Kurier kulturalny

20

kurier galicyjski * 28 października – 17 listopada 2011 nr 20 (144)

intEnSywny PoCzątEK SEzonU

krZYsZtOF sZYManski

tekst

tEatRaLnEgo wE LwowiE

MarEk sEnDEk

zdjęcia

Polski teatr Ludowy we

Pani Lilija podkreśla, że każ-

Lwowie rozpoczął kolejny

dego roku o udział w Festiwalu

sezon teatralny. na jego

stara się większa liczba zespołów

otwarcie lwowskiemu wi-

teatralnych. Wśród uczestników,

dzowi została zaprezento-

znowu będzie obecny Polski Instytut

wana „kartoteka” tadeusza

Teatralny z Nowego Jorku. Po raz

różewicza. Przedstawienie

pierwszy w Festiwalu, obok znanych

to zostało wznowione po la-

już wileńskiemu widzowi – Polskie-

tach w nowej obsadzie. ak-

go Teatru i Polskiego Studia Teatral-

tualnie, obok „stara kobieta

nego w Wilnie – weźmie udział Pol-

wysiaduje” (wznowionej w

ska Akademia Teatru Niezależnego

maju br.), są to dwie sztuki

na Litwie z Solecznickiego Centrum

różewicza, które są w re-

Kultury. Przedstawienia tegoroczne-

pertuarze teatru. nie jest to

go Festiwalu odbywały się na scenie

przypadkowe, bowiem rok

Domu Kultury Polskiej i Państwowe-

bieżący przebiega pod zna-

go Małego Teatru. W ramach Festi-

kiem twórczości wybitnego

walu sztuki były wystawione także

reżysera w związku z jego

w innych miejscowościach – Mied-

jubileuszem.

nikach (Polski Instytut Teatralny z

Do „Kartoteki” reżyser Polskiego

Nowego Jorku), w Rudominie (Teatr

Teatru Zbigniew Chrzanowski ma

Polski im. J. I. Kraszewskiego w Ży-

stosunek specyficzny, można by rzec

tomierzu), w Trokach (Teatr „Logos”)

– osobisty. Bardzo dobrze scharakte-

oraz w Solecznickim Centrum Kultu-

ryzowała to Galina Kanarska: „...fan-

ry (Teatr Lalki i Aktora z Niemiec).

scena z „kartoteki” taeusza różewicza. na pierwszym planie Zbigniew chrzanowski, w

tasmagoryczne teksty Różewicza

Dało to możliwość zapoznania się z

głębi wiktor Lafarowicz i natalia stupko

przemieniają się w filozoficzny świa-

dorobkiem polskiej sceny na świecie

topogląd człowieka i, niespodziewa-

dużej liczbie widzów, szczególnie w

„Tradycja organizowania „Spo-

nać. Sam Zbigniew Chrzanowski

organizatorów. Związane było z tym,

ne dla niego, w fatalne objawienie,

okręgach w większości zamieszka-

tkań” w Wilnie sięga roku 1989, gdy

gra głównego bohatera, stąd przy-

że to właśnie Łarysa Kadyrowa w pro-

wołanie ludzkiego bólu i samotności.

łych przez Polaków. „Mottem tego-

zostaliśmy zaproszeni na Międzyna-

toczony wyżej fragment wypowie-

gramie imprezy przedstawiła „Starą

W fatalnie-sentymentalnym tańcu

rocznego festiwalu było „dotrzeć do

rodowy Festiwal Teatralny, odbywa-

dzi. Ale ta sztuka nie tylko nasuwa

kobietę” Różewicza wyreżyserowaną

zjawiają się cienie z życia Bohatera

każdego”. Chodziło nam o to, żeby

jący się w Bielsku-Białej i Krakowie –

refleksje, ale też może inspirować

przez Zbigniewa Chrzanowskiego

– ulubione i znienawidzone. Ale nie

zrobić „święto” wszystkim, a nie

wspomina Lilija Kiejzik. – Wspaniale

innych autorów do podobnych skoja-

jako monodram. Symboliczna też była

przynosi mu ten taniec wytchnienia,

tylko mieszkańcom Wilna” – mówi

spędziliśmy czas z obecnymi tam te-

rzeń i inspirować ich twórczość. Ale

data przedstawienia – 8 października,

nie ratuje przed bólem i samotno-

pani Lilija, tłumacząc, że spektakle

atrami z Czech, Ukrainy, Litwy, Polski.

o tym za chwilę.

w przededniu 90 urodzin Tadeusza

ścią… Egzystencjalna spowiedź

zostały tak dobrane, by dotarły do

Zorganizowano nam też warsztaty.

Lwowskie przedstawienie od-

Różewicza. Formuła Festiwalu jest

Zbigniewa Chrzanowskiego (na takie

młodszego i starszego widza.

Był to bardzo wartościowy wyjazd –

było się 2 października na scenie

bardzo oryginalna. Wszystkie sztuki

określenie zasługuje twórczość mi-

takie spotkanie z polskim słowem na

Domu Nauczyciela. Jak zawsze na

odgrywane są w językach oryginal-

strza) poświęcona jest pamięci jego

Na tym nie koniec z wyjazda-

scenie, po wielu latach. Odbyły się

otwarcie sezonu, a tym bardziej na

nych, a widzowie oceniają widowisko

rodziców. Dla wielu widzów, którzy

mi na gościnne występy. W drugiej

wówczas dwa festiwale – rok po roku,

premierę sztuki, sala wypełniona

po melodyce języka, geście i mimice

też stracili najbliższych, to objawienie

połowie listopada aktorów Polskie-

potem była przerwa i nam tego zabra-

była do ostatniego miejsca. Owacje

aktorki.

staje się osobistym przeżyciem, wła-

go Teatru Ludowego we Lwowie

kło. Wtedy też pomyślałam, że skoro

po przedstawieniu nie dały aktorom

Aktorzy teatru znów nie mieli

snym odczuciem bólu, własną karto-

czeka kolejny wyjazd do Gdyni na

taki Festiwal odbywa się w Polsce, to

zejść ze sceny.

długiego wypoczynku. Pod koniec

teką sumienia i wiary”.

festiwal teatrów zawodowych. Ta

dlaczego Wilno nie zasługuje na coś

Nie minął tydzień, a już w Kijowie

kolejnego tygodnia – wyjazd do da-

W czasie spektaklu, przed oczy-

konfrontacja stawia to nowe wy-

podobnego. Mamy przecież „swój”

na VIII Festiwalu kobiecych monodra-

lekiego Wilna na tradycyjne, już V

ma Bohatera przewijają się cienie,

zwania przed lwowskimi aktorami.

teatr na Pohulance. I w roku 1994

matów „Maria”, których organizatorką

Wileńskie Spotkania Sceny Polskiej,

duchy, postacie z przeszłości. Każ-

Następnie, tradycyjny już coroczny

zaprosiliśmy teatry, które poznaliśmy

jest znana ukraińska aktorka Łarysa

organizowane przez Polskie Studio

dy kojarzy się z jakimś wydarze-

wyjazd do Zamościa i prezentacja

na Festiwalu i zorganizowaliśmy po-

Kadyrowa, stołeczna publiczność mo-

Teatralne i reżyser Liliję Kiejzik. Wi-

niem w życiu, jakąś sytuacją, oko-

twórczości Różewicza dla uczniów

dobny przegląd w Wilnie. Do nasze-

gła obejrzeć „Kartotekę”. Zaproszenie

downia z Litwy mogła zapoznać się

licznościami. Przywracają pamięć

Liceum Zamojskiego.

go grona dołączył wówczas jeszcze

na ten festiwal, chociaż przedstawie-

ze spektaklem „Stara kobieta wysia-

strzępy dialogów, wypowiedzi. Życie

Udanych występów!

zespół z Nowego Jorku. Następne

nie lwowskiego teatru nie bardzo pa-

duje”, honorując w taki sposób róże-

przebiega przed oczyma starszego

kg

spotkanie odbyło się po roku”.

sowało do jego charakteru, wyszło od

wiczowski jubileusz.

już bohatera, który ma co wspomi-

RozMowa z łaRySą KaDyRową, LUDową aRtyStKą UKRainy,

z ŁarYsĄ kaDYrOwĄ

rozmawiał krZYsZtOF sZY-

oRganizatoRKą fEStiwaLi KoBiECyCh MonoDRaMat w „MaRia”

MaŃski.

Z tym przedstawieniem otrzy-

stawa fotografii aktorki, zwiedzanie jej

dzo wdzięczna. Jest to niełatwa sztu-

Proszę przybliżyć treści

małam cały szereg zaproszeń do

muzeum. Szczególną rysą naszego

ka pod każdym względem. Ale chcia-

Festiwalu i jego historię czy-

Polski na festiwale do Torunia, Zielo-

festiwalu jest to, że jego uczestnicy

łam jeszcze uczcić jubileusz autora.

telnikom kuriera galicyj-

nej Góry, Wrocławia i Krakowa. Cie-

przedstawiają twórczość w swo-

Zresztą graliście dziś (8 paździer-

skiego.

Jest to już VIII festiwal kobiecego

kawe, jak polska publiczność oceni

ich językach narodowych. Przed

nika – red.), w przededniu jego 90.

monodramatu. Festiwal poświęco-

Starą Kobietę i inne postaci.

przedstawieniem daję krótką cha-

urodzin. Dało to możliwość widzom

ny jest pamięci wybitnej ukraińskiej

rakterystykę autora i utworu. Goście

naszego festiwalu szerzej poznać

Dziękuję. Życzymy dal-

aktorki Marii Zańkowieckiej. Nosi on

naszych spektakli mają możliwość

twórczość Różewicza, przedstawić

szych sukcesów i owacji

tytuł „Maria” od imienia aktorki, ale

Różewicza w pełnej obsadzie.

osłuchać się z melodyką języka,

publiczności.

również kojarzy się to imię z Marią,

wczuć się w treść obserwując mimi-

czy trudno zagrać mo-

Matką Chrystusa. Organizując ten

Rozmowie przysłuchiwała się

kę i gesty aktorki. W okresie kiedy

nodramat?

festiwal chciałam, żeby był otoczony

Bardzo trudno. Musi tu być bardzo

wnuczka pani Łarysy. Zadałem py-

organizujemy festiwal, a to już 8.lat,

duchowością, kulturą, inteligencją.

wysoka technika aktorska. Ale sztuki

tanie, czy wnuczka też zostanie ak-

gościliśmy aktorki z Włoch, Danii,

Łarysa kadyrowa

Postanowiłam sobie, że będzie to

Różewicza to jest teatr absurdu i na-

torką?

Bułgarii Rosji, Azerbejdżanu, Polski

prezentacja wyjątkowo kobiecych

Na to pani Łarysa odpowiedzia-

i naturalnie z Ukrainy. I jak mogłam

leży w tej jednej postaci przedstawić

postaci z dramatów takich pisarzy jak

Ten teatr znam bardzo dobrze.

ła, że chciałaby, żeby wnuczka była

się przekonać, język nie jest prze-

i starą kobietę, i dziewczynę, i kobietę

Szewczenko, Franko, Łesia Ukrainka.

Sama kiedyś grałam na waszej sce-

szczęśliwa. Aktorstwo – to bardzo

szkodą w zrozumieniu treści sztuki.

z klasą. Żeby widz poznał w tej kobie-

Festiwal tegoroczny ma jeszcze jedno

nie. Ale dzisiejszy występ związany

trudny wybór, bo dla aktora jedyną

To tylko wzbogaca wzajemnie kultu-

cie i siebie, swoją matkę, swoją córkę.

hasło „Polilog kultur”. Oprócz samych

jest z osobą Tadeusza Różewicza.

satysfakcją są owacje publiczności, jej

ry różnych narodów.

Zbigniew Chrzanowski po wyreżyse-

prezentacji monodramatów, festiwal

Na tegorocznym festiwalu przedsta-

ciepłe słowa i wspólne przeżywanie

rowaniu dla mnie dramatu o Sarze

Jak zrodził się pomysł

ma też imprezy towarzyszące, mają-

wiłam publiczności Starą Kobietę, ale

treści sztuki. Z tym styka się na swoich

Bernard, nosił się z zamiarem zreali-

zaproszenia na festiwal Pol-

ce na celu popularyzację ukraińskiej

w wersji monodramatu, wzbogaconą

spektaklach i to jest rekompensatą za

zowania Starej Kobiety w takiej wer-

skiego teatru Ludowego ze

kultury, ukraińskiego dramatu i samej

o inne utwory Różewicza. Tę wersję

wszystkie trudy, nieprzespane noce

sji. Udało się to dopiero w tym roku.

Lwowa? niezbyt wpisuje się

postaci Marii Zańkowieckiej. Dla go-

wyreżyserował dla mnie Zbigniew

i dnie spędzone w teatrze, który w

to w koncepcję kobiecego

Jakie są Pani dalsze pla-

ści Festiwalu przewidziana jest wy-

Chrzanowski, za co jestem mu bar-

wielu wypadkach jest drugim domem.

monodramatu?

ny?