Wyjęte z karty pamięci

22

12 – 25 sierpnia 2011 * Kurier Galicyjski

GWaraNT POKOJU W eUrOPIe

W historii c.k. Galicji niepoślednią rolę

odgrywali Podolacy – konserwatywne

hr. agenor Gołuchowski jr.

stronnictwo polityczne ziemian Galicji

Wschodniej lat 1867–1914. W poprzednich

numerach Kuriera Galicyjskiego przedsta-

wiliśmy historię tego ugrupowania. Poni-

żej kontynuujemy cykl artykułów poświę-

conych biografiom jego najwybitniejszych

przedstawicieli. Zapraszamy do lektury!

i silne stanowisko; cesarz go lubił, Wę-

serbski i generalne osłabienie wpły-

grzy byli z niego zadowoleni, a Niem-

wów politycznych i gospodarczych mo-

cy umilkli. Umiał on z wielkim taktem

narchii na Półwyspie Bałkańskim. W

ARtuR góRskI

zachować swój polski, narodowy cha-

parlamencie budapesztańskim zostało

rakter, nie unikał Polaków, żył zawsze

zgłoszone wotum nieufności wobec

W dniu 22 października

bardzo blisko z dawnymi przyjaciółmi

wspólnego ministra spraw zagranicz-

1906 r. zakończyła się pewna

i wychowywał synów po polsku, po-

nych. Co prawda, w głosowaniu zostało

epoka w dziejach monarchii

mimo że narodowość matki i pobyt w

oddalone, lecz honorowy Gołuchowski,

austro-węgierskiej. Tego dnia

Wiedniu zupełnie tego nie ułatwiały”.

dla uniknięcia dalszych ataków, jakie

odszedł ze stanowiska mi-

Prezydenci austriackich gabine-

szykowano na niego w austriackiej Ra-

nistra spraw zagranicznych

tów przeważnie nie lubili Gołuchow-

dzie Państwa, w dniu 22 października

i domu cesarskiego, po 11

skiego, gdyż bardziej uważał się za

1906 r. podał się do dymisji, którą ce-

latach  kierowania  polityką

człowieka cesarza niż członka rządu.

sarz przyjął.

zagraniczną cesarstwa, hr.

Mieli mniej lub bardziej ukryte do nie-

W 1907 r. za zasługi dla monarchii

Agenor Gołuchowski junior,

go urazy, zarzucając mu, że się mie-

Franciszek Józef powołał go do Izby

wybitny urzędnik szkoły gali-

sza do ich polityki, w tym do spraw

Panów, gdzie został przewodniczą-

cyjsko-austriackiej, osobisty

wewnętrznych monarchii. A gdy któryś

cym grupy polskiej, który konsekwent-

mąż zaufania cesarza Fran-

z szefów rządu działał wbrew jego wy-

nie stał na straży zasad konserwatyw-

ciszka Józefa, jeden z filarów

obrażeniu i – jak mniemał – na szko-

nych. W czasie wojny światowej sta-

partii podolskiej.

Był to polityk ostrożny, dyploma-

dę polityki austro-węgierskiej, potrafił

nął na czele komisji politycznej Koła

ta dbający o równowagę europejską.

doprowadzić do jego upadku. Tak się

Polskiego, biorąc udział w pracach,

Dążył do utrzymania dobrych stosun-

stało choćby z premierem Franzem

które miały doprowadzić do wyodręb-

ków z Berlinem i Petersburgiem. Jak

Thunem, który miał inne podejście do

nienia Galicji i utworzenia monarchii

Agenor Maria Adam Gołuchowski

pisze Roman Taborski: „Być może,

współpracy z Węgrami, niż minister

trialistycznej. Jak wiadomo, projekt

gdyby nie został on w 1906 r. zdymi-

spraw zagranicznych. Dlatego też ga-

ten nigdy nie został urzeczywistniony.

sjonowany, to monarchia trochę dłu-

binet Thuna – wspominał Leon Biliński

dyplomatycznych, nie mówiąc już o

w sierpniu 1896 r., a następnie towa-

Po wojnie Gołuchowski wycofał się z

żej by przetrwała”. Gołuchowski byłby

– hr. Gołuchowski „skazał na śmierć”

niespożytej energii, która go wyróżnia-

rzyszył cesarzowi Franciszkowi Józe-

życia politycznego.

przeciwny wojnie Austro-Węgier z

i tak długo przekonywał cesarza, że

ła, i świetnej znajomości kilku języków

fowi w jego podróży do Petersburga, w

Hrabia Agenor Gołuchowski jr.

Rosją, a zatem w swoich kalkulacjach

ten wreszcie w 1899 r. skłonił niemiec-

obcych. Osobiście człowiek bardzo

kwietniu 1897 r. W 1903 r. Gołuchowski

zmarł we Lwowie 28 marca 1921 r.

nie brał pod uwagę możliwości odro-

kiego premiera do dymisji. „Ja się temu

podobno odważny, gdy podejmował

odniósł poważny sukces, polegający na

Warto w tym miejscu przytoczyć opi-

dzenia państwa polskiego w wyniku

zupełnie nie dziwię, że minister spraw

decyzję, lubił na zimne dmuchać”.

uznaniu przez Rosję istnienia narodu

nię, którą o Gołuchowskim wyraził wy-

wojny między państwami zaborczymi.

zagranicznych i cesarskiego domu

Ministerstwo spraw zagranicznych

albańskiego, co było istotne z punktu

bitny współczesny austriacki prawnik

Był tak lojalny wobec cesarza i nad-

przyczyniał się może czasami do

było ministerium wspólnym, zależnym

widzenia zwalczania panslawizmu, w

i dyplomata Stefan Verosta, pierwszy

dunajskiej monarchii, że – jak pisał

upadku gabinetów, które z tendencja-

bezpośrednio od monarchy. Nie pod-

którym widziano zagrożenie dla naddu-

po II wojnie światowej, w latach 1956-

Stanisław Cat-Mackiewicz – „temu

mi jego polityki zagranicznej nie były w

legało ono fluktuacjom politycznym,

najskiej monarchii. „W jego rozumieniu

1961, ambasador Austrii w Polsce. W

dystyngowanemu dyplomacie nawet

zgodzie, albo starał się o utworzenie

które prowadziły do częstych zmian

– pisał Heinz Jankowsky – Albańczycy

swojej książce pisał on o Gołuchow-

przez głowę nie przeszło, aby polityką

ministerstw, które mu w tej mierze od-

gabinetów. Minister spraw zagranicz-

stanowili zaporę przed zalaniem Pół-

skim z wielkim uznaniem, uważając go

państwa austro-węgierskiego tak kie-

powiadały” – stwierdził Chłędowski.

nych i domu cesarskiego nie tylko

wyspu Bałkańskiego przez ‘słowiański

za „najlepszego ministra spraw zagra-

rować, aby mogło to stworzyć okazję

Jednak w końcu intryga przewró-

odpowiadał za sprawy zagraniczne

potop . Docelowo zakładał on powsta-

nicznych, jakiego cesarz Franciszek

do niepodległości Polski”.

ciła także samego Gołuchowskiego.

monarchii, ale także czuwał nad po-

nie państwa albańskiego”.

Józef I kiedykolwiek posiadał”. Jeśli

Agenor Maria Adam trojga imion

Jego przeciwnicy wykorzystali fakt

litycznym stanowiskiem panującej

Gołuchowski kontynuował kurs

prawdziwa jest to opinia, możemy być

Gołuchowski urodził się 25 marca

znacznego spadku eksportu pro-

dynastii. On wypracowywał decyzje

dotychczasowej polityki zagranicznej

dumni z tego Podolaka, który posiadał

1849 r. we Lwowie. Był synem hr. Age-

duktów austro-węgierskich na rynek

cesarza, a potem je realizował.

monarchii, opartej na przyjacielskich

szerokie, europejskie horyzonty.

nora Gołuchowskiego, austriackiego

Kiedy pan na Skale, majątku po-

stosunkach Wiednia z Berlinem. Jak

ministra stanu i trzykrotnego namiest-

łożonego nad Zbruczem, obejmował

pisze Taborski, „wytrwale pracował

zaPraszamY

nika Galicji. Wychowany w kulcie ojca

tekę ministra, Austro-Węgry były zwią-

nad zacieśnieniem sojuszu monar-

i twardych rygorach panujących w

zane trójprzymierzem, czyli sojuszem

chii z Niemcami”. To on towarzyszył

jego domu, szkołę średnią we Lwowie

obronnym z Prusami i Włochami, ma-

cesarzowi w podróży do Berlina i do-

DO PraCY W POlsCe

ukończył celująco. Następnie studio-

jącym chronić te państwa przed ewen-

prowadził do przedłużenia w 1902 r.

wał na Uniwersytecie Lwowskim i Uni-

tualną rosyjską agresją. Już w chwili

trójprzymierza.

wersytecie Wiedeńskim, gdzie uzyskał

objęcia urzędu, wiedząc, że Rosjanie

Nie zawsze jego działania na

Czterogwiazdkowy hotel „Prezydent” Medical SPA & Wellness w miejscowości

doktorat praw. Po studiach wstąpił do

obawiają się Polaka na czele tego mi-

arenie międzynarodowej uwzględnia-

Krynica Zdrój zaprasza do pracy z Ukrainy: kucharzy z doświadczeniem zawodo-

służby dyplomatycznej w ministerstwie

nisterium, Gołuchowski oświadczył,

ły polski interes narodowy. Gdy rząd

wym i pokojówki.

spraw zagranicznych, gdzie wytrwale

że zasadniczym celem austriackiej

pruski prowadził politykę wymierzoną

Gwarantujemy wysokie pensje i zakwaterowanie.

piął się po szczeblach kariery dyplo-

polityki zagranicznej pod jego kierow-

w tamtejszych Polaków, jego reakcje

CV prosimy przysyłać na adres mailowy: hotelprezydent.krynica@gmail.com

matycznej. W latach 1972-1893 praco-

nictwem będzie utrzymanie trójprzy-

były bardzo wyważone i ostrożne. Gdy

Nasz adres: ul. Nowotarskiego 3, 33-380 Krynica Zdrój, Polska

wał m.in. jako sekretarz austro-węgier-

mierza, ale także zbudowanie dobrych

był interpelowany, że tamtejsze wła-

Tel: +48 184736500

skiej ambasady w Berlinie oraz radca

stosunków z carską Rosją.

dze pod różnymi pretekstami usuwają

Запрошуємо на роботу в Польщу

ambasady w Paryżu. Ożeniony był z

Nowy minister szybko umiał roz-

robotników polskich i czeskich – au-

Чотирьохзірковий готель „Президент” Medical SPA & Wellness у курортні

księżniczką francuską z domu Murat.

proszyć w Petersburgu uprzedzenia,

striackich poddanych, w czasie obrad

місцевості Криніца Здруй запрошуе на роботу з України: досвідчених

16 maja 1895 r. Gołuchowski zo-

jakie mogły istnieć przeciw jego na-

Delegacji do spraw Wspólnych w maju

кухарів та покоївок.

stał powołany na stanowisko austro-

rodowości i nazwisku, i swoją zapo-

1898 r. miał odpowiedzieć, że w tej

Гарантуємо високооплачувану роботу, забезпечуємо житлом.

węgierskiego ministra spraw zagra-

wiedź z pierwszych dni urzędowania

kwestii nic nie może uczynić, gdyż „nie

Резюме просимо надсилати на е-маіл адресу:

nicznych i domu cesarskiego, a zatem

konsekwentnie realizował w kolejnych

chce wkraczać w sprawy wewnętrzne

hotelprezydent.krynica@gmail.com

został najwyższym rangą ze wszyst-

latach. W wyniku pertraktacji z nowym

obcego państwa”. Niemniej kanałami

Наша адреса:вул. Новотарского 3, 33-380 Криніца Здруй, Польща

kich ministrów. Mianowanie ministrem

rosyjskim ministrem spraw zagranicz-

dyplomatycznymi starał się złagodzić

Тел: +48 184736500

spraw zagranicznych Agenora, tego

nych Michaiłem Murawjowem dopro-

politykę pruską w zamian za obietnicę

Работа в Польше

spokojnego, pełnego taktu człowie-

wadził w 1896 r. do ugody austriacko-

korzystnych dla Rzeszy Niemieckiej

ka, było wielką niespodzianką dla

rosyjskiej w sprawach bałkańskich.

porozumień gospodarczych.

Четырехзвездочная гостиница „Президент” Medical SPA & Wellness, Кры-

wszystkich, a myśl tej nominacji przy-

Ugoda ta przewidywała m.in. uznanie

Zazwyczaj krytyczny Kazimierz

ница Здруй, примет на работу опытных поваров, помощников повара, а

Chłędowski tak pisał w swoich Pamięt-

pisywano samemu cesarzowi. Według

samodzielności krajów bałkańskich,

также горничных из Украины. Гарантируем высокую зарплату, а также

nikach: „Po sukcesach Gołuchowskie-

Waldemara Łazugi, Gołuchowski był

a także status quo oraz rezygnację z

предоставим жилье.

świetnie przygotowany do objęcia teki

go w Petersburgu, po wizycie w Ber-

dalszych zdobyczy terytorialnych stron

Резюме просьба присылать на адрес электронной почты:

ministra spraw zagranicznych, gdyż

linie i po kilkakrotnych wystąpieniach

porozumienia. Do poprawienia stosun-

hotelprezydent.krynica@gmail.com.

„miał gruntowne przygotowanie prak-

jego w delegacjach węgierskich, Go-

ków Austro-Węgier i Rosji wykorzystał

Наш адрес: ул. Новотарского 3, 33-380 Крыница Здруй, Польша

tyczne, szerokie znajomości w kołach

łuchowski zyskał sobie bardzo dobre

także wizytę cara Mikołaja w Wiedniu,

Телефон: +48 18473 65 00