img
29
Kurier Galicyjski * 30 września – 13 października 2011
TransGraniczne
poLski mundur
W ukraiŃskim muzeum zapiski
aDaM KUlCZyCKi
tekst i zdjęcie
KoNSTaNTy CZaWaGa
tekst i zdjęcie
obchodzona w tym roku
dwudziesta rocznica niepod-
To stało się niespodzianką dla
ległości Ukrainy inspiruje za-
wszystkich obecnych na sali Domu
równo stronę ukraińską, jak
Oficerów we Lwowie. 20 września puł-
i polską do różnorodnych
kownik rezerwy Wojska Polskiego Ta-
działań na rzecz wzmocnie-
deusz Krząstek uroczyście przekazał
nia współpracy polsko-ukra-
swój mundur wojskowy do Muzeum
ińskiej. Warto zadać pytanie,
Zachodniego Dowództwa Operacyj-
gdzie właściwie jesteśmy na
nego Sił Zbrojnych Ukrainy. W tym
tej drodze dialogu i współ-
momencie w oczach oficera polskiego
działania z naszym najbliż-
zabłysły łzy – nie mógł powstrzymać
szym sąsiadem?
wzruszenia.
Rozpoczęta dwadzieścia lat temu
polsko-ukraińska współpraca zaowo-
Generał w stanie spoczynku Lu-
cowała kilkoma ważnymi wydarzenia-
oddanie przez miejscowe władze ka-
dwik Kobierski powiedział: „Tadeusz
zadanie. Jest to pierwszy mundur, któ-
ogniu Pentagonu. Dzięki Opatrzności
mi, które wzmocniły przyjaźń między
plicy przyklasztornej (klasztor ojców
Krząstek to dobry przyjaciel Ukrainy,
ry otrzymałem, gdy kończyłem szkołę
Bożej pan Tadeusz przeżył i wrócił do
dwoma bratnimi narodami. Nie spo-
redemptorystów) w Mościskach. W jej
jej narodu i naszej armii – podkreślił.
oficerską”.
Ojczyzny. Na innym zdjęciu – Tadeusz
sób wyliczyć wszystkie, ale wymienię
pomieszczeniach mieściła się dotych-
– Nazywamy go „honorowym polskim
Zażartował, że do 2000 roku mie-
Krząstek zdaje relację ówczesnemu
jedynie dwa najważniejsze: oddanie
czas pracownia rentgenowska. Tą jak-
dyplomatą” na Ukrainie, tak wiele zro-
ścił się w nim bez problemu, ale teraz
Ministrowi Obrony Narodowej RP Bro-
Ukraińcom Narodnego Domu w Prze-
że radosną informacją podzieliła się
bił dla popularyzacji Ukrainy w społe-
nisławowi Komorowskiemu, obecne-
jego sylwetka troszeczkę się zmieniła.
myślu i otwarcie po remoncie Cmen-
ze mną pani Teresa Teterycz, dyrek-
czeństwie polskim”. Przedstawił książ-
mu Prezydentowi Polski.
„Jestem zaszczycony, że pan ge-
tarza Orląt Lwowskich (pomijam tutaj
torka tamtejszej polskiej szkoły. Stało
ki gościa oraz poinformował, że na
„Nie ukrywam, że mocno mi dziś
nerał Kobierski, serdeczny mój przyja-
opis całego zamieszania i mnożenia
się to dzięki zabiegom miejscowych
prośbę lwowskich przyjaciół-oficerów,
bije serce, – powiedział pułkownik
ciel, wystąpił z tą inicjatywą, z tą proś-
przeszkód ze strony władz Lwowa).
polityków (radnych Lwowskiej Rady
pułkownik Krząstek wyraził zgodę na
Tadeusz Krząstek. – Jestem mocno
bą, żeby przekazać mundur w Wasze
Z uwagą śledzę wydarzenia zwią-
Obwodowej): Iwana Hrunyka z Gród-
przekazanie do wspomnianego mu-
wzruszony. Ten mundur, który prze-
ręce. Oddaję go i wierzę, że znajdzie
zane z polsko-ukraińskimi stosunka-
ka Jagiellońskiego i Jarosława Dub-
zeum swego munduru oraz niektórych
kazałem do Muzeum Sił Zbrojnych
tu godne miejsce, że będzie szanowa-
mi. Cieszę się, że jest podejmowa-
newycza z pobliskiego Jaworowa. Na
pamiątek, które powiązane są z jego
Ukrainy we Lwowie, jest mi bliski, hi-
ny wraz z tymi odznakami, które są na
nych wiele bardzo cennych inicjatyw,
to wydarzenie miejscowi Polacy wraz
działalnością wojskową i twórczą. 11
nim. Myślę, że będzie służył tutaj do-
storycznie ważny. Jest szczególnie bli-
które sprzyjają lepszemu poznaniu
duchowieństwem czekali od wielu lat.
września 2001 roku właśnie w tym
brej sprawie, bo żołnierze, oficerowie
ski z tego powodu, że jestem ostatnim
się Ukraińców i Polaków. Jedną z nich
Cieszę się bardzo, że chwili tej dożył
mundurze Tadeusz Krząstek przeby-
i ci, którzy będą zwiedzać muzeum,
żywym człowiekiem, który wyszedł 11
były niedawno zorganizowane: Forum
sędziwy już i zacny ojciec Władysław
wał w Pentagonie, akurat w momen-
zobaczą mundur polskiego oficera”.
września przez zaporę przeciwatomo-
Współpracy Transgranicznej i Euro-
Ziobro. Niestety, podobnej dobrej woli
cie, gdy miał miejsce atak terrorystycz-
W ceremonii uczestniczył konsul
wą. Wszystko spaliło się za mną na
pejskie Dni Dobrosąsiedztwa Granica
nie ma ze strony władz Gródka Ja-
480, które odbywały się na mającym
giellońskiego. Tamtejsi duszpasterze
RP we Lwowie Marcin Zieniewicz.
ny Al. Kaidy. Na jednym ze zdjęć widać
popiół. No a ten mundur przygotowa-
powstać przejściu granicznym Mihal-
od 20 lat dopominają się od władz
polskiego oficera na tle stojącego w
łem sobie na ostatnią drogę, miał inne
kG
kowice-Niżankowice. Były one konty-
miasta zwrotu zabytkowego budynku
nuacją rozpoczętych swego czasu w
plebanii. Obecny ksiądz proboszcz
Wołosatym Dni Dobrego Sąsiedztwa.
dr Michał Bajcar mieszka w starym
upamięTnienie euGeniusza bodo
Europejskie Dni Dobrosąsiedztwa
domu, a stołuje się u mieszkających
zorganizowane przez marszałka woje-
po sąsiedzku sióstr zakonnych. Roz-
wództwa podkarpackiego dr Mirosła-
mawiałem w tej sprawie z merem
W koTŁasie (rosja)
wa Karapytę, starostę przemyskiego
miasta, który jest oburzony faktem,
Jana Pączka i prezydenta Przemyśla
że Polacy domagają zwrotu budynku
Roberta Chomę cieszyły się wiel-
plebanii. Nie dokończył ze mną roz-
2 października 2011 r. w miejsco-
kim powodzeniem, o czym świadczy
mowy. Będąc gospodarzem spotka-
wości Kotłas (obwód archangielski,
chociażby liczba osób, które przez
nia odszedł od stołu. Stwierdził, że nie
północno-zachodnia Rosja) odbędzie
specjalnie zorganizowane na ten czas
ma o czym rozmawiać. Według niego,
się odsłonięcie pomnika upamiętnia-
piesze przejście graniczne (Straż Gra-
jest to niemożliwe, gdyż w budynku
jącego wybitnego aktora i piosen-
niczna i Służba Celna były znakomi-
dawnej plebanii mieści się przedszko-
karza, Eugeniusza Bodo. W uroczy-
cie przygotowane logistycznie) mogły
le, którego władze miejskie nie mają
stości, która rozpocznie się o godz.
odwiedzić swoich znajomych. Według
gdzie przenieść. To tłumaczenie jest
12:00 czasu lokalnego (GMT +3) w
oficjalnych statystyk z tej wyjątkowej
tylko pretekstem, aby sprawę prze-
kompleksie memorialnym Makari-
możliwości skorzystało aż 4000 Ukra-
ciągnąć w czasie. Na moją prośbę w
cha – nekropolii poświęconej ofiarom
ińców, nieco mniej Polaków.
działania zmierzające do przekaza-
zbrodni stalinowskich – wezmą udział
Przez dwa dni na scenie, ustawio-
nia miejscowej parafii wspomnianej
przedstawiciele Ministerstwa Kultury
nej po stronie polskiej, występowały
plebanii zaangażuje się miejscowy
zespoły z Ukrainy i Polski. Było też
radny powiatowy pan Michajło Panas.
i Dziedzictwa Narodowego RP, Insty-
wspólne ekumeniczne nabożeństwo
Pomoc w rozwiązaniu tejże trudnej
tutu Polskiego w Sankt Petersburgu,
pod przewodnictwem przemyskiego
kwestii zadeklarowało kilku podkar-
władz miejskich Kotłasu oraz repre-
sufragana. Jednym z ważnych elemen-
packich polityków. Trzymam ich za
zentanci społeczności polonijnej ob-
tów było symboliczne przecięcie drutu
słowo, a czytelników „Kuriera Galicyj-
wodu archangielskiego.
kolczastego przez ukraińskie i polskie
skiego” proszę o trzymanie kciuków.
Eugeniusz Bodo (właśc. Bogdan
władze państwowe i samorządowe.
Tę sprawę trzeba doprowadzić do
Eugène Junod, 1899-1943), aktor,
Drugim optymistycznym faktem jest
szczęśliwego finału.
reżyser i producent filmowy, tancerz
i piosenkarz, był jedną z najwięk-
szych gwiazd przedwojennego kina
i estrady. Zagrał w kilkudziesięciu fil-
mach. Wielkimi przebojami stały się
wykonywane przez niego utwory, by
wymienić: „Ach, śpij, kochanie”, „Ach
te baby”, „Już taki jestem zimny drań”
„Umówiłem się z nią na dziewiątą” czy
„Sex appeal”. W 1941 r. w niejasnych
okolicznościach został aresztowany
przez władze sowieckie we Lwowie.
Pomimo wysiłków o jego uwolnienie,
ojcu). Eugeniusz Bodo zmarł z głodu
Buchajew. Projekt został zrealizowa-
czynionych przez polską ambasadę,
i wycieńczenia w jednym z łagrów
ny i sfinansowany przez Departament
władze sowieckie odmówiły objęcia
w okolicach Kotłasu w październiku
Dziedzictwa Kulturowego MKiDN oraz
Eugeniusza Bodo tzw. amnestią dla
1943 r.
Instytut Polski w Sankt Petersburgu.
obywateli polskich, ze względu na
Autorem upamiętnienia jest zna-
Plebania w Gródku jagiellońskim
jego szwajcarskie obywatelstwo (po
ny rosyjski rzeźbiarz, Wiaczesław
DDK MKiDN