25

Kurier Galicyjski * 30 września – 13 października 2011

starocie ze strychu

każdemu burkowi –

swego pana!

aGNiESZKa raTNa

tę”, czekają weterynarze. Opowiedzą

SaBiNa RÓŻYCka

tekst i zdjęcia

czym najlepiej karmić, jak przyzwy-

tekst i zdjęcie

czaić je do życia w domu, jakie robić

etnograficzna ekspedycja

szczepienia, jak myć i doglądać. Dla

W iwano-Frankowsku [dawn.

naukowców i studentów Wo-

dzieci, które przyszły na to święto, też

Stanisławowie – red.], przy

łyńskiego Uniwersytetu Na-

znalazło się ciekawe zajęcie. Młodzi

udziale Kuriera Galicyjskie-

rodowego, która odwiedziła

zdolni rysują i malują swoje marze-

go, odbył się Dzień Psa.

dalekie wioski Polesia, odna-

nia o czworonogich przyjaciołach.

W czasie tego niezwykłego

lazła dziesiątki przedmiotów

W nagrodę – słodycze. Szczególnie

święta setki widzów typo-

codziennego użytku z minio-

przywiązani do swoich wychowanków

wało najlepszych z… niera-

nych wieków.

mogą uzyskać ich wizerunek na wła-

sowych czworonogów. Bez-

snym ciele. Swoisty body-art!

płatnie rozdawano ludziom

„Jest nam przykro, że na Ukra-

Najgłębszy zakątek Podola – wieś

bezdomne szczenięta.

inie są tysiące bezdomnych zwie-

Meżysyt na Ratnowszczyźnie. Tylko

…Wielki plac przed parkiem. Od

rząt, – opowiada inicjator Dnia Psa

5 km dzieli ją od granicy z Białorusią.

jeziora ciągnie lekki wiaterek. Wokół

Hanna Krysiuk. – Nie należy do

Drewniane chaty, studnie z żurawia-

śmiech, gwar i szczekanie. Tu przed-

wyjątku i nasze miasto. Postanowi-

ałła Dmytrenko z pamiątkami

mi, malownicza przyroda. Wydawa-

stawiają publiczności znanych cham-

liśmy przedstawić ludziom zwierzęta

łoby się, że cywilizacja nie istnieje.

pionów międzynarodowych i ogólno-

z rodowodem i bez, ich proste, ale

tek przekazywanych przez pokolenia

dla badaczy dzięki specyfice lokalnej

Pani etnograf Ałłę Dmytrenko ciężko

ukraińskich wystaw psów rasowych:

zawsze szczere emocje i nawet arty-

wśród mieszkańców Polesia.

budowy domów z drewna, wystrojo-

zaskoczyć, ponieważ ma już za sobą

rotweilery, pudle, buldogi, huski, jam-

styczne zdolności. Zwracamy uwagę

„Jednym z tych unikatowych eks-

wi wnętrz i przemysłowi ludowemu.

podróże po wielu zakątkach Ukrainy.

niki. A obok nich – nikomu nie znane,

każdemu, żeby wzięli do siebie wier-

ponatów jest beczka dla moczenia

Pani Ałła jest po prostu zachwycona

Ta ekspedycja przekroczyła jednak

ale najbardziej lubiane przez swych

nego przyjaciela, który czasem może

bielizny, inaczej zżółknie, – mówi pani

wiekowymi ulami-kłodami, które zna-

wszystkie oczekiwania.

gospodarzy Tuziki i Burki. Te ostatnie

zmienić nasz stosunek do świata. Bo

Dmytrenko pokazując nam drewnianą

leziono na podwórzu emeryta Jakuba

„Zachowały się tu wiekowe trady-

zachowują się z godnością i nawet z

tę szczerość, dobroć i oddanie, którą

pogardą spoglądają na swych krew-

widzimy u psów, nie zawsze znaj-

podłużną kadź z dziurką w dnie. – Na

Pryjmaczuka. Półtora wieku temu wy-

cje, – opowiada pani Ałła. – W każdej

nych z rodowodami. Niby mówią – nas

dziemy wśród ludzi”.

dno kładło się najbardziej brudne

dłubał je z sosny pradziadek bartnika

chacie można znaleźć ręcznie tkane

rzeczy – męskie spodnie i koszule,

i do tej pory mieszkają tam pszczoły.

ubranie – koszule, spódnice-fartuszki

później nakładano warstwami bar-

„Takiego rodzaju ule są unikatowe,–

i in.”.

dziej czystą bieliznę, zabijano dziur-

uważa pani badacz. – Można je na-

Lahwyczka, prytulka, serniega –

kę kołeczkiem, zaścielano czystą

zwać reliktem poleskiego bartnictwa.

to daleko nie pełny spis unikatowych

szmatką od góry i przesiewano na to

Zwiedziłam wiele regionów Ukrainy,

wiekowych rzeczy, które etnografowie

popiół, poczym zalewano wrzątkiem.

widziałam tysiące wiekowych uli kło-

z Łucka znaleźli we wsi. W ciągu ty-

dowych, ale jeszcze nie miałam okazji

spotkać się z czymś podobnym. Za-

zwyczaj pszczele domki nie przekra-

czają rozmiarem metra, a tu mamy

– prawie półtora metra i ponad dwa

w obwodzie”.

Ałła Dmytrenko przyznaje, że jest

zaskoczona gościnnością i uprzej-

lubią i jesteśmy ważni. Koło tych zwie-

Dowodem słów pani Hanny stały

mością mieszkańców Polesia, którzy

rzaków jest najwięcej dzieci. Prowa-

się występy bezpańskich psów na tak

dzielili się z naukowcami pamiątkami

dzą je na smyczach, niosą na rękach,

zwanym „Pucharze Burka” – wystawie

po przodkach, rodzinnymi relikwiami.

a nawet ciągną za sobą czworonoż-

podwórkowej piękności. Na smyczach,

Pani etnograf cieszy się, że we wsi,

nych przyjaciół. Te idą spokojnie, nie

udekorowanych różnokolorowymi ko-

która od dawna szczyci się wokalnymi

szczekają i nie odgryzają się.

kardkami i wstążkami, na rękach gospo-

zespołami, dbają o zachowanie i od-

Tymczasem puszyste i gładkowło-

darzy, w jaskrawym odzieniu przy-

tworzenie pereł lokalnego folkloru.

se, duże i małe rodowodowe pieski

szły na konkurs podwórkowe Baks,

„U nas i w dolinie zachowały się

demonstrują nowe trendy psiej mody.

Ela, Mucha, Reks, Katana, Tuzik…

Glaumurowe spódniczki, kombinezo-

Gospodarze dumni są ze swych pod-

resztki dawnego obrządku weselnego

ny, kokardki „dziewczynek”, sportowe

opiecznych. Psy demonstrują swoje

„prześpiewanie sera”, – opowiada prze-

wdzianka z blezerami, szorty i koszul-

zdolności: podają łapę, siad na ko-

wodniczący zespołu folklorystycznego

ki – dla „chłopców”. Wokół puszystego

mendę, przejście pomiędzy nogami

„Dżerelce” Walentyna Pryjmaczuk. –

i łysego, z wielkim czubem na głowie,

gospodarza „drabinką”, „śpiew”, pod-

Jest to pewnego rodzaju wykup, który

maleńkiego pieska zebrał się tłum.

skoki pod muzykę, bieg i aportowanie

składali swatowie narzeczonego dla

Oglądają egzotyczne zwierzę. „Chiń-

przedmiotów. Takie rzeczy umieją nie

grupy przyjaciół narzeczonej. Na we-

ski gatunek czubatki jest znany już od

tylko rasowe wyuczone psy. Patrzcie

selu do swata przychodzili „Zaporożcy”

ponad 2 tys. lat, – opowiada właściciel

i zazdrośćcie, wy obwieszeni meda-

i prosili by dał sera za pannę młodą.

czworonogiego cuda Witalij Jaworski,

lami. My też tak umiemy!

Taką „poselszczyznę” kładziono do ko-

przewodniczący iwano-frankowskie-

Długo naradza się szacowne jury

szyka i oddawano gromadzie”.

go ośrodka kynologicznego „Stani-

i przyznaje Grand Prix i „Puchar Burka”

Wszystkie pamiątki, zdjęcia, pliki

sławów”. – Ten łysy piesek, Sonia,

trzyletniemu czarnemu puszystemu

jest chyba najbardziej utytuowanym

pieskowi Musze. Nieco zmieszany go-

audio i wideo, zostaną przekazane do

psem na terenie Ukrainy. Ma nagrody

spodarz – Jarosław Bagaj, który wcale

Muzeum Etnografii Wołynia i Polesia

i odznaki wielu międzynarodowych

nie oczekiwał zwycięstwa swego pu-

Wołyńskiego Uniwersytetu Narodo-

wystaw i konkursów. Utrzymanie tego

pila, opowiada, że domową ulubienicę

wego. Naukowcy są przekonani, że w

niewielkiego zdawałoby się pieska nie

znalazła jego córka. Dziewczynka po-

tej wsi, na samej granicy z Białorusią,

jest takie proste. Wymaga szczególne-

czątkowo podkarmiała pieska, później

mnóstwo znajdzie się pracy dla ba-

go jadłospisu, doglądania i miłości”.

przyprowadziła go do domu i dumnie

daczy przeszłości. Wójt Wolodymyr

Wiekowy ul

W zakątku, obok sceny – kilka

zapowiedziała, że od dziś Mucha to

Pryjmaczuk uważa, że Meżysyt ma

klatek. Trzymane są tu szczenię-

nie tylko jej przyjaciółka, ale i członek

godnia odwiedzili ponad dwieście

Po dwóch godzinach wodę spuszcza-

wszystkie szanse zainteresować nie

ta i kocięta. Nie mają rodowodów.

rodziny. Piesek jest bardzo żywy, lubi

gospodarstw, jak również sąsiednie

no i znów parzono bieliznę. Później

tylko historyków i etnografów, ale też

Szukają najlepszych przyjaciół i go-

się bawić, dużo spacerować, kąpać

wsie i chutory. Owoce ekspedycji

niesiono kadź do wody, wyjmowano z

wielbicieli odpoczynku na łonie natu-

spodarzy. To właśnie dla nich i na

się w stawie i lubi słodkie smakołyki.

przyjemnie ich zaskoczyły – miesz-

niej rzeczy lub, jak to się mówi – chu-

ry. Ma nadzieję, że dzięki sosnowym

utrzymanie schroniska dla zwierząt

„Nie żałowaliśmy ani przez moment,

kańcy oddali etnografom około 50

stia, prano je i płukano”.

w miejscowości Pawliwka, nieopodal

że wzięliśmy nierasowego psa, –

lasom i czystym jeziorom, wieś ma

stolicy województwa, zostało zorga-

uśmiecha się pan Jarosław, – a teraz

cennych przedmiotów obrazujących

Pani etnograf przyznaje, iż wieś

wszystkie predyspozycje dla rozwoju

nizowane to święto. Na tych, kto od-

ona jeszcze i championką została”.

byt wiejski ubiegłych wieków, pamią-

Meżysyt jest nadzwyczaj ciekawa

agroturystyki.

kG

ważył się wziąć czworonożną „siero-