Wyjęte z karty pamięci

20

26 sierpnia – 15 września 2011 * Kurier Galicyjski

śLady WikTorii WiedeŃskej

ANDRZEJ ŻARCZyńSkI

tekst

na kahLenberGu

IChOiE, Politechnika łódzka

ANDRZEJ ŻARCZyńSkI,

ROMAN ŻARCZyńSkI

zdjęcia

12 września 2011 r. upływa

328. rocznica odsieczy wie-

deńskiej. Pamiątki po tej bitwie

można zobaczyć w zbiorach

klasztoru ojców Paulinów na

Jasnej górze w Częstocho-

wie, a także w ekspozycjach

szeregu polskich i zagranicz-

nych muzeów. Szczególnie

interesujące eksponaty znaj-

dują się na wzgórzu kahlen-

berg, w kościele pw. św. Józe-

fa, z którego placu można też

podziwiać panoramę Wiednia

i okolic. Wspaniałe zwycię-

stwo  połączonych  wojsk

chrześcijan pod wodzą króla

Jana III Sobieskiego nad ar-

mią Imperium Osmańskiego

Pomnik dżumy

jest dziś źródłem dumy Pola-

ków z wkładu ich przodków w

pielgrzymów i turystów. Chętnie opo-

kształtowanie historii Europy.

Reprodukcja obrazu Jana Matejki pt. „Sobieski pod Wiedniem”

wiada o historii klasztoru kamedułów

geneza i przebieg bitwy pod

i kościoła św. Józefa, o odsieczy

Wiedniem były przed rokiem

była opieka nad Kahlenbergiem i pa-

św. Józefa oraz tutejszy klasztor. Po

wiedeńskiej, przedstawia zabytkowe

przedstawione na łamach ku-

mięć o tradycji odsieczy wiedeńskiej.

zwycięstwie pod Wiedniem, zakonnicy

eksponaty, informuje o herbach, tre-

riera galicyjskiego, a celem

W 1906 r. kościół św. Józefa zo-

powrócili tu, a dzięki wsparciu cesarza

ściach tablic pamiątkowych, portre-

niniejszego artykułu jest uka-

stał przekazany Zgromadzeniu księży

Leopolda I, szlachty i innych darczyń-

tach władców oraz uczestników bitwy

zanie śladów wiktorii wiedeń-

Zmartwychwstańców, założonemu w

ców wkrótce odbudowali erem. Nie-

i innych zbiorach muzeum. Gospo-

skiej w sąsiedztwie miejsca,

Paryżu w 1836 r. przez emigrantów z

stety, cesarz Józef II zniósł w 1782

darz miejsca jest autorem ciekawego

gdzie ona nastąpiła.

Polski, uczestników Powstania Listo-

r. wszystkie zakony kontemplacyjne.

przewodnika, dotyczącego bitwy pod

padowego. W ten sposób zabytkowa

Kościół św. Józefa został zamknięty, a

Wiedniem oraz kościoła św. Józefa. W

kościół św. Józefa

świątynia stała się polskim sanktu-

teren wraz z klasztorem sprzedany na

2008 r. ks. Smoliński wydał obszerną

na wzgórzu kahlenberg

arium narodowym, co potwierdza ta-

licytacji, po czym zabudowania zmie-

W średniowieczu wzgórze Kah-

i starannie przygotowaną książkę-al-

blica pamiątkowa. W tym samym roku

niały swoich właścicieli.

lenberg (484 m n.p.m.) było pokryte

bum pt. „Słowa sercem pisane”, obej-

generał zakonu Paulinów, o. Euzebiusz

Kolejne rocznice wiktorii wiedeń-

gęstym, dębowym lasem, obfitującym

mującą jego korespondencję z dziś już

Rejman, podarował piękną kopię ob-

skiej zwykle obchodzono tu skrom-

w zwierzynę i służącym za miejsce

bł. Janem Pawłem II – świadczącą o

razu Matki Bożej Jasnogórskiej, którą

nie, z udziałem głównie Polaków

polowań dla arystokratów. Od połowy

wieloletniej przyjaźni sędziwego auto-

umieszczono w ołtarzu bocznym ko-

przebywających w Wiedniu. Dopiero

XIII wieku właścicielami wzniesienia

ra z papieżem Polakiem, ilustrowaną

ścioła i otoczono tu szczególnym kul-

12 września 1883 r., tj. w dwusetną

byli Kanonicy Regularni z klasztoru

unikalnymi fotografiami.

tem. Rok później, papież Pius X prze-

rocznicę oswobodzenia stolicy, magi-

w Klosterneuburgu (augustianie), a

Dzięki staraniom księdza kustosza,

kazał tutejszemu kościołowi kopię

strat Wiednia ufundował tablicę, upa-

w XVII wieku przejęli je zakonnicy ka-

kościół św. Józefa, a także pomiesz-

obrazu Imienia Maryi z rzymskiego

miętniającą Sobieskiego i pozostałych

medulscy. W latach 1629-1639 zbu-

czenie pełniące funkcję muzeum,

Tablica upamiętniająca wizy-

kościoła pod tym samym wezwaniem,

członków koalicji antytureckiej, którą

dowali oni kościół pw. św. Józefa na

są pięknie odrestaurowane. Z lewej

tę Jana Pawła II na kahlen-

który umieszczono w ołtarzu głów-

wmurowano w zewnętrzną ścianę nad

Kahlenbergu. Nawała turecka 1683 r.

strony od wejścia przylegają do ściany

bergu w 1983 r.

nym. W ten sposób nawiązał do dnia

głównym wejściem do kościoła. W

zmusiła kamedułów do udania się do

starodawne szafy o dużej wartości ar-

papież Pius XI ponownie podkreślił

zwycięstwa z 1683 r., które nastąpiło

1893 r. utworzono polsko-austriackie

Linzu. W lipcu 1683 r. najeźdźcy zde-

tystycznej. W głębi muzeum, w tym

rolę polskiego króla w obronie chrze-

właśnie w święto Imienia Maryi. Księża

stowarzyszenie, którego zadaniem

wastowali i częściowo spalili kościół

w kaplicy bł. papieża Innocentego

ścijaństwa. Pięćdziesiąt lat później,

XI i Jana III Sobieskiego, zamykanej

13 września 1983 r., z okazji 300.

kratą, rozmieszczono liczne zabytko-

rocznicy zwycięstwa, Ojciec Święty –

we eksponaty, w większości przypo-

Jan Paweł II przybył na Kahlenberg.

minające polski wkład w uratowanie

Papież nawiedził kościół, muzeum, a

Austrii przed nawałą turecką. Są to

także poświęcił kaplicę Matki Bożej

m.in. pomnik króla Sobieskiego, zbroja

Jasnogórskiej. O tej wizycie przypo-

husarska, szable i różne inne elemen-

mina tablica wmurowana po prawej

ty uzbrojenia z XVII wieku, portrety

stronie od wejścia do kościoła św.

sarmackie i sztandary. Uwagę wielu

Józefa, w ścianie frontowej. Z kolei,

zwiedzających zwraca grupa figural-

po lewej stronie znajduje się tablica

na „Pomnik dżumy”. Cenne zbiory

ze słowami wdzięczności dla Jana III

mieszczą gabloty, w których uloko-

Sobieskiego, z tegoż samego roku.

wano unikalne książki, dokumenty,

W 2008 r. we Wiedniu i w Krakowie

medale, monety i inne przedmioty, jak

obchodzona była uroczyście 325.

np. piuskę i pantofel papieża Leona

rocznica zwycięstwa oręża polskiego

XIII (1878-1903). Są też eksponaty

nad Turkami. Co roku we wrześniu

współczesne o charakterze pamiątek,

odbywają się różne imprezy rocz-

a dla wierzących relikwie: jak piuska

Ołtarz główny w kościele św.

nicowe. Wzgórze Kahlenberg jest

i obuwie Jana Pawła II. W głębi izby,

Józefa

miejscem nie tylko pielgrzymek, ale

nad wejściem do kaplicy, obok wize-

i krótkich wycieczek wiedeńczyków.

runku Matki Boskiej Częstochowskiej

Zmartwychwstańcy starannie odnowi-

Rocznie sanktuarium odwiedza oko-

umieszczono mosiężną płytę przypo-

li kościół, ale nie było przy nim miej-

ło 0,5 mln pielgrzymów i turystów z

minającą, że legat papieski bł. Marco

sca nawiązującego do historycznego

zagranicy, w tym wielu z Polski, czę-

d Aviano 12 września 1683 r. odprawił

zwycięstwa nad Turkami z 1683 r. Na

sto traktując sanktuarium jako etap

tu Mszę św., do której służył i przyjął

ten cel przeznaczono zabytkową za-

na trasie podróży, odbywanej do lub

Komunię św. król Jan III Sobieski.

krystię pokamedulską, z usytuowaną

z Włoch. Z tarasu na wzgórzu rozta-

w niej kaplicą, poświęconą błogo-

cza się przepiękna panorama miasta

Atmosfera wzgórza Kahlenberg

sławionemu papieżowi Innocentemu

i stoków, pokrytych winnicami.

z często słyszanym tu językiem pol-

XI i królowi Janowi III Sobieskiemu.

skim, zbiory muzeum, nawiązujące

W 1930 r. kaplicę przyozdobił ma-

do odsieczy wiedeńskiej i jej tradycji,

lowidłami ściennymi prof. Jan Hen-

Muzeum

a także życzliwe przyjęcie przez księ-

ryk Rosen z Politechniki Lwowskiej.

odsieczy wiedeńskiej

Obecnie kustoszem polskiego

dza kustosza sprawiają, że przybysze

Artysta przedstawił m.in. herby ry-

sanktuarium narodowego na Kahlen-

z Polski czują się na tym skrawku zie-

cerzy biorących udział w odsieczy

bergu jest ks. rektor Jerzy Smoliński,

mi austriackiej jak w Ojczyźnie.

wiedeńskiej. W 1933 r. uroczyście

kościół pw. św. Józefa na wzgórzu kahlenberg

kG

który serdecznie wita przybywających

obchodzono 250 rocznicę bitwy, a