41

kurier galicyjski * 16 grudnia 2011–12 stycznia 2012 nr 23–24 (147–148)

tym czasie nie było... I nigdy miało

obok szosy. Była to olbrzymich wy-

ła prawdziwym wrogiem ludu, lecz nie

nie być.

miarów głowa Feliksa Dzierżyńskie-

z przyczyny oskarżenia go podczas

Warto zaznaczyć, że żaden z

go bez popiersia. Z daleka wydawało

represji stalinowskich. Przypominała

sowieckich pomników nie zawierał

się, że głowa niegdyś groźnego ro-

przy tym o zbrodni Tuchaczewskiego,

elementów tradycji chrześcijańskiej,

daka wystaje spod ziemi. Wracając

który niszczył wioski wraz z miesz-

jednocześnie wyraźnie gloryfiko-

z Litwy do domu, jechaliśmy prawie

kańcami, jeżeli nie życzyli sobie wła-

wały one patriotyzm sowiecki, nie

wzdłuż granicy polsko-sowieckiej.

dzy sowieckiej. Po opowiedzianych

białoruski.

W pewnym momencie wujek zmylił

przez ciotkę Walentynę historiach,

Bardziej interesowałem się wte-

drogę i skierował samochód wprost

z jej własnego doświadczenia pod

dy jednak historią ubiegłych wieków

ku granicy z Polską. Później żarto-

czas ostatniej wojny, zacząłem kry-

i w końcu miałem okazję po raz

wał, że pragnął zobaczyć na własne

tycznie myśleć o wojennych filmach

kolejny przekonać się o świetności

oczy, chociaż raz w życiu, polskich

fabularnych, masowo produkowa-

dawnej Rzeczpospolitej, gdy w dro-

żołnierzy w konfederatkach z białym

nych w ZSRR.

Z okazji świąt Bożego Narodzenia,

dze powrotnej na propozycję wujka

orzełkiem. Jasne, że poza sowiecką

Po raz pierwszy właśnie od ciotki

przepełnionych nadzieją i magią wigilijnej

zwiedziliśmy Wilno i Troki.

strażą graniczną, nikogo więcej nie

Walentyny usłyszałem, że nikt na Bia-

nocy, kierujemy do Państwa płynące

Zanim do tego doszło, zaczęły

zobaczyliśmy. Na końcu pechowo

łorusi nie wierzy w przypadkowość

z serca życzenia radosnych, spokojnych

się przygody, które trudno określić

zmieniliśmy film w aparacie foto-

śmierci Piotra Maszerowa (1918-

świąt oraz pomyślności

jednoznacznie. Stało się to chyba po

graficznym prześwietlając cały ne-

1980), byłego partyzanta, lidera Bia-

w nadchodzącym roku.

wkroczeniu do strefy byłego księstwa

gatyw. Żadne zdjęcie z tej ciekawej

łorusi i rywala Leonida Breżniewa.

Burdyki… Na jednym z zakrętów

podróży nie ocalało.

Oczywiście, ciotka Walentyna

przestraszył nas pomnik, wzniesiony

Przygody na tym się nie skoń-

była patriotką Białorusi i witała jej

czyły. Jesienią tegoż roku na szkol-

Polacy po odzyskaniu niepod-

Przygody nieprzemyślane

nej lekcji z rysunku należało podzie-

Przykre wrażenie sprawiła na

ległości, w okresie dwudziestolecia

lić się wrażeniami z wakacji. Gdy

mnie zmiana flagi i godła niepodległej

międzywojennego, zbudowali port w

rzetelnie wykonałem zadanie, nie-

Białorusi na starą, z okresu ZSRR.

Gdyni i są dumni z tego powodu po

spodziewanie zostałem publicznie

Ten fakt być może najbardziej znie-

dzień dzisiejszy. Na pamiątkę o krót-

skrytykowany i osądzony przez na-

chęca mnie ostatnio do odwiedzania

kim czasie białoruskiej niepodległości

uczycielkę. Okazało się, że obrazy

ojcowizny. Zresztą starsze pokolenie

zachowałem sobie kilka znaczków

tak wybitnych postaci jak Lenin lub

rodziny z linii ojca już nie żyje.

pocztowych i „zajączki” – walutę bia-

Dzierżyński pozwolono malować

Kim w końcu jestem: Polakiem,

łoruską, pierwsze jej egzemplarze,

tylko artystom, wyznaczonym przez

Białorusinem czy Ukraińcem, gdyż

jeszcze sprzed okropnej dewaluacji.

KC KPZR…

mieszkam na Ukrainie? A może Ży-

Na jednym ze znaczków przedsta-

dem, bo mam jeszcze jedną ciotkę,

wiono żaglowiec (herb Połocka) z

Przykazania

przybraną – Lubę S., Żydówkę z Miń-

banderą narodową, na innym – krzyż

„Zajączki” – waluta białoru-

ciotki Walentyny

Później niejednokrotnie bywałem

ska. Moja rodzina po ojcu uratowała

chrześcijański z XII st. Te symbole

ska

na Białorusi, odwiedzając krewnych

jej życie pod czas wojny, wystaraw-

dawały nadzieje.

po ojcu przy każdej okazji. Częściej

szy się dla niej o dokumenty członka

Wychowany w rodzinie matki,

niepodległość, oraz innych republik

jednak zatrzymywałem się u ciot-

rodziny. Luba S. była wdzięczna za

przeważnie myślę po polsku. Dlate-

byłego Związku Sowieckiego. Do-

ki Walentyny, gdyż mieliśmy wiele

to. Obecnie mieszka w USA.

go też zastanawiam się czasem w

brze pamiętam jej słowa, powiedzia-

wspólnych tematów. Ciotka Walen-

jaki sposób można pomóc Helen-

ne retorycznie do krewnej, zamiesz-

tyna w młodości była ładną kobietą,

ce, ponieważ jej drugi ślub okazał

kałej w Rosji, po odstąpieniu rządu

człowiekiem szczerym i śmiałym, o

się również nieszczęśliwy. Helenka

Białorusi od kursu na demokrację:

twardym charakterze. Często mówiła

nie żali się, bowiem Białorusini są

„Chcecie nas podporządkować…”

wprost to, co nie każdemu się podo-

narodem bardzo cierpliwym. Nie-

Obok wujka Antonia i Julii, mo-

bało. Te cechy nieraz szkodziły jej w

raz nawet porywam się uwolnić ją

jej szkolnej nauczycielki z historii, o

pracy i życiu osobistym. Nie splamiła

za przykładem sienkiewiczowskiej

której wcześniej wspominałem (KG

jednak nigdy swego honoru i była

Heleny, ukrytej gdzieś w Jampolu.

nr 23-24 z 17.12.2010 r.), zaczerpną-

powszechnie szanowana. Po śmierci

Później przypomniałem sobie, że

łem wiele prawdziwej wiedzy histo-

babci Kseni zdanie ciotki Walentyny

Jampol (i nie jeden) geograficznie

rycznej właśnie od ciotki Walentyny,

było decydujące w rodzinie.

leży na Ukrainie. Zresztą na pewno

siostry mego ojca. Jestem jej bardzo

Słowo Ojczyzna było stosowane

w każdej z byłych republik Związku

wdzięczny za to. Również za medale

przez nią zawsze wobec Białorusi,

Sowieckiego istnieje swój „Jampol”

i ordery wojenne, pozostałe po ojcu,

Znaczki pocztowe niepod-

nigdy wobec Związku Sowieckiego.

które przekazała mi, jako pamiątki ro-

własne „księstwo Burdyki”…

ległej Białorusi

MarszałkaTuchaczewskiegonazywa-

dzinne, przed swoją śmiercią.

Szkic rysunku szkolnego

kg

Plener w Jazłowcu – niezapomniane wrażenia

List do redakcji

Gdy zawiadomiono nas, uczniów

konnic, w tym i założycielki zgroma-

szkoły plastycznej „Wrzos”, o wyjeź-

dzenia, obdarzonej wieloma łaskami

dzie do Jazłowca na plener, większość

Bożymi, Marceliny Darowskiej.

z nas, kto był we Lwowie, zgłosili się

Dodawała nam sił i natchnienia

natychmiast, odsuwając wszystkie

modlitwa przy figurze Matki Jazło-

inne sprawy. Czekaliśmy na ten wy-

wieckiej. Zwiedziliśmy Czerwoną

jazd cały rok. Zbiórkę ogłoszono przy

Górę, z której roztaczał się nieza-

naszej siedzibie, przy ul. Rylejewa

pomniany widok na Dniestr, który jak

bardzo wcześnie – o 5:30 rano.

błyszcząca wstęga owijał półwysep w

Zjawiliśmy się chłodnym rankiem

różnych odcieniach zieleni. Lekki po-

niedospani, ziewając i spoglądając z

wiew wiatru, szum drzew, niesamowi-

trwogą na zachmurzone niebo Gdy

ta przestrzeń przed nami, wprawiały

przyjechała po na siostra Grażyna,

nas w czarujący nastrój. Wydawało

Dziękujemy serdecznie Funda-

ożywiliśmy się trochę. Podróż minęła

się, że ma się skrzydła i za chwilę

cji „Pomoc Polakom na Wschodzie”

stry. Siostry w wyremontowanej czę-

personel, po klasztorze oprowadziła

szybko na oglądaniu i fotografowaniu

pofrunie ponad światem w nieskoń-

i „Wspólnocie Polskiej” za możli-

ści klasztornej, prowadzą Dom Piel-

nas i zapoznała z jego historią życz-

mijanych widoków z okien mikrobusu.

czoność.

wość zwiedzenia wspaniałych oko-

grzyma. Jednak jest tu jeszcze wiele

liwa siostra Marta.

Przybywając na ziemię jazło-

Ta przepiękna, malownicza miej-

lic, zabytków architektury, poznania

do zrobienia.

W 1863 roku w tym gmachu zo-

wiecką, nie zważając na deszcz,

scowość urzekła nas na tyle, że chwy-

miłych ludzi. Wspomnienia o pobycie

Każdego ranka budził nas świer-

stał otwarty pierwszy zakład wycho-

który właśnie zaczął siąpić, byliśmy

taliśmy za pędzle i farby i przelewali-

we Jazłowcu na długo pozostaną

wawczy dla dziewcząt. Założycielką

got ptaków i promyki słońca, wpada-

zachwyceni czarującym widokiem

śmy swoje wrażenia na płótno, karton

w naszej pamięci i będą ogrzewać

zakładu była błogosławiona matka

jące przez okna. Wstawaliśmy w do-

i świeżym powietrzem. Senność

i papier. A nasza miła kierownik pani

nas w zimowe wieczory. O tych nie-

Marcelina Darowska ze zgromadze-

brym nastroju, oglądając przepiękny

minęła w mgnieniu oka. Wjazdu na

Irena Strilciw dawała nam dyskretne

zapomnianych chwilach będą nam

nia sióstr Niepokalanego Poczęcia

wschód słońca. Promienie słoneczne,

dziedziniec klasztoru Niepokalane-

wskazówki co do niektórych akcentów,

przypominać powstałe tam obrazy –

NMP. W ciągu wielu lat działalności

jak doskonały malarz, nakładały prze-

go Poczęcia NMP, który był naszym

dzięki którym nasze prace stawały się

chwila zaklęta na płótnie.

zakład stał się znaczącym ośrod-

różne barwy na aksamitne lesiste pa-

celem, strzegły potężne mury starego

żywsze, bardziej wyraźne.

górki, dachy domków, kopuły świątyń,

kiem życia religijnego i kulturalnego.

zamku. Przy wjeździe spotkała nas

Czas spędzony w Jazłowcu płynął

ruiny zamku. Wieczorami spacerowa-

Obecnie w części dawnych gmachów

rezolutna siostra Tatiana, która za-

w rytmie odmiennym od codziennego

JOLANTA SZYMAŃSKA

liśmy po rozległym klasztornym par-

klasztornych znajduje się sanatorium

prowadziła nas do pokoi gościnnych.

życia, w pełnej harmonii z otaczają-

tekst

ku, wdychając aromat ziół i kwiatów.

państwowe, a w części klasztor, w

Po pysznym śniadaniu, przy którym

cym światem. Mieliśmy wrażenie, że

TERESA gUgA zdjęcia

Odwiedzaliśmy kryptę z prochami za-

którym przebywają obecnie trzy sio-

poznaliśmy ks. Romana Łysaka i miły

jesteśmy w innym wymiarze.