6

Przegląd wydarzeń

kurier galicyjski * 18–28 listopada 2011 nr 21 (145)

dzień wszystkich Świętych

i zaduszki we lwowie

Szczególnie uroczyście wygląda Cmentarz Orląt. Równe rzędy grobów, jak żołnierze na apelu i równe rzędy

jednakowych zniczy, wstążki w barwach narodowych na ramionach krzyża. Nadaje to osobliwy nastrój temu

miejscu w dniu Wszystkich Świętych.

KRZYSZTOF SZYMANSKI,

KONSTANTY CZAWAGA

tekst

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI,

KONSTANTY CZAWAGA

i MARCIN ROMeR

zdjęcia

Jesień pomalowała kurhan Cmen-

tarza Łyczakowskiego w brązy, żółcie

i złoto, a listopad wyścielił kobierzec

z kolorowych liści. Ludzie z uporem

oczyszczali z nich groby, aby w dzień

Wszystkich Świętych na uporządko-

wanych mogiłach ustawić tradycyjne

znicze. Od ośmiu lat do Lwowa przy-

wożone są z Polski tysiące zniczy, w

dlitwę oraz zapalili znicze. Obecni byli

ramach organizowanej przez Konsu-

m.in.: Wasyl Kosiw i Taras Wozniak.

lat Generalny RP we Lwowie akcji

Przemawiając do zebranych, prof.

„Światełko pamięci dla Cmentarza

Myrosław Marynowycz, wicerektor

Msza św. na Cmentarzu Orląt

Łyczakowskiego”.

Ukraińskiego Katolickiego Uniwer-

Kiedyś wypadło mi być na 1 listo-

sytetu, zaznaczył, że spoczywający

pada w Polsce. Z rodziną odwiedza-

w owych kwaterach żołnierze ukra-

łem groby na wiejskim cmentarzyku.

ińscy i polscy walczyli każdy o nie-

Powierzchnia jego nie była wielka.

podległość swojej Ojczyzny. To była

Uderzył mnie widok tego cmentarza

ostatnia wojna, w czasie której obo-

pod wieczór – jasno tam było prawie

wiązywały rycerskie zasady. Później

jak w dzień, na każdej mogile świeci-

ten, który przegrywał, tracił wszystko.

ły się liczne znicze, migotliwe światło

Przyszliśmy tutaj, aby pomodlić się

potęgowało cienie nielicznych drzew.

przy ich grobach, o pokój i porozu-

Łuna nad tym skrawkiem ziemi wi-

mienie między naszymi narodami –

doczna była z daleka. Były to czasy,

powiedział mówca.

gdy na groby we Lwowie chodzili

tylko Polacy, gdy nie było zniczy, a

Zgodnie z wieloletnią tradycją,

parafinowe świece dzielono na pól

2 listopada na Cmentarzu Janow-

i zapalano ich po kilka na mogile.

skim we Lwowie została odprawio-

krzyża. Nadaje to osobliwy nastrój

Cmentarz Łyczakowski w tych cza-

na Msza św. w intencji wszystkich

temu miejscu w dniu Wszystkich

sach rozbłyskiwał nielicznymi tylko

zmarłych. Przewodniczył jej biskup

Świętych.

światełkami.

pomocniczy archidiecezji lwowskiej

Tradycyjnie już, w kaplicy na

Po latach to się zmieniło, a już od

Leon Mały, tym razem przy pustym

Cmentarzu Orląt, odbyła się Msza

początku organizowania akcji „Świa-

grobie św. Józefa Bilczewskiego,

św. ku czci poległych w czasie walk i

tełko pamięci dla Cmentarza Łycza-

którego relikwie w kwietniu br. prze-

wszystkichspoczywającychnacmen-

kowskiego” sytuacja wygląda całkiem

niesiono do lwowskiej katedry łaciń-

tarzu. Witając przybyłych, metropolita

inaczej. 1 listopada na groby rodziny,

skiej. W homilii główny celebrans

lwowski podkreślił, że w tej historycz-

krewnych i znajomych przychodzą

wezwał zgromadzonych wiernych,

nej nekropolii spoczywają żołnierze

też Ukraińcy i Rosjanie, choć według

aby udali się do zmarłych z tym sa-

odrodzonej Polski, młode Orlęta,

ich tradycji czczą swoich zmarłych w

mym znakiem wiary, czyli ze znakiem

które ofiarowały Polsce wszystko,

okresie świąt Wielkanocnych. Teraz

chrztu świętego – Najświętszego

Wieniec na Grobie Nieznanego Żołnierza składa konsul

co było im najdroższe – swoje młode

i Cmentarz Łyczakowski płonie tysią-

Ciała i Krwi Chrystusa Pana. „Oni

generalny RP we Lwowie Jarosław drozd

życie, a także wielu bojowników za

cami świateł. Szczególnie, gdy za-

śpią w pokoju, ale przyjdzie taki czas,

przy kaplicy na Cmentarzu Orląt

nierzy Ukraińskiej Galicyjskiej Armii

świętą sprawę Ojczyzny. Zaznaczył,

padnie zmrok, migotliwe promyczki

że ich kości zmartwychwstaną do ży-

Lwowskich nie było przedstawicieli

złożył wieńce konsul generalny RP

że ta ofiarna miłość, a także życie

płoną na całym cmentarzu, błyszczą

cia wiecznego” – powiedział biskup.

władz lwowskich oraz żadnego z bi-

we Lwowie Jarosław Drozd. Następ-

wielu bliskich, którzy byli ludźmi spra-

szkła zniczy i wydaje się, że to dusze

„Stoimy tu przed grobem św. Józefa

skupów Ukraińskiego Kościoła gre-

nie procesja modlitewna, już bez

wiedliwymi sprawia, że myślimy o

pochowanych tu zmarłych migocą w

Bilczewskiego, którego relikwie na

kokatolickiego, którzy zazwyczaj do-

arcybiskupa Mokrzyckiego ruszyła

nich jako o świętych, wstawiających

mroku.

mocy decyzji Kościoła przeniesiono

łączali się do nabożeństwa. Do kon-

alejami Cmentarza Łyczakowskie-

się za nami u Boga. Arcybiskup Mo-

W pierwszych latach, gdy zniczy

do katedry. Żyjmy tak, aby również

celebry z duchowieństwem łacińskim

go do czterech stacji. Jedna z nich

krzycki podkreślił także znaczenie

było jeszcze nie tak wiele, rozstawia-

nasze kości znalazły się w niebie-

zgłosił się tylko jeden kapłan z Ukra-

znajdowała się przy grobowcu lwow-

naszej pamięci i troski o groby boha-

no je na grobach wybitnych Polaków,

skiej katedrze. Bóg daje nam wiarę,

ińskiego Uniwersytetu Katolickiego.

skich biskupów ormiańsko-katolic-

terów i osób najbliższych, spoczywa-

ludzi kultury, szczególnie zasłużo-

abyśmy, podobnie jak święci bardziej

Po Mszy św. procesja modlitewna z

kich. Procesja zakończyła się przed

jących na Cmentarzu Łyczakowskim.

nych dla miasta. Z latami coraz wię-

pragnęli Chrystusa niż bali się śmier-

arcybiskupem Mokrzyckim na czele

figurą Pana Jezusa, przy wejściu do

„To piękne i radosne święto ukazuje

cej grobów dekorowano zniczami. A

ci” – pouczał biskup Leon Mały.

przeszła do Grobu Nieznanego Żoł-

Cmentarza Łyczakowskiego.

drugą stronę naszego życia i obiet-

w ostatnich latach tylko nieliczne gro-

Następnie poprowadził procesję

nierza, gdzie dołączyło jeszcze kilku

Ukraińskie i polskie pochówki woj-

nicę, że po śmierci będziemy żyć

by pozostały bez światełek. Wolon-

modlitewną po cmentarzu, począw-

księży obrządku grekokatolickiego.

skowe zostały uhonorowane przez

wiecznie w Bogu. Staniemy przed

tariusze rozstawiali zapalone znicze

szy od grobu św. Józefa Bilczew-

Dalej pod pomnikiem Ukraińskiej

delegację środowisk świeckich z

Jego tronem, odziani w białe szaty, z

po grobach, upamiętniając wszystkie

skiego. W kwaterze polskich grobów

Armii Galicyjskiej poprowadzili oni

Ukraińskiego Uniwersytetu Katolic-

palmą zwycięstwa w ręku. Ileż w tym

pochówki na Łyczakowie.

wojskowych zapalono znicze.

modlitwę żałobną. Zabrzmiał tam

kiego, ukraińskiego czasopisma „Ї”

nadziei” – stwierdził JE Mieczysław

Szczególnie uroczyście wygląda

Jan Franczuk, prezes Polskiego

również śpiew wiernych z lwowskiej

(Ji) oraz społecznej organizacji „Za-

Mokrzycki. Zachęcił też wiernych, by

Cmentarz Orląt. Równe rzędy gro-

Towarzystwa Opieki nad Grobami

katedry Ormiańskiego Kościoła apo-

rwanicka inicjatywa”, którzy przybyli

nie lękali się być świętymi.

bów, jak żołnierze na apelu, i równe

Wojskowymi we Lwowie poinformo-

stolskiego. Na Grobie Nieznanego

z ukraińskimi flagami państwowymi

Rzuciło się w oczy to, że w tym

rzędy jednakowych zniczy, wstążki w

wał, że światełka pamięci zostały

Żołnierza i pod kolumną ku czci żoł-

i bez udziału kapłanów, odmówili mo-

roku, w czasie sprawowania liturgii

barwach narodowych na ramionach

w tych dniach zapalone także na