Przegląd wydarzeń

10

kurier galicyjski * 28 października – 17 listopada 2011 nr 20 (144)

XVii foRUM wyDawC w wE LwowiE

(Ciąg dalszy z poprzedniego numeru)

żenie, że Ukraina ma tylko jednego

JUriJ sMirnOw

sąsiada – Rosję.”

tekst i zdjęcia

Wśród innych wydarzeń Forum

Spotkania literackie i dyskusje

Wydawców warto było zauważyć

panelowe na Forum pozostawiły

dyskusję panelową „20 lat bez

wrażenia bardzo wysokiego poziomu

ZSRR”, która odbyła się 16 wrze-

intelektualnego i mogły pochwalić

śnia.

się obecnością literatów i krytyków

Uważnie oglądając stoiska wy-

literatury z najwyższej półki. Gwiaz-

dawnictw lwowskich zauważyłem

dą tegorocznego Forum był Norweg

też kilka ciekawych książek po-

Erland Loe – pisarz, scenarzysta,

święconych naszemu miastu i jego

autor bestsellerów o światowej sła-

kulturze. Igor Melnyk wydał dwa

wie. Jego spotkanie z czytelnikami

kolejne tomy, poświęcone opisom

w Lwowskim Teatrze Młodzieżowym

lwowskich ulic i kamienic, jak rów-

zebrało pełną widownię. Spotka-

nież „…zakamarków, przedmieść

nie prowadziła znana współczesna

i innych osobliwości królewskiego

autorka Irena Karpa, bardzo wyso-

stołecznego miasta Galicji”. Nowe

ko ceniona w kołach studenckich

książki są bardziej ciekawe, poświę-

i młodzieżowych. Aktywnie działał

cone Śródmieściu i Krakowskiemu

na forum Fundusz Rinata Achmeto-

Przedmieściu (tak! jest takie i we

wa „Rozwój Ukrainy”. Ta instytucja

Lwowie!). Wydawnictwo „Centrum

organizowała m.in. międzynarodo-

Europy” prezentowało wartościową

wy festiwal tłumaczeń po tytułem

monografię, poświęconą kijowskiej

„Translit”.

architekturze epoki modern. Znany

Specjalnym gościem na Forum

lwowski historyk i profesor Akademii

stoiska na XVii Forum wydawców

była Szwajcaria. Szwajcarska orga-

Sztuk Pięknych Lew Skop prezento-

nizacja kulturalno-literacka „Prohe-

wał swą pracę poświęconą ilustra-

lvetia” przedstawiła swoje stoisko

cjom i zdobnictwu artystycznemu

po polsku i wydają swoje książki czy

i program literacki. Kierownikiem

zabytkowej „Peresopnyckiej Ewan-

gazety po polsku, tworzą produkt

tego projektu na Ukrainie była Bar-

gelii”. Skop znany jest z niezwy-

narodowy czy nie? Czy dla rozwoju

bara Andrusiak, zaś koordynatorem

kłej intuicji twórczej, dlatego jego

literatury mniejszości narodowych

– Natalka Sniadanko. Bardzo do-

wnioski są nie tylko bardzo ciekawe

potrzebne są preferencje i pomoc

brze, że dyrekcja Forum zaprasza

i oryginalne, ale też, poniekąd kon-

państwa ukraińskiego? Tak, jak na

takich gości, rozszerza zasięg swo-

trowersyjne. Warto zwrócić uwagę

przykład, wydawnictwa ukraińskie w

ich kontaktów twórczych. Bierze tu

na bardzo wysoki poziom poligra-

Polsce są dofinansowywane przez

przykład z innych znanych europej-

ficzny i artystyczny tego wydania.

rząd polski.

skich targów książki. Jednak skrom-

Przygotowanie do druku i druk wy-

Nasuwa się wrażenie, że dla

nej prezentacji szwajcarskiej litera-

konano w Drohobyczu. Można tyl-

autorów ustawy znaczące są jedy-

tury we Lwowie daleko było do naj-

ko pogratulować sukcesu nowemu

nie relacje między kulturą i literatu-

lepszych europejskich standardów.

wydawnictwu.

rą ukraińską i rosyjską, zaś rozwój

Przypominam sobie Targi Książki

W dniach 3-6 listopada zapla-

kultury mniejszości narodowych na

w Warszawie, gdy gościem hono-

nowano Targi Książki w Krakowie.

Ukrainie jest jakby niezauważalny.

rowym były wydawnictwa niemiec-

Mamy więc możliwość porównania

Jak tu nie przypomnieć słów lwow-

kie. Dyrekcja udostępniła firmom

poziomu organizacji, przedstawionej

skiego profesora Jarosława Hryca-

niemieckim najlepszą i największą

literatury i propozycji wydawniczych

ka, który w innych okolicznościach

salę w warszawskim Pałacu Kultury.

obu imprez. Ciekawe będzie porów-

m.in. powiedział: „Polska jest mało

Na Targi przybyło około 50. przed-

nanie kierunków dyskusji panelo-

obecna w ukraińskich mediach.

stawicieli niemieckich wydawnictw.

wych i priorytetów rozwoju polskiej

Kiedy czyta się ukraińskie gazety

Na otwarcie przybył prezydent Nie-

i ukraińskiej literatury.

i ogląda telewizję, odnosi się wra-

miec w towarzystwie prezydenta RP

Lecha Kaczyńskiego. Towarzyszyli

gabrieli zapolskiej

im ministrowie, radcy, przedstawi-

Profesor akademii sztuk Pięknych Lew skop

ciele kancelarii prezydenta. Moż-

na tylko dodać, że w przeszłości

[w 90. rocznicę śmierci]

acja panuje i w innych dziedzinach

sytuacja prowadzi do korupcji. Treść

Forum Wydawców we Lwowie też

życia kulturalnego Ukrainy. Wiacze-

ustawy nie odpowiada zadaniom,

gościło wysokich przedstawicieli

sław Kyrylenko uznał za konieczne

które stoją przed kulturą Ukrainy.

władz ukraińskich. Na Forum gościł

nadanie preferencji dla wydawnictw

Nowa ustawa może tylko całkowicie

prezydent Wiktor Juszczenko, przy

w języku ukraińskim i napisanych

zdezorganizować i tak niestabilną

stoiskach można było spotkać mini-

przez autorów ukraińskich. Propo-

branżę wydawniczą.

stra Jurija Łucenka, który kupował

nował też by każdą książkę, każdą

Podczas dyskusji ujawniło się,

stosy nowych książek. W 2011 roku

gazetę oceniać według prostego

że  większość  wypowiadających

nikt nie odwiedził kolejnego Forum.

postulatu: Dobra jest tylko taka

się nie chce, a może nie umie zro-

Tegoroczne Forum przeżyło za to

książka, która pracuje na korzyść

zumieć, że poza książką i prasą

prawdziwy „desant” opozycyjnych

Ukrainy. Ukraińskie biblioteki nie

ukraińską oraz rosyjską na Ukrainie

deputowanych z Wiaczesławem Ky-

mają środków na zakup nowych

istnieje i ma prawo na istnienie li-

rylenką na czele. Na Forum przybyli

książek. Tylko 1% wydanych na

teratura mniejszości narodowych:

też Wołodymyr Jaworiwśkyj, Andrij

Ukrainie książek może trafić do bi-

Polaków, Węgrów, Słowaków, Ru-

Parubij, Jarosław Kendzior. W cza-

bliotek. Tragiczna sytuacja panuje w

munów czy Tatarów Krymskich.

sie tzw. „okrągłego stołu”, w elitar-

dziedzinie wydawnictw zajmujących

Ukraina była i jest państwem wie-

nym „Leopolis Hall”, przedstawili oni

się literaturą techniczną. Ukraińskie

lonarodowym, wielokulturowym, a

koncepcję rozwoju ukraińskich wy-

książki techniczne wydawane są w

nie tylko miejscem zamieszkania

dawnictw i rozpowszechniania pro-

nakładach mniejszych niż 500 eg-

Ukraińców i Rosjan. W proponowa-

dukcji drukowanej pod tytułem „O

zanurzam się w jej biografii

rozsiana twórczość

zemplarzy. Oznacza to, że praktycz-

nej ustawie pana Kyrylenki nie ma

narodowym produkcie kulturalnym”.

a tam

kiełkuje przez pokolenia

nie są niedostępne. Oponentem Ky-

ani jednego zdania poświęconego

Było to omówienie projektu ustawy,

Gabriela napełniona światłem

jak ziarno w ziemi

Lwowa

na Kresach leży

rylenki podczas dyskusji był prezes

rozwojowi literatury i prasy w innych

którą Kyrylenko wniósł pod obrady

i dalekich miast

jej pierwsze najważniejsze słowo

językach. Za „produkt narodowy”

Asocjacji Ukraińskich Wydawców

Rady Najwyższej Ukrainy i która ma

za woalką nocy

„matka”

w dziedzinie literatury obecni na

Aleksander Afonin. Powiedział, że

wielkie szanse być przyjętą jeszcze

z ciszy dźwięku

pierwszy dziecinny uśmiech

sali deputowani RN uważają tylko

ustawa wprowadza cenzurę na wy-

w tym roku. Autorzy projektu przej-

łowi kolory

i odważny krok

książki wydawane przez obywateli

dawane książki, jest zapolityzowana

mują się pozycją ukraińskiej książki

wielość form

oraz serce już nie bijące

Ukrainy w języku ukraińskim. Słusz-

i zideologizowana. Mechanizm cer-

na rynku krajowym. Uważają, że

kunsztowne potknięcia

w mrocznych hadesowych cieniach

ne byłoby pytanie, czy obywatele

tyfikacji wydawnictw i prywatnych

Ukrainę zalała literatura z Rosji,

chowa za wycinkiem

Cmentarza Łyczakowskiego

wydawców nie jest przejrzysty. Taka

Ukrainy, którzy są Polakami, piszą

Chin i Polski. Uważają, że taka sytu-

teatralnej kurtyny

Henryka Dederko