generał Sikorski

21

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 14–27 czerwca 2013 nr 11 (183)

a teraz ja!

22 listopada 1939 roku w miejscowo-

obozy wojskowe

ści Cerizay powstał Ośrodek Zborny

Takie działania Sikorskiego wy-

Rezerwy Oficerów. Miało to być niby

wołały ripostę tych, których Sikorski

miejsce, w którym oficerowie ocze-

oskarżał i represjonował. Dało to

kiwali na przydział służbowy w for-

w efekcie cichą wojnę polsko-pol-

mujących się dopiero jednostkach

ską. Polacy zaczęli walczyć miedzy

wojskowych. W rzeczy samej był to

sobą!!

obóz karny dla wyłapanych przez

Następny cytat innego autora:

komisję sanatorów i oficerów, którzy

„Październik 1939 roku. Budapesz-

Kiedy na jesieni 1939 roku powstał we Francji polski rząd na

mieli podczas działań wojennych

teńscy policjanci codziennie o po-

uchodźstwie, generał Sikorski został w tym rządzie premierem,

„wykazywać niewłaściwa postawę”.

ranku wyławiają z fal Dunaju zwłoki

Dla miłośników generała – których

mężczyzn. Trupy nie mają doku-

ministrem spraw wojskowych, ministrem spraw wewnętrznych

jest niemało – niech będzie, że był

mentów, ale Węgrzy dobrze wiedzą,

to ośrodek odosobnienia. Od razu

kim są ofiary. Mordowani i topieni w

i ministrem sprawiedliwości. Generał został też na poły Prezy-

lepiej! Prawda panowie?

rzece ludzie byli Polakami – stronni-

dentem RP (umowa paryska!), a wkrótce po tym, generalnym

Nie wiadomo dokładnie ilu ludzi

kami Sanacji lub jej przeciwnikami.

siedziało w tym obozie. Zapewne

We wrześniu na Węgry przybyły

inspektorem sił zbrojnych i wodzem naczelnym odradzającego

ilość osadzonych zmieniała się, bo

tysiące uchodźców z rozerwanego

raz podaje się ją jako trzystu, to po-

przez Hitlera i Stalina kraju. Utracili

się Wojska Polskiego.

nad stu, to znów około osiemdzie-

domy, rodziny, ojczyznę – lecz na-

sięciu. Siedzieli tam bez żadnego

wet nie myśleli, by zjednoczyć się

które mieli jechać i francuską wizę

wyroku. Ot, dlatego, że pan generał

wjazdową. Organizacja przerzutu

tak kazał.

Polaków do Francji działała dosko-

I znowu cytat: „Tak znalazł się za

nale. Żołnierze dostawali komplet

kratkami szef sztabu armii wrześnio-

wiz (czasami nie na swoje nazwisko

wej gen. Wacław Stachiewicz. Tak

i podczas podróży musieli być kimś

ściągnięto z Węgier i aresztowano

innym), bilety, pieniądze. Ale w tej

generała Stefana Dąb-Biernackie-

doskonałej organizacji widać było

go. Tak do obozu w Cerizay trafiło 69

wstrętną małostkowość pana gene-

legionowych oficerów z inspektorem

szyMon KazIMIERsKI

rała. Polskim ambasadom w Buka-

lotnictwa gen. Ludomiłem Rayskim,

reszcie i Budapeszcie przysyłano z

prezesem Ligi Morskiej i Kolonialnej

Pan życia i śmierci

Paryża „czarne listy” Polaków, któ-

To dość groteskowe kolekcjono-

gen. Stanisławem Kwaśniewskim

rzy nie powinni byli dostawać wiz.

wanie wciąż nowych zaszczytnych

czy  emerytowanym  generałem

Kto nie dostawał wiz?

tytułów wybitnie świadczy o tym, jak

Mikołajem Osikowskim. Wszyscy,

Oczywiście Sanacja, ale nie

bardzo generał był tego spragniony

którzy w II Rzeczypospolitej pełnili

tylko prawdziwa Sanacja. Na listę

i jak bardzo skrzywdziła go sanacja

jakąkolwiek funkcję i sprawowali

można było trafić za to, że służyło

odstawiając od możliwości zdobywa-

choćby najmniej ważny urząd, mieli

się kiedyś w oddziale dowodzonym

nia takich stanowisk w przedwojennej

pozostawać pod kontrolą rządu, z

przez znanego sanatora, albo, że

Polsce. Ale teraz sytuacja się zmieni-

dala od armii”.

się kogoś takiego znało przed woj-

ła! Teraz wszystko będzie podlegało

Współpracownicy generała nie

ną, albo, że się komuś podobał Pił-

tylko generałowi i teraz to generał bę-

pracowali bynajmniej honorowo.

sudski i jego polityka, albo choćby

dzie rozliczał swych wrogów. Będzie

Pod tym względem panowało ogól-

tylko na podstawie złośliwego, ni-

ich sądził. Żywych i umarłych.

ne dobre porozumienie. Premier

czym nie popartego donosu. W śro-

Zobaczmy więc, kto miałby pod-

zarabiał 14 tysięcy franków, mini-

dowisku polskim zaroiło się bowiem

legać jurysdykcji generała. – Byliby

strowie 13 tysięcy, wiceministrowie

od szpiclów podpatrujących, co kto

to z pewnością Polacy przebywający

po 11 tysięcy franków. Dobrze się

robi i podsłuchujących, co kto mówi.

na terytorium okupowanej Polski oraz

pracowało w polskim rządzie, więc

Czasami było odwrotnie. Ktoś, do

Polacy, w tym wypadku żołnierze pol-

ministrowie się starali…

kogo generał Sikorski odczuwał

scy i cywilni uciekinierzy, przebywają-

Oficerowie i żołnierze groma-

szczególnie silna animozję, dosta-

cy w obozach internowania na terenie

dzeni w obozie wojskowym Coetqu-

wał wizy i bilety na przejazd tylko po

Węgier, Rumunii, Litwy, Łotwy i gdzie

idan mieli warunki gorzej niż skrom-

to, żeby pojawił się we Francji. A tu

tam jeszcze. Ściślej, ci spośród in-

ne, nędzne po prostu. Generał wraz

już na niego czekała polska żandar-

ternowanych, którym udałoby się

z rządem i sztabem rezydował w

generał władysław sikorski

meria. Była też kategoria Polaków,

przedostać z obozów internowania

paryskim hotelu „Regina”. Miał tam

dla udowodnienia tezy, że to głupia

od której pan generał zdecydowa-

do Francji. W okupowanej Polsce ge-

dużo bardziej komfortowo, niż Pił-

w chwili śmiertelnego zagrożenia.

i zbrodnicza polityka Sanacji dopro-

nie się odciął. To byli ludzie starsi, a

nerał starał się utworzyć podziemną

sudski przed wojną!

Odwrotnie, na emigracji tym bar-

wadziła do przegrania kampanii.

takich wśród polskich uciekinierów

administrację terenową i podziemną

dziej pogrążyli się w walce o władzę

Przewodniczącym tej Komisji został

było niemało. Generał skazał ich na

organizację wojskową, ale podlega-

nad resztkami tego, co z Polski po-

opowieść o polskim złocie

generał Józef Haller, zaś członkami

dożywotnią właściwie wegetację w

jącą tylko jemu. Dlatego Służba Zwy-

Tymczasem wciąż działająca

zostało”. No więc Polacy walczyli ze

byli wicepremier, a wkrótce i mini-

węgierskich i rumuńskich obozach,

cięstwu Polski, istniejąca w Polsce

Komisja coraz bardziej stawała się

sobą. Ale to nie Sanacja rozpoczęła

ster informacji Stanisław Stroński

nawet nie próbując ulżyć ich doli. Po-

już od 27 września 1939 organizacja

zwyczajnym biurem śledczym, lub

tę wojnę.

oraz minister Aleksander Ładoś. Do

lakami masakrowanymi przez reżim

wojskowa dowodzona przez generała

lepiej – inkwizycją, czepiającą się

Jeszcze we wrześniu 1939

Komisji wszedł również pułkownik

Józefa Stalina, pan generał też się

Michała Tokarzewskiego-Karaszerwi-

ludzi niewiadomo o co. Za chwile

roku Sikorski zwrócił się do władz

Izydor Modelski, który został za-

nie zajmował. A tam polskich żoł-

cza, uznana została przez Sikorskie-

posłużę się przykładem. Będzie to

francuskich o wydzierżawienie mu

stępcą przewodniczącego do spraw

nierzy w niewoli było właśnie naj-

go za nienawistny twór sanacji i tylko

opowieść o polskim złocie, czyli o

w Paryżu… więzienia dla polskich

wojskowych. Skład komisji dobrany

więcej, bo kilkaset tysięcy. Do tego

dlatego 13 listopada 1939 została roz-

złotych zasobach Narodowego Ban-

oficerów i polityków odpowiedzial-

celowo gromadził zdeklarowanych

doszły jeszcze przesiedlenia. Kosz-

wiązana, zaś na jej miejsce powstała

ku Polskiego, które ratowano przed

nych za przegraną kampanie w

wrogów Sanacji i miał gwarantować,

marne! W pierwszej fali wysiedleń

już „generalska” organizacja ZWZ,

Niemcami. Za pomyślne przewie-

Polsce. Rząd francuski mu odmówił.

że żaden wróg generała, prawdziwy,

- 140 tysięcy ludzi! Generał nawet

czyli Związek Walki Zbrojnej. To z niej

zienie złota do Francji, „rycerze” Si-

Sikorski dostał radę, by zajmował

czy rzekomy, nie prześliźnie się do

nie próbował im pomagać poprzez

powstanie później słynne AK, czyli

korskiego wytoczą konwojującemu

się tym, do czego we Francji został

tworzonej przez niego armii, a Sa-

jakieś akcje dyplomatyczne państw

Armia Krajowa. Jakiekolwiek organi-

złoto oficerowi, pułkownikowi Matu-

powołany, czyli do odbudowy Woj-

nacji będzie można postawić oficjal-

neutralnych, czy działania organiza-

zacje polskie, mające choć cokolwiek

szewskiemu, sprawę sądową tylko

ska Polskiego. Wszelkie rozliczenia

ny zarzut, że to ona spowodowała

cji charytatywnych. Tych nieszczę-

wspólnego z przedwojenną sanacją,

dlatego, że był piłsudczykiem. Piłsud-

musi sobie zostawić do zakończenia

klęskę wrześniową. No i zaczęło się

snych nigdy, ani teraz, ani później,

były bezlitośnie rozwiązywane. Nie

czycy, często bohaterowie wojenni,

wojny, która teraz przecież dopiero

„rozliczanie”.

generał starał się nie widzieć

było dla nich miejsca w Polsce kon-

po przybyciu do Francji powinni tra-

się rozpoczyna.

Cytat z pracy znanego historyka

Polscy żołnierze z Rumunii i Wę-

trolowanej przez generała.

fiać do obozu. W podobny sposób

Zachował się komentarz se-

Władysława Pobóg-Malinowskiego:

gier zaczęli się pojawiać we Francji

Dwa przyjazne Polsce kraje,

chciano postąpić z pułkownikiem

kretarza generalnego ówczesnego

„W sposób podły i nikczemny wyzy-

pod koniec września 1939. Żeby

gdzie Polaków było najwięcej, czyli

Matuszewskim. Pułkownik Matu-

ministerstwa spraw zagranicznych

skiwano tragizm masy uchodźczej,

więc nie przegapić jakiegoś sana-

Węgry (40,3 tysiące Polaków) i Ru-

szewski, ryzykując życiem, wywiózł

Francji, Alexisa Leger a dotyczący

zwłaszcza urzędniczego jej odłamu;

tora, już 10 października 1939 roku

munia (prawie 30 tysiące Polaków),

z Polski bankowe rezerwy naszego

tego bulwersującego Francuzów

ludziom przez burzę wyrzuconym

generał Sikorski powołał Komisję

chętnie pozbywały się internowanych

złota. Wytoczono mu sprawę sądo-

zachowania generała Sikorskiego:

z kraju na obcy bruk, biedakom

do rejestracji „faktów, uwag i spo-

i przez palce patrzyły na ich masowe

wą, że z państwowych pieniędzy...

„Śmieszny naród. Przyszli tu jak że-

pozbawionym dachu, niepewnym

strzeżeń dotyczących przygotowań

wyjazdy do Francji, ale w tej akcji

kupił parę tabletek aspiryny. Kiedy

bracy i od razu zażądali trybunałów

jutra, nieraz głodnym, pokazywano

i działań wojennych”. Cóż to za

musiały obowiązywać pewne reguły

zaś przyszło im uciekać do Wielkiej

karnych i obozów koncentracyjnych”.

chleb – posadę w biurze, ale kazano

fakty i spostrzeżenia rejestrowała

przyjęte w prawie międzynarodo-

Brytanii ludzie Sikorskiego zostawili

Ano właśnie. Tylko, że Sikorski był

składać „szczere zeznania” i „szcze-

Komisja? – Ano tylko takie, które by

wym. Wyjeżdżający musieli mieć

polskie złoto we Francji! Tym się róż-

generałem pracowitym, pomysło-

gółowe sprawozdania”.

dawały jak najwięcej argumentów

wizy. Tranzytowe, od państw, przez

nili od piłsudczyków…

wym i poradził sobie z Francuzami.