przegląd wydarzeń

12

30 września – 13 października 2011 * Kurier Galicyjski

hoŁd pamięci bohaTerom biTWy pod FirLej Wką

KoNSTaNTy CZaWaGa

tekst i zdjęcia

24 września we wsi ad-

rijiwci (byłej Firlejówce, ob-

wód lwowski) koło krasne-

go została odsłonięta i po-

święcona odnowiona mogi-

Stanisław Mazan, przewod-

ła żołnierzy Wojska Polskie-

niczący zarządu Fundacji im.

go poległych w dniach 6–9

prof. Saphiera

września 1920 roku w walce

swoich uczniów, – powiedział konsul

z bolszewikami.

Marcin Zieniewicz. – Patrząc na wy-

Uroczystość odbyła się z inicja-

darzenia sprzed 91 lat, widzimy jak

tywy oraz dzięki staraniom Rady

bardzo społeczeństwo polskie, jak

Ochrony Pamięci Walk i Męczeń-

naród polski był zdeterminowany do

odnowiona mogiła

stwa RP oraz samorządu miasta

obrony niepodległości kraju. Ten go-

Jasła.

Polacy napotkali silny ostrzał Ro-

rący patriotyzm jest godny szacun-

Uroczystość zgromadziła Pola-

sjan, którzy stopniowo wycofywali

ku, kiedy mówimy o młodzieży, która

ków i Ukraińców. Na polu, obok to-

się ze swoich pozycji. Bolszewicy

bez wahania, masowo zgłaszała się

rów kolejowych prowadzących z Tar-

wycofali się w okolice Mogiły, która

do Armii i brała udział w tej kampa-

nopola na Lwów, w miejscu pochów-

została wieczorem zdobyta przez

nii, w wojnie polsko-bolszewickiej,

ku polskich bohaterów, wzniesiono

oddziały polskie. Następnie udało

płacąc za to najwyższą cenę – cenę

nowy kopiec z kamiennym krzyżem.

się zdobyć Krasne, co było zdecy-

swojego życia. Ziemia ta jest usia-

Odbyło się nabożeństwo żałobne

dowanym sukcesem. Ze względu

na wieloma miejscami bitew z 1920

z udziałem miejscowych kapłanów

na nieoczekiwany atak kawalerii

roku i mogiłami żołnierzy polskich z

grekokatolickiego i prawosławnego

bolszewickiej pod dowództwem Sie-

tego właśnie czasu. Dzisiaj w Firle-

obrządku: o. Iwana Mychała i o. My-

miona Budionnego, który atakował

jówce wspominamy również bitwy

chajła Kuchara. Mszę św. w obrząd-

na tyłach 16 pp, Polacy musieli wy-

i poległych pod Chodaczkowym, Ho-

ku łacińskim sprawowali ks. Robert

cofywać się, a wielu z nich niestety

rodyszczem, Brodami, Laszkami Kró-

Głodowski MS z Buska i ks. Łukasz

zginęło, w tym Jaślanie: profesor

lewskimi, Dytiatynem, Zadwórzem,

Mariuszyc z Jasła, który dokonał też

Roman Saphiera oraz uczniowie:

Horpinem oraz innych, wielu, wielu in-

poświęcenia pomnika. Oprawę dal-

Antoni Aman, Tadeusz Hrabal, Jan

nych w miejscach położonych często

szej ceremonii przygotowała liczna

Leipras, Jan Samocki, Jan Skuba,

bardzo blisko tej miejscowości, gdzie

delegacja z Jasła na czele z wła-

Jan Soczek, Józef Urbanik, Jerzy

dzisiaj się spotykamy. Każda z tych

dzami miasta. Przybyła liczna grupa

Zając. Początkowo pochowano ich

potyczek przyczyniła się do główne-

uczniów i profesorów I Liceum Ogól-

w przydrożnej mogile, dopiero 3 lata

go zwycięstwa i obrony Polski. Jak

nokształcącego im. Króla Stanisława

później urządzono grób z dużym

wiemy, wojna ta zatrzymała nawa-

Leszczyńskiego. To miejsce na ziemi

drewnianym krzyżem centralnym,

łę bolszewicką, która miała zamiar

lwowskiej związane jest z bohaterską

ogrodzony drewnianym płotkiem.

zawładnąć całą Europą Zachodnią.

postawą ich rodaków. Wspomniano,

Jednak żaden z tych elementów

Pamięć o tych wydarzeniach żyje nie

że Firlejówka to ślad bojów o Krasne

architektonicznych nie zachował się

tylko w Polsce, nie tylko wśród Pola-

we wrześniu 1920 roku. 6 września w

do naszych czasów. Do niedawna

ków na Ukrainie, ale również wśród

okolicach tej wsi odbyła się bitwa, w

o grobie polskich bohaterów świad-

ukraińskich mieszkańców tej ziemi.

której udział wzięli gimnazjaliści gim-

czyły jedynie resztki drewnianego

Dziękujemy im za to.

nazjum w Jaśle i uczniowie z Krosna

krzyża w krzaku dzikiego bzu.

Oddając dzisiaj hołd poległym w

Msza św. przed odnowioną mogiłą

i Tarnowa w składzie 3 Batalionu 16

Do lokalizacji tego pochówku

Firlejówce, – mówił dalej konsul Zie-

Pułku Piechoty. 7–8 września 1920

wiele starań przyłożyła Fundacja

niewicz – spoglądając na naszych

biegającą w tamtych okolicach linię

im. prof. R. Saphiera. Nawiązany

ukraińskich przyjaciół, pamiętamy o

kolejową. Następnego dnia bolsze-

był ścisły kontakt z mieszkańcami

polsko-ukraińskim sojuszu i porozu-

wicy zaatakowali miejscowość Stro-

Andrijiwky (byłej Firlejówki), władza-

mieniu dwóch mężów stanu – mar-

nibaby oraz fragment Łysej Góry.

mi regionu w Busku i władzami we

szałka Józefa Piłsudskiego i atamana

Jednak nie doszło jeszcze do decy-

Lwowie. Elementem edukacji patrio-

Symona Petlury. Pamiętamy o wspól-

dującego starcia. 5 września Polacy

tycznej stały się wyjazdy młodzieży

nej walce z bolszewikami armii Woj-

bohatersko odparli ataki na Bortków

jasielskiej na Ukrainę.

ska Polskiego oraz armii Ukraińskiej

i Łysą Górę, a Rosjanie odnieśli sto-

Uroczystość odsłonięcia i po-

Republiki Ludowej, w tym również

sunkowo duże straty. Lecz wieczo-

święcenia pomnika swoją obecno-

ukraińskich pułków pochodzących z

rem zdobyli kolejny ważny punkt –

ścią zaszczycili pani Senator RP Ali-

Galicji, z tej ziemi. Historia nauczyła

Krasne, natomiast oddziały Wojska

cja Zając, przedstawiciele lwowskiej

nas, Polaków, że nie pamiętać o wła-

Polskiego zajęły pozycje na zachód

państwowej administracji obwodo-

snej historii oznacza być bezbronnym

od Firlejówki i Krasnego. 6 września

wej oraz władze rejonowe z Buska,

nie tylko tutaj, dzisiaj, ale i bezbron-

planowano decydujący atak. Plano-

naczelnik Wydziału Zagranicznego

nym wobec przyszłości”.

wano zdobyć ważne odcinki torów

Rady Ochrony Pamięci Walk i Mę-

W imieniu Konsulatu General-

kolejowych koło Ucieszkowa i Kra-

czeństwa Maciej Dancewicz, konsu-

nego RP we Lwowie konsul Marcin

snego, czego miały dokonać II bata-

lowie z Konsulatu Generalnego RP

Zieniewicz złożył serdecznie podzię-

lion 17 Pułku Piechoty oraz przede

we Lwowie: Andrzej Drozd, Marcin

kowanie wszystkim obecnym za pa-

wszystkim III batalion 16 pp, czyli ja-

Zieniewicz, Anna Koziejowska, wi-

mięć o polskich żołnierzach, szcze-

sielscy ochotnicy-gimnazjaliści wraz

ceprezes Federacji Organizacji Pol-

gólnie Radzie Ochrony Pamięci Walk

z profesorami. Atak miał nastąpić o

skich na Ukrainie Teresa Dutkiewicz

i Męczeństwa, Fundacji im. prof.

kwiaty od senator RP alicji Zając

godzinie 4:30 i poprzedzić go miał

oraz budowniczy pomnika dr Olek-

Romana Saphiera, władzom miasta

solidny ostrzał artyleryjski. Akcja

sandr Kryśkiw ze Lwowa.

i powiatu Jasło, a także partnerom

walczyły tam także Oddziały Pie-

wojska polskie zajmują niektóre wsie

jednak uległa jednak opóźnieniu,

„W zbiorowej mogile, przy któ-

ukraińskim za upamiętnienie miejsca

choty z ziemi tarnowskiej.

w okolicach Firlejówki, natomiast

ponieważ 16 pp wyszedł z miejsco-

rej spotykamy się dzisiaj spoczywa

ostatniego spoczynku polskich boha-

Z kroniki oraz przeprowadzonych

bolszewicy obsadzają Ucieszków

wości Rusiłów około 4:00, a do Fir-

około trzydziestu poległych. Leżą

terów 1920 roku.

poszukiwań archiwalnych dowiadu-

i wzgórze Mogiła. Były to strate-

lejówki przybył około godziny 6:00.

tu gimnazjaliści ze swoim nauczy-

Cześć i chwała poległym!

jemy się, że 3 września 1920 roku

giczne punkty ze względu na prze-

Natarcie rozpoczęło się około 7:00.

cielem, który do końca prowadził

kG