img
Niemieccy zbrodniarze wojenni
22
kurier galicyjski * 14 – 27 października 2011 nr 19 (143)
KOBYłA, SUKA I KOBIETA Z PSAMI
SZYMON KAZIMIERSKI
Kim były aufzejerki?
Tytuł ułożył się nam z przezwisk,
jakie otrzymały Niemki, pracujące w
kobiecych obozach koncentracyj-
nych na stanowiskach tak zwanych
Hermine Braunsteiner jako
aufzejerek, czyli nadzorczyń, dozor-
Kobyła
czyń, lub, jak kto woli, strażniczek.
Określenie – aufzejerka powstało po
spolszczeniu niemieckiego słowa,
Aufseherin, oznaczającego właśnie
nadzorczynię. Równie często nazy-
wano te kobiety ss-mankami, co było
już kompletnym nieporozumieniem,
(od lewej) Irene Haschke (10 lat), Hertha Bothe (10 lat), Hertha Ehlert (15 lat), Johanna
bo SS-Mann, to przecież mężczyzna
Bormann, czyli „kobieta z psami” (KS), NN, Elisabeth Volkenrath (KS)
należący do SS. Do SS mogli nale-
żeć tylko mężczyźni.
Wiem, że określenie ss-manka
bicia. Aufzejerki miały bowiem pilno-
pozbawione jakichkolwiek talentów.
właśnie spośród nich organizowano
powstało na tej samej zasadzie, jak
wać więźniarek w obozie i poza obo-
W normalnym życiu nie osiągnęłyby
po wojnie ekipy poszukiwawcze by-
Cygan – Cyganka, Rosjanin – Ro-
zem, doglądać ich pracy i bić, kiedy
żadnego sukcesu. Praca w charak-
łych obozowych oprawców. Ci męż-
Bestia Irma Grese
sjanka i miało oznaczać kobietę z
tylko wyda się to im potrzebne, lub
terze aufzejerki była dla nich szan-
czyźni mieli dość mgliste pojęcie o
do obozu w Lichtenburgu, później w
SS, ale te kobiety do SS nie należa-
niezbędne.
są. W jednej chwili, jakieś wiejskie
zbrodniach aufzejerek i nie potrafili
Ravensbrück, (który z czasem stał
ły. Należały do formacji pomocniczej
Aufzejerki nie miały stopni woj-
popychadło stawało się panią życia
ich rozpoznać bez pomocy kobiet.
się centralnym obozem dla kobiet
SS, do tak zwanego SS – Gefolge,
skowych, a stosunki między nimi
i śmierci tysięcy uwięzionych. Pro-
Kobiety z obozów nie znały na-
w III Rzeszy), aby po zakończeniu
zaś Gefolge, to personel, obsługa,
regulowała hierarchia służbowa. Po-
stacka niemiecka dziewucha raptem
zwisk swoich aufzejerek. Czasem
szkolenia zostać skierowaną do
dawniejsze słowo – czeladź.
czątkowo nie istniały żadne odzna-
stawała się władczynią. Pieniądze,
znały tylko ich imiona, a najczęściej
służby w obozie wyznaczonym przez
Wiele było instytucji będących
czenia funkcyjne uwidocznione na
jakie otrzymywała za swą służbę,
tylko ich przezwiska. O tym, że „Ko-
dowództwo. Aufzejerka dostawała
własnością SS i tylko w ten właśnie
ubraniu służbowym, (które nie było
czterokrotnie przewyższały wszyst-
była z Majdanka” to Austriaczka
ubranie służbowe, na które składa-
sposób związanych z tą organizacją.
mundurem!), ale z czasem takie wy-
ko to, co mogła sobie przedtem
Hermine Braunsteiner, dowiedziano
ła się: spódnica, żakiet i furażerka,
Zawsze dostawały one od SS pewne
różniki powstawały w postaci czar-
wymarzyć. Za ten „cywilizacyjny”
się dopiero po długoletnim docho-
wykonane z tkaniny w kolorze feld-
jej insygnia, świadczące o tej zależ-
nego paska na rękawie, gwiazdki na
przeskok, aufzejerki były oddane SS
dzeniu, pomimo tego, że aresztowa-
grau, biała koszula i czarny krawat.
ności. Aufzejerki, na przykład, oficjal-
pasku, zaś Oberaufseherin (starsza
duszą i ciałem. Atakowały jak zwie-
na została już w roku 1946. Tyle, że
Otrzymywała też długie buty skórza-
nie nazywano SS – Aufseherin. Poza
nadzorczyni) otrzymała trzy srebrne
rzęta i jak zwierzęta spodziewały się
nikt wtedy nie wiązał jej z obozem
ne typu oficerskiego, których jednak
tym nosiły furażerki z ss-mańskimi
paski na naramienniku oraz srebrną
nagrody i pochwały. Dla tej nagrody i
na Majdanku.
nosić nie musiała i wiele aufzejerek
trupimi czaszkami, a emblemat nie-
lamówkę na obrzeżach furażerki.
dla tej pochwały każda z nich gotowa
podczas służby nosiło zwyczajne
mieckiego orła miały wyszyty na
Każdemu, kto wykaże zaintere-
była popełniać najdziksze zbrodnie.
Hermine Braunsteiner
damskie obuwie. Aufzejerki mogły
lewym rękawie służbowego żakietu,
sowanie historią „korpusu aufzeje-
Bywały takie, które miały na sumie-
Kim więc była Hermine Braun-
być uzbrajane w broń krótką i wów-
tak jak to było na mundurach SS.
rek”, zdawać się będzie, że były one
niu nawet kilkadziesiąt własnoręcz-
steiner? Zanim wybuchła wojna,
czas dostawały pistolet, a do niego
Często można się spotkać z
fanatycznymi zwolenniczkami nazi-
nie zabitych i trwale okaleczonych
Hermine była służącą. To było
wojskowy pas ss-mański z klamrą,
określeniem, że aufzejerki nie mogły
zmu, że powodem ich sadyzmu i cią-
ofiar. Ofiar, które kierowały do gazu
wszystko, na co było ją stać. Po
na której widniała inskrypcja „Me-
wydawać ss-manom poleceń i rozka-
głej agresji w stosunku do więźniarek
lub na zabicie zastrzykiem fenolu,
anszlusie Austrii, dostała nakaz pra-
ine Ehre heißt Treue” ( Mój honor
zów, ponieważ były kobietami, a roz-
były przyczyny natury politycznej lub
nie sposób nawet policzyć.
cy do fabryki amunicji w Berlinie. Nie
to wierność). Podstawową „bronią”
kazodawstwo było w SS domeną ty-
uprzedzenia rasowe. Ale to nie bę-
Aby na trwale pozostać w świe-
podobała się jej ciężka praca i mar-
aufzejerki był jednak nie pistolet, a
powo męską. Otóż nieprawda. Aufze-
dzie pełna prawda.
cie umundurowanych zwycięzców,
ne zarobki, więc zgłosiła się na kurs
pejcz, czasami wyplatany misternie
jerki nie mogły wydawać ss-manom
Te kobiety były przede wszystkim
żeby nie utracić raju, do jakiego
aufzejerek do obozu Ravensbrück.
ze stalowych drutów, kij, kawał drąga
rozkazów dla tych samych zasad,
absolutnie głupie. Głupie do szpiku
udało się jej dostać, niejedna au-
Bardzo się starała i awansowała
i wszystko inne, co mogło służyć do
dla jakich stajenny Radziwiłła nie
kości. Pozbawione wykształcenia,
fzejerka starała się, jeśli już nie po-
dość szybko.
mógł wydawać rozkazów Radziwiłło-
ślubić, to chociaż zostać kochanką
W roku 1942 przeniesiono ją do
wi, choć na swojej służbowej liberii
jakiegoś wpływowego ss-mana. To
obozu na Majdanku. Tam pokazała,
Aufzejerki były przede wszystkim ab-
nosił radziwiłłowskie herby.
był szczyt marzeń i pragnień prawie
co potrafi. Wielkie babsko, mogła
solutnie głupie. Głupie do szpiku kości.
W grudniu 1937 roku powstał
każdej „małej aufzejerki”. Szczegól-
złapać dziecko za włosy i rzucić je
pierwszy obóz koncentracyjny dla ko-
nie takiej, która nie była lesbijką, bo
bez widocznego wysiłku na cięża-
Pozbawione wykształcenia, pozbawione
biet w Lichtenburgu. Od razu też po-
i takich aufzejerek było niemało. No
rówkę, jadącą do komory gazowej.
jakichkolwiek talentów. W normalnym
wstała potrzeba utworzenia kobiecej
więc torturowały, zabijały, kierowały
Kilkoma uderzeniami kija zabijała
służby nadzorczej. W miarę upływu
do gazu, szczuły psami. Aż człowiek
więźniarkę, ale jej najlepiej opano-
życiu nie osiągnęłyby żadnego sukce-
czasu ilość więźniarek gwałtownie
chce się dowiedzieć, czy spotkała je
waną specjalnością było kopanie
su. Praca w charakterze aufzejerki była
narastała, a to stworzyło konieczność
za to zasłużona kara? Otóż okazuje
specjalnie podbitymi stalową blacha
dla nich szansą. W jednej chwili, jakieś
utworzenia nowego obozu dla kobiet.
się, że po wojnie, bardzo wielu au-
oficerkami. Kopała i tratowała na
Powstał osławiony obóz dla kobiet –
fzejerkom udało się skutecznie ukryć
wiejskie popychadło stawało się panią
Ravensbrück. Od momentu wybuchu
Hermine Braunste-
przed karą. Złapano właściwie tylko
życia i śmierci tysięcy uwięzionych.
wojny obozy zaczęły wyrastać jeden
te najbardziej głupie, które nawet nie
iner w roku 1981
po drugim. Zapotrzebowanie na au-
próbowały uciekać, a także te, które
Prostacka niemiecka dziewucha raptem
dostała karę doży-
fzejerki stale rosło. Rekrutowano je
po prostu miały pecha. Powodów
stawała się władczynią. Pieniądze, jakie
najprościej, jak sobie można wyobra-
było kilka. Przede wszystkim: Po
wotniego więzie-
otrzymywała za swą służbę, czterokrot-
zić. Poprzez ogłoszenia w gazetach.
wojnie, głównymi poszukiwanymi
nia za osobiste za-
Kuszono w nich kobiety wysokimi
byli mężczyźni, ss-mani. Aufzejerki,
nie przewyższały wszystko to, co mogła
zarobkami, darmowym umunduro-
mordowanie 80 (!)
jako nienależące do SS, nie miały
sobie przedtem wymarzyć. Za ten „cywi-
waniem i wyżywieniem oraz dobrą
tatuowanego pod pachą znaku przy-
osób, podjudzanie
emeryturą. Należało tylko być w
należności do tej formacji i to, co u
lizacyjny” przeskok, aufzejerki były
do zamordowania
wieku od 21 do 45 lat, mieć dobre
mężczyzn ułatwiało rozpoznanie ss-
oddane SS duszą i ciałem. Atakowały
zdrowie i świadectwo niekaralności.
mana, u aufzejerek nie działało.
102 dzieci i współ-
jak zwierzęta i jak zwierzęta spodziewały
Po wypełnieniu ankiety personalnej
Obozy dla kobiet były dome-
udział w zabiciu
i odbyciu rozmowy kwalifikacyjnej,
ną zamkniętą dla uwięzionych w
się nagrody i pochwały.
szło się na kilkumiesięczny kurs
1000 osób.
osobnych obozach mężczyzn, a to