Wrogowie ludu

Tajemniczy Bruno Schulz

Wyciąganie kolca z rany

Nasi bohaterowie

Karol Lipiński – wirtuoz

s. 7

s. 16

s. 18

s. 10

i kompozytor

s. 28

78. rocznica

Niezależne pismo Polaków na Ukrainie

kurier

Wielkiego Głodu

na Ukrainie

galicyjski

Po raz pierwszy w niepodległej Ukrainie w uroczy-

stych obchodach z okazji rocznicy Wielkiego Głodu

uczestniczyli wszyscy dotychczasowi prezydenci tego

kraju – Leonid Krawczuk, Leonid Kuczma, Wiktor

Juszczenko i Wiktor Janukowycz.

29 listopada–15 grudnia 2011 nr 22 (146)

Wolność trzeba budować

na fundamencie prawdy

28 listopada br. prezydenci Polski i Ukrainy Bronisław Komorowski i Wiktor

Janukowycz wspólnie wmurowali akt erekcyjny pod budowę Polskiego Cmentarza

Wojennego na leśnym cmentarzysku ofiar komunizmu w Bykowni pod Kijowem.

Wraz z aktem erekcyjnym w ziemię w Bykowni wkopano urny z ziemią z Katynia,

Kozielska, Ostaszkowa, Miednoje, Starobielska, Charkowa i Warszawy.

Krzyż Maltański ułożony ze zniczy przed gmachem Uniwer-

– Wolność trzeba budować na

sytetu Lwowskiego

fundamencie prawdy. Wiedzą to w

sposób szczególny ci wszyscy, z

głodu”. Wezwał wiernych, by doło-

Konstanty Czawaga

tej części świata, którzy przetrwali,

żyli wszelkich starań, ażeby podob-

tekst

przeżyli i obalili system totalitarny

na tragedia nigdy się nie powtórzyła,

Edward BlinowsKi

– mówił prezydent Bronisław Ko-

morowski podczas uroczystości w

a następne pokolenia miały „zapew-

zdjęcie

Bykowni. Dlatego – jak podkreślił –

niony chleb codzienny”.

tak ważna dla Polaków była walka o

W przededniu 78. rocznicy Wiel-

26 listopada poprzez ekume-

prawdę o zbrodni katyńskiej.

kiego Głodu na Ukrainie, 25 listopada

niczne nabożeństwa żałobne, bicie

– Chcieliśmy na prawdzie budo-

przed gmachem Uniwersytetu Lwow-

dzwonów, procesje ze zniczami oraz

wać nie tylko własną wolność, ale

skiego zapłonęły znicze w kształcie

zapalenie świec pamięci w oknach

również relacje z narodami sąsied-

Krzyża Maltańskiego.

swoich domów, katolicy i prawosław-

nimi. Dlatego z ogromną satysfakcją

26 listopada o godz. 16.00 od-

wykazały, że jest to największe na

stowarzyszeniowej Ukrainy z Unią Eu-

ni, jak również przedstawiciele in-

chciałbym wskazać, że nie jest dzie-

Ukrainie miejsce pochówku ofiar ko-

ropejską, której parafowanie stoi pod

łem przypadku to, że dzisiaj razem z

była się ogólnoukraińska chwila mil-

nych wyznań oraz ludzie dobrej woli

munizmu. Liczbę spoczywających

znakiem zapytania. Przyczyną jest

prezydentem Ukrainy inaugurujemy

czenia. Przy pomnikach ofiar Wiel-

upamiętnili ofiary Wielkiego Głodu na

tam ludzi szacuje się na 100–120 tys.

brak reakcji Kijowa na unijne postula-

budowę tego cmentarza – powie-

kiego Głodu, na placach i w oknach

Ukrainie w latach 1932-1933.

Projekt cmentarza w Bykowni

ty rozwiązania sprawy byłej premier

dział prezydent Polski.

domów zapłonęły świece i znicze

Tragiczne wydarzenia z lat 1932-

jest zgodny z przesłaniem ideowym

Julii Tymoszenko, skazanej niedawno

Wyraził przekonanie, że przyszły

pamięci. Prawie 5 tys. ludzi przeszło

1933 nie były związane z nieurodza-

pierwszych trzech cmentarzy katyń-

na 7 lat więzienia za nadużycia przy

cmentarz, to szczególne miejsce pod

ulicami stolicy Ukrainy do Narodo-

jem, ale z konfiskatą przez władze

skich. Przewiduje ołtarz, bramę pa-

zawieraniu kontraktów gazowych z

stolicą Ukrainy, będzie zawsze mówi-

wego Memoriału Ofiar Wielkiego

sowieckie wszelkich zapasów zboża

mięci z nazwiskami ponad 3,4 tys.

Rosją w 2009 r. UE uważa, że wyrok

ło, głośno krzyczało nie tylko o bole-

ofiar z tzw. listy ukraińskiej i symbole

na Tymoszenko zapadł z przyczyn

snej przeszłości, ale również będzie

Głodu, gdzie odprawiono panichidę

i żywności. Niektórzy szukali ratun-

religijne, podkreślające wielowyzna-

politycznych i podkreśla, że za tego

zachęcało wszystkich do budowania

– nabożeństwo żałobne w obrządku

ku za ówczesną granicą na Zbruczu

niowy charakter II Rzeczpospolitej

typu działania byłą premier powinni

wolności Polski i Ukrainy w ramach

bizantyjskim. We wspólnej modlitwie

– na terenach należących wtedy do

(będą to krzyż łaciński i prawosław-

osądzać wyborcy, a nie sąd.

integrującej się Europy. – Wolność

uczestniczyli również duchowni kato-

państwa polskiego. Restrykcje na

ny, gwiazda Dawida i półksiężyc).

Prezydent Komorowski wyraził

oparta o prawdę jest najlepszym

liccy obydwu obrządków.

Wschodniej Ukrainie były bardzo

W Bykowni, podobnie jak na po-

przekonanie, że spotkanie z Januko-

przesłaniem z myślą o przyszłości –

Po nabożeństwie ekumenicznym

surowe. Za zerwanie pięciu kłosów

zostałych cmentarzach katyńskich,

wyczem będzie też służyło omówieniu

dodał Bronisław Komorowski.

we Lwowie przy pomniku Tarasa

z pola kołchozu groziła śmierć lub 10

zostaną rozmieszczone indywidualne

innych tematów. W tym kontekście

Polski Cmentarz Wojenny w By-

tabliczki – epitafia ofiar, zawierające

powiedział o sprawie Tymoszenko.

kowni będzie czwartym cmentarzem

Szewczenki, procesja ruszyła do sta-

lat łagru. Ludzie masowo umierali, a

stopień wojskowy, imię i nazwisko,

– Są rzeczy ważne i najważniejsze,

katyńskim, po cmentarzach w Lesie

cji kolejowej na Podzamczu, gdzie

w wyludniających się wioskach bra-

datę i miejsce urodzenia, przydział

niewątpliwie problem relacji między

Katyńskim, Miednoje i Charkowie-

odbyła się wspólna modlitwa przy

kowało osób by ich pochować. Do-

służbowy, zawód lub funkcję pań-

władzą a opozycją – to jest ten pro-

Piatichatkach, które otwarto w 2000 r.

kaplicy ofiar głodu z 1947 r. na Ukra-

chodziło nawet do aktów kanibalizmu.

stwową lub społeczną. Wszystkie

blem w aspekcie pani Julii Tymo-

Nowa nekropolia upamiętni los ponad

inie Wschodniej. Ceremonia pamięci

Szacuje się, że w tym czasie zmarło

elementy mają być kamienne, by

szenko – jest problemem ważnym.

3,4 tys. ofiar zbrodni katyńskiej. Bu-

odbyła się też w Bykowni – miejscu

z głodu ok. 7 mln osób, a łącznie, w

zapewnić ich trwałość. Projekt ma

Najważniejsze jest oczywiście wej-

dowa cmentarza ma zakończyć się

pochówku ofiar stalinowskich.

wyniku represywnych działań rządów

także uwzględniać m.in. umieszcze-

ście Ukrainy w ramy, które Ukrainę

wiosną 2012 r.

nie symboli Krzyża Kampanii Wrze-

będą zmieniały pod wieloma wzglę-

stalinowskich – 10 milionów.

Prócz Polaków w Bykowni po-

śniowej i Orderu Virtuti Militari oraz

dami, także jeśli chodzi o standardy

grzebane są ofiary represji komu-

Przewodniczący Konferencji Epi-

dzwonu.

w relacjach władza-opozycja – po-

nistycznych, tzw. wrogowie władzy

skopatu Rzymskokatolickiego arcybi-

wiedział prezydent.

radzieckiej, którzy zginęli przeważnie

skup lwowski Mieczysław Mokrzycki

Oprócz części symbolicznej, wi-

od strzału w głowę. Pochowani są tam

28.11.2011.

prosił o modlitwę za wszystkich,

zyta Bronisława Komorowskiego w

na obszarze ok. 5 hektarów. Badania

PaP

którzy „zginęli straszną śmiercią z

Kijowie ma drugi cel – kwestię umowy

przeprowadzone w latach 2000-2004

JaceK TUrczyK zdjęcie

Kupując nasze pismo, wspomagasz słowo polskie na Wschodzie