img
9
www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 16–25 kwietnia 2013 nr 7 (179)
Rzeźby Pinsla wróciły do Lwowa 3. POLSkA WiOSnA
tEAtRALnA
W Lwowskiej Galerii Sztuki ponad sto osób uczestniczyło w otwarciu wystawy rzeźb
Jan Jerzego Pinsla – wybitnego mistrza rzeźby epoki baroku. Niecodziennym wy-
darzeniem uczynił tę wystawę fakt, że wszystkie wystawione dzieła mistrza Jana
przedstawione publiczności we Lwowie przyjechały bezpośrednio z Paryża, gdzie
przez kilka tygodni demonstrowane były w Luwrze. Rzeźby, które wcześniej wysta-
wiane były w zniszczonym i zaniedbanym dawnym kościele klarysek we Lwowie,
podbiły Paryż i były prawdziwą sensacją na poziomie europejskim.
Podczas otwarcia wystawy rzeźb Pinsla
O Litwie z miłością
go kościoła klarysek, w którym mie-
wyrazić tylko słowa wdzięczności
jURIj SMIRNOW
ściło się muzeum znajduje się obec-
i zachwytu. Kustosz Igor Chomyn
tekst i zdjęcia
nie w opłakanym stanie – przecieka
opowiedział zebranym o wrażeniach
Szczególnego posmaku wysta-
dach, osypują się tynki. A jest to prze-
z wystawy w Luwrze i o problemach
Utrwalone chwile walki piasku z wiatrem na litewskim
wie we Francji dodał fakt, że Jan
cież zabytek architektury XVII wieku.
przy transporcie rzeźb do Paryża
wybrzeżu morza Bałtyckiego można zobaczyć na
Jerzy Pinsel jest postacią tajemniczą
W podobnym stanie są XVIII wieczne
i do Lwowa. Ciekawe, że najwięk-
nawet na terenach gdzie pracował.
sze figury z kościoła w Horodence
freski Stanisława Stroińskiego, zdo-
czarno-białych zdjęciach artystycznych Jonasa Ka-
Kim więc był? Do dziś nie udało się
w Paryżu nie udało się wystawić z
biące wnętrze kościoła. Resztki ołta-
lvelisa (1925–1987). Z okazji 23. rocznicy Niepodle-
rozwiązać tej tajemnicy do końca,
powodu problemów związanych z
rza głównego porażają swoją ruiną.
nie zważając na intensywne prace
ich transportem.
Nie wspomnę tu o stanie XIX wiecz-
głości Republiki Litewskiej wystawa jego prac pod ty-
badawcze historyków sztuki zarówno
Na otwarcie wystawy przybyli
nych fresków o tematyce historycz-
tułem „Wydmy” została otwarta 15 marca w Muzeum
przedwojennych, jak współczesnych
nej pędzla Tadeusza Popiela! Na
przedstawiciele lwowskiej Rady Miej-
– polskich i ukraińskich. Rzeźby Pin-
Etnografii i Rzemiosła Artystycznego we Lwowie.
sla (a był on artystą przede wszyst-
kim sakralnym) zdobiły świątynie w
Oleś Pohranycznyj, radca kon-
KONSTANTy CZAWAgA
Buczaczu, Horodence, Hodowicy,
sula honorowego Republiki Litew-
tekst i zdjęcia
Monasterzyskach. We Lwowie zna-
skiej we Lwowie wspomniał m.in.,
nym jego dziełem są olbrzymie ka-
– Jonas Kalvelis był jednym z mi-
że papież Innocenty IV prawie w tym
mienne figury zdobiące fasadę cer-
kwi św. Jura.
strzów fotografii litewskiej XX wieku
samym czasie przekazał korony kró-
Udokumentowaną jest twórczość
– zaznaczyła Daiva Dapšienė, radca
lewskie dla władcy litewskiego Men-
Pinsla w latach 1751–1761. Pracował
do spraw kultury ambasady Republiki
doga i księcia Daniela Halickiego.
on na zamówienie magnata Mikołaja
Litewskiej na Ukrainie. Z zamiłowa-
Mówił też o dawnych więziach histo-
Potockiego i hierarchów cerkwi grec-
niem fotografował przyrodę kraju oj-
rycznych narodów byłego Wielkiego
ko-katolickiej. W XIX wieku postać ar-
czystego. Uwiecznił setki ciekawych
Księstwa Litewskiego. Z wdzięczno-
tysty została całkowicie zapomniana,
ujęć ruchomych piasków na terenie
ścią wspominane były relacje między
zaś zainteresowanie jego postacią
„litewskiej Sahary”, którą ostatnio
Ukraińcami a Litwinami podczas roz-
i twórczością obudziło się dopiero w
próbuje się zalesić. Kalvelis w sposób
padu Związku Radzieckiego.
latach międzywojennych. Dzięki ba-
artystyczny udokumentował prawie
Dr Roman Czmełyk, dyrektor
daniom historyków sztuki Tadeusza
już stracone krajobrazy.
muzeum powiedział o owocnej współ-
Mańkowskiego i Zbigniewa Hornun-
łarysa Woźnicka oraz igor Chomyn
ga, udało się określić prawie wszyst-
O wartości czarno-białych zdjęć
pracy z Konsulatem Honorowym
remont i konserwację tych zabytków
skiej, Konsulatu Generalnego RP
kie prace artysty i zbadać tajemnice
Jonasa Kalvelisa mówił też wicerek-
Republiki Litewskiej we Lwowie. –
od lat nie ma ani grosza.
we Lwowie, dziennikarze. Mamy
jego warsztatu. Niestety, wojna prze-
tor Lwowskiej Akademii Sztuk Pięk-
Ta kolejna wystawa przybliża nam
Mamy wielką nadzieję, że suk-
nadzieję, że to wydarzenie ruszy z
kreśliła możliwości dalszego rozwoju
nych prof. Orest Hołubeć. – To jest
współczesną Litwę, – zaznaczył. Zło-
ces wystawy dzieł Pinsla w Paryżu
martwego punktu sprawę remontu
prac nad jego spuścizną. Powojenne
prawdziwa sztuka, a jego zdjęcia
żył podziękowanie dyrekcji sieci stacji
pozwoli odmienić sytuację. Samo
kościoła klarysek. Przedstawiciele
pokolenie badaczy powróciło do tego
bardzo są podobne do prac graficz-
paliw „ОККО” za wsparcie finansowe
przygotowanie rzeźb na wystawę
rady miasta deklarowali, że prze-
zagadnienia dopiero w latach 60. XX
nych – podkreślił.
tej ekspozycji.
wymagało wytężonej pracy całego
znaczą 3 mln hrywien na remont da-
wieku. W tym okresie rzeźbom Pinsla
zespołu konserwatorów i pracowni-
chu i fasady. Nikt na razie nawet nie
groziło już nie tylko całkowite zapo-
ków galerii sztuki. Jednym z nich był
wspomina o ratowaniu bezcennych
mnienie, lecz i zniszczenie przez lo-
kurator wystawy Igor Chomyn, ku-
fresków wewnątrz dawnej świąty-
kalne władze sowieckie. Ówczesny
stosz Lwowskiej Galerii Sztuki. Od-
ni. Konserwacji potrzebują również
dyrektor Lwowskiej Galerii Obrazów
nowione dzieła Pinsla po powrocie
inne rzeźby Pinsla, które nie były we
Borys Woźnicki zdołał uratować
z Paryża zostały wystawione w gma-
Francji. A na to też potrzeba milio-
większość tych rzeźb i umieścić je w
chu głównym galerii przy ul. Stefany-
nów hrywien.
magazynach galerii.
ka, przedstawiła je zebranym Łarysa
Pięknie zabrzmiała wypowiedzia-
We Lwowie otwarto Muzeum
Woźnicka, dyrektor Lwowskiej Galerii
na przez pracowników galerii myśl,
Rzeźby Barokowej XVIII wieku, po-
Sztuki, córka poprzedniego dyrekto-
że setki i tysiące turystów przyjedzie
tocznie zwane „Muzeum Pinsla”. Nie-
ra instytucji Borysa Woźnickiego.
do Lwowa tylko po to, aby zobaczyć
stety brak kosztów i zainteresowania
Konserwatorzy przywrócili rzeźbom
cenne dzieła Jana Jerzego Pinsla…
ze strony urzędników od kultury na
dawną świetność. Każdy, kto pamię-
Ale żeby do tego doszło potrzeb-
różnych szczeblach, doprowadziło to
ta ich stan sprzed konserwacji, może
ny jest jeszcze ogromny wysiłek.
muzeum do upadku. Gmach dawne-
Otwarcie wystawy