7

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 16–25 kwietnia 2013 nr 7 (179)

Muzea miejscem kształtowania

Przyjedź do Bołszowiec –

list Andrzeja krzeczunowicza

świadomości narodowej

Szanowny Panie Redaktorze,

Spokojnej Starości, wcześniej szpita-

z przyjemnością czytam zawsze

la rejonowego czyli dawnego dworu

– Spotkania Ossolińskie wskazują drogę, którą należy kroczyć ku współpracy

Kurier Galicyjski, szczególnie wiado-

Krzeczunowiczów, resztki baszty

polsko-ukraińskiej w dziedzinie kultury – powiedział Adolf Juzwenko, dyrektor

mości z Bołszowiec, które są moim

znajdowały się po lewej stronie tego

dawnym gniazdem rodzinnym. W nu-

budynku. Tam był zamek bołszo-

Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. 8 kwietnia zainaugurował

merze 5/177 z 12-25 marca br. cieszyły

wiecki Kazanowskich, później Ja-

XXXI spotkanie, na które został zaproszony prof. Andrzej Rottermund, dyrektor

mnie zwłaszcza zdjęcia i wiadomości

błonowskich, wzniesiony na szczycie

Zamku Królewskiego w Warszawie. Był to kolejny muzealnik, który reprezentuje

o odbudowie dawnego klasztoru oo.

wzgórza z widokiem na połączone

Karmelitów, obecnie oo. Francisz-

doliny Gniłej Lipy i Dniestru. Zamek

jedno z najbardziej znanych i zasłużonych polskich muzeów.

kanów i o rozwoju tak potrzebnego

stał na południowym końcu skarpy,

w tamtych stronach Centrum Poko-

która przed wojną była parkiem dwo-

jURIj SMIRNOW

ju i Pojednania.

ru bołszowieckiego, zwanego też

tekst i zdjęcie

Korzystam z okazji by poprawić

przez miejscową ludność pałacem.

Dzięki rzetelnie przemyślanej li-

dwa błędy, które się zakradły do wy-

Łączę wyrazy szacunku i najlep-

ście prelegentów podczas ostatnich

mienionego reportażu z Bołszowiec.

sze pozdrowienia

kilku spotkań, lwowska inteligencja

Po pierwsze kwestia stylu: nie mówi

miała okazję do zapoznania się nie

się, jak w nagłówku, „Przyjedź do

tylko z najważniejszymi zbiorami

Bołszowców” tylko „do Bołszowiec”.

muzealnymi w Polsce, ale również

Po drugie, nie jest ścisłe zdanie, które

Andrzej Krzeczunowicz

z tendencją rozwoju współczesnego

mówi, że „Gdzie stał zamek w Boł-

muzealnictwa i jego znaczenia dla

szowcach, kroniki milczą.” Za moich

Od redakcji: Autorowi listu dzięku-

rozwoju kultury i sztuki. Obecny na

ostatnim spotkaniu dyrektor Rotter-

lat dziecinnych widoczne były jeszcze

jemy za uwagi i informację dotyczącą

mund wygłosił wykład „O roli muzeów

ślady fundamentów dawnej baszty

lokalizacji zamku bołszowieckiego.

polskich w kształtowaniu świadomo-

zamkowej. Jeśli się stanie twarzą do

Serdecznie pozdrawiamy. Redakcja

ści narodowej i politycznej Polaków

południowej fasady (z tarasem) Domu

od XVII do XX wieku”.

Inaugurując spotkanie, dyrektor

*Andrzej Krzeczunowicz (ur. 20 listopada 1930 we Lwowie) – pol-

Adolf Juzwenko powiedział, że Zamek

ski dziennikarz i dyplomata, wieloletni pracownik Rozgłośni Polskiej Radia

Królewski w Warszawie jest nie tylko

Wolna Europa (1954-1988), ambasador RP w Belgii i Luksemburgu, przy

gmachem muzealnym, lecz przede

NATO i Unii Zachodnioeuropejskiej (1992-1997), prezes Związku Pisarzy Pol-

wszystkim symbolem odrodzenia

prof. Andrzej Rottermund

Polski, jej ducha, jej niezakłamanej

skich na Obczyźnie (od 2010). Jest synem Kornela Krzeczunowicza i Heleny

historii. Na odbudowę zamku złożyły

sowietyzacji kraju, muzea stały się

Kościuszki, obecnie znajduje się w

z d. Lubienieckiej. Po wybuchu II wojny światowej znalazł się z rodzicami na

się nie tylko liczne datki Polaków z

prawdziwymi bastionami polskości.

Katedrze Warszawskiej.

emigracji. W 1952 ukończył studia historyczne na Uniwersytecie St. Andrews.

kraju i z zagranicy, ale też determina-

Odzyskana wolność jest bardzo

W Polsce przedrozbiorowej cha-

W 1954 podjął pracę w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, najpierw jako

cja całego społeczeństwa, które wie-

trudnym wyzwaniem dla muzeów.

rakterystycznym rodzajem muzeów

tłumacz, od 1956 w redakcji dziennika radiowego, następnie jego kierownik,

rzyło, że Zamek będzie odbudowany

Obecna sytuacja dla instytucji kultu-

były zbiory magnackie. Na ich pod-

wreszcie od 1983 zastępca dyrektora Rozgłośni Polskiej RWE. Pracę w Roz-

z ruiny wojennej, nie zważając na

ralnych jest bardzo skomplikowana.

stawie powstało też niemało muzeów

głośni zakończył w 1988. W latach 1989-1992 był dyrektorem Biblioteki Pol-

stanowisko władz państwowych PRL.

Powinny pozostać poza obiegiem

współczesnych np. Muzeum-Zamek

Zamek Królewski miał też wyjątkowe

politycznym, pełnić funkcje kultural-

w Łańcucie czy Muzeum Łazienki

skiej i Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu. W 1992 został mianowany am-

szczęście jeśli chodzi o dyrektorów.

ne, być otwarte dla szerokiej publicz-

Królewskie w Warszawie.

basadorem RP w Belgii i Luksemburgu oraz Stałym Przedstawicielem RP przy

Stanowisko to piastowali zawsze lu-

ności, w tym dla młodzieży. Taka jest

Dla II połowy XIX w. znakiem

NATO i Unii Zachodnioeuropejskiej w randze ambasadora. Pełnił te funkcje do

dzie wybitni i cieszący się szacunkiem

obecna misja instytucji muzealnych.

czasu była organizacja muzeów

1997. Był członkiem zespołu rządowego prowadzącego negocjacje w sprawie

w polskich środowiskach naukowych.

Dyrektor Rottermund podkreślił,

miejskich, regionalnych, kościelnych.

wejścia Polski do NATO. Procesowi negocjacji poświęcił książkę Krok po kro-

Zalicza się do nich również prof. An-

że spotkanie z lwowską publicznością

Każde takie muzeum na swoim

ku – polska droga do NATO (wyd. 1999). Jest członkiem Związku Polskich

drzej Jan Rottermund, który pełni

traktuje jako wstęp do dyskusji na

miejscu i w swoim zakresie pełniło

Kawalerów Maltańskich (w latach 1997-2002 był jego II wiceprezydentem)

szereg innych bardzo zaszczytnych

tematy rozwoju i znaczenia muzeal-

funkcję ogniska kultury i miejsca

obowiązków.

nictwa w życiu narodowym Polski, jak

kształtowania świadomości narodo-

i Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (którym kieruje od 2010). W 1997

Prof. Rottermund podkreślił, że

również Ukrainy. Była to rzeczywiście

wej. Właśnie w muzeach narodziła

został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

muzea – to skarbce pamięci narodo-

znakomita okazja, bo na sali było dużo

się współczesna sztuka konserwa-

wej, skarbce pamiątek kultury i sztuki,

dyrektorów i pracowników lwowskich

torska.

miejsca kształtowania świadomości

muzeów, profesorów akademickich,

Bardzo ważną kwestią było też

Rowerem do gorlic

narodowej, reakcji elit kulturalnych na

bibliotekarzy. Po prelekcji był czas na

powstanie Towarzystwa Przyjaciół

sytuację polityczną w kraju, miejsca

ożywioną dyskusję. Padały pytania o

Sztuk Pięknych w Krakowie i we

wychowania w sercach młodzieży

współpracę polsko-ukraińską w dzie-

Lwowie, jak również Towarzystwa

Przy wsparciu władz dwóch miast partnerskich

patriotyzmu i miłości do Ojczyzny. W

dzinie muzealnictwa, prawa własności

„Zachęta” w Warszawie. Na wysta-

XIX w. ta tendencja była charaktery-

do dawnych depozytów muzealnych,

wach i w wydaniach drukowanych

– Kałusza i Gorlic, posła do Parlamentu Euro-

styczna dla wszystkich państw eu-

jak również dzieł sztuki, które zosta-

towarzystwa te propagowały polską

ropejskich. Ale rozwój muzeów i ich

ły skonfiskowane przez państwo w

sztukę historyczną i patriotyczną,

pejskiego Bogusława Sonika i marszałka woj.

znaczenia dla narodu były różne w

pierwszych latach powojennych. Za-

twórczość Jana Matejki, Artura Grott-

małopolskiego Marka Sowy zostanie zorgani-

każdym kraju i uzależnione od sytu-

nany lwowski pisarz Roman Łubkiw-

gera i setek innych artystów. Zarówno

acji politycznej. Rozwój muzealnictwa

skyj stwierdził, że odbudowa Zamku

ich twórczość, jak i praca polskich

zowany rajd rowerowy Kałusz – Gorlice.

w wielkich imperiach, takich jak Rosja

Królewskiego w Warszawie była za-

muzealników ukształtowały polską hi-

lub Wielka Brytania wygląda inaczej,

iste czynem bohaterskim, który może

storię i pamięć narodową. Następne

niż ma to miejsce w niewielkich pań-

być dla Ukraińców przykładem tego,

pokolenia Polaków odbierały i odbie-

nawiązania stosunków biznesowych

SaBina rÓŻYCKa

stwach, jak np. Belgia. Bardzo ważne

jak należy troszczyć się o swoje za-

rają ojczystą historię przez ustalone w

– mówi Wasyl Romanowicz. – Ale

znaczenie polityczne i narodowe miał

bytki narodowe. Łubkiwskiego intere-

owym czasie stereotypy.

projekt „Kałusz – Unia Europejska –

– Start zaplanowano na 13 czerw-

rozwój muzealnictwa w Niemczech,

sowało, czy strona niemiecka ponosi

Szeroka dyskusja w gronie pol-

Gorlice” powołany jest do pogłębie-

ca – mówi jeden z organizatorów rajdu,

zjednoczonych w potężne imperium

odpowiedzialność za zdewastowane

skich muzealników miała miejsce w

nia współpracy pomiędzy naszymi

deputowany do rady miasta Kałusza

dopiero w II połowie XIX w. Jeszcze

zabytki i pamiątki historyczne, np. cer-

latach 20-30. XX w. W nowej sytuacji

państwami tzw. „dyplomacji ludo-

Wasyl Romanowicz. – Start przewi-

inaczej sprawa wyglądała w krajach,

kiew św. Ducha we Lwowie i od kogo

politycznej, w niepodległym państwie,

które utraciły niepodległość, ale któ-

można oczekiwać pomocy w jej odbu-

przed muzeami stały nowe zadania.

wej” – ustanowienia przyjaznych

dziany jest w Kałuszu. Kolarze pojadą

rych naród żył nadzieją na jej odro-

dowie. Podjął też pytanie poszukiwa-

W tym sensie polskie muzea spełniły

stosunków osobistych. Jednocze-

przez miejscowości Stryj, Lwów, Prze-

dzenie. Wśród takich krajów była

nia grobowca króla Daniły Halickiego

swoje zadanie obok innych instytucji

śnie rajd ma na celu promowanie

myśl, Rzeszów, Krosno, Jasło, a meta

właśnie Polska, jak również Cze-

w Chełmie. Mówił, że za pracami ar-

kulturalnych, a najważniejszym ich

wizerunku Polski, jako państwa w

będzie w Gorlicach. W ciągu czterech

chy i Węgry. Bardzo ważną rolę dla

cheologicznymi ukrywa się niemało

zadaniem było wychowanie patrio-

UE, które można odwiedzić bez tru-

dni pokonają 421 kilometrów.

polskiego muzealnictwa odgrywało

kwestii politycznych, naukowych, reli-

tyczne młodego pokolenia Polaków.

du i które ma pozytywny stosunek

Rajd jest pierwszą imprezą spo-

muzeum w Puławach. Szczególne

gijnych, a nawet moralnych.

W trudnych czasach po II wojnie

do Ukrainy.

łeczną, powstałą po odnowieniu umo-

znaczenie miało też powstanie mu-

Głos w dyskusji zabrał konsul

światowej w kraju trwała ideologiczna

zeum w Rapperswilu (Szwajcaria),

generalny RP we Lwowie Jarosław

i polityczna walka. Władze komuni-

Do udziału w rajdzie zaproszeni

wy partnerskiej pomiędzy Kałuszem

które było poświęcone pamięci Ta-

Drozd, który objął patronatem Spo-

styczne robiły wszystko, aby muzea

są wszyscy chętni, który są w dobrej

i Gorlicami na początku 2012 roku. W

deusza Kościuszki. Mieściła się tam

tkanie Ossolińskie. Zwrócił uwagę

zajęły swoje miejsce w wychowaniu

formie fizycznej i mają doświadcze-

ramach współpracy po wymianie ofi-

wystawa dzieł sztuki o charakterze

zebranych na to, że Zamek Królew-

„nowego Polaka”, miejsce w pro-

nie w przejazdach rowerowych na

cjalnych delegacji osiągnięto szereg

narodowo-patriotycznym. Muzeum

ski w Warszawie został odbudowany

pagandzie idei socjalistycznej. Ale

długich trasach. Orientacyjna ilość

porozumień. Rajd ma wzmocnić sto-

zyskało bardzo szerokie poparcie

wyłącznie ze składek polskiej spo-

te tendencje nie wytrzymały próby

uczestników rajdu – 25 osób.

sunki polsko-ukraińskie, propagować

na całym świecie, we wszystkich

łeczności. Podkreślił również, iż ist-

czasem. Polska pod rządami Gierka

zdrowy sposób życia i ekologiczny

krajach, w których znajdowali się

nieją takie pojęcia jak kultura mate-

stała się krajem o stosunkowo libe-

przedstawiciele polskiej emigracji.

rialna i niematerialna. Bardzo często

ralnej polityce, krajem otwartym na

transport. Przewidziany jest udział

dodatkową informację moż-

W 1927 r. zbiory muzeum przywie-

społeczeństwo potrzebuje odbudowy

Zachód. Polskie muzea wytrwały w

delegacji Kałusza podczas obcho-

na uzyskać pod numerem

ziono do Polski. Niestety, znaczna

właśnie kultury duchowej.

walce ideologicznej również dzięki

dów Dni Gorlic.

telefonu:

część pamiątek zaginęła w czasie

Podsumowując dyskusję Adolf

pracy takich wybitnych muzealników,

- Dziś większość Ukraińców spo-

+38 (03472) 7 00 28

II wojny światowej. Na szczęście

Juzwenko zaprosił zebranych na ko-

jak profesorowie Lorenz, Kępiński,

gląda na Polskę, jako na państwo do

lub kom.:+38 050 621 22 14.

ocalała urna z sercem Tadeusza

lejne – XXXII Spotkanie Ossolińskie.

Gieysztor czy Zachwatowicz. Wobec