img
29
Kurier Galicyjski * 12 – 25 sierpnia 2011
Włodzimierz Brych:
żona (trzecia!) zamożnego kupca flo-
Włoska opinia publiczna uważała go
w sprawie „Mony”. Wyjaśnił ponownie,
renckiego Francesca Gioconda (stąd
za bohatera, zapewniła mu renomo-
że zwrot obrazu Włochom uważa za
i włoska nazwa obrazu), ale może
wanego adwokata, a gdy opuścił mury
czyn patriotyczny, niemniej żąda zań,
„Ukraina była, jest
nią być także kochanka Giulana de
więzienia, znalazło się nawet wielu
tytułem zwrotu kosztów, pół miliona
Medici, albo owdowiała księżna Me-
zbierających dlań pieniądze, by miał z
franków. Geri zgodził się. A gdzie jest
diolanu Izabela Aragońska, wreszcie
czego żyć.
obraz? W hotelu. Dobrze, przyjdę tam
i zawsze będzie
nawet matka artysty, Caterina. Ponie-
Późniejsze etapy śledztwa zbu-
jutro z dyrektorem Uffizi i forsą. Gdy
którzy doszukują się w obrazie rysów
rzyły jednak obraz Peruggii-patrioty.
następnego dnia zjawili się u przy-
samego da Vinci, który – skłonny do
Znaleziono jego notesy z adresami
bysza z Paryża, ów wyciągnął spod
w europie”
robienia kawałów – stworzył odziany
znanych amerykańskich milionerów-
łóżka drewniany kuferek, z którego
w szaty damskie autoportret. A co z
kolekcjonerów, zapisał w nich także
wpierw wydobył części swej garde-
uśmiechem? Może po prostu wywo-
nazwiska znanych niemieckich i au-
roby, potem, sięgając głębiej, usunął
łał go zespół muzyczny, który artysta
striackich miłośników sztuki. Z tego
przegrodę tworzącą fałszywe dno. Na
sprowadzał do atelier, aby modelka
wynika, że obmyślał nie tylko, jak
drugim leżał jakiś płaski przedmiot otu-
się nie nudziła? Albo pląsy tancerzy?
obraz ukraść, lecz także, jak go ko-
lony czerwonym aksamitem. Leonardi
rzystnie sprzedać. Dotarto także do
wyjął go ostrożnie i położył na stole,
jego listów do rodziny, w których za-
a Geri i Poggi jeszcze ostrożniej usu-
Florencja czeka...
Dziś „Mona” jest strzeżona może
powiadał, że wróci w rodzinne strony
nęli tkaninę. Już pobieżne oględziny
nawet pilniej niż skład złota amery-
z dużą kasą!
obrazu były dla nich wystarczającym
kańskiego banku federalnego w Fort
dowodem, że mają w rękach prawdzi-
Knox. Ale nie jest ubezpieczona, bo
wą „Monę”. Potwierdzały to pieczęcie
Dlaczego się uśmiecha?
nie sposób ustalić, na jaką sumę mu-
Po odzyskaniu „Mony Lisy” urzą-
Luwru z tyłu malowidła, tudzież za-
siałaby być wystawiona polisa. Trzy-
dzono we Włoszech pokazy obrazu,
pisany tam numer katalogowy: 316.
krotnie obraz peregrynował: był wy-
we Florencji (w Galerii Uffici), Rzymie
Niemniej stwierdzili, iż muszą jeszcze
stawiany w USA w 1963 r., w geście
i Mediolanie, po czym w końcu grud-
porównać obraz z innym dziełami da
Francji dla narodu amerykańskiego
nia 1913 roku powróciła do Francji.
Vinci w Galerii, więc zabiorą go ze
sobą. Vincenzo zgodził się. Wkrótce
potem zjawiła się już wcześniej zaalar-
mowana policja, i aresztowała go.
Zatrzymany nie zaprzeczał nicze-
mu, tak, to on ukradł „Monę”, bo chciał
ją zwrócić prawowitemu właścicielowi,
czyli państwu włoskiemu, jest bowiem
patriotą. Nazywa się Vincenzo Perug-
gia (1881–1947), pochodzi z wioski
Dumenza w Lombardii. Mając 25 lat
pojechał szukać pracy w Paryżu. Zna-
Ukrainę odwiedził Włodzimierz Brych – prezes
lazł ją u rzemieślnika, który raz po raz
Sądu Arbitrażowego miast Poznań i Nowy To-
otrzymywał z dyrekcji muzeum zlece-
myśl, główny prawnik koncernu B. Braun, arbiter
nia wykonania rozmaitych prac, czy to
międzynarodowy Ukrainy, Gruzji, Armenii, łotwy
stolarskich, czy – jak ostatnio – szklar-
i Tatarstanu. Jego przyjazd był związany z wygło-
skich. Peruggia należał do ekip je wy-
szeniem referatu na Międzynarodowym Forum
konujących, stąd dość dobrze oriento-
wał się, jak się poruszać po gmachu.
Arbitrażu i Mediacji, który przeprowadzono we
Opisał dokładnie, jak udało mu się
Lwowie 2627 maja br. Podczas pobytu u przyja-
wynieść obraz. Tu jednak mamy
ciół w Tarnopolu, Brych zgodził się opowiedzieć
trzy wersje tego wydarzenia:
nam o specyfice stosunków polsko-ukraińskich,
▪ w niedzielę schował się sam w
osiągniętych w tej dziedzinie sukcesach i współ-
jakimś zakamarku, by rano w ponie-
(obraz eksponowano 27 dni, obejrza-  pracy z lokalnymi samorządami.
Znowu wisi więc w Luwrze i codzien-
działek w dogodnym momencie zdjąć
ło go 1,5 miliona osób), w Japonii w
nie przyciąga do muzeum tłumy.
obraz ze ściany i wynieść go niepo-
stać w swojej działalności. Konferencja
z WłODZIMIeRZeM BRY-
1974 r. i w tym samym roku w Związ-
Twierdzi się nawet, że aż 99 procent
strzeżenie poza budynek;
jest nie tylko naukową, ale też prak-
CHeM rozmawiała INNA syR-
ku Sowieckim. Obecnie we Florencji
zachodzących do niego osób (rocznie
▪ w akcji wspomagali go bracia Vin-
tyczną współpracą, na której można
Nyk, Tarnopol.
zbierane są podpisy pod petycją, by
ponad osiem milionów) przekracza
cenzo i Michele Lancelotti, którzy ra-
rozstrzygnąć spory miedzy Ukrainą a
ponownie, po stu latach, mogła zago-
jego progi tylko po to, żeby stanąć
zem z nim ukryli się gdzieś na uboczu;
Polską.
Cieszy mnie to, że współpraca
ścić w Galerii Uffizi. Czy władze Luw-
oko w oko ze słynnym obrazem – to
▪ przyszedł do muzeum wcze-
między Ukrainą i Polską rozwija się,
W jaki sposób udaje się
ru na to przystaną?
dla wizytujących Paryż turystów taki
śnie rano w poniedziałek, strażnicy
zwłaszcza między Wielkopolską – re-
wykonywać taką skalę prac?
Pod koniec jeszcze jedna uwaga.
sam musik, jak wjazd na Wieżę Eiffla.
To nie jest problem w warunkach
gionem Poznania, który reprezentuję
Oglądający „Monę Lisę” są zaskocze-
Właściwie to dyrekcja Luwru powinna
wysokiego rozwoju technologii, prze-
– a Tarnopolem. Współpracujemy z
ni, że obraz jest taki niewielki, jego
być wdzięczna Peruggii, bo to dzięki
cież wiele spraw bardzo szybko moż-
Tarnopolem od wielu lat w różnych
wymiary to tylko 77 x 53 centymetry!
jego zuchwałej kradzieży popularność
na rozstrzygnąć przez internet.
dziedzinach, w tym – w dziedzinie
Ale pierwotnie był większy, po nabyciu
obrazu wzrosła niebotycznie. Dawniej
rozwoju arbitrażu i mediacji. Owocem
Jaka jest specyfika pro-
go przez Franciszka I został wzdłuż
mało kto się nim interesował, magne-
tej współpracy było wspólne zorganizo-
bocznych krawędzi okrojony, tak że
sem przyciągającym publiczność były
blematyki arbitrażu na Ukra-
znikły umieszczone po obu stronach
zwłaszcza Nike z Samotraki i Wenus
wanie jednej z pierwszych konferencji
inie?
postaci kolumny – przyglądając się
z Milo. Jeszcze w 1907 r. przewodnik
Każdy kraj ma indywidualną pro-
międzynarodowych na Politechnice
dokładniej malowidłu dostrzeżemy
po Paryżu znanej firmy wydawniczej
blematykę i specyfikę. Problemy ma
Tarnopolskiej. Zjechało się wielu przed-
po obu stronach sportretowanej ich
Baedekera poświęcił „Monie” zale-
każdy kraj i staramy się je omawiać,
stawicieli z różnych części Ukrainy. Po
podstawy.
dwie dwa zdania. Dopiero gdzieś w
ale nie mamy prawa wywierać jakie-
konferencji nawiązaliśmy współpracę
A „Mona” w filatelistyce? A jakże,
połowie XIX wieku na pierwszą pozy-
gokolwiek wpływu. Istnieją jednak
z organizacjami arbitrażu i mediacji po
jest obecna, i to bogato. Przedstawia-
cję zaczęła się wysuwać „Mona Lisa”
pewne konwencje i umowy, które są
całej Ukrainie, chodzi mi o Kijów, Lwów,
my wcale niepełną galerię znaczków z
(we Włoszech zwana „La Giocondą”,
odpowiedzialne za prawo między-
Winnicę, Odessę, Dniepropietrowsk.
jej podobizną. Wpierw jednak reprodu-
we Francji – „La Joconde”), głównie
narodowe, którego jak wiadomo, nie
Wygłosił Pan referat na
kujemy znaczek monakijski, wydany
dlatego, że artyści i pisarze zaczęli
wpuścili go, bo był im znany, wziął
wolno przekraczać.
Międzynarodowym Forum Ar-
przez pocztę Monako w 450. rocznicę
dociekać, kim była owa dama spor-
obraz i skierował się do bocznego
Co Panu nie podoba się
bitrażu i Mediacji we Lwowie…
urodzin da Vinci z jego autoportretem
tretowana przez da Vinci, dlaczego
wyjścia, gdzie przez chwilę mocował
We Lwowie reprezentowałem Pol-
na Ukrainie?
(niektórzy historycy sztuki powątpie-
artysta uznał, że może mu pozować
się z zamkiem, ale akurat w pobliżu
Absolutnie wszystko mi się tu po-
skę. W referacie przedstawiłem rozwój
wają, czy to rzeczywiście on, może
bez żadnej biżuterii, bez pierścion-
przechodził ślusarz, który pomógł mu
doba. Ciągle jednak wynika pytanie
współpracy między Ukrainą i Polską
artysta tylko sportretował jakiegoś
ków, bez naszyjnika? Wówczas kiedy
otworzyć drzwi!
„Czy Ukraina jest w Europie?”. Moim
oraz rozwój arbitrażu i mediacji w
starca?), oraz blok Liberii z obrazem
malował obraz (1503–1506) panie nie
zdaniem Ukraina była, jest i zawsze
Polsce. Po ubiegłorocznej konferencji
przenoszącym nas do atelier mistrza,
wyrzekały się przecież kosztowności?
łagodny wyrok
będzie w Europie. Chcę też zwrócić
zorganizowano forum współpracy, do
gdy malował pozującą mu modelkę,
Wreszcie próbowano znaleźć odpo-
Niebawem Peruggia stanął przed
uwagę na to, że Kijowski Międzyna-
którego, prócz Ukrainy i Polski, przyłą-
którą może była żona Gioconda; wi-
wiedź na pytanie, dlaczego „Mona”
włoskim sądem. Sędziowie wysłuchali
rodowy Sąd Arbitrażowy jest jednym
czyło się jeszcze 12 krajów gotowych
doczni są na nim także muzykanci
tak tajemniczo się uśmiecha? Różnie
relacji podsądnego wciąż podkreślają-
z najlepszych w Europie, ponieważ
do współpracy nie tylko w dziedzinie
uprzyjemniający swą grą sesję (jest to
to wyjaśniano, ale do dziś o ostatecz-
cego, że motywem jego działania była
opracowuje w ciągu roku 600 spraw.
mediacji, ale też w innych dziedzinach.
obraz pędzla Cesare Maccari, 1840–
nym rozwiązaniu tych zagadek nie
chęć przywrócenia obrazu narodowi
W porównaniu z tym Warszawa jest
We wrześniu odbędzie się konferencja
1919), wreszcie – kilkanaście walorów
może być mowy. Zebranie wszystkich
włoskiemu, i chyba się z nim solidary-
do tyłu, opracowuje się tam bowiem
w Batumi (Gruzja).
z bohaterką naszej publikacji, z naj-
hipotez to materiał na wielką książkę.
zując, wydali nań niesłychanie łagodny
jedynie 400 spraw.
Na konferencji dowiedziałem się
słynniejszym obrazem świata.
Dość jasna jest, jak się zdaje, sprawa
wyrok: rok i piętnaście dni więzienia
kG
wiele nowego, co też pragnę wykorzy-
kG
„who is who”. Sportretowana dama to
(odsiedział raptem osiem miesięcy).