12

Wesołych Świąt!

kurier galicyjski * 16 grudnia 2011–12 stycznia 2012 nr 23–24 (147–148)

W DroDze Do betlejem

Żaden z ewangelistów nie podał daty narodzin Jezusa. Dopiero papież Jan I w VI

wieku (525 rok) polecił mnichowi Dionizemu Małemu ustalić dokładnie datę narodzin

Zbawiciela. Mnich obliczył, ale – jak się później okazało – pomylił się o 6-7 lat. Na

Niech się spełnią

podstawie ustaleń Dionizego, papież wprowadził pojęcie ery chrześcijańskiej, liczonej

bożonarodzeniowe

życzenia,

od fałszywie obliczonej daty narodzin Jezusa. I tak zostało do dzisiaj. Stolica Apostol-

te trudne i łatwe

ska w IV wieku (354 rok) za dzień Bożego Narodzenia uznała 25 grudnia, w okresie

do spełnienia.

Niech się spełnią te duże

zimowego przesilenia, zastępując w ten sposób obchodzone w starożytnym Rzymie

i małe,

pogańskie święto Niezwyciężonego Słońca.

mówione głośno

lub nie mówione wcale.

Gdzie jest nowo narodzony król

żydowski? Ujrzeliśmy jego gwiazdę

na wschodzie i przybyliśmy oddać

Mu pokłon....

kiedy to obserwuje się rozbłysk nie-

(Ewangelia wg Mateusza 2, 2)

widocznej uprzednio gwiazdy, która

w momencie swej śmierci (wyga-

sania) gwałtownie wybucha, świeci

EUgENIUSZ NIEMIEC

wówczas miliony razy jaśniej, by po

Znakomity pisarz i znawca Bi-

kilku tygodniach zgasnąć i zniknąć

blii Roman Brandstaetter pouczał,

bez śladu. Współcześnie jednak są-

że „Biblia jest żywiołem bez dna

dzi się dość powszechnie, że była to

i granic. Dlatego nie zrażaj się, jeżeli

niezwykła koniunkcja planet, które

w Biblii czegoś nie zrozumiesz. Mą-

swe światło połączyły w jeden punkt

drzejsi od ciebie również nie rozumieli

o niespotykanej jasności. Astrono-

wszystkiego”. Pismo Święte to – w

mia potwierdza, że takie zjawisko

pewnym sensie – dzieje dialogu Boga

rzeczywiście miało dwukrotnie miej-

z człowiekiem. Ewangelie we współ-

sce w czasach narodzin Chrystusa:

czesnym rozumieniu jednak nie są

w 6 roku przed n.e. była koniunkcja

dokumentami kronikarsko-historycz-

Jowisza i Wenus, a w 7 roku przed

nymi, bowiem opisują tylko te sło-

n.e. – koniunkcja Jowisza i Saturna.

wa, czyny i epizody z życia Jezusa,

Oba te zjawiska mogły być z terenu

które nadawały się do osiągnięcia

Babilonii widoczne nad zachodnim

określonego celu, jakim było głosze-

horyzontem.

nie uroczystego orędzia o Mesjaszu

i dobrej nowiny o zbawieniu wiecz-

Kariera Trzech Króli

nym, przeznaczonym dla potrzeb

W Ewangelii nie ma mowy o kró-

wspólnoty wiernych. Jednoznacznie

lach ani o ich liczbie. Jest natomiast

mówi o tym Jan Ewangelista: „I wiele

mowa w Ewangelii Mateusza o mę-

grota Narodzenia Jezusa w Betlejem (źródło: E. Dehan – „Unser Besuch in Israel”, wyd.

innych znaków, które uczynił Jezus,

drcach lub magach, co oznaczało

Tel Aviv 1989)

nie zapisano w tej księdze. Te zaś za-

kapłanów Zaratustry lub astrologów

Żaden z ewangelistów nie podał

z uwagi na porę deszczową, zimno,

ligia żydowska wymagała także, aby

pisano, abyście wierzyli, że Jezus jest

z terenów Mezopotamii. Owi mędr-

daty narodzin Jezusa, więc nie była

a nawet czasem śnieg, ani wówczas

matce narodzonego dziecka udzie-

Mesjaszem, Synem Bożym i abyście

cy złożyli Jezusowi trzy dary, więc

ona znana. Dopiero papież Jan I w

ani obecnie w Betlejem nikt nie wy-

lać schronienia i opieki przez cały

wierząc mieli życie w imię Jego” (Jan

może stąd wzięło się mniemanie, że

VI wieku (525 rok), polecił uczonemu

pasa owiec w polu. Szerzej o tych

czas, gdy była uważana za „nie-

20, 30-31). Wydarzenia przekazy-

było ich trzech. W XIV wieku Jan z

chronografowi mnichowi Dionizemu

pomyłkach pisał przed dwoma laty

czystą” i podczas dni oczyszczenia.

wane są w sposób zbeletryzowany

Hildesheimu wydał książkę pt: „Hi-

Małemu ustalić dokładnie datę naro-

w Kurierze Galicyjskim pan Szymon

Okres ten wynosił dla chłopców 40

przez autora, poprzez ich kompozy-

storia Trzech Króli”, w której na pod-

dzin Zbawiciela. Mnich obliczył, ale –

Kazimierski w artykule pt: „Boże Na-

dni, a dla dziewczynek 80 dni. To

cję, naświetlenie i interpretację. Spo-

stawie wiedzy biblijnej oraz informacji

jak się później okazało – pomylił się o

rodzenie” (KG nr 23-24/2009).

może tłumaczyć dlaczego Święta

sób przekazu jest jedyny i oryginalny

czerpanych z apokryfów i literatury

6-7 lat. Na podstawie ustaleń Dioni-

Nieporozumienie dotyczy także

Rodzina miała takie trudności ze

w całej historii literatury, dlatego nie

podróżniczej rozbudował i uszcze-

zego, papież wprowadził pojęcie ery

pojęcia „stajenki” betlejemskiej, do

znalezieniem lokum dla rodzącej

należy szukać analogii z rodzajami

gółowił bardzo dotąd skąpą wiedzę

chrześcijańskiej, liczonej od fałszy-

czego nieco przyczynił się ewan-

Maryi. Okres zamieszkiwania w Be-

literackimi używanymi w literaturze

o trzech magach ze wschodu. Dzie-

wie obliczonej daty narodzin Jezu-

gelista Łukasz pisząc: „…owinęła

tlejem Świętej Rodziny jest ocenia-

współczesnej. Pewnych podobieństw

ło okazało się bestsellerem, miało

sa. I tak zostało do dzisiaj, bowiem

Go w pieluszki i położyła w żłobie”.

ny na około 2 lata.

można się doszukiwać z tzw. literaturą

sześć wydań drukowanych i wiele

z poprawiania nowego kalendarza

Dedukcja wiernych (w Ewangelii nie

faktu, rozumianą jako „narrację o cha-

kopii rękopiśmiennych oraz stało się

zrezygnowano z uwagi na wielkość

ma mowy o stajni), doprowadziła –

rakterze dokumentarnym, mającej na

na długie wieki źródłem informacji

Co wiemy

przewidywalnego bałaganu, który by

głównie przez kolędy – do utrwalenia

celu wiarygodną relację o autentycz-

na ten temat. Wg wspomnianego

o gwieździe betlejemskiej?

taki zabieg wywołał.

mniemania, że Maryja rodziła w staj-

Wyobrażenie gwiazdy betlejem-

nych wydarzeniach” (wg Janusza Sła-

autora, trzej magowie to: 1. Melchior

Nie lepiej też było z ustaleniem

ni. Tymczasem, jak podkreśla bibli-

skiej ukształtował Giotto di Bondone

wińskiego). Różnica z współczesną

– najmłodszy i najmniejszy z trójki,

pory roku i miesiąca narodzin. Stoli-

sta ks. prof. Roman Bogacz – jest to

w swoim słynnym fresku „Adora-

literaturą faktu polega jednak na tym,

król Nubii i Arabii, ofiarował Jezuso-

ca Apostolska w IV wieku (354 rok)

niemożliwe, bowiem „żaden Żyd nie

tione dei Magi”, namalowanym w

że wydarzenia z życia Jezusa, auto-

wi 30 złotych denarów i złote jabłko

za dzień Bożego Narodzenia uzna-

zgodziłby się, aby jego dziecko naro-

Capella degli Scrovegni w Padwie,

rzy Ewangelii opracowywali literacko

Aleksandra Wielkiego. 2. Baltazar –

ła 25 grudnia, w okresie zimowego

dziło się w stajni, bo narodziny były

przedstawiającym wizerunek ogo-

i interpretowali, jak wierzymy – w

średni wzrostem i wiekiem król Saby

przesilenia, zastępując w ten sposób

prawie świętym wydarzeniem”.

niastej gwiazdy nad drewnianym

świetle natchnienia Bożego.

(dzisiejszy Jemen, Etiopia) ofiarował

obchodzone w starożytnym Rzymie

Gdzie więc narodził się Jezus?

dachem groty (stajenki). Giotto w

kadzidło. 3. Kasper – najstarszy i naj-

pogańskie święto Niezwyciężonego

Oczywiście w skalnej grocie, w której

1301 roku widział na własne oczy

większy, król miasta i portu Tharsis

ewangelia

Słońca i wesołe obchody tzw. Satur-

panowała stała temperatura ok. 18

kometę Halleya. To chyba zaważyło

podarował mirrę.

Bożego Narodzenia

naliów, podczas których trwał w im-

stopni. W takich grotach, czasem

na jego wyobraźni. Od czasu Giotta

Okoliczności narodzenia Me-

Imiona K+M+B pojawiły się we

perium szał zabaw, pochodów i uczt.

nadbudowanych i obmurowanych,

tysiące artystów na wiele sposobów

sjasza i Jego dzieciństwo w Ewan-

wczesnym średniowieczu. Zacho-

Chodziło o zastąpienie pogańskich

mieszkała większość ubogiej ludno-

powielało ten wizerunek jako symbol

geliach są potraktowane bardzo

wany do współczesności zwyczaj

zwyczajów świętem chrześcijańskim.

ści. Zresztą, jak pamiętamy, Zwia-

bożonarodzeniowego misterium. Co

skromnie. Właściwie można je zna-

umieszczania na drzwiach domu

Późniejsze badania Ewangelii

stowanie w Nazarecie również miało

dzisiaj wiemy o niezwykłych zjawi-

leźć tylko w dwu pierwszych rozdzia-

(mieszkania) inicjałów K+M+B po-

wg Łukasza (1,8 i 1,20), informujące

miejsce w grocie, którą zamieszki-

skach astronomicznych, widocznych

łach Ewangelii wg Mateusza i Łuka-

wstał w XVIII wieku i może oznaczać

o macierzyństwie matki Jana Chrzci-

wała Maryja z Józefem. Skąd więc

na nieboskłonie, które mogły spro-

sza. Nic też dziwnego, że Kościół w

inicjały trzech króli, bądź też bywa

ciela Elżbiety, pozwalały dojść do

ewangeliczny żłób? W starożytnej

wokować mędrców ze wschodu do

pierwszych trzech wiekach nie przy-

objaśniany jako „Christus mansio-

dość dokładnej informacji, że Jezus

Palestynie (i nie tylko w Palestynie)

wyruszenia w drogę do Palestyny?

wiązywał wagi do okresu narodzenia

nem benedicat” (Chrystus mieszka-

narodził się na przełomie września

w grotach razem z ludźmi często

Już w XVII wieku (1605) usiłował to

Zbawiciela, natomiast koncentrował

nie błogosławi).

i października, gdy wokół Betlejem

zamieszkiwały zwierzęta domowe,

zjawisko wytłumaczyć wybitny astro-

prawie całą uwagę na fundamencie

Dlaczego magów lub mędrców

pasterze wypasali jeszcze owce

więc osioł oraz wół i żłóbek dla nich,

nom tamtego czasu Johannes Kepler

wiary, wynikającym z ukrzyżowania

przemianowano z czasem (VI wiek)

i pilnowali ich nocami. W grudniu,

mogły być świadkami narodzin. Re-

znanym zjawiskiem „supernowej”,

i zmartwychwstania.

na królów? Nie wiadomo, ale być