32

Rozmowy kuriera

kurier galicyjski * 16 grudnia 2011–12 stycznia 2012 nr 23–24 (147–148)

oBozoWisko łoWcóW

MAMutóW W BołszoWcAch

Od kilku lat archeolodzy z Uniwersytetu Wrocławskiego prowadzą prace na wzgórzu

klasztornym, wokół sanktuarium w Bołszowcach, niedaleko Halicza.

ne. Musimy to przeanalizować, żeby

z MIROSŁAWEM FURMAN-

Jest taki dzień

rzeczywiście określić chronologię.

KIEM, szefem ekipy arche-

w środku zimy,

Jest to naprawdę fajne, ważne i tak

ologów w Bołszowcach roz-

pachnący barszczem,

naprawdę są to zupełnie nowe rze-

mawiał MARCIN ROMER.

choinką.

czy, które otwierają nowe perspek-

Wesołych świąt

tywy. Myślę, że przez to nie będzie

Cóż nowego? Jakie rezul-

sobie życzymy,

łatwo nas się pozbyć (śmiech). Tym

taty udało się wam uzyskać

karmiąc się szczęścia

bardziej, że rzeczywiście ciągle trwa-

w tym roku?

drobinką.

Tym razem sytuacja wygląda

ją tu jakieś prace budowlane i jed-

trochę inaczej niż zwykle. Nie licząc

nak trzeba będzie tamtą strefę też

paru wolontariuszy, przyjechała z

przebadać, po to, by nie zniszczyć

nie gdzieś jeszcze, głębiej, pod tymi

nami ekipa z Koła Naukowego Antro-

tam czegoś, nawet przypadkowo.

wszystkimi nawarstwieniami, może

pologów z Uniwersytetu we Wrocła-

Zabytków jest dużo – i tych nowo-

się okazać, że jest jakieś stanowisko

wiu – pod kierownictwem pani pro-

żytnych, i tych pradziejowych.

łowiecko-zbierackie – gdzieś z epoki

fesor Barbary Kwiatkowskiej i Jacka

Od początku odkrywaliśmy tutaj

lodowcowej. Tym bardziej, że samo

Szczurowskiego. Działamy w kilku

zabytki, które są z tych starszych

to miejsce – znając reguły lokowania

miejscach, w zasadzie w dwóch.

okresów pradziejowych. One zawsze

tego typu myśliwskich obozowisk –

Tutaj, na tym niższym tarasie przed

były w warstwach nowożytnych, były

jest położone w takim miejscu, gdzie

klasztorem, po stronie wschodniej,

przemieszane z tymi warstwami,

zazwyczaj tego rodzaju obozowiska

mamy jeden wykop, a drugi mamy

które związane są z funkcjonowa-

były lokowane. Tutaj jest bardzo

założony w miejscu, gdzie powstaje

niem klasztoru. Kiedy budowano

dobry strategiczny punkt, gdzie wi-

nowe, trzecie skrzydło klasztoru. Jest

ten klasztor, niszczono przy okazji to

dać ogromny teren, wychodzą tutaj

wiele nowych ciekawych odkryć.

wszystko, co było wcześniej. Przez

Mirosław Furmanek

jakby dwie dolinki rzeczne i są to

Oczywiście, jak zwykle, znaleź-

to nie mieliśmy takich stuprocentowo

naturalne miejsca migracji zwierząt.

liśmy parę grobów. W czasie poszu-

pewnych obiektów z tych okresów

Są to dość rzadkie obiekty, osady tej

czątek? Wiadomo, że te późniejsze

kiwań archeologicznych pojawiło się

fazy już są związane z funkcjonowa-

kultury dość rzadko były otaczane

też parę nowych i to bardzo zaska-

niem kościoła, ale nie wiemy, kiedy

fortyfikacjami. Przebadaliśmy to na

kujących elementów. W wykopie koło

się zaczęła jego historia. Natomiast

niewielkim kawałku, więc ciężko było

kościoła, gdzie górne warstwy są już

w dwóch wykopach, które są tu

tak naprawdę w stu procentach po-

związane z funkcjonowaniem klasz-

przy bramie, pod tą warstwą cmen-

wiedzieć, jak go datować. Były tam,

toru, czyli XVII-XVIII-XIX-wiecznymi,

tarną, gdzie akurat odkryliśmy pięć

zresztą, fragmenty malowanej cera-

odkryliśmy, że pod spodem jest cmen-

grobów, również wystąpiły różnego

miki. I jeszcze jeden fajny obiekt, któ-

tarz, który zajmuje całą powierzch-

rodzaju znaleziska i obiekty związa-

ry był wkopany w ten rów (czyli jest

nię wzgórza. To jednak nie koniec.

ne ze starszymi okresami, jeszcze

młodszy), w którym odkryto całe na-

Okazało się, że pod tą warstwą jest

pradziejowymi. Takim bardzo intere-

czynie gliniane, związane prawdo-

jeszcze inny obiekt (mamy niewielki

sującym, ale zagadkowym obiektem,

podobnie z takim kompleksem, funk-

wykop, więc trudno powiedzieć, jaką

którego nam się w tym roku jeszcze

cjonującym w starszej epoce brązu.

spełniał funkcję) gdzie odkryliśmy ma-

nie uda wyjaśnić, jest rów, czyli coś

Przypuszczam, że wstępnie można

teriał wczesnośredniowieczny. Musi-

w rodzaju fosy. Rów niezbyt szeroki,

je datować na 1,5 tysiąca lat przed

my to do końca przeanalizować. Jest

ale taki bardzo charakterystyczny dla

Chrystusem. Co do tego naczynia też

albo XII-, albo XIII-wieczny, czyli to

tego okresu. Prawdopodobnie jest

nie mamy takiej stuprocentowej pew-

już ustawia sytuację cmentarza. Ten

związany z osadą kultury trypolskiej.

ności. Te materiały jednak zawsze są

cmentarz musi być młodszy niż ten

Czyli, powiedzmy, gdzieś około poło-

dla nas nieco zaskakujące, trochę

To miejsce pozwalało zlokalizować

XII-XIII wiek. Natomiast jak dokładnie

wy 5 tysiąclecia przed Chrystusem.

inne niż na ogół przez nas spotyka-

te zwierzęta a później na nie polo-

chronologicznie wyglądał jego po-

wać. Tym bardziej, że tam, zaraz

pradziejowych. Teraz nam się poka-

po drugiej stronie, tam, gdzie jest

zały i to z różnych okresów pradzie-

maszt w Haliczu, od paru lat też jest

jów i z wczesnego średniowiecza. Od

badane przez archeologów ze Lwo-

początku w tych warstwach nowożyt-

wa i z Torunia obozowisko łowców

nych odkrywaliśmy zabytki krzemien-

mamutów.

ne. One w większości są związane z

osadnictwem neolitycznym. Część

Tegoroczna eskapada,

jednak wskazywała nam swoim dosyć

choć krótka była więc bardzo

charakterystycznym stanem zacho-

owocna i obiecująca. Jakie

wania, że prawdopodobnie istniało

wobec tego są wasze plany

tutaj już jakieś obozowisko łowców

na przyszłość?

Musimy jednak to trochę inaczej

i zbieraczy sprzed, powiedzmy, kilku-

zorganizować, bo nasze przyjazdy

nastu czy kilkudziesięciu tysięcy lat.

są jednak zbyt krótkie. To wymaga

Ciężko określić dokładnie, bo te wy-

funduszy. My tu przyjeżdżamy na

roby krzemienne nie są aż tak bardzo

zasadzie wolontariatu czy w ramach

charakterystyczne.

jakichś studenckich praktyk lub wy-

Jeszcze jedna ciekawostka. Gdy

cieczek. To niestety trochę nas ogra-

przeglądaliśmy dzisiaj materiał wśród

nicza. Trzeba będzie gdzieś spróbo-

kości, tym razem z warstwy neolitycz-

wać coś zadziałać w tym kierunku,

nej, trafił się nam prawdopodobnie

żeby można było na dłużej tu przy-

fragment ciosu mamuta. Nie mamy

jechać i podjąć badania archeolo-

jeszcze pewności, czy to jest na pew-

giczne w szerszym zakresie. Wziąć

no cios mamuta. Jest to niezbyt duży

jeszcze jakiegoś archeozoologa,

kawałek, ale mam nadzieję, że to się

jakiegoś geomorfologa, który by nam

potwierdzi, gdy pokażemy go arche-

też tu się przydał.

ozoologom. Już się zdarzało takie rze-

czy znajdywać, więc wydaje mi się, że

Dziękuję za rozmowę.

jednak to jest to. Także przypuszczal-

kg