9

Kurier Galicyjski * 26 sierpnia – 15 września 2011

z ukrainy do przemyśLa po naukę

Studia uniwersyteckie winny na-

uczyć studentów odróżniania „ziarna”

od „plew”. Wykłady, ćwiczenia, semi-

naria i zalecane podręczniki to tylko

Cieszymy się, że kierujący uczel-

Na pieszym przejściu gra-

sposób poszukiwania i dochodzenia

nią rektor Jan Draus i prorektor Zdzi-

nicznym w Medyce, wśród

do prawdy. Uniwersytet to szkoła my-

sław Budzyński wychodzą właśnie z

„mrówek”, coraz częściej moż-

ślenia. Za rok profesor może zmienić

takiego założenia. W przyszłości może

na spotkać chłopców i dziew-

wykład, za dwa – tematykę prac ma-

to zaowocować, a uczelnia może być

czyny z Ukrainy. Zdobywają

gisterskich, a za trzy – zalecić inną

przekształcona w Uniwersytet czy Aka-

edukację w Państwowej Wyż-

literaturę. Cóż więc pozostaje stałe-

demię. Na razie budujemy krok po kro-

szej Szkole Wschodnioeuro-

go w zmieniającej się rzeczywistości

ku nowe obiekty. Uczelnia dotychczas

pejskiej w Przemyślu. Jeśli po-

uniwersyteckiej? To mianowicie, co

mieściła się w czterech budynkach: Ko-

siadają „kartę Polaka”, mogą

stanowi największy atut wykształcone-

legium Nowym, Pałacu Lubomirskich,

to czynić bezpłatnie. Przyjeż-

go człowieka – zdolność odróżniania

Kolegium Wschodnim (zlokalizowane

dżają tu również z wykłada-

tego, co jest wartościowe od tego, co

są one na terenie dawnego Parku Lu-

mi profesorowie ze Lwowa.

stanowi „plewy”. To jest umiejętność

bomirskich), a po przeciwnej stronie

A teraz, w okresie rekrutacji,

krytycznego myślenia, które nie zapo-

ulicy Żołnierzy I Armii WP, w dawnym

można spotkać tam również

mniało, że fundamentem teologii jest

dworskim spichlerzu, umiejscowiona

rodziców abiturientów, którzy

przykazanie miłości.

została Biblioteka Uczelniana. W tym

pragną zorientować się, jakie

kończąc nie mogę pomi-

roku obok Biblioteki wybudowano duży

Szkoła posiada warunki dla

nąć kwestii dotyczącej kato-

obiekt dydaktyczny dla kierunków

zapewnienia liczącego się dy-

lickiej tożsamości uniwersy-

technicznych oraz nowoczesny akade-

plomu studiów wyższych we-

tetów.

mik dla studentów.

dług standardów UE.

Jak duże jest zaintereso-

Pojęcie „katolicki”

Z dr STANISłAWEM STĘP-

wanie uczelnią wśród mło-

oznacza znak

NIEM wykładowcą Historii Eu-

dzieży oraz naukowców zza

ropy Wschodniej i Ukrainy w

wschodniej granicy Polski?

firmowy, który

Mamy coraz więcej studentów z

PWSW rozmawiał kONSTAN-

posiada już 2000

Ukrainy. I nie tylko ze Lwowa, ale tak-

Ty CZAWAgA.

lat. Czy Pan Re-

że ze Wschodniej Ukrainy. Studenci

daktor chciałby

na wydziale stosunków międzynaro-

Przed laty, w Polsce prowa-

dowych mogą pisać prace dyplomowe

dzono dyskusje, że powinien

się pozbyć takiego

w języku ukraińskim i innych językach.

powstać Uniwersytet Polsko-

znaku firmowego?

Dlaczego w Przemyślu? Przemyśl

Ukraiński. Mniemano, że po-

jest najbliżej położonym do granicy

wstanie w Lublinie. Poczynio-

W mojej opinii trzeba bardzo dbać

z Ukrainą polskim miastem, warto

no nawet pierwsze kroki. Mniej

o tego rodzaju identyfikację. Przema-

podkreślić, że z Uczelni do granicy

mówiono o Przemyślu.

dr Stanisław Stępień: Historia nie może być wyznacznikiem

wiają za tym dwa powody. Pierwszy

Były próby tworzenia Kolegium

z Ukrainą jest tylko jakieś 10 km.

przyszłości

z nich dotyczy faktu, że większość

Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów

Co to daje? – Na przykład profesor

narodów, wyrasta z chrześcijańskiej

w Lublinie. Skończyło się to tak, jak

czy wykładowca ze Lwowa może w

politycznym. W sensie kulturowym z

Szkołę Wschodnioeuropejską. Uczel-

kultury, która dzięki określonym po-

się skończyło. Trudno mówić o osią-

ciągu jednego dnia przyjechać rano,

kolei, Polacy mają rację, gdy mówią,

nia jest początkiem tzw. Viadriny

jęciom i sposobowi interpretacji za-

gnięciu sukcesu, ponieważ rzeczony

odbyć tu zajęcia i wieczorem wrócić

że czują się dobrze we Lwowie. Jest

Wschodu, podobnie jak uniwersytet

chodzących zjawisk daje człowiekowi

uniwersytet nie powstał. Oczywiście,

do domu. Nie może tego zrobić w

tam dużo śladów polskości, skarbów

Viadrina we Frankurcie nad Odrą,

„korzenie” i siłę do budowania cywili-

wielokrotnie występowaliśmy o to, by

żadnym innym polskim mieście.

polskiego dziedzictwa kulturowego.

na pograniczu polsko-niemieckim.

zacji miłości. Dlatego wypieranie się

umiejscowić uczelnię w Przemyślu.

Student może spokojnie mieszkać

Polacy tam żyjący powinni mieć peł-

Oczywiście, nie musimy ograniczać

lub odrzucanie wartości katolickich

Dlaczego? Przemyśl jest miastem

po drugiej stronie granicy, np.: w

ne możliwości rozwoju kulturowego

się jedynie do Polaków i Ukraińców.

uważam za sztuczne, a nawet nie-

ważnym dla obu narodów – tak pol-

Mościskach. Studenci i wykładowcy

i religijnego, a ci, co zostali przesie-

Sądzimy, że Szkoła powinna być

bezpieczne.

skiego, jak i ukraińskiego. Dla Ukraiń-

mogą w ciągu jednego dnia jechać

dleni po wojnie w granice obecnego

otwartą uczelnią i zachęcać również

Dodatkowym argumentem za pod-

ców jest to ważne miasto, chociażby

do Lwowa do biblioteki, czy do ar-

państwa polskiego, powinni mieć nie-

Mołdawian, Słowaków, Białorusinów,

trzymywaniem katolickiej tożsamości

dlatego, że właściwie tu rozpoczęło

chiwum i wrócić do domu. Nie trzeba

skrępowane możliwości odwiedzania

a nawet Rosjan. Element nazwy

uniwersytetów jest zasada funkcjono-

się ukraińskie odrodzenie. Z Przemy-

robić wielodniowych wypraw. Oczy-

tej ziemi. Podobnie jest z Przemy-

„wschodnioeuropejska” nie nawią-

wania marki, dzięki której można do-

ślem związany był autor muzyki hym-

wiście, możemy powiedzieć, że na

ślem, Ukraińcy mają prawo czuć się

zuje do żadnych sentymentów i nie

konać identyfikacji podmiotów funkcjo-

nu ukraińskiego Mychajło Werbyćkyj.

granicy, polskie i ukraińskie służby

tu autochtonami. Ważne jest aby

prowokuje myśli, że będziemy odwo-

nujących w życiu społecznym. Innymi

Tu zdobył edukację, a pochowany

powinny ich inaczej traktować. Powin-

Uniwersytet, mając być „pomostem”

ływać się do tradycji Wielkiego Księ-

słowy pojęcie „katolicki” oznacza znak

został w pobliskiej miejscowości Mły-

no powstać przejście dla ludzi kultury

między oboma narodami powstał w

stwa Litewskiego. Dziś są nowe cza-

firmowy, który po pierwsze posiada już

ny, gdzie do końca życia był probosz-

– naukowców, dziennikarzy, studen-

środowisku akceptowanym przez obie

sy, są nowe warunki i trzeba tworzyć

2000 lat, po drugie łączy się z począt-

czem. Uważam, że taki Uniwersytet

tów, którzy nie jadą zajmować się

społeczności. Dotychczas nie udało

nowe instytucje, kierować się nowymi

kiem istnienia uniwersytetów, po trze-

powinien powstać w mieście, które

przemytem. Władze miejskie Lwowa

się tego zrobić ani tu, ani w Lublinie.

wartościami. Nie ma sensu cofać się

cie oznacza wysoką jakość kształ-

wszyscy uważają za swoje. Młodzież

i Przemyśla powinny to ułatwić. Po-

Być może, jeszcze nie czas i oba pań-

w historię, choć nie trzeba jej zapo-

cenia. Kongregacja ds. Wychowania

nie będzie czuć się obco w mieście

winny zdawać sobie sprawę z tego,

stwa powinny dojrzeć do tego, żeby

minać. Należy ją pielęgnować. Ale

Katolickiego odgrywa bardzo ważną

zachowującym jej dziedzictwo. Bzdu-

że taka instytucja istnieje. Dzisiaj

powołać instytucję finansowaną przez

historia nie może być wyznacznikiem

rolę w stawianiu wysokich wymagań

rą, oczywiście, jest podejmowanie

stało się modą podpisywanie umów

obydwie strony.

przyszłości. Trzeba tworzyć nowe in-

nowym katolickim instytucjom akade-

się prób udowadniania tego, że Prze-

partnerskich między uniwersytetami,

stytucje pod kątem nowych wyzwań,

Czy założona dziesięć lat

mickim. Czy Pan Redaktor chciałby

myśl jest miastem wybitnie polskim

instytucjami, miastami. Ale miasto,

które są dzisiaj obecne w Europie.

temu w Przemyślu Państwowa

się pozbyć takiego znaku firmowego?

czy ukraińskim. Jest to miasto pogra-

leżące w centrum Polski, współpra-

Obecnie Polska jest w Unii Europej-

Wyższa Szkoła Wschodnioeu-

Równie ważną kwestią jest to, że atry-

nicza. W okresie wczesnego średnio-

cujące z miastem w centrum Ukrainy,

skiej. Powinna reprezentować tam in-

ropejska ma szansę wyrosnąć

but „katolicki” w nazwie uniwersytetu

wiecza żyło tu słowiańskie plemię Lę-

może np. organizować jakieś spotka-

teresy najbliższych sąsiadów – Ukra-

aż do takiego Uniwersytetu?

stanowi swoisty wyróżnik, który nada-

dzian, podbite prawdopodobnie przez

nia, czy imprezy dwa razy do roku. Tu

Nie możemy siedzieć bezczyn-

ińców, z którymi przecież ponad 600

je mu indywidualność, przy wyraźnie

Państwo Wielkomorawskie, później

natomiast można to robić na bieżąco.

nie, dlatego też założyliśmy Wyższą

lat tworzyła wspólne państwo.

pozytywnych konotacjach, na tle du-

przez Ruś Kijowską, a następnie

Powinniśmy dążyć do tego, i umieć

żej liczby szkół wyższych, które takiej

drogą dynastycznej sukcesji, znało

przekonać do tego odpowiednie insty-

tożsamości jeszcze nie posiadają. Z

się w państwie polskim, i wreszcie

tucje Unii Europejskiej, że w interesie

radością należy przyjąć funkcjonują-

w wieloetnicznej Rzeczypospolitej.

nie tylko regionów przygranicznych,

ce na Ukrainie Instytuty Teologiczne

Nie traktujemy Przemyśla w katego-

ale całej Europy jest stworzenie wa-

np. Instytut Teologiczny im. św. Jó-

rii koniecznego rozstrzygnięcia do

runków, by ludzie nauki i kultury mogli

zefa Bilczewskiego we Lwowie, czy

kogo należał. Tak naprawdę nie da

swobodnie przekraczać granice, tak

Instytut Teologiczny w Gródku Podol-

się w 100% dowieść czy wspomniani

jak to jest od dawana na Zachodzie.

skim. Radością dla Wydziału Teologii

Lędzianie to plemię ruskie czy polskie,

Dla nas tu, w Przemyślu ważne jest

KUL jest również ścisła współpraca z

czy może jakieś przechodnie między

to, że Lwów jest bliżej od Krakowa,

Seminariami Duchownymi, np. pla-

ówczesnymi Rusinami, a Polakami.

nie mówiąc już o Warszawie. Dla mia-

cówką kształcącą alumnów w Ka-

Później postawały organizmy pań-

sta to ogromna szansa nie tylko kultu-

mieńcu Podolskim. Mam nadzieję

stwowe, więc Lędzianie i Przemyśl raz

rowa, ale także gospodarcza.

na dalszą współpracę naukowo-dy-

należeli do jednego organizmu, drugi

Dziękuję za rozmowę.

daktyczną i badawczą z Instytutami

raz do innego. Przemyśl należy obec-

Teologicznymi oraz Seminariami Du-

nie do państwa polskiego i nikt tych

zdjęcia

chownymi na Ukrainie.

Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Prze-

granic zmieniać nie będzie. Kwestia

kONSTANTy CZAWAgA

kG

myślu

ta została rozstrzygnięta w sensie

i DARIUSZ DELMANOWICZ