3

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 16 lipca–15 sierpnia 2013 nr 13–14 (185–186)

Polska w hołdzie ofiarom

Abp Mokrzycki o Wołyniu: Czy można

zapomnieć ludobójstwo?

W Polsce i na Ukrainie zakoń-

wej zbrodni o znamionach ludobój-

czyły się kilkudniowe obchody w 70

stwa dokonanych przez OUN-UPA w

rocznicę zagłady Polaków, zamordo-

latach 1942-1947 na terenach byłych

Czyż można zapomnieć ludobójstwo? Nie można takich plam przykryć

wanych na terenie wschodnich wo-

siedmiu województw II Rzeczypo-

jewództw II Rzeczpospolitej w latach

spolitej”.

milczeniem lub zamalować kłamstwem – powiedział arcybiskup lwow-

II wojny światowej przez ukraińskich

Po mszy w kościele św. Alek-

ski Mieczysław Mokrzycki w Łucku podczas uroczystości w 70. roczni-

nacjonalistów. Punktem kulminacyj-

sandra, w stolicy odbył się niemy

nym obchodów były uroczystości w

marsz zadedykowany pamięci ofiar.

cę zbrodni wołyńskiej.

dniu 11 lipca 2013 roku na Skwerze

„Marsz Jedności i Solidarności Kre-

Wołyńskim na warszawskim Żolibo-

sów”. Uczestnicy Marszu – politycy,

rzu. W uroczystościach wziął udział

parlamentarzyści, duchowni, działa-

W Łucku na Ukrainie, z udziałem

prezydent Rzeczpospolitej Polskiej

cze organizacji kresowych, komba-

m.in. prezydenta Bronisława Komo-

Bronisław Komorowski.

tanci oraz rodziny zamordowanych

rowskiego oraz ukraińskiego wice-

„Zbrodnią o znamionach ludobój-

i świadkowie zbrodni na Polakach

premiera Kostiantyna Hryszczenki,

stwa, jednym z najbardziej bolesnych

przeszli na trasie pl. Trzech Krzyży

została odprawiona msza św. w in-

doświadczeń Polaków podczas II

- Trakt Królewski - pl. Zamkowy. Kon-

tencji ofiar UPA.

wojny światowej” – nazwał prezydent

tynuacją uroczystości był apel pole-

Podczas homilii abp Mokrzycki

tragiczne wydarzenia, które rozegra-

głych i koncert na Placu Zamkowym

mówił m.in., że w Polsce i na Ukra-

ły się 70. lat temu na Wołyniu (tekst

w Warszawie. Uroczystości, marsze,

inie wiele jest „śladów rzezi, której

przemówienia prezydenta na str. 9).

spotkania, wystawy odbyły się w wie-

Podczas uroczystości odsłonię-

lu miastach Polski.

nie sposób zapomnieć”. – Znaczą

to pomnik Rzezi Wołyńskiej autor-

Dzień później polski Sejm podjął

one wspomnienia wielu, którzy jako

stwa rzeźbiarza Marka Moderaua.

12 lipca uchwałę w sprawie zbrod-

dzieci byli świadkami nienawiści

Pomnik – siedmiometrowy krzyż z

ni wołyńskiej, którą określił jako

prowadzącej do zbrodni. Nie można

figurą Chrystusa bez rąk – stanowi

„czystkę etniczną o znamionach lu-

takich plam przykryć milczeniem lub

centralny element monumentu. Pod

dobójstwa”. Sejm nie ustanowił dnia

zamalować kłamstwem. Są ciągle

krzyżem umieszczono 18 tablic. Wy-

pamięci ofiar zbrodni wołyńskiej.

zbyt bolesne, ciągle świeże, obecne

mieniono na nich nazwy miejscowo-

Wołyńskie uroczystości odbywają się

w wielu domach ofiar polskich, ukra-

ści z siedmiu województw II Rzecz-

każdego roku 11 lipca – w rocznicę

ińskich, żydowskich i ormiańskich. Bo

pospolitej, w których zginęli Polacy.

tzw. Krwawej Niedzieli. Tego dnia w

nich, tak jak mają prawo do naszej

czyż można zapomnieć ludobójstwo?

dzą. Nie można jednak żyć krzykiem

Pod krzyżem znajduje się sarkofag,

wyniku zorganizowanego ataku na

modlitwy – powiedział.

– pytał metropolita lwowski.

sumienia, które każde zło wypomina

w którym będzie gromadzona zie-

polskie wsie, na terenie kilku powia-

mia z 2136 miejscowości, o których

tów zginęło łącznie ok. 10-11 tysięcy

Abp Mokrzycki podkreślił, że

Podkreślał, że każde zło wyma-

i oskarża – mówił.

wiadomo, że doszło tam do mordów.

Polaków.

często „zapomina się o sumieniu

ga zadośćuczynienia, naprawienia

- Gdy toczy się walka, nikt nie

Napis na pomniku głosi: „W hołdzie

TVN24, IPN, PAP

tych wszystkich, którzy w jakikolwiek

tego, co możliwe, wynagrodzenia

zwraca uwagi na jej ofiary, a później

obywatelom Polskim, ofiarom maso-

sposób przyczynili się do zbrodni”. –

zła. – A czyż formą zadośćuczynienia

częściej broni się dobrego samopo-

Ale jak żyć, gdy ktoś odebrał życie

nie powinno być upamiętnienie ofiar

czucia katów niż prawdy i pamięci o

swoim sąsiadom, dzieciom, kobie-

rzezi z 1943 roku? Bo nadal oczeku-

zabitych, wypędzonych, skrzywdzo-

kRZYŻ WSCHODNI –

tom, palił domostwa czy okradał

ją na właściwe groby, na upamiętnie-

nych. Opamiętanie i żal oprawców

z dobytku. Można udawać, że nic

nie, postawienie krzyży w miejscach

przychodzą zdecydowanie za późno

BĘDZIE NOWE ODZNACZENIE?

się nie stało wierząc, że zamilkły

kaźni, odnalezienie śladów ich życia,

dla ofiar, często po latach kłamstw

groby, a zgliszcza porosły zielskiem

ocalenie nazwisk i imion. Mają oni

– mówił.

w podwileńskich Ponarach w latach

W ubiegłym tygodniu złożony został

i chwastami, a świadkowie odcho-

prawo do naszej pełnej pamięci o

PAP

1941-44, ludobójstwo i tortury doko-

w Sejmie projektu ustawy „O ustano-

nane na Polakach przez integralny

wieniu Krzyża Wschodniego”. Mia-

nacjonalizm ukraiński na Wołyniu, zie-

łoby to być odznaczenie nadawane

Modlitwa za Wołyń

mi tarnopolskiej, lwowskiej i stanisła-

osobom, które niosły pomoc Pola-

wowskiej – to wydarzenia, o których

kom na Wschodzie prześladowanym

nie wolno nam zapomnieć. Dramat

ze względu na ich narodowość w la-

trwał także później, wraz z ustanawia-

tach 1937-59. Pierwsza cezura to rok

niem władzy komunistycznej w Polsce

rozpoczęcia w Związku Sowieckim

i wprowadzaniem władzy sowieckiej

tzw. „Operacji Polskiej”. Zamordowa-

na byłych Kresach, połączonym z

no w niej ponad 110 tysięcy Polaków.

kolejną falą zbrodni i wywózek Po-

Rok 1959 to data zakończenia tzw.

laków w głąb Rosji. (...)

„drugiej repatriacji”, w ramach której

Nie znamy dokładnej liczby pol-

z byłych Kresów zmuszono do wy-

skich ofiar tego okresu. Możemy tylko

jazdu kolejne blisko ćwierć miliona

dokonywać szacunkowych obliczeń. I

naszych Rodaków.

nawet przy zachowaniu maksymalnej

Zło, którego doświadczył nasz

powściągliwości budzą one przera-

naród w XX wieku, zostało wywołane

żenie. Golgota Wschodu – tak mó-

przez niemiecki i rosyjski totalitaryzm

wił o tym doświadczeniu śp. ksiądz

– miało brunatno-czerwone barwy –

Zdzisław Peszkowski, sam cudem

czytamy w uzasadnieniu. – Ale Pola-

uratowany z Katynia. Jaką więc – w

cy na Wschodzie padali także ofiarą

świetle tych doświadczeń – mamy

innych zbrodni, których sprawcami

dziś przyjąć postawę wobec historii

byli zamieszkujący z nami od wieków

własnej i historii naszych sąsiadów?

pod wspólnym niebem sąsiedzi. To zło

Myślę, że tylko wtedy będziemy

miało charakter prywatny, przychodziło

mieć poczucie, że opieramy się na

nie ze strony odległej, ale jakże często

prawdzie i moralności, kiedy z jednej

od znajomego. Było niemal „rodzinne”,

strony nazwiemy zbrodnię zbrodnią, z

a przez to wyjątkowo bolesne.

drugiej jednak – godnie uhonorujemy

Takie było właśnie ludobójstwo

tych, którzy w obliczu zła mieli odwa-

Polaków na Wołyniu, którego 70-

gę nieść pomoc naszym Rodakom.

tą rocznicę właśnie wspominamy.

Wnoszony projekt ustawy „O usta-

Echa tych wydarzeń trwają do dziś, a

Prezydent RP odwiedza ruiny kościoła w Kisielinie, na Ukrainie

nowieniu Krzyża Wschodniego” łączy

dawne zbrodnie nadal żyją własnym

więc w sobie perspektywę polityczno-

życiem, utrudniając współpracę na-

Bracie, za krzywdę Tobie wyrządzoną, za Twój ból i ból twoich krewnych, przebacz mi.

historycznązimperatywemmoralnym.

turalnie bliskich sobie narodów. Na-

Za przelaną krew niewinną na Wołyniu i w Galicji, za niewiarę, przebacz mi, Bracie.

Ci, którym ma on być przyznawany,

zywając Zbrodnię Wołyńską – zgod-

Nie z powodu polityki i dobrego sąsiedztwa, nie dla dobrego imienia narodu mojego, przebacz mi, Bracie. Wstyd

obronili postawę chrześcijańską w

nie z prawdą – mianem ludobójstwa

pali moje serce, wstrzymuje oddech w piersiach, kiedy myślę o Twoim bólu, o zabitych Twoich braciach i siostrach na

pogańskich czasach. Wybrali miłość

powinniśmy również pamiętać, że w

Wołyniu i w Galicji. Przebacz mi za nasz grzech.

bliźniego, pomoc bezbronnemu, so-

tym mroku zezwierzęcenia zdarzały

Przebacz za głuchotę mojego serca, za skamieniałą duszę moją, za wyschnięte oczy Twoich bliskich.

lidarność z prześladowanymi... Takie

się postawy prawdziwie heroiczne

Wesprzyj mnie, Bracie, w bólu mojej pokuty. Przebacz za tych, którzy nie chcą wraz ze mną wziąć ciężaru odpo-

osoby i dokonane przez nie wybory

– ludzi, którzy z narażeniem życia

powinny być drogowskazem pojed-

własnego i swoich rodzin ratowali

wiedzialności za zbrodnię wołyńską, przebacz za długie milczenie moich braci. Przebacz za tych, którzy nie widzą w

nania i fundamentem historycznego

Polaków.(...) XX wiek to czas zna-

tym grzechu. Przebacz za tych, którzy nie mogą uznać tej zbrodni za zbrodnię. Proszę o pobłażliwość i pokorę dla

porozumienia z naszymi sąsiadami,

czony upokorzeniem, cierpieniem i

serc, zaślepionych własnym nieszczęściem i obrazą historyczną. Bądź ze mną, Bracie, w mojej szczerej pokucie.

bez którego niemożliwe jest reali-

śmiercią, a okres 1937-1959 był zna-

Siostro, przebacz mi za brak czujności, za pogardę, za nieotarte łzy matki Twojej. Za Twój strach i moją pychę. Za

zowanie skutecznej polskiej polityki

czony najtragiczniejszymi w historii

niepochowanych braci i ojca. Za zabite dzieci. Za gwałty i kradzieże. Za nienasyconą wściekłość. Za popioły rozsiane

wschodniej.

doświadczeniami naszych Rodaków

wiatrem. Za nocne przerażenie. Za ciemność w oczach. Za czarne drogi i serca z kamienia. Przebacz mi, Siostro.

na Wschodzie. Wspomniana zbrod-

Wysłuchajcie nas, Bracia! Nie tylko ze względu na pokój między naszymi domami. Dla zachowania prawdy. Dla

nia ludobójstwa jakim była „Operacja

Projekt został złożony przez Klub Po-

miłości. Dla Światła w sercach naszych dzieci. Proszę, podajcie nam rękę swojego szczerego wybaczenia. Bądźcie

selski partii Prawo i Sprawiedliwość. Tekst

Polska” NKWD, deportacje, masowe

wrażliwi na naszą pokutę.

uzasadnienia na podstawie listu Jarosława

mordy w Kuropatach pod Mińskiem,

Kaczyńskiego zamieszczonego w tygodniku

Panie, przebacz nam i obejmij nas. Nie zostawiaj nas samotnie, Ojcze, i bądź z nami, grzesznikami.

mordy z lat 1939-1941, Zbrodnia Ka-

„W Sieci”.

tyńska, masowe egzekucje Polaków

Kto chce i czuje potrzebę może się podpisać: www.petycjeonline.com/wolyn