Przegląd wydarzeń

6

kurier galicyjski * 28 października – 17 listopada 2011 nr 20 (144)

zmarł Bohdan osadczuk,

orędownik pojednania polsko-ukraińskiego

Jeśli na Ukrainie „dzieją się rze-

Zmarł Bohdan Osadczuk,

czy niemiłe”, nie trzeba się oglądać

Bohdan Osadczuk pochowany

orędownik pojednania pol-

na to, „co powiedzą urzędnicy w Ki-

został w Zakliczynie koło Myślenic.

sko-ukraińskiego i współpra-

jowie” – apelował. Przekonywał, by

W ostatniej drodze zmarłemu towa-

cownik paryskiej „kultury”.

patrzeć na stosunki polsko-ukraiń-

rzyszyli rodzina, przyjaciele, dyplo-

Za zasługi dla pojednania

skie nie tylko z punktu widzenia re-

maci, politycy i mieszkańcy Zakliczy-

polsko-ukraińskiego otrzy-

lacji między dwoma krajami, lecz z

na. Przed liturgią, która odbyła się w

mał w 2001 roku Order Orła

szerszej perspektywy, uwzględniając

kościele pw. Wszystkich Świętych

Białego z rąk prezydenta rP.

„naszych sojuszników” Białorusinów

według obrządku bizantyjsko-ukra-

Miał 91 lat.

i Litwinów. Dodał: „Wydaje mi się, że

ińskiego, odczytano list prezydenta

nastąpią takie warunki, że na Biało-

RP Bronisława Komorowskiego.

Osadczuk, mieszkający w Ber-

rusi rzeczy zaczną dziać się trochę

- Żegnamy dzisiaj człowieka,

linie ukraiński historyk i politolog,

inaczej, niż obecnie się toczą”. Dzie-

który wywarł ogromny wpływ na na-

urodził się w 1920 roku w Kołomyi.

ciństwo i młodość Osadczuk spędził

szą rzeczywistość, na przemiany w

Zmarł w Polsce, w okolicach Kra-

na Kielecczyźnie, dokąd jego ojciec

Europie Środkowo-Wschodniej, a w

kowa, gdzie spędzał ostatnie mie-

został skierowany do pracy jako

szczególny sposób na relacje polsko-

siące życia. Od lat 60. Osadczuk

nauczyciel. Maturę zdawał w oku-

ukraińskie. Osadczuk może być na-

był jednym z najbardziej znanych

powanym przez Niemców Krakowie,

zwany patronem polsko-ukraińskie-

w Niemczech komentatorów wyda-

po czym od 1941 r. studiował w Ber-

go pojednania – napisał w liście pre-

rzeń w krajach bloku radzieckiego,

linie. Po wojnie pracował krótko dla

zydent Komorowski. Według niego,

był też korespondentem szwajcar-

Polskiej Misji Wojskowej w Berlinie,

Osadczuk należał do tych wielkich,

skiego „Neue Zuercher Zeitung”.

a następnie publikował w założonym

którzy swoim przenikliwym umysłem

Wykładał historię najnowszą Euro-

przez Amerykanów dzienniku „Die

i nieustępliwym słowem, wyobraź-

py Wschodniej na Wolnym Uniwer-

Neue Zeitung”. W 1950 r. uczestni-

nią i pasją, ukształtowali dzisiejszą

sytecie w Berlinie. (2001). Osad-

czył w berlińskim antykomunistycz-

wspólną Europę i pomogli przezwy-

czuk przez 50 lat współpracował z

nym Kongresie Wolności Kultury,

ciężyć cienie tragicznej przeszłości.

paryską „Kulturą” Jerzego Giedroy-

W liście prezydent wspomniał słowa

rzecz – o ile byłoby to możliwe – usta-

poety Czesława Miłosza, że Osad-

lić jakiś wspólny mianownik wobec

czuk należał do ludzi, których ener-

Rosji (...), bo Rosja ostatnio prze-

gia jest zaraźliwa. „Wspominać go

szła do tego, by wygrywać Polskę

będziemy jako ukraińskiego patriotę

przeciwko Ukrainie (...) i temu trze-

i wielkiego przyjaciela Polski urodzo-

ba by jakoś zaradzić i próbować

nego i zmarłego na terytorium Rze-

ustalić własną koncepcję. (Teraz)

czypospolitej” – napisał prezydent.

Polska nie ma żadnej jasnej koncepcji

Komorowski przypomniał też słowa

– ani co do Rosji, ani co do Ukrainy”

Osadczuka: „Celem mojego życia

- zaznaczał Osadczuk. Pytany o to,

stało się porozumienie polsko-ukra-

czego nie udało mu się zrobić w rela-

ińskie”. Napisał również, że Bohdan

cjach polsko-ukraińskich odpowiadał:

Osadczuk zawsze uważał, że to Pol-

„Nie udało mi się utworzyć jakiegoś

ska powinna czuwać nad szansami

wspólnego ciała polsko-ukraińskiego

wejścia Ukrainy do Unii Europejskiej,

(...), jakiejś stałej konferencji, którą

wspierać tę ideę i razem z innymi

można by zwoływać w razie potrze-

krajami Europy wschodniej budować

by, w krytycznych momentach. Nie

wspólną płaszczyznę współpracy,

udało się to (Jerzemu) Giedroyciowi,

szczególnie wobec Rosji.

nie udało się mi, bo może jest to zbyt

- Dzięki takim ludziom jak on, hi-

ambitny plan. Ale najważniejsze jest,

storia nie zastyga, a społeczeństwa

by mieć jakąś wizję rozwoju, bo tyl-

mogą wychodzić sobie naprzeciw

ko w ten sposób można przyciągać

- napisał na zakończenie listu pre-

społeczeństwa”. „Polska zrobiłaby

zydent RP.

dużo, gdyby pamiętała o koncepcji

Podczas uroczystości pożegna-

Giedroycia i od czasu do czasu zwo-

nia Osadczuka na cmentarzu w Zakli-

ływałaby wspólne narady z Ukrainą,

czynie ambasador Ukrainy w Polsce

Białorusią i Litwą. Boję się, że jeśli nie

Markian Malski odczytał list ministra

znajdziemy takiej wspólnej wizji – my

Bohdan Osadczuk i Bogumiła Berdychowska podczas jego jubileuszu 90-lecia, w 2010

spraw zagranicznych Ukrainy.

w rozumieniu: Polska, Ukraina, Biało-

roku, na Uniwersytecie warszawskim

ruś i Litwa – to wszystko zacznie się

(na podstawie materiałów

był zdecydowanym przeciwnikiem

rozpływać. Musimy to jakoś ożywić” –

cia. Pod pseudonimem „Berlińczyk”

gdzie poznał Giedroycia i Józefa

agencyjnych PaP)

integralnego nacjonalizmu i bande-

mówił Bohdan Osadczuk.

prowadził tam „Kronikę ukraińską”.

Czapskiego. Kilka lat później roz-

Marcin rOMEr zdjęcia

rowskiej frakcji OUN. W latach 80.

„Był najbliższym współpracowni-

począł współpracę z „Kulturą”. W

był wydawcą pisma niezależnych

kiem Giedroycia w sprawach ukra-

latach 50. i 60. XX wieku był dzien-

intelektualistów ukraińskich na emi-

ińskich” – powiedziała PAP prof.

nikarzem i berlińskim koresponden-

gracji pt. „Widnowa”.

Aleksandra Hnatiuk z Polskiej Aka-

tem kilku pism: „Baseler National-

W ubiegłym roku, w rozmowie z

demii Nauk.

zeitung” i „Neue Zuercher Zeitung”

PAP Osadczuk mówił, że Polska

We wrześniu ubiegłego roku,

oraz współpracownikiem: „Der Ta-

19 października 2011

i Ukraina powinny powołać wspólną

podczas jubileuszu swego 90-lecia

gesspiegel”, „Muenchener Merkur”,

w wieku 91 lat zmarł

komisję, która stale czuwałaby nad

na Uniwersytescie Warszawskim

„Stuttgarter Nachrichten” i „Koelner

szansami wejścia Ukrainy do Unii

Osadczuk mówił, że Polacy i Ukra-

Stadtanzeiger”. Przez wiele lat był

Śp. BOHDan OsaDcZUk

Europejskiej, wspierałaby tę ideę,

ińcy mogą już mówić sobie prawdę

komentatorem w niemieckim pro-

oraz informowała o niej „niedoinfor-

w oczy i powinni to robić, jeśli u są-

gramie telewizyjnym „Internatio-

orędownik pojednania polsko-ukraińskiego,

mowaną” Europę Zachodnią. „W

siada dzieją się rzeczy niemiłe. Pod-

naler Fruehschoppen”. Od 1966 r.

współpracownik paryskiej „Kultury”,

Europie Zachodniej nie zdają sobie

kreślał wówczas, że obowiązkiem

był profesorem historii najnowszej

wielki ukraiński patriota,

sprawy z doniosłości stosunków

polityków na Ukrainie i w Polsce jest

Europy Wschodniej na Wolnym

kawaler Orderu Orła Białego

(polsko-ukraińskich) i zadaniem War-

czuwanie nad tym, by przyjaźń obu

Uniwersytecie w Berlinie. Napisał

szawy powinno być przekonywanie

krajów nadal się rozwijała.

tam pracę habilitacyjną poświęconą

Cześć Jego pamięci!

ich o tym, codziennie; zwoływanie

Za zasługi dla pojednania pol-

planom Józefa Piłsudskiego, doty-

Вічна Йому пам ять...

konferencji, gdzie by te sprawy były

sko-ukraińskiego otrzymał Order

czącym wojny prewencyjnej prze-

Redakcja Kuriera Galicyjskiego

poruszane” – podkreślał. „Druga

Orła Białego (2001).

ciwko Hitlerowi. Bohdan Osadczuk