img
13
Kurier Galicyjski * 13 – 26 września 2011
Jubileusz Krystyny Fedorowskiej
przedstawić tę Wielką Polkę – jak na-
wykonywał elementy nagrobka, pod-
pisano na jej płycie nagrobnej, którą
powiedział schodkową konstrukcję,
dziś poświęciliśmy. Po zastanowieniu
z dwu lżejszych płyt. Tekst na płycie
Dwa razy po trzydzieści
postanowiłam zacząć od kompletacji
wybrał też Mariusz Olbromski – jest to
zdjęć. Wiedziałam, że bardzo dobre
fragment wiersza pani Ireny. Mieliśmy
zdjęcia z Krzemieńca miał profesor
kłopoty z uzyskaniem odpowiedniej
Piórecki. Zgodził się bez wahania
kwoty. Gdy zwróciłam się w tej spra-
udostępnić swoje fotogramy z panią
wie do Fundacji „Pomoc Polakom na
JULIA ŁOKIETKO
Ireną. Waldemar Sosnowski z Krako-
Wschodzie”, to jej prezes, Olga Iwa-
opracowanie i zdjęcia
wa też kilkakrotnie był w Krzemieńcu
niak, bez chwili wahania przyznała
i widziałam wystawę jego prac. On
nam część kwoty, resztę uzyskałam
Jubileusz 60-tych urodzin obcho-
też mi nie odmówił. Kilka swoich zdjęć
we Wspólnocie Polskiej. W taki spo-
dziła 5 września Krystyna Fedorow-
z panią Ireną udostępniła mi Walen-
sób zrealizowaliśmy ten nagrobek.
ska, nauczycielka szkoły średniej nr
tyna Tomczuk z Krzemieńca oraz
Nie został on jeszcze ukończony. Ma
24 im. Marii Konopnickiej. W gabine-
Małgorzata Wdowczyk z Tomaszo-
jeszcze powstać obramowanie do-
cie języka angielskiego zgromadziła
wa Kujawskiego, dyrektor szkoły im.
okoła z brył krzemienia, wzmocnienie
się licznie kadra pedagogiczna. Przy-
uskoku i zasadzone iglaki. Na wiosnę
witać ukochaną wychowawczynię klasy
będzie już ostatecznie gotowe. Bez
przyszli również absolwenci 1998 roku.
wybitnej pomocy tych osób nie udało
Na Jubilatkę czekały nie tylko wiązanki
by nam się zrealizować tego projek-
kwiatów, życzenia i uśmiechy. Jej za-
tu. Za to jesteśmy wszystkim bardzo
sługi zostały wysoko wyróżnione na po-
wdzięczni.
ziomie oficjalnym. W imieniu Ministra
Co łączy panią z Krzemień-
Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
cem?
Dyplom uznania za wieloletnią pracę
Urodziłam się tu w Krzemieńcu na
pedagogiczną i propagowanie polskiej
terenie Liceum. Nie pamiętam tego
kultury wśród młodzieży, wręczył na-
okresu, gdyż byłam mała. Mój ojciec,
uczycielce Jan Sabadasz, prezes Za-
Ludwik Gronowski, od 1930 uczył w
rządu Fundacji „Dziedzictwo Kresowe”,
Liceum matematyki. Był nie tylko na-
wychowanek Pani Krystyny i Absol-
uczycielem, ale i zapalonym sportow-
Płyta nagrobna Ireny Sandec-
cem, fotografikiem, szybownikiem. To
went`98. Za jego pośrednictwem, ży-
Krystyna Fedorowska
kiej
on wyszukał tu tereny pod lotnisko.
czenia dla Jubilatki wraz z prezentem
Opodal Krzemieńca, na Sokolej Gó-
urodzinowym przekazała sympatyk
swych uczniów i wzruszona tym, że
pierwszym, bardziej wpływowym od
rze, w 1933 roku znaleźli odpowiedni
Marii Danielewicz-Zielińskiej. Zdjęć
szkoły Zofia Wileńska, dyrektor gabi-
nie zapominają o progach rodzimej
rodzicielskiego. To tu najczęściej za-
teren, a w 1934 roku już wybudowano
miałam już pod dostatkiem. Zaczęłam
netu ministra Bogdana Zdrojewskiego.
szkoły. Cieszę się, że cząstka mnie w
wierają się trwałe przyjaźnie, tu rodzi
tu hangar. Tu zbudowano pierwszy
zastanawiać się nad tekstem i tytu-
List gratulacyjny wysłał też pierwszy
nich została i pozytywnie zaowocowa-
się pierwsza miłość, tu kształtuje się
szybowiec „Wrona”. Budował go też
łem. Uznałam, że najbardziej odpo-
konsul RP we Lwowie Włodzimierz
ła” – wyznaje nauczycielka.
postawa życiowa i tożsamość naro-
mój ojciec, który był zapalonym mo-
wiedni będzie: W hołdzie Irenie San-
Woskowski. W imieniu Zarządu Głów-
W szkole nr 24 panuje niezwykła
dowa. Rola nauczyciela, a raczej wy-
delarzem i w Liceum stworzył kółko
deckiej. Teksty, które umieściłam na
nego Towarzystwa Kultury Polskiej
rodzinna atmosfera, utrzymana dzię-
chowawcy, jest nieoceniona. Trzeba
modelarskie. Ze swoimi modelami
planszach są autorstwa samej Ireny
Ziemi Lwowskiej, złoty medal wręczyła
ki pieczołowitej opiece nad ciągło-
urodzić się z tzw. „belferskim bacy-
uczniowie Liceum niejednokrotnie zdo-
Sandeckiej – fragmenty jej wierszy,
Krystynie Fedorowskiej dyrektor szkoły
ścią utrwalonych przez lata tradycji.
lem” żeby jej sprostać. Pani Krystyna
bywali nagrody na różnych zawodach
a teksty prozą są autorstwa Anny
Łucja Kowalska.
Krystyna Fedorowska należy do na-
ma się czym szczycić. Wychowała
w Stanisławowie, Lwowie, Fordonie.
Młynik, kustosza Muzeum Niepod-
„Jestem bardzo szczęśliwa, że ob-
nie jedno pokolenie młodych ludzi,
uczycieli, którym bardzo zależy na ich
W latach 1937-38 roku na kurs szy-
ległości w Warszawie, Jana Słodow-
chodzę to święto w gronie przyjaciół.
w sercach których szkoła średnia nr
zachowaniu w przyszłości. Każdy na-
bowcowy przyjeżdżała tu Jadwiga Pił-
skiego, który znał panią Sandecką
– mówi ze wzruszeniem pani Krysty-
24 pozostanie na długo. Jest wyma-
uczyciel, który przychodzi do szkoły,
sudska, córka marszałka i ukończyła
osobiście i Mariusza Olbromskiego,
na. – Najpiękniejszym prezentem dla
gająca, opiekuńcza, nade wszystko
staje się częścią nowej rodziny i powi-
tu kurs pilotażu.
który napisał wstęp-życiorys.
nauczyciela jest możliwość obserwo-
kocha porządek i tradycje. Ucznio-
nien poczuwać się do odpowiedzialno-
Największą pasją ojca była jed-
Potem nastąpiła intensywna praca
wania jak uczeń go przerasta. Warto
wie, których uczyła, wspominają ją
ści za współtworzenie jej historii. Mówi
nak fotografia. Tu w Liceum w 1928
z grafikiem, w wyniku której powstało
było przeżyć te 38 lat pracy pedago-
się, że szkoła jest drugim domem. W
zawsze mile i starają się żyć tak, jak
roku została założona przez Stanisła-
osiem plansz o wymiarach 1,5x1 metr.
gicznej. Jestem dumna z sukcesów
pewnym okresie życia dziecka, nawet
im wpoiła.To się ceni.
wa Szejbala pracownia fotograficzna
Plansze te wykonano w taki sposób,
i ojciec był członkiem Krzemieniec-
że mogą stać na wolnym powietrzu.
kiego Towarzystwa Fotograficznego.
Chcemy, aby na razie stały tu, przed
Wielce Szanowna Pani Krystyno,
To tu, razem z Szejbalem i Hermano-
dworkiem Słowackiego w Krzemieńcu.
Proszę przyjąć serdeczne, najlepsze życzenia w dniu Pani wspaniałego
Jubileuszu.
Przekazuję te życzenia z dużym wzruszeniem, gdyż dość znaczny okres Pani
życia był w pewnym sensie ściśle powiązany z moim życiem. Odnosi się to do
okresu mojej pracy we Lwowie, gdy wspólnie z Polakami żyjącymi w tym mie-
ście i na Kresach Południowo-Wschodnich, Pani i ja byliśmy nie tylko świad-
kami, ale i aktywnymi uczestnikami wspaniałych procesów ujawniania się
kulturowej, religijnej i patriotycznej tożsamości żyjących we Lwowie Polaków,
nawiązywania szerokich i wszechstronnych kontaktów z Macierzą, upamięt-
niania miejsc związanych z historią i kulturą Polski.
Wystawa na dziedzińcu Muzeum Juliusza Słowackiego
Całe dorosłe życie poświęciła Pani jako pedagog młodzieży, ucząc i wycho-
wując ją na mądrych i uczciwych ludzi, kochających, kultywujących i pomna-
Na zimę będą schowane, a z począt-
wiczem, robili wystawy swoich zdjęć
żających dorobek Polaków żyjących we Lwowie.
kiem nowego sezonu turystycznego
z Krzemieńca i okolic. Wystawy orga-
W dniu Pani Jubileuszu proszę przyjąć najlepsze życzenia zdrowia, dal-
znów można będzie je oglądać. W
nizowali w Polsce i za granicą – w No-
szej satysfakcji i sukcesów w pracy oraz wszelkiej pomyślności w życiu
przyszłości może będą umieszczone
wym Jorku, Chicago, Filadelfii, Paryżu
w wyremontowanym dworku-muzeum,
Mediolanie, Pradze. Wiele zdjęć ojca
osobistym.
gdzie mieszkała pani Irena. Chciała-
zachowało się i po wojnie gdy przyje-
bym, aby ta wystawa może na jakiś
chaliśmy do Warszawy, przywieźliśmy
Z wyrazami głębokiego szacunku,
czas trafiła do Lwowa, aby tam miesz-
je. Po raz pierwszy po wojnie fotografie
Włodzimierz Woskowski
kańcy tego miasta poznali lepiej Irenę
ojca były eksponowane w 1999 roku w
Warszawa, wrzesień 2011 r.
Sandecką – „siłaczkę” z Krzemieńca.
Przemyślu. To właśnie zdjęcia tych fo-
tografików – Gronowskiego, Szejbala i
Była też Pani inicjatorką
Hermanowicza, będą stałą ekspozycją
wykonania nagrobka rodziny
w wyremontowanych salach Liceal-
Sandeckich.
Najserdeczniejsze życzenia długich lat życia,
Była to inicjatywa Koła Krzemień-
nych. Sale mają być przygotowane
szczęścia, dobrego zdrowia i sił.
czan. Wiele trudu w realizację tego
przez rektora Instytutu Humanistyczni-
Powodzenia we wszystkich przedsięwzięciach.
projektu włożył Marek Maluchnik z
Pedagogicznego i tam będą umiesz-
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa
czone fotografie przedwojennego
Spełnienia najskrytszych marzeń,
Narodowego RP. Trzy miesiące trwały
Krzemieńca. Chciałabym, żeby te foto-
realizacji dobrych zamiarów i planów.
przygotowania. Trzeba było uzgodnić
gramy zobaczono również we Lwowie.
Łącząc wyrazy wdzięczności,
kształt nagrobka. Teren na Cmenta-
Mam to już omówione z fundacją „Po-
rzu Polskim jest bardzo trudny – spa-
moc Polakom na Wschodzie”.
dzisty. Nie mogliśmy zrobić dużej jed-
Dziękuję za rozmowę.
życzą Absolwenci`98
nej płyty. Kamieniarz z Lublina, który