4

Przegląd wydarzeń

16 lipca–15 sierpnia 2013 nr 13–14 (185–186) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

NIE ZABIJAJ!

papieski dokumentacji i spisywania

nad dobrem trzeba pracować. Droga

świadectw  martyrologii  Kościoła

do dobra, którym jest przebaczenie,

niszczonego w wirze ludobójstwa,

prowadzi przez uznanie zła. Uznanie

symbolem którego stała się „Krwawa

zbrodni, która jest zawsze możliwo-

Niedziela” 11 lipca 1943 r. A papież

ścią. Kain już nie opuści Abla”.

przecież tak dobitnie sformułował

W dniach 13-16 lipca w Lublinie i Łucku odbyła się międzynarodowa

swą prośbę skierowaną do wszyst-

Prof. dr hab. włodzimierz

kich episkopatów – „Nasz wiek XX,

konferencja naukowa poświęcona 70-leciu ludobójstwa na Wołyniu „Nie

osadczy o zadaniu Forum

nasze stulecie ma swoje szczególne

Lubelskiego, główny orga-

zabijaj. Kościół wobec ludobójstwa”. Patronat honorowy nad konferencją

martyrologium w wielu krajach, w wie-

nizator konferencji, dyrektor

objął metropolita lwowski obrządku łacińskiego Mieczysław Mokrzycki.

lu rejonach ziemi, jeszcze nie w pełni

Centrum Ucrainicum KUL i

spisane. Trzeba je zbadać, trzeba je

ośrodka Badań nad Historią

Konferencja odbyła się z udziałem polskich i ukraińskich badaczy wy-

stwierdzić, trzeba je spisać, tak jak

i tradycją Metropolii Lwow-

darzeń oraz duchowieństwa katolickiego, została zorganizowana przez

spisały martyrologia pierwsze wieki

skiej obrządku Łacińskiego

Kościoła i to jest do dzisiaj naszą siłą

„Międzynarodowa konferencja

Centrum Ucrainicum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Instytut

- tamto świadectwo męczenników z

poświęcona 70-leciu ludobójstwa na

Pamięci Narodowej, Region Środkowowschodni NSZZ „Solidarność”,

pierwszych stuleci. Proszę wszyst-

Wołyniu „Nie zabijaj. Kościół wobec

kie episkopaty, ażeby do tej sprawy

ludobójstwa”, która została rozpo-

Polski Związek Katolicko-Społeczny, Stowarzyszenie „Wspólne Korze-

przywiązały należytą wagę. Trzeba,

częta pielgrzymką po miejscach mę-

nie”, Ośrodek Badań nad Historią i Tradycją Metropolii Lwowskiej Ob-

ażebyśmy przechodząc do trzecie-

czeństwa i udziałem we Mszy św. w

go tysiąclecia, spełnili obowiązek,

katedrze w Łucku, będzie jednym z

rządku Łacińskiego, Instytut Badań Kościelnych w Łucku, Towarzystwo

powinność wobec tych, którzy dali

wielu forów poświęconych zbrodni

Kultury Polskiej na Wołyniu im. Tadeusza Kościuszki. Patronat medialny

wielkie świadectwo Chrystusowi w

wołyńskiej. Specyfika jej jednak bę-

naszym stuleciu”. W tym kontekście

dzie polegała na tym, że problem lu-

objęły media z Polski, a także „Kurier Galicyjski” i „Wołanie z Wołynia”.

jakże rażąco wygląda zaniedbanie

dobójstwa, który wzbudza w tej chwili

Kościoła na Ukrainie i w Polsce.

tyle emocji i kontrowersji, zostanie

Chętnie powielając tezę o ja-

skonfrontowany z rzeczywistością

nie zaprzecza, że OUN walczyła

Prof. Jan Kłos: „Ludobój-

Konstanty Czawaga

kiejś enigmatycznej „wojnie polsko-

kościelną – nauczaniem i doświad-

o Ukrainę. Nie ma jednak uspra-

stwo – czyli zbrodnia, której

ukraińskiej” wstydliwie zapomina się

13 lipca, po przekroczeniu granicy

czeniami historycznymi.

wiedliwienia dla tego, że dążyła

nie ma”

fakt eskalacji zbrodni zaplanowanej

Zdaniem kierownika Katedry

w Dorohusku-Jahodynie uczestnicy

Zbrodnia ludobójstwa – jest zu-

ona do realizacji swych zamierzeń

w dniu pańskim, ataki na kościoły,

Etyki Społecznej i Politycznej Katolic-

konferencji razem z rodzinami byłych

chwałym i zdecydowanym zaprze-

drogą zaplanowanego i zrealizowa-

niszczenia wiernych i kapłanów spra-

kiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana

mieszkańców Polaków z Wołynia

czeniem V przykazania Bożego – „Nie

nego ludobójstwa, czego dobitnym

wujących Msze św. Dziw, że te fakty

Pawła II dr. hab. prof. Jana Kłosa

udali się do memoriału w Ostrówkach.

zabijaj”. Z racji na jej masowy cha-

przykładem jest zbrodnia wołyńska

zostały przeoczone nawet w dekla-

dobro i zło idą ramię w ramię po-

W ciągu całego dnia pielgrzymowali

rakter a także okrucieństwo z jakim

sprzed siedemdziesięciu lat. Nie da

racji pojednania, podpisywanej z tak

przez ludzkie dzieje.

do miejsc masowych mordów z 1943

jest urzeczywistniana zasługuje na

się przykryć bezmiaru tej zbrodni.

wielkim medialnym rozgłosem. Nie

„Obok maszeruje człowiek, który

roku – polskich miasteczek, wiosek

bezwzględne potępienie. Jeżeli dla

Można próbować wyrugować ją z

chce się wierzyć, że „ludzie Kościo-

ma możliwość wyboru – zaznaczył. -

i osad, oddając cześć męczennikom.

polityków, czy też zaangażowanych

pamięci, ale krzyk niewinnych ofiar

ła”, uczeni i autorytety moralne nie

Nikt nie jest pozbawiony szansy zreali-

Wieczorem tego dnia uczestniczyli w

w polityczną działalność historyków

zawsze będzie wracał i przypominał

zowania dobra, nikt nie jest zmuszony

koncercie-requiem w katedrze łuckiej

o ich tragedii.

do popełniania zła. I dobro, i zło są na

p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła,

Nie przyjeżdżamy dziś na Wołyń

wyciągnięcie ręki – i to jest największe,

w niedzielę – w żałobnej Mszy św.

po to, by jątrzyć i rozdrapywać rany.

w wielu wypadkach najtrudniejsze,

w intencji ofiar ludobójstwa na Woły-

Chcemy po chrześcijańsku oddać

wyzwanie człowieka. Dobro i zło jak

niu pod przewodnictwem metropolity

cześć tym, którzy zginęli za to, że

pradawny Abel i Kain symbolizują dwa

lwowskiego Mieczysława Mokrzyc-

byli Polakami. Chcemy, by mieli oni

rodzaje wyborów. Abel jest ścieżką

kiego. Wracając do Lublina odwiedzili

godne miejsca pochówku, by stały

szlachetności, prawości, uczciwości;

Kisielin, gdzie pomodlili się w ruinach

na nich krzyże, i by można było być

Kain znaczy drogę podstępu, zawiści,

kościoła.

spokojnym o dalsze losy ich docze-

zbrodni. Ludobójstwo to droga Kaina,

snych szczątków. Jeśli gospodarze

to pocałunki Judasza. O tym ostat-

tych ziem zadbają o to, wyciągną

Prof. andrzej gil: „Chce-

nim przekonałem się, gdy przy okazji

w ten sposób rękę do prawdziwego

my po chrześcijańsku od-

lektury okropności, jakie działy się w

pojednania między naszymi naroda-

dać cześć tym, którzy zginę-

1943 roku na Wołyniu, przeczytałem o

mi. Że jest tych miejsc tysiące, jest

li za to, że byli Polakami”

kobiecie, która powierzyła swoje dwie

Znany polski historyk i politolog

to powód do zadumy…

córki i wnuka sąsiadowi Ukraińcowi.

dr hab. prof. Andrzej Gil, zastępcą

Dzisiejsi apologeci OUN i UPA

Miał te osoby przewieźć w bezpiecz-

dyrektora Instytutu Europy Środko-

powinni się zastanowić, czy rze-

posiadają wiedzy na temat okrutnej

ne miejsce. On jednak, gdy tylko się

wo-Wschodniej w Lublinie i kierow-

ta oczywista sytuacja nie zawsze jest

czywiście chcą być postrzegani

śmierci ponad 200 kapłanów rzym-

nieco oddalił, wszystkich zamordował.

nik Katedry Studiów Wschodnich

do przyjęcia, to w środowisku ludzi

jako spadkobiercy dzieciobójców.

skokatolickich, kilkudziesięciu grec-

Kobieta, matka i babcia zarazem, w

Instytutu Nauk Politycznych i Spraw

Kościoła nie powinno być żadnego

Niewinnie przelana krew zawsze

kokatolickich i prawosławnych w toku

jednym momencie straciła mowę i ni-

Międzynarodowych KUL od lat zaj-

dylematu. Rzeź wołyńska powinna

będzie towarzyszyć tym, którzy ją

ludobójczych akcji! Przestała istnieć

gdy już jej nie odzyskała.

muje się analizą sytuacji na obsza-

wzbudzać przede wszystkim nie-

przelali, bez względu na to, jak wiel-

cała diecezja łucka, wszystkie świą-

Niech nam pomoże wyobraźnia.

rze państw bloku postsowieckiego

pokój nie w kontekście stosunków

ka popłynie rzeka nieprawdy i za-

tynie wiejskie na jej terenie zostały

To był ciepły i przyjazny lipiec, bociany

oraz historią Cerkwi prawosławnej i

międzynarodowych, ale jako sprze-

kłamania. Mitologizacja przeszłości

zniszczone, jednak fakt ten nie przy-

przechadzały się po łąkach, nad pola-

unickiej w Rzeczypospolitej:

niewierzenie się podstawowym za-

jest cechą narodów słabych i bez-

ciąga zainteresowania pojednaw-

mi rozlegały trele skowronków. I nagle

„Po siedemdziesięciu latach od

sadom etycznym. Bezwzględnego

wolnych, budujących swe dobre sa-

czych happeningów odwołujących

w ten sielski pejzaż wdziera się krzyk

tragicznego lipca 1943 roku odnieść

potępienia zasługuje ideologia, która

mopoczucie na fałszu i kłamstwie.

się do retoryki chrześcijańskiej.

mordowanych, płacz dzieci, swąd

można wrażenie, że tak naprawdę

wywołała tak wielkie zło, i organiza-

Narody wielkie potrafią pamiętać i o

Lubelskie forum będzie obrado-

płonących domów i stodół. Potem już

w stosunkach polsko-ukraińskich

cje realizujące zbrodniczy plan.

dobrym, i o złym. Warto więc zadać

wało w kilku obszarach: kościelnego

tylko cisza rozbitych szyb, roztrza-

nic się nie zmieniło. Dalej są dwie

Niestety ta, tak oczywista sytu-

sobie pytanie – kim jesteśmy, i kim

i państwowego rozpoznania i oceny

skanych drzwi, cisza martwych ciał,

strony – „my” i „oni”, a między nami

acja w kontekście rozliczania nazi-

chcemy być?

ludobójstwa; stwierdzenie faktów ter-

nienaturalnie wygiętych w zastygłym

przepaść niezrozumienia i morze

zmu i komunizmu, nie przekłada się

Przed II wojną światową na

roru wobec Kościoła, przypomnienie

pragnieniu życia, z grymasem bólu i

niechęci. Wrażenie to wzmacniane

na ludobójstwo dokonane przez in-

Wołyniu mieszkali pospołu Ukraiń-

przemilczanego martyrologium XX

niezrozumienia na twarzy, i jeszcze

jest przez dochodzące z Ukrainy

tegralnych nacjonalistów. Jesteśmy

cy, Polacy, Żydzi, Czesi, Niemcy,

wieku, o co prosił bł. Papież. Osob-

zieleń traw pomazana krwią. Potem

głosy, które nie tylko negują fakt wo-

świadkami „wyścigów” akcji pojed-

Rosjanie i inni. Niemal każde mia-

nym zagadnieniem będzie kwestia

już tylko nieutulony lament tych, któ-

łyńskiej zbrodni, ale wręcz zrzucają

nawczych, w których używa się nad-

steczko i każda wieś rozbrzmie-

rozważenia możliwości beatyfikacji

rym życie darowano.

całe odium zła w naszych wzajem-

zwyczaj zawiłych logicznych kon-

wały głosami ludzi mówiących w

męczenników. Niezwykle ważną bę-

Ale przecież pośród pól Wołynia

nych relacjach na Polaków – miesz-

strukcji, sięga się po mistrzowskie

różnych językach i chwalących

dzie ocena ideologii nacjonalizmu,

widać było i cień przechodzącego

kańców województwa wołyńskiego,

kazuistyczne formuły, a wszystko po

Pana Boga po swojemu. Dzisiaj,

która doprowadziła do tragedii, a

Abla. To on z narażeniem życia ra-

rządy przedwojennej Rzeczypospo-

to, by tak się wypowiedzieć, żeby nic

w niepodległej Ukrainie, Wołyń jest

także postawy Kościoła, hierarchów

tował uciekających. Był na przykład

litej i polskie społeczeństwo jako

nie powiedzieć. Dość często w tym

najbardziej jednorodnym regionem,

wobec zagrożenia dechrystianizacji

ojcem, któremu kazano zabić swoją

takie.

duchu wypowiadają się autorytety

zamieszkałym prawie w stu pro-

wynikającego z szerzącej się indok-

żonę Polkę i swoje dziecko. Ponie-

Co charakterystyczne, poglą-

nawiązujące do środowisk kościel-

centach przez Ukraińców. Po Po-

trynacji wiernych w duchu neopo-

waż tego nie uczynił, sam został

dy takie głoszą ci, którzy w sposób

nych, uczelni katolickich.

lakach, Żydach i przedstawicielach

gaństwa. Ważną jest projekcja tych

zamordowany.

niekiedy bezpośredni nawiązują do

Przy czym w żadnej publicznej

innych narodów i religii niekiedy

dylematów na współczesność, gdyż

Ten kontrast pomiędzy przyrodą

ideologii ukraińskiego integralne-

wypowiedzi nie były wymieniane

nie pozostał żaden widzialny ślad.

instrumentalne podejście do historii,

nasyconą słońcem, zielenią, życiem a

go nacjonalizmu i jego wyrazicieli

doświadczenia Kościoła. Autorytety,

Można więc zadać dzisiaj tym,

naginanie imperatywów etycznych

zbrodnią człowieka nie pozwala nam

– Organizacji Ukraińskich Nacjo-

które chętnie przywołują słowa bł.

którzy twierdzą, że na Wołyniu nie

do potrzeb sytuacji dyskredytuje

zapomnieć o tajemnicy natury czło-

nalistów i jej zbrojnego ramienia –

Jana Pawła II o potrzebie oczyszcze-

doszło do żadnej zbrodni, pytanie:

środowiska dążące do pojedna-

wieka. O dobro trzeba się troszczyć,

Ukraińskiej Powstańczej Armii. Nikt

nia pamięci, zupełnie ignorują nakaz

gdzie jest twój brat?”