img
27
Kurier Galicyjski * 13 – 26 września 2011
Współpraca Truskawca
Sama Wasilewska uważała, że
ska nie ma takiego zamiaru. Nadal
jej największym osiągnięciem było
sprawowała mandat deputowanej do
stworzenie 1 Dywizji im. Tadeusza
Rady Najwyższej ZSRR, podjęła ak-
Kościuszki (a potem 1 i 2 Armii Woj-
tywność w Światowej Radzie Pokoju,
z polskimi partnerami
ska Polskiego) i wierzyła, że ta armia
ale odsunęła się od bieżącej polityki
pierwsza wejdzie do Polski. Powstanie
i bezpośredniego wpływu na kształt
Dywizji Kościuszkowskiej i I Armii WP
przyszłej Polski. Indagowana w tej
będzie kontynuowana
uważała za osiągnięcie porównywalne
kwestii przez samego Stalina (1944)
z wcześniejszym utworzeniem polskiej
oświadczyła, że woli poświęcić się
armii w ZSRR przez gen. Sikorskiego.
sprawie propagowania i realizacji
Wielokrotnie wizytowała obóz w Siel-
celów światowego komunizmu niż
cach nad Oką oraz obóz w Sumach na
celom lokalnym. Stalin to uszanował,
WŁODZIMIERZ KLUCZAK
Ukrainie, przekonała Stalina, że polska
chociaż istnieje też pogląd, że Stalin
tekst i zdjęcia
armia musi mieć duszpasterstwo oraz
wolał nie mieć w Polsce tak wyrazistej
wymolestowała wycofanie 1 Dywizji
osobistości. A co naprawdę było przy-
W przededniu Dnia Nie-
spod Lenino, która w bezsensownej
czyną rezygnacji z powrotu do Polski?
podległości Ukrainy w Tru-
bitwie poniosła ciężkie straty, bowiem
Najbardziej prawdopodobnym wydaje
skawcu odbyło się spotkanie
Stalin zamierzał pchać zdziesiątkowa-
się, że zadziałały tu okoliczności,
władz miasta z przedstawi-
ną dywizję do dalszych walk.
wśród których należy wymienić dwie
cielami miast partnerskich w
Historycy są zdania, że Wasilew-
najważniejsze:
Polsce. Ze strony samorządu
ska nie miała żadnego wpływu na
1. Istotnym elementem, leżącym
Truskawca w spotkaniu wzię-
słynną decyzję Biura Politycznego
u podstaw jej decyzji były, jak można
li udział mer Rusłan Kozyr z
KC WKP(b) z dnia 5.03.1940 roku w
sądzić, nie najlepsze stosunki z tą gru-
zastępcami – Jurijem Jawor-
sprawie mordu katyńskiego, a nawet,
pą polskich komunistów, którzy podjęli
skim i Petrem Nesteriwskim.
być może, uwierzyła, że Katyń był
się budowy Polski Ludowej oraz z in-
Polskie samorządy reprezen-
dziełem Niemców. Natomiast akcep-
nymi działaczami Kominternu. Znana
towały delegacje z Limano-
towała stalinowską politykę wywozów.
była jej (odwzajemniana) niechęć do
wej, Działdowa i Przemyśla.
Jakkolwiek, w szeregu indywidualnych
gen. Berlinga, Sokorskiego, Gomułki
Podpisanie umowy o współpracy
Te miasta zawarły umowy partner-
spraw zaprzyjaźnionych Polaków wie-
i in. Środowisko literackie (m.in. Maria
skie z Truskawcem w różnych okre-
lokrotnie skutecznie interweniowała,
Dąbrowska, Marian Hemar), często
sach, a pod koniec kadencji poprzed-
wanych fachowców doprowadza do
chroniąc przed wywiezieniem, czasem
w niewybrednych słowach, wytykało
niego burmistrza Truskawca Lwa Hry-
tego, że często są to możliwości tylko
tuż przed odjazdem pociągu (np. Jan
Wasilewskiej polityczną naiwność, jed-
caka (a propos odznaczonego polskim
teoretyczne – nie do osiągnięcia przez
Kott), bądź pomagając materialnie już
nostronność w ocenie rzeczywistości,
wywiezionym (np. Janina Broniewska
polityczny cynizm czy skłonności do
Złotym Krzyżem Zasługi), Truskawiec
ukraińskie samorządy.
uważała, że przeżyła zesłanie dzięki
luksusu. Opinie te znalazły swój wyraz
współpracował dość owocnie z sied-
Goście z Polski wzięli udział w ob-
kołdrze przysłanej przez Wasilewską)
w znanej w ZSRR fraszce: „Korniej-
mioma polskimi miastami i powiatami.
chodach Dnia Flagi Narodowej i Dnia
lub uwięzionym, a także czasem wy-
czuk i Wanda – nie rodzina, a banda”.
Ekipa Rusłana Kozyra więcej korzyści
Niepodległości Ukrainy 23-24 sierpnia.
ciągając z łagru (np. Andrzej Witos, czy
2. Związek małżeński z Ukraiń-
widzi dla siebie i miasta we współ-
Skorzystali też z okazji by bliżej zapo-
wybitna uczona Olga Skwarczyńska).
cem Korniejczukiem, chociaż – jak
pracy z Rosją i Białorusią. Większość
znać się z uzdrowiskiem, które w latach
Na jej interwencję została posłana z
zgodnie zeznają znawcy tematu –
mieszkańców miasta nie zgadza się
20-30. XX w. było tak samo dobrze
Moskwy do Kazachstanu specjalna ko-
wiedziała, że mąż nie był jej wierny
z tą opinią. Spotkanie było więc dość
znane, jak Krynica-Zdrój czy Zakopa-
misja, której celem było zbadanie wa-
i miał liczne romanse. Jej córka (z
pokazowe, albowiem powinno ocieplić
ne. Wtedy Truskawiec-Zdrój był piękny,
runków życia zesłanych tam Polaków.
pierwszego małżeństwa) Ewa uchyla
stosunki między uzdrowiskiem Tru-
kulturalny, spokojny. Należał w dużej
Inna sprawa, że komisja ta niczego nie
się od oceny ojczyma, ale twierdzi, że
skawiec a polskimi partnerami, ochło-
części do Rajmunda Jarosza. Jakość
zmieniła w sytuacji zesłańców.
„związek ten nie był sielanką”. Nato-
dzone po ubiegłorocznych wyborach
wód leczniczych, w tym słynnej Naftusi,
Z pomocy uwięzionym Wasilew-
miast Wanda Lwowna szaleńczo ko-
samorządowych na Ukrainie.
nie zmieniła się jednak do dziś. Szcze-
ska była znana zresztą jeszcze przed
chała swego wnuka Piotra, który nota
gólne zainteresowanie gości wywołała
wojną, gdy osobiście woziła paczki
bene później zamieszkał na stałe w
międzynarodowa klinika prof. Wołody-
do więźniów politycznych w II RP (co
Chicago. Lubiła psy, przyjmowanie
myra Koziawkina – znanego w Europie
podkreślał w 2001 roku dr Marek Edel-
gości i łowienie ryb. Była nałogową
i na świecie lekarza, specjalizującego
man). Stryjkowski i Wat uważają, że
palaczką, co być może skróciło jej
się w chorobach kręgosłupa i dziecię-
„Wasilewska w warunkach strachu i
życie. Z jej długotrwałej korespon-
cych zaburzeniach rozwojowych.
terroru postępowała bardzo przyzwo-
dencji z Janiną Broniewską wynika,
Nie zważając na to, że teraźniej-
icie. Pomagała jak tylko mogła przyja-
że tęskniła za Polską. Chętnie czytała
szy mer Truskawca wygrał wybory pod
ciołom i kolegom. Miała w sobie dużo
polską prasę, pisała zawsze po pol-
hasłami nacjonalistycznymi (był inicja-
resztek prawdziwie humanistycznych”.
sku, podobno nigdy nie opanowała
torem i z własnych środków ufundował
Nikita Chruszczow pisał: „Energicznie
bezbłędnie języka rosyjskiego i ukra-
pomnik Banderze w Truskawcu), Ru-
przystąpiła do reprezentowania Po-
ińskiego, chociaż była wyśmienitą
slan Kozyr dość szczerze zapraszał
laków przed Stalinem. Słyszałem jak
mówczynią. Jej listy były nostalgiczne
Polaków do wzajemnego poznania
mówiła Stalinowi nieprzyjemne rzeczy.
i bardzo smutne w swej wymowie. Nie
Polska delegacja w Radzie Miejskiej Truskawca
się, inwestowania w Truskawiec i głęb-
Mimo to słuchał jej”. A Jakub Berman
wiadomo, czy do końca została prze-
i zacieśni się, gdy Ukraina dołączy do
Podczas posiedzeń wystąpili m.in.:
szej współpracy. Dowodem na to, że te
uzupełnił tę opinię: „Budowała relacje
konaną stalinistką, czy też może jej
Unii Europejskiej. Na to jednak nale-
burmistrz Limanowej Władysław Bieda,
zamiary będą realizowane, a nie pozo-
ze Stalinem na zasadzie partnerstwa.
duże zgorzknienie pod koniec życia
Zażyłość, jaka się między nimi wytwo-
ży zaczekać. Obecnie Polacy radzą
burmistrz Działdowa Bronisław Ma-
nie wynikało z uświadomienia sobie
staną kolejną deklaracją na papierze,
rzyła, wymagała od Wasilewskiej dużo
położenia powojennej Polski, do cze-
ukraińskim partnerom, by intensywniej
zurkiewicz oraz zastępca prezydenta
było podpisanie nowej umowy o part-
cywilnej odwagi i ona ją miała.” Warto
go tak wybitnie się przyczyniła. Być
zabiegali o uczestniczenie w różnych
Przemyśla Wojciech Błachowicz. Każ-
nerstwie z Limanową i Działdowem
tu dodać, że plotki o romansie ze Sta-
może czuła się jak akuszerka, której
projektach dla uzyskania funduszy
dy z nich wyraził nadzieję, że współ-
oraz dołączenie do grona polskich
linem nigdy się nie potwierdziły i więk-
dane było swoim działaniem przyczy-
unijnych. Niestety, brak wykwalifiko-
praca będzie korzystna dla obu stron
przyjaciół Truskawca miasta Dębicy.
szość historyków je raczej wyklucza.
nić się do narodzin niepełnosprawne-
go dziecka.
Mając 59 lat (29.07.1964) zmarła
Po wojnie
LWoWska miejska dzieciĘco-mŁodzieżoWa
Po wojnie, wbrew oczekiwaniom
na zawał serca i została pochowa-
Moskwy i PKWN-u, Wanda Wasilew-
na, na koszt państwa radzieckiego,
spoŁeczna orGanizacja
ska nie zdecydowała się powrócić
na cmentarzu Bajkowym w Kijowie.
poLski zesp Ł pieśni i TaŃca „LWoWiacy”
do Polski. Zachowała obywatelstwo
W imieniu Polski akuszerkę PRL-u
radzieckie i wraz ze swoim trzecim
żegnali: Wincenty Kraśko, Jerzy Pu-
mężem Aleksandrem Korniejczukiem
trament, Janina Broniewska i amba-
ZAPRASZA do Studium Tańców Polskich,
postanowiła resztę życia spędzić w Ki-
sador Edmund Pszczółkowski. Tak
założonego przy PZPiT „LWOWIACY”,
jowie. Autor artykułu doskonale pamię-
dopełnił się los unikalnej w polskiej
ta, że w dniu wyzwolenia (8.08.1944)
historii „mistyczki” komunizmu, po-
dzieci i młodzież w grupach wiekowych 58 lat, 812 lat, 1215 lat
w podsanockiej wsi, w której wówczas
równywalnej, być może, tylko z inną,
oraz do starszej grupy zespołu.
mieszkał, dowódca sowieckiego czoł-
równie wpływową wielbicielką Stalina
gu, który wjechał i zatrzymał się koło
i stalinizmu: legendarną hiszpańską
Próby zespołu odbywają się w szkole nr 10 we wtorki i czwartki, w godzinach od 18:00 do 21:00.
jego domostwa, w pierwszych słowach
komunistką Dolores Ibarruri (ps. La
Zgłoszenia przyjmujemy podczas prób zespołu lub na telefon: 0-677-982-315 bądź: 233-05-70, a także
powitania miejscowej ludności powie-
Pasionaria), znaną z płomiennych
dział, że za radzieckimi jednostkami
przemówień podczas wojny domowej
udzielamy fachowych porad w dziedzinie polskiego tańca i strojów ludowych.
frontowymi postępuje wojsko polskie
w Hiszpanii w latach 1936-39 i autor-
i polskie „prawitielstwo” z Wandą
ką znanego hasła: „No pasaran (nie
Prezes LMDMSO Stanisław Durys,
Wasilewską na czele. Czołgista wi-
przejdą)!”.
kierownik artystyczny PZPiT „Lwowiacy”
docznie nie wiedział, że Wasilew-
kG