

nieokreślony) budynek miałby być

ZauważywszygubernatoraMychaj-

Emilia Chmielowa, preze-

przekazany Polakom w dzierżawę, a

ła Cymbaliuka, zmierzającego szybkim

ska Federacji Organizacji Polskich na

nie na własność. W związku z tym,

krokiem do czekającego samochodu,

Ukrainie, odpowiedziała podobnie, że

proponuję parę wypowiedzi, rozmów

zagadnąłem go o Dom Polski we Lwo-

jest zdecydowanie przeciwna działce,

oraz refleksji – na temat Domu Pol-

wie. Najpierw jednak przypomniałem,

bo Polacy we Lwowie – tak jak Ukra-

skiego we Lwowie:

że 20 marca, podczas uroczystego

ińcy w Przemyślu – chcą budynku, a

przekazywania prawa własności do

nie działki pod budowę.

Rozmowa autora z merem Lwowa Andrijem Sadowym (fot.

Domu Ukraińskiego w Przemyślu,

Emil Legowicz, prezes Za-

Konferencja prasowa

Danuta Greszczuk)

na moje pytanie, czy poprze stara-

rządu Głównego Towarzystwa Kultury

ministrów w Konsulacie

Dość znamienne były niedawne

był omawiany, rozwiązany został z

nia lwowskich Polaków o otrzymanie

Polskiej Ziemi Lwowskiej odpowie-

działkę pod budowę Domu

wypowiedzi ministrów spraw zagra-

trudem ale wdzięczni jesteśmy, że on

Domu Polskiego, odpowiedział mi do

dział, że nigdy nie zgodzi się na dział-

Polskiego, a nie budynek?

nicznych Polski i Ukrainy na temat

został rozwiązany dzięki pańskiemu

mikrofonu:

kę, bo po pierwsze, proponowana

- Tak, jest działka gotowa i jeśli

Domu Polskiego we Lwowie. Pytanie

poparciu i pańskiej pomocy.”

„Obowiązkowo. Przekazanie tego

działka znajduje się daleko od centrum

będzie organizacja, która zechce ją

to padło w trakcie konferencji prasowej

Może nie znam się na języku dy-

pięknego budynku ukraińskiej spo-

miasta, a pod drugie, w tutejszych re-

otrzymać, to od razu Rada Miasta

16 maja, w dniu uroczystego otwarcia

plomatycznym. Jeśli jednak w odpo-

łeczności jest dzisiaj dobrym znakiem

aliach przygotowanie samego projek-

przyjmie taką decyzję.

nowego lwowskiego gmachu Konsula-

wiedzi na wyrażone przez polskiego

polskiej strony, polskich władz. I jest

tu i uzyskanie wszystkich uzgodnień

- Ale o ile mi wiadomo,

tu Generalnego Rzeczypospolitej Pol-

ministra oczekiwanie „wzajemności

to zobowiązaniem dla strony ukraiń-

trwać będzie około 5 lat, a drugie

bo rozmawiałem w tej spra-

skiej. W relacji „Kuriera Galicyjskiego”

we Lwowie”, jego ukraiński partner z

skiej, żeby stworzyć Centrum Kultury

tyle zajmie budowa (o ile Polska da

wie, to ani Stowarzyszenie

z tej uroczystości nie zauważyłem tych

jednej strony przyznaje, że powinno

Polskiej we Lwowie. Myślę, że już w

pieniądze). „A za 10 lat – to już może

„Wspólnota Polska”, ani fe-

właśnie odpowiedzi, przeto pozwolę

być „osobne kulturalne centrum”, ale

najbliższym czasie zbierzemy komitet

nie być Polaków we Lwowie!” – dodał

deracja Organizacji Polskich

sobie przytoczyć je w całości:

zaraz dodaje, że w zasadzie jest już

organizacyjny, komisję, która rozpatrzy

dramatycznie i zarzucił władzom miej-

na Ukrainie, ani Towarzystwo

we Lwowie „Dom Polski”… w Kon-

konkretne propozycje. To jest nasz

skim, że „traktują lwowskich Polaków

minister Radosław Sikor-

Kultury Polskiej Ziemi Lwow-

ski: „Jeśli chodzi o Dom Polski we

sulacie Generalnym RP, to właści-

obowiązek i w najbliższym czasie ten

niepoważnie”.

skiej – nie chcą działki pod

Lwowie, to jak państwo wiecie, nie-

wie, jaki jest to sygnał dla lwowskich

problem załatwimy”.

budowę. Oni chcą budynku.

małym wysiłkiem, także politycznym,

władz? Czy aby nie taki, że postulat

Tym razem na pytanie o Dom

- Było już osiem propozycji co do

Rozmowa z prezydentem

także członków mojej partii, Platformy

powstania Domu Polskiego w tym

Polski we Lwowie pan gubernator po-

działek pod budowę Domu Polskiego.

miasta Przemyśla –

Obywatelskiej we władzach lokalnych

mieście bynajmniej nie jest sprawą

twierdził, że razem z merem Sadowym

Jeżeli ta (przy ulicy prospekt Czor-

Robertem Chomą

Przemyśla, udało się rozwiązać kwe-

tak istotną i pilną? Osobiście tak to

uzgodnili przekazanie pod budowę

W niedawno przeprowadzonym

nowoła 67a) nie pasuje, to będziemy

stię Domu ukraińskiego w Przemyślu.

odebrałem – ale być może jestem w

Domu Polskiego działki przy prospek-

wywiadzie spytałem prezydenta Prze-

jeszcze inne proponować. Nie ma

Liczymy na wzajemność we Lwowie.

błędzie i oczywiście chciałbym nie

cie Czornowoła. Gdy spytałem: „czy

myśla, czy satysfakcjonuje go propo-

problemu.

Pan minister na moją prośbę zade-

mieć tu racji.

może to być budynek, a nie działka?”

nowanie lwowskim Polakom – przez

- A czy mógłby to być bu-

klarował pełne poparcie władz cen-

– gubernator Cymbaliuk odpowiedział

mera Lwowa i lwowskiego gubernato-

dynek, tak jak w Przemyślu?

tralnych Ukrainy dla tego aby tak się

dość filozoficznie: „Wszystko może

ra – działki przy ulicy Prospekt Czorno-

- Były też propozycje budynku.

Rozmowa

stało, aby Polacy we Lwowie też mogli

być”.

woła 67a pod budowę Domu Polskie-

Ale w Przemyślu to był budynek, który

z merem Sadowym

mieć swój dom. Ale co może jeszcze

Dzień wcześniej, podczas uro-

go? Oto, co mi Robert Choma

był zawsze własnością Ukraińców.

ważniejsze, bo wiemy jak te lokalne

czystego otwarcia nowego gmachu

Reakcja przedstawicieli

odpowiedział:

- A tutaj we Lwowie też

sprawy bywają zawikłane, rozmawia-

Konsulatu Generalnego RP we Lwo-

- Oferowanie działki pod budowę

Wspólnoty Polskiej,

były polskie Domy Sokoła,

łem z przewodniczącym Rady Miasta,

wie, bezpośrednio po konferencji pra-

Domu Polskiego we Lwowie nie tylko

federacji Organizacji Pol-

np. na ulicy łyczakowskiej.

który solennie obiecał, że sprawa bę-

sowej ministrów spraw zagranicznych

nie jest satysfakcjonujące, ale także

- A co tam teraz jest?

skich na Ukrainie

dzie wkrótce rozwiązana. Więc uwa-

Polski i Ukrainy, przeprowadziłem z

nijak się ma w stosunku do tych usta-

oraz Towarzystwa Kultury

- Centrum Kultury dzie-

żam tę kwestię za zamkniętą. Teraz

merem Lwowa, Andrijem Sadowym,

leń, które chociażby padały tutaj w

Polskiej Ziemi Lwowskiej

cięcej.

jest kwestia tylko przedstawienia ofert

następującą rozmowę :

Jeszcze przed konferencją pra-

Przemyślu, że nie działka i wieloletni

- No to my nie wygonimy dzieci z

i możliwości inwestycji, i żeby wielo-

sową ministrów i przed rozmową z

proces budowlany ale właśnie – nieru-

tego budynku. Prawda?

- Panie merze, czy to

kulturowy Lwów, tak jak wielokulturo-

merem oraz gubernatorem Lwowa,

chomość. Tak więc, satysfakcjonują-

prawda, że miasto Lwów chce

- Ale w Przemyślu, aby

wy Przemyśl, mogły kwitnąć i współ-

zdążyłem zapytać przedstawicieli or-

ce byłoby tylko wydzielenie budynku,

przekazać tutejszym Polakom

oddać Ukraiński Dom, trze-

pracować”.

który można byłoby szybko zaadap-

tować do potrzeb Domu Polskiego,

minister Konstantin Hrysz-

czenko: „Niewiele mogę dodać

czyli takiego samego centrum kultury,

do tego co powiedział pan minister.

jakim stanie się Ukraiński Dom Ludo-

Chciałbym tylko podkreślić, że we

wy w Przemyślu. Przecież samorząd

Lwowie obowiązkowo ma być osob-

miasta Przemyśla również mógł pod-

ne kulturalne centrum. Ale dzisiaj już

jąć uchwałę co do ekwiwalentu w po-

jest Dom Polski – to Konsulat Gene-

staci przekazania działki pod budowę

ralny, gdzie właśnie się znajdujemy.

Domu Ukraińskiego, niekoniecznie

Piękne pomieszczenia, które można

zresztą w centrum miasta, no i oczy-

wykorzystywać do wielu zadań i jakie

wiście umożliwić proces budowlany

– jestem przekonany – obowiązkowo

najszybciej, jak to jest możliwe. Nie

będą ojczystym domem dla wszystkich

zrobiliśmy tego. Przekazaliśmy budy-

Polaków, jacy urodzili się we Lwowie

nek, oczekując podobnej decyzji we

i tutaj mieszkają. Ale ze swej strony

Lwowie. Liczyliśmy na dane słowo,

będziemy oczywiście pracować nad

na wzajemne ustalenia i po prostu

tym, żeby załatwić tę kwestię (Cen-

na uczciwość organów administracji

trum Kultury Polskiej) razem z miej-

rządowej i samorządowej po drugiej

scową władzą. Chciałbym skorzystać

stronie granicy. I cały czas wierzę, że

z tej okazji aby wyrazić swemu kole-

to nie były tylko werbalne deklaracje,

dze, Radosławowi Sikorskiemu, wielką

że w ślad za nimi pójdą czyny. A od-

wdzięczność za załatwienie kwestii w

nośnie stanowczości deklaracji, skła-

Działka pod Dom Polski, prospekt Czornowoła 67a (fot. autor)

Przemyślu. Ten problem bardzo długo

danych przez pana gubernatora, to