29

Kurier Galicyjski * 15 – 28 lipca 2011

poLacy W chorWacji zawody z piłą

mechaniczną

z prezesem Polskiego towa-

rzystwa Kulturalnego „Fryde-

ryk chopin” w rijece LiLiaN-

saBiNa rÓŻycKa

Ną HaNNą toLJ rozmawiał

tekst i zdjęcia

LeszeK WątrÓBsKi.

LeszeK WątrÓBsKi

Na Przykarpaciu pojawi-

zdjęcia

ła się kolejna atrakcja tury-

styczna. Każdy z gości tej

Kiedy powstało towarzy-

ziemi będzie miał możliwość

stwo?

odwiedzić ogólnoukraińskie

Zebranie założycielskie odbyło

zawody drwali.

się 30 września 2000 roku. Statutowo

Niedawno zawody przeprowadzo-

działamy na terenie żupani (woje-

no we wsi Polanica. Prócz widowiska,

wództwa) primorsko-goranskiej. Pod-

panował tu prawdziwy sportowy ha-

stawowym celem naszej działalności

zard. Dla współzawodnictwa w umie-

jest zrzeszanie i wzajemne wsparcie

jętności i precyzji piłowania drzew,

Polaków zamieszkałych w Republice

przeciągnięcie łańcucha. W celu opa-

na spotkanie stawiło się 25 drużyn.

Chorwackiej, współpraca z sympa-

nowania drwalskich umiejętności na-

Niektórzy z zawodników dopiero od

leży ćwiczyć nie mniej niż cztery-pięć

tykami Towarzystwa – obywatelami

niedawna zaczęli poznawać tajniki

lat”, – wyjaśnia główny sędzia Oleg

tego nielekkiego zawodu, inni z kolei

Chorwacji oraz promocja kultury pol-

Szaposznikow. Lwowiacy zdobyli w

– mają za sobą dziesiątki lat udziału

skiej. Nasze cele realizowane są po-

tym konkursie pierwszeństwo.

w tej „dyscyplinie”. Takiego rodzaju

przez: kultywowanie polskich tradycji

Drugi konkurs odbywał się za sym-

święta stały się już tradycją w Finlan-

narodowych i kulturalnych; naukę ję-

boliczną przegródką. Drwale współza-

dii, Norwegii, Kanadzie, Australii i in.

zyka polskiego dla dzieci i młodzieży;

Lilianna Hanna tolj – prezes Polskiego towarzystwa Kultu-

wodniczyli w podzieleniu kłody kombi-

Zawody drwali nie są novum też dla

udział w organizowaniu wyjazdów wa-

ralnego „Fryderyk chopin” w rijece

nowanym cięciem. Wystarczy chwila i

Przykarpacia, choć do tej pory były

kacyjnych do Polski; organizowanie

dwa cięcia – od góry i dołu, a na ziemię

prowadzone jedynie lokalnie – w go-

spotkań, wykładów i wystaw w celu

pada tzw. drewniany placek, okrągły

spodarstwach leśnych. Organizatorzy

cja sercowa z lat `70-80. Większość

spotkałam w Polsce. Tam też mi się

promocji literatury polskiej; opiekę

płat drzewa. W wykonaniu tego zada-

imprezy postanowili z jednej strony za-

członkiń ma średnie wykształcenie.

oświadczył po trzech dniach zna-

nad polskimi miejscami pamięci oraz

nia najważniejszą jest precyzja. Zwy-

prezentować publiczności pracę drwa-

Są też panie z ukończonymi studia-

jomości, ale go wyśmiałam. Byłam

grobami Polaków na terenie Chorwa-

cięstwa można nie zobaczyć jak wła-

li, a z innej – podwyższyć ich profesjo-

mi wyższymi. Mamy oczywiście też

wówczas w klasie maturalnej, a mój

cji i wreszcie – nawiązywanie nowych

snych uszu bez lustra, jeśli cięcia od

nalizm i nauczyć rąbać drzewa tak, by

mężczyzn (śmiech – aut.). Jest nas

ukochany kończył studia w Zagrze-

kontaktów oraz współpracy z instytu-

góry i od dołu nie będą odpowiednie, a

najmniej zaszkodzić lasowi.

około pięćdziesięciu. Gromadzimy się

biu. Dostał przydział pracy z miesz-

cjami kulturalnymi i społecznymi.

na Mszy św., którą odprawiają pol-

kaniem w Rijece, gdzie też zamiesz-

od zawsze byliście samo-

scy księża pracujący na chorwackich

kaliśmy. Obecnie do Polski zaglądam

dzielnym towarzystwem?

parafiach. Mamy wielu sympatyków,

bardzo rzadko. Mam w kraju brata,

Wcześniej działaliśmy trochę nie-

większość imprez zapowiadamy więc

który czasami mnie tu odwiedza. Jest

oficjalnie i około dziesięciu lat byliśmy

w radiu lokalnym. Niektóre są następ-

lekarzem. Sama jestem z zawodu ar-

filią Polskiego Towarzystwa Kultural-

nie pokazywane w rijeckiej telewizji, w

chitektem.

nego „Mikołaj Kopernik” w Zagrze-

programie „Pryzma”, który poświęco-

biu. Obecnie działamy samodzielnie.

Jak po tylu latach ocenia

ny jest mniejszościom narodowym w

Wcześniej spotykaliśmy się raz na

Pani oba nasze narody?

Chorwacji.

Polacy i Chorwaci pochodzą z

dwa miesiące. W wynajętej salce

tego samego słowiańskiego pnia i wie-

obchodziliśmy Wielkanoc i Boże Na-

Jak chorwaci postrzegają

le się od siebie nie różnią. Dobrze pra-

rodzenie. Dopiero później, dzięki

Polskę?

Różnie. Większość Chorwatów

cują, kiedy im się dobrze płaci. Kiedy

pomocy Konsula Tadeusza Kozieła,

pamięta Polskę jeszcze z czasów

pracują w swoim kraju, jest zupełnie

otrzymaliśmy od miasta lokal.

„placek” okaże się krzywy. Tu drwalom

Słoneczny pogodny dzień rozrywa

inaczej. Pięćdziesiąt lat komunizmu

z Kołomyi nie było równych.

ryk dziesiątek pił mechanicznych, wo-

zrobiło wielkie spustoszenie. Chor-

Najcięższym zadaniem było po-

kół – zapach świeżej strużki. Potężni

waci są bardzo zawistni. Zupełnie jak

dzielenie kłody. Część drzewa, około

mężczyźni w kombinezonach i jaskra-

Polacy. Ta bezinteresowna zawiść jest

3 cm, zasypana jest strużką, no i za-

wych kaskach gromadzą się wokół

także cechą innych słowiańskich naro-

wodnicy po prostu nie widzą jak ciąć.

sceny, z której powinni ogłosić o roz-

dów. Kiedy ktoś ma np. duży dom, to

Żeby wykonać precyzyjne cięcie, nale-

poczęciu zawodów. Koło lasu zebrały

oceniający go ludzie i tu, i w Polsce,

ży kierować się intuicją i doświadcze-

się ich żony i dzieci z malutkimi zabaw-

pierwsze co powiedzą to, że kradnie.

niem. Tym razem, fortuna uśmiechnęła

kowymi… piłami mechanicznymi. Kilka

Nikt się natomiast nie zapyta: czy wła-

się gościom z Perwomajska.

kroków od sceny, pośrodku improwizo-

ściciel tego domu pracuje i jak ciężko.

Nie lada zadaniem było współza-

wanego placu, czekają na zawodników

Nigdy bym nie pomyślała, że kradnie

wodnictwo w obcinaniu gałązek. Tra-

drewniane kłody. „Żeby odpowiednio

– bo nie kradnę.

fiały się kłody z trzydziestoma gałąz-

ocenić umiejętności ukraińskich drwa-

Jakie imprezy organizu-

kami. Należało je szybko i precyzyjnie

li, przewidzieliśmy niełatwe zadania,

jecie Państwo w towarzy-

ściąć tak, by nie pozostało śladu. Piła

– opowiada organizatorka zawodów

komuny. Na szczęście, szybko zapo-

stwie?

skąd wziął się pomysł na

w lewo, piła w prawo – widzowie nie

Oleksandra Melnyk. – Sędziowie będą

minają o tym nieciekawym wizerunku

Tradycyjnie organizujemy uro-

patrona towarzystwa?

zdążyli nawet dobrze się przypatrzeć,

oceniać jakość, czas, precyzję”.

naszych handlujących Rodaków. Wie-

czystą Wielkanoc i Boże Narodzenie.

Zawsze zakochana byłam w mu-

a na kłodzie – nie zostało śladu po ga-

Sędziowie ogłaszają rozpoczęcie

lu Chorwatów odwiedzających dawniej

Obok tych religijnych, organizujemy

zyce Fryderyka Chopina. Ponadto,

łązkach. Najbardziej to zadanie przy-

zawodów. Drwalom kibicują trenerzy

padło do gustu drwalom z Ługańska.

Polskę, czujących się tam jak Amery-

też spotkania z okazji świąt naro-

od wielu lat uczyłam się gry na forte-

i uczestnicy drużyn. Z Równego, Lwo-

Zwycięstwo i puchar w zawodach

wa, Nowogradu-Wołyńskiego, Chmiel-

kanie, zdaje sobie sprawę, że czasy te

dowych. Mamy też własną stronę

pianie. Wprawdzie, niewiele już dziś

drużynowych zdobyła drużyna „Po-

nickiego, Kołomyi, Żytomierza, Ługań-

bezpowrotnie minęły. Teraz w Polsce

internetową, której obsługa i admi-

z tej nauki pamiętam, ale sentyment

łudniowy drwal” z Perwomajska. Naj-

ska, Tarnopola, Browarów i wielu innych

trzeba mieć na wszystko pieniądze.

nistrowanie odbywa się na zasadzie

pozostał. Poza tym, Chopin jest po-

bardziej przyczynił się do tego drwal

miast przyjechało po czterech lub pięciu

Moje prywatne spostrzeżenia na

wolontariatu.

wszechnie znany i nikomu nie trzeba

Witalij Tychonenko. „Jestem drwalem,

drwali, trenerzy oraz grupy kibiców. Plac

ten temat są bardzo pozytywne. Od

tłumaczyć, kim był nasz patron.

Kto Was wspiera z Polski

a to zwycięstwo jest dla mnie bardzo

konkursowy wstrząsają okrzyki – „Dalej

samego początku pobytu w dawnej Ju-

i w chorwacji?

Kogo więc jednoczy „Fry-

ważnym osiągnięciem w życiu i pracy

Sam-bór!”, „Nie za-wiedź Mi-ko-ła-ju!”,

gosławii nie musiałam się kryć ze swoją

Programowo korzystamy z pomo-

deryk chopin”?

– mówi zadowolony, ale skąpy w słowa

„Łu-gańsk, nie pod-da-waj się!”. Silni

polskością. Także moim dzieciom nikt

cy Stowarzyszenia „Wspólnota Pol-

Nasi członkowie mieszkają prze-

ze wzruszenia pan Witalij. – Widzę, że

i pewni siebie mężczyźni biorą się do

nie dokuczał z tego powodu, że ich

ska” w Warszawie i Ambasady RP w

ważnie w Rijece, jak również na pół-

razem jednak jesteśmy potęgą. Zwal-

roboty. W pierwszym sektorze zwycię-

matka jest Polką. Muszę powiedzieć,

Zagrzebiu. W Chorwacji korzystamy

wyspie Istria – m.in. w Puli i Lovranie,

czyć drużynę z zachodu było niełatwo

ża ten, kto potrafi szybko i precyzyjnie

że po wielu, wielu latach, które tu prze-

z pomocy wielu miast i jest ona za-

ale ci docierają do nas wyłącznie na

ponieważ praca w lesie jest dla nich tra-

rozebrać i zebrać z powrotem piłę me-

żyłam, tak samo kocham Polskę, jak

wsze przeznaczona na konkretny cel.

wielkie uroczystości. Obecnie do To-

dycją wiekową. Z tego powodu jestem

chaniczną, przygotować ją do pracy.

i Chorwację. Moje serce ma dziś dwie

Odpowiednie prośby wysyłamy przed

warzystwa należą przeważnie panie.

jeszcze bardziej dumny”. Pod koniec

W ciągu kilku minut należy zmienić

ojczyzny. Łzy zaczynam ronić zawsze

imprezą, na którą brakuje funduszy.

Chciały czasem spotkać się i poroz-

zawodów organizatorzy wręczyli drwa-

na pile łańcuch. Jest to niełatwe zada-

kiedy wjeżdżam do Polski i ponownie

W Rijece pomaga nam republikańska

mawiać po polsku. W domu zazwyczaj

lom drogie upominki – piły mechanicz-

nie, a najważniejsze – niebezpieczne.

kiedy wracam do Chorwacji.

Rada do Spraw Mniejszości Narodo-

rozmawiają przecież po chorwacku,

ne. Wszystko wskazuje na to, że święto

„Zawodnik może otrzymać naganę za

Urodziłam się w Kutnie, a miesz-

wych, której biura znajdują się w sto-

bowiem ich mężowie są Chorwatami,

drwali wejdzie to tradycji jako jeszcze

nieznajomość reguł techniki bezpie-

kałam przez wiele lat w Łodzi. Męża

łecznym Zagrzebiu.

Serbami i Bośniakami. Jest to emigra-

jeden rodzynek lesistych Karpat.

czeństwa lub za niedociągnięcie czy