img
przegląd wydarzeń
8
13 – 26 września 2011 * Kurier Galicyjski
pamiĘć TrWa, serce boLi…
KRZYSZTOF SZYMAŃSKI
tekst i zdjęcia
giczna ziemia. To tu rodziła się wielka
pamięć spotkanie ze starszymi już
„…kto z was przeżyje…
poezja, muzyka, wielcy wodzowie.
paniami, które przyszły do nas z czer-
zmówcie Ojcze Nasz…”
Wszystko co najpiękniejsze wydała
wono-białymi opaskami z napisem
Antoni Kobylański
ta ziemia i z tego czerpiemy nasze
AK. Były nam wdzięczne, że do nich
Las się kończy. Przed nami pięk-
natchnienia.
zawitaliśmy. Wdzięczne i szczęśliwe,
na łąka. Tak piękna, jak potrafią być
ale jednak trochę rozgoryczone, że
niekoszone dzikie łąki pod koniec
Polska je tam zostawiła. Takie spo-
z Krzysztofem Bogdańskim
lata. Bujna do pasa trawa, już z lekka
tkanie ściska za serce. Naszymi raj-
uczestnikiem rajdu
pożółkła, bijąca aromatem wonnych
z Zamościa:
ziół, osty, piołuny, wybijające się po-
Jestem po raz pierwszy uczestni-
nad wszystko. Na niebie śmigają
kiem rajdu. Wrażenia, jak do tej pory,
jeszcze jaskółki, popiskując od czasu
są niesamowite. Podchodzimy do
Podczas Mszy świętej
do czasu. W trawach koncertuje tysią-
tego bardziej emocjonalnie, chłonie-
ce koników polnych. W dole rzeczka,
my tu historie tej ziemi, historię Huty
dla motocyklistów. Niezmiennie od 12
Rajdowe rozmowy
rozlewająca się w niewielkie jeziorko.
Pieniackiej. Historia kłania się tu na
lat komandorem Rajdu katyńskiego
Parę samotnych drzewek i las w od-
każdym kroku i ważne jest, aby ta
jest Wiktor Węgrzyn.
z Wiktorem Węgrzynem
dali. Idylla, godna pędzla malarza.
pamięć się nie zatarła. Przez te dwa
W tym roku członkowie Stowarzy-
komandorem Rajdu
Wśród traw kolorowe namioty różnych
tygodnie mamy do pokonania około 6
szenia umówili się z mieszkańcami
Katyńskiego:
kształtów, stalowe rumaki. Zdawać by
tys. km.
pobliskiej wsi Żarkiw na wykonanie
Jest to już XI rajd. We wszystkich
się mogło, że to grupa motocyklistów
kilku krzyży i ogrodzenia starego wiej-
byłem komandorem. Każdego roku
Czy trudno tyle czasu wy-
zatrzymała się tu na wypoczynek, za-
skiego cmentarza. Ocalałe nagrobki
mamy inny program, ale te najważ-
trzymać na motorze?
Jerzy Juszczyński z Pozna-
uroczona pięknem krajobrazu.
Jak do tej pory spisujemy się. Na
zostały uporządkowane. Teren cmen-
niejsze miejsca – Huta Pieniacka, By-
nia
Jednak przybyli tu w całkiem in-
razie nie wiem jak będzie dalej, bo
tarza wyczyszczono z zarośli i na śla-
kownia, Miednoje, Katyń odwiedzamy
nym celu – oddać hołd pomordowa-
nawet nie mamy jeszcze połowy tra-
dach mogił ustawiono krzyże. Przed
za każdym razem. Po raz pierwszy
nym tu Polakom. I tu idylla już się koń-
sy. Wszyscy tu jesteśmy zaprawieni,
dami na Wschód uświadamiamy spo-
mszą ku czci mieszkańców wsi odbyło
w tym roku byliśmy w Zadwórzu. W
czy. Kiedyś była tu rozległa wioska,
bo jesteśmy już doświadczonymi kie-
łeczeństwu, że tu są Polacy, że tu jest
się poświecenie krzyży na cmentarzu
Hucie, tym niezwykłym miejscu, jeste-
biegały dzieci, starsi gawędzili u płotu,
rowcami i mamy za plecami nie jedną
wielka część naszej historii i kultury.
i krótka modlitwa za zmarłych. Po
śmy już po raz trzeci. Zawsze gosz-
a przechodząc przed kościołem, że-
setkę kilometrów na Zachodzie Euro-
To co jest dziś wynika z tego co było
uroczystościach członkowie Stowa-
czą tu nas rodziny ofiar, organizują te
gnali się. To było kiedyś. Tu była Huta
py, ale też i na Wschodzie: Ukraina,
wczoraj – to jest ważna rzecz. Powoli
rzyszenia zostają jeszcze na kilka dni,
spotkania i robimy tu Zlot motocyklo-
Pieniacka. Do 28 lutego 1944 roku. O
Białoruś.
dociera to do mediów
aby ogrodzić cmentarz.
wy. Są to osoby, które nie jadą w raj-
tym co stało się w ten dzień pisaliśmy
We mszy, celebrowanej przez
dzie, a specjalnie przyjeżdżają tylko
Jak długo pan jeździ na
Co dla pana oznacza przy-
już nie raz. Ci, kto ocalał, chcieli by
proboszcza ze Złoczowa Michała
do Huty Pieniackiej.
motorze?
jazd tu?
na zawsze zapomnieć straszliwe ob-
Jeżdżę już od lat 70. Z internetu,
Dla mnie ważne jest to, że są
Hołdowicza, udział wzięli też kapłani
Ile motocykli bierze w tym
razy, które podsuwa im pamięć, aż do
od znajomych na innych zlotach dowie-
miejsca, które każdy Polak powinien
i zakonnicy towarzyszący motocykli-
roku udział w Rajdzie?
ostatnich dni.
stom. Przed mszą wszystkich serdecz-
W samym rajdzie jedzie 68 moto-
„Nasza wioska była duża. Ucieka-
nie powitała Małgorzata Gośniowska-
cykli i 74 osoby. Teraz jest tu ponad
li do nas mieszkańcy innych wiosek,
Kola. „Dzięki waszemu przybyciu
stu ludzi i są to osoby, które przyje-
które mordowano wcześniej. Parafia
to miejsce zostaje w pamięci, którą
chały oddać hołd pomordowanym w
była w Pieniakach. Potem pobudo-
przekazali nam nasi najbliżsi, rodzice,
tak straszny sposób.
wano u nas kościół i stąd przyjeżdżał
dziadkowie. Patrząc z góry, na pewno
Jaka jest trasa tegorocz-
do nas ksiądz. Mojego ojca Sowieci
bardzo się cieszą, że tak wielu gości
nego rajdu?
wywieźli na Sybir. Ja miałem 11 lat. Z
przybyło do Huty Pieniackiej. Z całe-
Trasa rajdu co roku jest inna. Ale
matką i młodszym bratem schowaliśmy
go serca dziękuję za przybycie i za
odwiedzamy te najważniejsze miej-
się w piwnicy pod naszym murowa-
modlitwę za pomordowanych tu roda-
sca. W zeszłym roku rajd trwał trzy
nym domem. A tu zginęli brat, siostra,
ków. Symboliczne, że stał tu opodal
tygodnie. W tym roku wróciliśmy do
rodzina ojca, wujenki. Spędzali i pa-
kościół pod wezwaniem św. Andrzeja
dwutygodniowego terminu. Jesteśmy
lili budynki w okolicy kościoła. Sceny
Boboli. Zginął on w XVII wieku mę-
w pośpiechu, bo do przejechania
Miasteczko namiotowe Rajdu Katyńskiego
były straszne… Pokażę wam zdjęcie.
czeńską śmiercią z rąk Kozaków. Na-
mamy wiele ciekawych terenów. Jutro
Jedyne, które ocalało. Mego brata, ko-
sze rodziny też zostały pomordowane
będziemy mieli mszę w zrujnowanym
munijne. A tu nasz kościół. Przyjechało
odwiedzić przynajmniej raz w życiu.
i umierały w mękach”.
kościele w Okopach św. Trójcy. A da-
dzieliśmy się o tej imprezie i postano-
nas tu dwóch, którzy jeszcze żyją”, –
Jeżeli każdy bywał w Oświęcimiu, to
„W tych słowach wypowiedzia-
lej wszystkie te najważniejsze miej-
wiłem z kolegami wziąć w niej udział.
pokazuje zdjęcia i opowiada łamiącym
powinien też być i w Katyniu. Po dru-
nych w obliczu śmierci: „kto z was
scowości, związane z historia Polski.
Mam nadzieję, że te wrażenia zaowo-
się głosem Kazimierz Orłowski.
gie – ważne dla mnie są spotkania z
przeżyje… zmówcie Ojcze Nasz” –
cują tym, że będę stałym uczestnikiem
Jaki jest przedział wieko-
Polakami na tych terenach. Od nich
Antoni Kobylański zawarł testament
tej imprezy jak inni. Niektórzy są tu od
wy uczestników?
dowiadujemy się tych stron historii,
dla nas, żyjących: módlcie się za nas,
Najmłodszy uczestnik ma 15 lat.
początków organizacji tej imprezy.
o których przez wiele lat milczano.
abyśmy zostali zbawieni. Ale módlcie
Jedzie z ojcem. A najstarszym to je-
Oni to przeżyli. No i po trzecie – to
się również za naszych oprawców,
stem chyba ja – 72 lata. Chociaż w
z Jerzym Juszczyńskim
jest przygoda. Nowe okolice, miejsca
bo jesteśmy dziećmi jednego Boga
naszych rajdach uczestniczyli i starsi.
uczestnikiem rajdu
historyczne, inne pejzaże. To też spe-
i przebaczmy naszym winowajcom
z Poznania:
cyficzne wrażenia.
te krzywdy, które nam wyrządzili. W
Po raz siódmy biorę udział w Raj-
innym wypadku słowa naszej modli-
dzie Katyńskim. Od 11. lat, gdy Wiktor
Jakie jest znaczenie tego
twy byłyby nieprawdziwe, fałszywe.”
Węgrzyn po raz pierwszy zorganizo-
Rajdu?
Jest to największa zorganizowana
– zaznaczył w homilii ksiądz Michał.
wał tą imprezę, mamy stałe grono
impreza motocyklowa w Polsce, poza
Po nabożeństwie odbyło się skła-
chętnych, którzy biorą udział w Raj-
pielgrzymką na Jasną Górę. Uroczyste
danie wieńców u stóp pomnika pomor-
dzie. Informacja teraz rozchodzi się w
Kazimierz Orłowski
pożegnanie rajdu skupia polityków, woj-
dowanych mieszkańców wsi. Złożyli je
internecie. Tam są dane o planowanej
skowych, hierarchów kościoła. Świad-
członkowie Stowarzyszenia Huta Pie-
imprezie, o terminach, o trasie. Tam
Międzynarodowy Rajd Katyński
czy to też o randze imprezy. Jesteśmy
niacka, uczestnicy Rajdu katyńskiego.
też należy się rejestrować. A tak naj-
od trzech lat współpracuje ze Stowa-
ludźmi, którzy podzielają ten sam punkt
W imieniu konsulatu generalnego RP
lepiej wrażenia z tego rodzaju imprez
rzyszeniem Huta Pieniacka, które po-
widzenia na historię, politykę i bardzo
we Lwowie kosz biało-czerwonych
rozchodzą się na największej w Pol-
wstało w 2008 roku. Prezesem Stowa-
miło serdecznie spędzamy razem czas.
kwiatów złożyli konsulowie Marcin
sce imprezie motocyklowej – Zlocie
rzyszenia jest Małgorzata Gośniow-
Zieniewicz i Marian Orlikowski. Na-
i Pielgrzymce do Częstochowy. Jest
ska-Kola, córka ocalałej cudem z rze-
Z jaką prędkością poru-
stępnie odbyła się dekoracja pamiąt-
to otwarcie sezonu. W tym toku na Ja-
zi mieszkanki Huty. Od początku obie
szacie się po trasie?
Średnio jedziemy 90-110 km/godz.
kowymi medalami przygotowanymi
sną Górę zjechało około 20 tys. moto-
organizacje organizują Motocyklowy
Wiktor Węgrzyn, komandor
Jeżeli, naturalnie, pozwala nawierzch-
przez SHP uczestników uroczystości,
cykli z całej Polski. Tam ta informacja
Zlot Huta Pieniacka. Na tegoroczne
Rajdu
nia. Te motory są przeznaczone do
którzy w szczególny sposób przyczy-
się rozchodzi.
obchody przyjechało ponad 100 mo-
jazdy po autostradach i nie bardzo na-
nili się do upamiętnienia tego miejsca.
tocyklistów. Wielu już tradycyjnie od
W zeszłym roku uczestnikiem był 76
Jakie wrażenia przywozi
dają się do jazdy po tych drogach. Tu
Wśród odznaczonych znalazł się
lat uczestniczy w Rajdzie Katyńskim.
latek. Znosimy z radością te trudy,
pan z tych wędrówek?
jeździmy najwolniej, ale są tu też do-
również konsul Marcin Zieniewicz. Ze
Wędrujemy po tych miejscach,
Członkowie Stowarzyszenia przyjeż-
bo jesteśmy do tego przyzwyczaje-
bre nawierzchnie. Ale zawsze trzeba
swej strony uczestnicy rajdu udeko-
tak ważnych dla Polaków. Mamy kon-
dżają do Huty wcześniej, aby przygo-
ni. Wysyłek kompensują wrażenia,
uważać. Czasem prowadzi nas patrol
rowali członków SHP pamiątkowymi
takty z Polakami, zamieszkującymi
tować teren wokół pomnika, wykosić
których doznajemy tu, na Kresach
milicyjny, czasem nie.
odznakami.
te Kresy. W Grodnie wyryło mi się w
trawę, przygotować pole namiotowe
dawnej Rzeczypospolitej. Jest to ma-