27

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 14–27 czerwca 2013 nr 11 (183)

a może zostawmy granice?

humor

I możemy mu wierzyć, bo, jak

Kiedy zakochał się w Zofii duża część

powiada Boy, „za Gustawa [...] rę-

rodziny Jabłonowskich uważała, że

Zbliża się lato i Polacy zaczynają planować urlopowe wyjazdy.

czy nam sam Fredro, a ręczy wła-

„matrymonialna wartość” adoratora

żydowski

sną swą osobą, ręczy prawdą swo-

jest raczej mizerna. Owszem, znane

Bardziej zapobiegliwi zimą wykupili wycieczki w promocyjnych

jej miłości, która miała przetrwać

były jego wojenne splendory i rosną-

cenach, inni poczekają na last minute, ktoś pozostanie wierny

wszystkie próby i miała dlań być

ca literacka sława. Cóż to jednak za

Bałtykowi, niektórzy zapragną luksusu i śródziemnomorskich

Do żydowskiego milionera Rot-

przez pół wieku niemal całą poezją

majątek zważywszy, że piórem co

pejzaży, które co prawda na miejscu okażą się widokiem z hote-

schilda podchodzi lokaj i mówi, że

jego życia.”

prawda władał zręcznie, ale sięgał

lowego pokoju na parking i zaplecze kuchni, ale jednak będzie

za drzwiami czeka jakiś obdarty Żyd,

Fredro, w młodości pełnokrwi-

po nie przede wszystkim dla „spisy-

który ma do pana barona interes. Ob-

to widok w 50-stopniowym upale, okraszony rachityczną plamą.

sty ułan księcia Pepi, w wieku doj-

wania sprośności”. O Skarbku także

dartus obdartusem, ale Rotschild nie

rzałym stał się jednym z najprzy-

mawiano na ogół źle, był to jednak

byłby milionerem gdyby nie reagował

dzie na świecie, a kombatanci są z

agnIEszKa sawICz

kładniejszych mężów w polskiej

hrabia, którego ród gorliwi heraldycy

na słowo „interes”. Kazał wpuścić pe-

roku na rok coraz młodsi, więc nie za-

literaturze. Kaczkowski, który bywał

gotowi byli wywodzić z czasów pia-

tenta. Obdartus wchodzi i nadaje:

braknie ich jeszcze przez długi czas.

Znajdzie się też, jak co roku,

częstym gościem w jego domu, pi-

stowskich. Pieniądze robił w sposób

- Panie Rotschild, ja mam taki

Ten „prawdziwy turysta” wywiezie

pewna grupa osób, która wyruszy

sał, że „nie widział w życiu lepszego

szalony, budząc sensacje i plotki,

interes, co my oba zarobimy po pół

ze Lwowa obraz wykreowany w jego

poznawać Ukrainę, a jako że najbli-

męża i troskliwszego ojca od niego”.

były to jednak pieniądze ogromne.

miliona w jeden dzień...

wyobraźni, podkolorowany drama-

żej z granicy do Lwowa, to wiele z

Kiedy umarł, Zofia w swoich notat-

Kalkulacja „starej Jabłonowskiej”

- Pół miliona, ładny grosz..., a co

tycznymi opowieściami wyczytanymi

nich okupować będzie „nasze polskie

kach napisała, że, choć należał do

była niepodważalna.

za interes?

w sieci. Ucieszą go widoki staruszek

miasto”. Fora internetowe zaroją się

- Panie Rotschild, ja słyszałem,

sprzedających kwiaty, a McDonalds

od wypowiedzi speców wszelkich ma-

że pan wydajesz córkę za mąż i da-

wyda mu się czymś niezwykłym, bo

ści, prawie wszyscy odradzać będą

jesz pan zięciowi milion w posagu.

przecież nie powinno go tu być. Mia-

wyprawę samochodem (mandaty i

- To prawda.

ły być drewniane budki telefoniczne

dziury w drogach – tak, jakby ich w

- Panie Rotschild... ja ją wezmę

i ubikacje bez drzwi. I „żółte autobu-

Polsce nie było), toteż podróżnicy

za pół.

sy”, które nie mają wytyczonych tras,

spragnieni wrażeń spakują plecaki,

***

poruszają się po mieście chaotycznie

by przeżyć przygodę życia. Wkrótce

Syn do ojca:

i wystarczy na nie gdziekolwiek za-

na przejściach granicznych będzie

- Ojcze, kocham Adama!

machać, a wyrosną jak z pod ziemi.

już można spotkać grupki objuczone

- Synu, bój się Boga! Przecież

Do Lwowa nie przyjeżdża się

polskimi konserwami, w traperskich

to Żyd!

po prawdę. Przyjeżdża się po po-

butach stosowniejszych na Mount

***

twierdzenie. Po echa polskości, po

Blanc, niż lwowski bruk, żegnające

Kon pyta Łabędzia:

sentymenty, po dreszcz emocji. Tym

się, zanim stracą zasięg telefonów, z

- Kiedy Ty odpoczywasz w ciągu

samym miasto może rozczarować.

rodzinami. Dzierżąc w ręku przewod-

dnia?

Bo poza tym, że nałogowym pala-

nik, którego autor podaje dokładne

- Po obiedzie ona zawsze sypia

czom taniej tu przeżyć tych kilka

wytyczne, jako żywo przypominające

godzinkę albo półtorej.

wakacyjnych dni niż w Polsce, to tak

podręcznik survivalu („150 kroków za

- Co za ona?

naprawdę wszystko jest jakieś takie

głazem narzutowym skręć w stronę

- No, moja żona!

zwyczajne. Nikt nie opluwa Polaków,

powalonego drzewa”) będą wkuwać

- Ale ja sie pytam kiedy Ty wypo-

wiedząc, że są przecież źródłem do-

podstawowe zdania – „przepraszam,

czywasz, a nie Twoja żona.

chodu, przyjechali, dadzą zarobić,

czy nie wystawił pan zbyt wysokiego

- No właśnie. Gdy ona śpi, to ja

pojadą. Granicy nie przesuną. Z roku

rachunku?”. Następnie pojadą mar-

wypoczywam.

na rok coraz trudniej będzie pisać o

szrutką do Lwowa, zafascynowani

***

czymś więcej, niż o życzliwości tu-

ukraińskim disco lecącym z głośnika,

- Panie Akerman, powiedziałeś

bylców, bo czy tego chcemy czy nie

rozklekotanym busem, któremu nikt

pan podobno o mnie, że ja jestem

Lwów leży w Europie. Może jeszcze

nie pozwala spokojnie dokonać ży-

złodziej. Czy to prawda?

będzie można mówić o brudzie dwor-

wota na złomowisku i złotymi zębami

- To prawda, ale ja tego nie po-

ca stryjskiego i niskich cenach, ale

kierowcy.

wiedziałem.

pierwsze miejmy nadzieję, że kiedyś

Kiedy po przyjeździe na miejsce

***

odejdzie w przeszłość, a drugie…

otrząsną się z pierwszego szoku, jaki

Pogrzeb w USA. Ktoś prosi rabi-

Cóż, oby nie.

wywoła widok sklepów, szyldów zna-

na, żeby wygłosił kilka słów o zmar-

Nie mniej ekstremalne przeżycia

nych im firm i to, że „każdy rozumie tu

łym. Rabin na to:

gwarantowane turystom na przej-

język polski”, zaczną szukać osławio-

- Ja tu jestem nowy, sami coś o

aniołów, „był kochającym mężem,

Zatem Fredro w swoim roman-

ściach granicznych wciąż jeszcze

nej egzotyki. Wciąż w cenie są foto-

nim opowiedzcie.

najlepszym rodziny ojcem, dobrym

tycznym uniesieniu musiał liczyć na

będą sprawiać, że nad Ukrainą ciążyć

grafie żebraków, kogoś grzebiącego

Cisza. Mijają minuty. W końcu

pobłażającym panem”.

jakiś praktyczny zbieg okoliczności.

będzie nimb kraju dostępnego tylko

w odpadkach, kombatantów UPA na

ktoś mówi:

Obserwując życie, pisywał do-

Zwolna zarzucał pisanie obscenów,

wybranym. Kto wie, czy to właśnie w

Prospekcie Swobody. Najlepiej w wy-

- Jego brat był gorszy!

skonałe komedie. Melodramatu,

a w każdym razie rzadziej je pod-

znacznej mierze nie przyczynia się do

szywanej koszuli. Pierożki kupione na

***

który życie napisało dla niego, nie

pisywał. W czasie kiedy „trawiły

tego, że Polacy wciąż chcą tutaj przy-

ulicy i kwas chlebowy z cysterny.

Przychodzi biedniejszy Żyd do

przelał na papier. Przeciwnie, wraz

go rozpacz i splin” napisał aż 15

jeżdżać. Póki jest granica, póki jest

Pędząc po zabytkach z obowiąz-

bogatej synagogi. Od progu wita go

z Zofią zadbali, by nie zrobił tego

doskonałych komedii, na dobre wy-

ta niepewność podczas jej przekra-

kowej dla Polaków listy (Lwów – pro-

głos pilnującego wejścia:

nikt inny. Jedną z ostatnich scen tej

chodząc z roli „zamtuzowego wier-

czania, póki nikt nie wie, w ciągu ilu

gram minimum – katedra – cerkiew

- Pan nie możesz wejść do sy-

historii znamy z opowieści wnucz-

szopisa”. Poza tym w 1822 roku

godzin stanie się posiadaczem pie-

nagogi.

ormiańska – czarna kamienica – ope-

ki, Marii z Fredrów Szembekowej:

rodzina Fredrów otrzymała tytuł

- Dlaczego?

czątki w paszporcie potwierdzającej,

ra – pomnik Mickiewicza – cmentarz

„Przyszedłszy pewnego wieczoru

hrabiowski, dwa lata później Alek-

- Bo pan nie dałeś na budowę

że już jesteśmy w dawnym ZSRR,

łyczakowski – orlęta) nie dostrzegą

naszej świątyni

do pokoju babki ujrzałam dwa krze-

sander objął dobrze zarządzany

wciąż chce się Polakom wyjeżdżać

zapewne parku stryjskiego, kamieni-

- Ale ja mam interes do Gold-

na wschód.

cy, w której mieszkał Zbigniew Her-

sła stojące przed piecem, w którym

majątek w Beńkowej Wiszni, na któ-

berga.

Nie oszukujmy się bowiem, że

bert, nie przysiądą przy kawie, by

wśród stosów popiołu tliły się jesz-

rym sam też dobrze gospodarował.

- Już ja was znam, Ty nie masz

wszyscy są złaknieni widoku ko-

delektować się spokojem ulic, ukry-

cze szczątki papierów. Babka, jak

Kiedy więc jeden z Jabłonowskich

interes do Goldberga, ty byś pomo-

ściołów, cerkwi, kamienic. Wielu z

tym gdzieś pomiędzy gwarem prze-

zwykle o tej godzinie leżąca już w

poślubił dopiero co nobilitowaną

dlić się tu chciał.

turystów peregrynując na Kresy mija

chodniów, wycieczką z Rosji, grupą z

łóżku, wydawała się smutna – dzia-

hrabiankę Fredrównę, Aleksan-

***

Przemyśl. Miasto przepiękne, pełne

Warszawy, a sklepem z pamiątkami.

dek milczący i głęboko zamyślony

der i Zofia mogli liczyć, że matka

Pewien stary żydowski żebrak

zabytków, w którym historia czai się

Biorąc udział w akcji poszukiwania

siedział obok niej w fotelu. Musiało

w końcu ulegnie. I tak się stało, kto

siedzi na ulicy ze swoim garnuszkiem

na każdym kroku. I słowo „mija” jest

polskich napisów pominą muzea, nie

tu zajść coś niezwykłego – pomy-

wie, czy to nie z jej wyrachowania

i zaczepia przechodzącego obok

tu najlepiej chyba oddającym sytu-

dostrzegą uroku ocienionych podwó-

ślałam sobie – ale co takiego? Mój

rozwodową intrygę poprowadzono

mężczyznę:

ację. Czy ktoś zwiedza Przemyśl?

rzy, nie pogawędzą z nikim, bo i o

brat szepnął mi do ucha, że dzia-

tak, żeby winą obarczyć niewierne-

- Może ma pan dla mnie 3 centy

To stacja przesiadkowa w drodze do

czym? O tym, że to „nasze było, a

dostwo przez cały wieczór palili

go Skarbka.

na kawę...

Lwowa.

wyście nam zabrali”? Chyba, że za-

swoją przed i poślubną korespon-

W drugim akcie „Ślubów” Gu-

- A gdzie kupisz kawę za 3 cen-

Być może, gdyby któregoś dnia

czepi ich ktoś o podobno polskich

dencję. A przed spaleniem po raz

staw z wielkim przekonaniem mówi

ty? – pyta mężczyzna

zniesiono granice, Polacy nie rzuci-

korzeniach, racząc opowieścią o tym,

ostatni odczytując listy, płakali nad

do Anieli o „miłości najczystszej, jaką

- W hurcie, ma sie rozumieć.

liby się wcale hurtem by poznawać

jak teraz jest ciężko i parę złotych to

nimi oboje”.

niebo dało, [która] z życiem trwać

***

Ukrainę. Może zapomnieliby o Lwo-

by się na lekarstwa przydało. Będą

Człowiek żyjący w zbiorowej pa-

będzie, z życiem tylko zgaśnie.”

Kohn i Levy siedzą w wiedeńskiej

wie. We wspólnej Unii Europejskiej

wędrować z plecaczkami pełnymi

mięci jako mistrz uśmiechu, którym

Aleksander Fredro, czując to samo,

kawiarni i czytają gazety. Kohn mówi:

nie byłby on już miastem niedostęp-

wszystkiego „na wszelki wypadek”, od

dzielił się szczodrze z widownią, był

w świecie, w którym przyszło mu

- Patrz, Etna wybuchła.

nym, a co za tym idzie pociągają-

plastrów po butelkę wody i czekoladę

- A co to Etna?

do końca życia niezłomnie zako-

żyć, musiał być zarazem Werterem

cym. W końcu nie od dziś wiadomo,

z Polski, z kurtką przeciwdeszczową

- Taki wulkan we Włoszech.

chany w swej Zofii. Pozostał dla niej

i bankierem. Musiał odkryć w sobie

że to, co zakazane i trudne smakuje

upchaną gdzieś na dnie, bo przecież

- A co to wulkan?

kochankiem zdolnym do wzruszeń

owego wrażliwego cynika, jakim jest

najlepiej. Zatem zostawmy granice

parasol byłby tu nie na miejscu! Toż to

- Aj, taka góra co ogniem pluje.

i łez, ale łzami z nikim, poza nią, nie

Gustaw radzący Albinowi:

ze względu na turystów. Niechże

wyjazd na urlop, do dzikiego kraju, a

- A to dla nas, Żydów, dobrze czy

chciał się dzielić.

jeszcze kilka osób ma pretekst, by

nie spacer po molo!

źle?

…nie nudź płaczem i żałobą,

przyjechać do Lwowa.

W tym wszystkim zapomną, że

KG

szmonces.dowcipy.pl

A zwyciężysz jak mężczyzna.

żebraków mogą fotografować wszę-

KG