17

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 14–27 czerwca 2013 nr 11 (183)

rok z Odessą-Mamą”

Roczny kontrakt w jednym z najniezwyklejszych miejsc Ukrainy. Odessa – „perła u Morza Czarnego”.

Miasto zwycięskiego Deribasa, uduchowionego Puszkina, romantycznego Mickiewicza, rozśpiewanego

Utiosowa, sprytnego Ostapa Bendera i… moje!

skiego w Odessie jest tak ogromne,

z okazji Konstytucji 3 Maja; w czasie

czypospolitej Polskiej, Ministerstwu

Joanna saMP

że Związkowi pomagała miejsco-

10. rocznicy otwarcia Konsulatu Ge-

Spraw Zagranicznych, Stowarzy-

gdynia (Polska) –

wa nauczycielka języka polskiego,

neralnego RP w Odessie; w czasie

szeniu „Wspólnota Polska”, Funda-

odessa (Ukraina)

Swietłana Zajcewa-Wełykodna, któ-

Dni Polskich w Odessie. A także za-

cji „Pomoc Polakom na Wschodzie”,

ra pracowała jako wolontariuszka.

wsze wtedy, kiedy kolejny mój uczeń

Fundacji „Semper Polonia”, prywat-

Do Odessy trzeba przyjechać po-

Zainteresowanie Polską, językiem,

z dumą oznajmiał, że otrzymał Kartę

nym sponsorom z Polski.

ciągiem. To niezapomniany moment,

kulturą jest tak wielkie, że ludzie po-

Polaka. Wspaniałe uczestniczyć w

Dobrze, że przyjechałam do Ode-

kiedy wysiada się ze swojego wagonu,

mimo zakończonego naboru do grup

takich dziełach i je współtworzyć.

ssy kilka dni wcześniej, przed rozpo-

a przybysza wita sam Leonid Utiosow

najpopularniejszą odeską piosenką U

językowych wciąż jeszcze przycho-

W Odessie nie można się nu-

częciem pracy. Pozwoliło mi to trochę

Chornogo Morya (У Чёрного Моря).

dzą, pytają, proszą o dołączenie do

dzić! Oczywiście przywiodła mnie

poznać miasto – przyłączyłam się

grupy. Języka polskiego chcą się

tu praca, ale w wolnych chwilach

do grupy polskich turystów, których

Ale kiedy przyjechać? Czy wiosną – w

uczyć osoby z polskimi korzeniami,

miasto oferuje moc atrakcji na

oprowadzała po Odessie członkini

kwietniu lub maju, kiedy kwitną kasz-

a także Ukraińcy i Rosjanie.

każdą porę roku. Latem i wczesną

Związku, pani Stella Michajłowa. Zro-

tany i rozkosznie wieczorami pachną

Rok spędzony w Odessie, rok

jesienią plaża i wieczorne wyjścia

biła to w tak interesujący sposób, że

akacje? Czy może w czerwcu, kiedy

pracy lektorskiej stanowi najpiękniej-

do centrum. Przez cały rok spacery

zaczęłam rozumieć, w jakim wspania-

ulica Deribasowska upaja zapachem

szą intelektualną przygodę! Jakie to

bulwarami, ulicami, można chodzić

łym miejscu się znalazłam. Wówczas

lip? A może we wrześniu, zwanym

wspaniałe obserwować pośród po-

po kilka razy w to samo miejsce, a

postanowiłam sobie, że nie zawiodę

przez miejscowych „aksamitnym se-

autorka przed siedzibą Cen-

dobnych szarych szkolnych dni, po-

zawsze trafi się na coś nowego. Na-

moich pracodawców w Warszawie,

zonem”? Wówczas upały już tak nie

trum Kultury Polskiej w ode-

stępy uczniów, ich radość i uśmiech

wet kiedy pada deszcz czy jest zim-

moich przełożonych w Odessie,

męczą, turystów jakby mniej, nato-

ssie

po skończonej lekcji, pytania o do-

no, można poprawić sobie humor

moich przyszłych uczniów, a przede

miast natura i sprzedawcy z Priwozu

datkowe zadania domowe. To był

zakupami – sklepy, rynki, domy han-

wszystkim siebie i zrobię wszystko,

oferują najsłodsze pomidory, najso-

bardzo, bardzo pracowity rok. Ale

dlowe oferują naprawdę wszystko.

aby godnie i najlepiej jak potrafię pra-

uczelnię w Polsce. Ale etap szkolny to

czystsze arbuzy i najdelikatniejsze

sama nie osiągnęłabym tak wiele.

I najważniejsze – oferta kulturalna!

cować i reprezentować Ojczyznę.

była analiza... Sonetów odeskich Mic-

aksamitne brzoskwinie...

Miałam wspaniałych współpracow-

Repertuar Opery, Teatru Muzyczne-

Przy pomocy członków Związku

kiewicza! A teraz jestem w Odessie,

Ja do Odessy przyjechałam pod

ników – miejscową nauczycielkę,

go, Teatrów Dramatycznych, Filhar-

znalazłam mieszkanie do wynajęcia.

u Mickiewicza – to niesamowite. To

koniec sierpnia 2012 roku, aby z

ludzi działających i pracujących

monii jest oszołamiający. Nie starczy

Ale nigdy nie zapomnę, że przez

chyba znaki?... On mnie tu przywiódł

dniem 1 września rozpocząć roczny

dla Związku Polaków. Nieocenio-

wieczorów, aby pójść na wszystko,

kilka pierwszych dni moim adresem

– Olimpiada to był jakby piękny po-

kontrakt jako nauczycielka języka

ną pomocą i wsparciem zawsze był

co nas interesuje! A jeszcze delfina-

w Odessie był gościnny dom Pana

czątek mojej polonistycznej kariery.

polskiego. Do pracy wśród Polaków

Konsulat Generalny RP w Odessie z

rium, cyrk, Festiwal Polskiego Kina,

Prezesa. W pierwszą niedzielę po

Powtarzam też szlak jego zesłania

i Polonii w Odessie skierował mnie

oddanymi sprawom polskim pracow-

kawiarnie, restauracje… Rodzina

przyjeździe byłam w kościele p.w.

– Krym, Odessa... W roku szkolnym

Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji

nikami. A jak wiele ja nauczyłam się

i znajomi z Polski pytali, czy nie

Świętego Piotra na polskiej mszy.

2009/2010 pracowałam jako nauczy-

za Granicą z siedzibą w Warszawie.

w Odessie! Ludzie byli dla mnie inspi-

tęsknię za domem, za Polską. Tak,

W Odessie można poczuć się jak w

cielka języka polskiego w Symfero-

Gdy wysiadłam po 37 godzinach po-

racją do tworzenia jeszcze lepszych,

oczywiście tęsknota była, ale „duch

domu – chór parafialny śpiewa po

polu na Krymie. A w roku szkolnym

dróży z wagonu relacji Gdynia-Odes-

efektywniejszych lekcji, dla nich

miejsca” rekompensował wszystko.

polsku, wielu księży i wiele sióstr

2012/2013 pracuję w Związku Pola-

sa również powitała mnie piosenka,

A jeśli już naprawdę dopada czło-

ale przede wszystkim Prezes Związ-

wieka nostalgia – wystarczy iść na

ku Polaków na Ukrainie Oddziału

Primorskij Bulwar, a tam obok bu-

imienia Adama Mickiewicza w Ode-

dynku Rady Miasta (Stara Giełda)

ssie, pan Tadeusz Załucki z kilkoma

umieszczono tabliczki z miastami

członkami Związku. Zrobiło to na

partnerskimi Odessy. Jest i Gdańsk

mnie ogromne wrażenie – ja, obca

– 1222 km… Wystarczy spojrzeć na

jeszcze osoba, widziana pierwszy

to napisane po polsku znajome, dro-

raz tamtego dnia, zostałam przyjęta

gie słowo i uśmiech wraca!

jak wyczekiwany gość, członek rodzi-

Przyjezdny dobrze czuje się w

ny. Pozytywne wrażenie wzmocniła

nowym miejscu, jeśli spodoba mu się

jeszcze uczta w domu pana Załuc-

miasto i mieszkający w nim ludzie.

kiego przygotowana na moją cześć

A Odessa ma tę magiczną atmosfe-

przez jego żonę, Walentynę Załuc-

rę, niepowtarzalny klimat, jedyny na

ką. A wieczorem wspólny spacer po

świecie czar i urok. I ja to znalazłam

centrum Odessy. Punkt pierwszy na

– w miejscach, miejskim folklorze,

naszej trasie – oczywiście miejsce

piosenkach, żartach, w języku, w

mojej pracy – szkoła! Kiedy weszłam

ludziach. Najsilniej poczułam to pod-

do budynku przy Aleksandrowskim

czas wizyty w Muzeum Literatury. W

Prospekcie 6, który stanowi siedzibę

jednej z sal na ścianie widnieje wielki

Związku Polaków na Ukrainie Od-

napis-cytat, słowa Puszkina, za któ-

działu imienia Adama Mickiewicza w

Uczniowie Joanny Samp

rym i ja teraz mogę powtórzyć: I ja

Odessie, pomyślałam – „moje króle-

zakonnych przyjechało z Polski. A

mieszkałam wtedy w Odessie (Я жил

doskonaliłam swój warsztat lektora.

ków im. Adama Mickiewicza w Ode-

stwo jest wspaniałe!”. Bardzo dużo

oprócz tego katolicy mają jeszcze do

тогда в Одессе). Tak trudno wskazać

Poza tym pierwszy raz prowadziłam

ssie, gdzie uczę języka polskiego

miejsca – dwie sale lekcyjne, biblio-

wyboru msze po polsku w katedrze

ulubione miejsce w Odessie! Można

wielkie imprezy – na przykład wieczór

jako ojczystego.

teczka-gabinet lektorski, garderoba

Wniebowzięcia NMP przy ulicy Jeka-

przebiec w myślach po tych pięknych

andrzejkowy dla 50 osób, pierwszy

Szkoła działająca przy Związku

ze strojami krakowskimi naszego po-

terińskiej. Jeśli jesteśmy już przy pol-

ulicach, plażach, zaułkach… Ale mia-

raz byłam konferansjerem na koncer-

Polaków pracuje jako „szkoła sobot-

lonijnego chóru „Polskie Kwiaty”, sala

skich śladach należy wspomnieć o

sto również odwzajemniło się sym-

cie z okazji rocznicy 3 Maja… Znala-

nia”, ale tak naprawdę lekcje odby-

prób, pracownia plastyczna, kuchnia,

Adamie Mickiewiczu, który mieszkał

patią – miasto mnie polubiło, ludzie

złam też nowe hobby – naukę języka

wają się codziennie po południu, a

łazienka. Największe wrażenie zro-

w Odessie. W mojej nauczycielskiej

mnie polubili. I dla mnie Odessa stała

ukraińskiego!

także w sobotę. W roku szkolnym

biło na mnie jednak wyposażenie bi-

karierze Mickiewicz to ktoś napraw-

się Odessą-Mamą. Wiem, że po urlo-

Tak wiele razy czułam „polskość”

2012/2013 prowadziłam kursy na

blioteczki i podręczniki do nauczania

dę wyjątkowy! 16 lutego odbyła się

pie w Polsce, Ona czeka na mnie…

różnych poziomach zaawansowania

i mogłam być dumna z tego, że je-

języka polskiego jako obcego – naj-

w Odessie Olimpiada Literatury i Ję-

Mam nadzieję, że nie wyczerpałam

– miałam sześć grup początkujących,

stem Polką, nauczycielką języka

nowsze wydania, wszystkie poziomy

zyka Polskiego – etap wojewódzki. A

jeszcze całego limitu szczęścia...

trzy grupy średniozaawansowane

ojczystego: w dniu, kiedy odsłonięto

zaawansowania, komputer, projektor,

ja w komisji. Historia zatoczyła koło!

Z Odessy trzeba wyjechać po-

oraz jedną zaawansowaną. Grupy

tablicę pamiątkową założyciela wsi

drukarka, inne pomoce dydaktyczne.

11 lat temu przeżyłam moją piękną

ciągiem. Należy dobrze zapamiętać

średniozaawansowane i zaawan-

Sewerynówka, Polaka hrabiego Se-

To wszystko, co jest potrzebne, aby

przygodę z Olimpiadą w Gdańsku

tekst i melodię odeskiego hymnu wy-

sowana były to grupy kontynuujące

weryna Potockiego; w czasie koncer-

nauczać języka według najnowszych

na Uniwersytecie Gdańskim, potem

śpiewanego przez Leonida Utioso-

naukę. W każdej grupie uczyło się

tu z okazji Święta Niepodległości; w

metod – mamy! Poczułam się taka

byłam finalistką Olimpiady w War-

wa. Dlaczego? Aby wkrótce wrócić

12 – 15 osób. Razem daje to prawie

czasie wspólnego śpiewania kolęd;

dumna z Polski. A przede wszystkim

szawie, ach! Nie pisałam matury z

do ukochanej Odessy-Mamy, perły

150 uczestników zajęć. Jednakże

w czasie Olimpiady Literatury i Ję-

wdzięczna tym, którzy pomagają i fi-

polskiego, miałam indeks na dowolną

u brzegów Czarnego Morza …

zainteresowanie nauką języka pol-

zyka Polskiego; w czasie koncertu

nansują to wszystko – Senatowi Rze-