16

Przegląd wydarzeń

16 lipca–15 sierpnia 2013 nr 13–14 (185–186) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Arka” wypływa z Bołszowiec

W dniach 30 czerwca – 7 lipca 2013 w klasztorze ojców franciszkanów w miejscowości Bołszowce koło

Halicza (obw. iwanofrankiwski) odbyło się VIII Międzynarodowe Młodzieżowego Seminarium „Arka – 2013”.

W tym roku uczestników spotkania połączyło hasło „Świat poraniony – odpowiedzialność przed Bogiem”.

Noe uratował się przed potopem –

odegraliśmy. W tej historii są jed-

saBIna RÓżyCKa tekst

powiedział konsul generalny RP we

nak postacie, które nas łączą, tak

eUgenIUsz saŁo zdjęcie

Lwowie Jarosław Drozd. – Wśród

jak metropolita Andrej Szeptycki. A

młodzieży różnych narodowości,

Bołszowce goszczą uczestni-

najważniejsze – wierzymy w jedne-

płynącej w tej arce na falach życia

ków „Arki” już po raz drugi. Na tere-

go Boga. I choć pozornie jesteśmy

społecznego, a przede wszystkim

nie klasztoru znajduje się Centrum

tacy różni, wiele nas jednak łączy.

dla młodzieży obecnej na tym se-

Pokoju i Pojednania. W spotkaniu

Własne zdanie na temat pro-

minarium, powinno panować po-

wzięły udział trzy dziesięcioosobo-

blemów międzynarodowych wypo-

jednanie. Dużo mówi się w Europie

we grupy. Podczas kilkudniowego

wiedzieli również przedstawiciele

o pojednaniu na podstawie spo-

spotkania był czas wykłady, na dia-

władzy lokalnej z Halicza. – Z przy-

łecznych wartości. Ale żeby tego

log dotyczący trudnych zagadnień

krością powiem, że niektórzy polity-

dokonać, potrzebne są spotkania i

historycznych, wymianę międzykul-

cy, naukowcy i działacze społeczni

dialog.

turową, wzajemne zapoznanie się

przypominają mi lekarzy, którzy roz-

Podsumowaniem każdej edycji

podczas warsztatów integracyjnych

drapują pacjentowi prawie zagojoną

Międzynarodowego Młodzieżowe-

oraz wymianę doświadczeń mło-

ranę, zamiast tego, by pomóc w jej

go Seminarium „Arka” jest wydanie

dzieży narodowości polskiej, ukraiń-

zabliźnieniu – podkreślił pierwszy

referatów, wygłoszonych podczas

skiej i żydowskiej.

zastępca przewodniczącego Halic-

spotkania. Uczestnicy VIII edycji se-

Pomysłodawcą międzyreligijne-

kiej Rejonowej Administracji Pań-

minarium mieli okazję do zapoznania

go i międzynarodowego seminarium

stwowej Wołodymyr Brodowycz.

się zarówno z tymi publikacjami, jak

jest dr Aharon Weiss. Historyk Ho-

– Jakby tego było mało, straszą

Uczestnicy arki

też literaturą prezentowaną przez

lokaustu urodził się w Borysławiu.

chorego wielkością tej rany. W re-

Prof. Marynowycz podkreślił, że

ze zrozumieniem mentalności, ję-

Ukraińskie Centrum Badań nad Holo-

Podczas II wojny światowej został

lacjach między naszymi narodami

każdy naród ma w swojej pamięci

zyka, specyfiki wyznaniowej każ-

caustem „Tkuma”.

cudem ocalony dzięki pomocy Pola-

są rany, które się goją i nie warto

krzywdy i urazy, narodowe proble-

dego z nas. Uczyliśmy się wzajem-

Podczas rozmowy o pokojowych

ków i Ukraińców. Pomysł dr. Weissa

je rozjątrzać. Dyskusji na ich temat

my. Ale nie zważając na to, jak wie-

nego współczucia, współcierpienia

stosunkach sąsiedzkich, prof. Miro-

otrzymał wsparcie prorektora Ukraiń-

nie należy upubliczniać, bowiem

le ich jest, powinniśmy zachować

i pomocy bliźnim – opowiadał pro-

sław Marynowycz przytoczył przy-

skiego Uniwersytetu Katolickiego we

powinna być prowadzona w wą-

obiektywizm by pojąć znaczenie

rektor UUK. – Podczas podobnych

kład z własnego życia. Jako więzień

Lwowie prof. Myrosława Marynowy-

skich kołach naukowych i podczas

historii.

spotkań uczymy tego wszystkiego

polityczny przebywał w radzieckich

cza i prezes Federacji Organizacji

konferencji.

Stronę żydowską podczas dys-

naszą młodzież. Dzisiaj jesteście

obozach na Uralu. Wśród więźniów

Polskich na Ukrainie Emilii Chmie-

W ramach „Arki” odbyły się lek-

kusji reprezentował dyrektor Ukra-

trzydziestoosobową grupką chłop-

byli przedstawiciele różnych naro-

lowej.

cje poświęcone zagadnieniom doty-

ińskiego Centrum Badań nad Ho-

ców i dziewczyn, ale być może już

dowości ze wszystkich krajów b.

– Słowo „arka” w języku pol-

czącym wspólnej historii, pokazy fil-

locaustem „Tkuma” dr Ihor Szczu-

jutro zostaniecie trzydziestoma

ZSRR.

skim ma dwa znaczenia – może to

mów, dyskusje, zajęcia integracyjne,

pak: – Rozumiemy, że łączy nas

ośrodkami tolerancji i nowego my-

– Musieliśmy się nauczyć wza-

być detal architektoniczny o kształ-

warsztaty artystyczne oraz koncerty

wspólna historia i różne role w niej

ślenia.

jemnej tolerancji oraz traktowania

cie łuku lub biblijna łódź, w której

i wycieczki.

niom. Czy będzie to świat ropiejących

Jacek Pawłowicz z warszawskie-

w Centrum Pokoju i Pojednania w Bołszowcach zakończyło się między-

ran na zaciśniętych pięściach czy

go IPN przybliżył młodzieży postać

narodowe polsko-ukraińsko-żydowskie seminarium aRKa. Kilkudniowe

szlachetnych blizn na dłoniach po-

rotmistrza Witolda Pileckiego, jedne-

seminarium dla studentów z udziałem naukowców i działaczy społecz-

magających wczorajszemu wrogowi.

go z największych bohaterów II wojny

nych, artystów i dziennikarzy staje się okazją do bliższego poznania

światowej. Prof. Marcin Lubaś z UJ

Jednym z tematów arki

opowiedział z kolei o współistnieniu

była sprawa zbrodni wołyń-

sąsiadów i trudnych zagadnień historycznych. Jednocześnie poprzez

różnych kultur i religii w Europie Po-

skiej.

niewielkie przygotowanie młodzieży i często brak szerszej wiedzy histo-

W roku rocznicy było dla mnie

łudniowo-Wschodniej, na Bałkanach,

rycznej wydawać się może, że kilkudniowe spotkanie nie spełnia swoje-

oczywiste, że temat ten musi się po-

co było dla uczestników Arki cieka-

go zadania, stając się okazją do spotkań towarzyskich dla przypadkowo

jawić. Rozmowa o tej zbrodni z mło-

wym przykładem skomplikowanej

dymi ludźmi, zwłaszcza reprezentu-

mozaiki etniczno-kulturowej w innej

dobranych młodych uczestników.

jącymi różne tradycje i narodowości,

części kontynentu.

wymaga odpowiedniej elastyczności.

Jak zaprezentowała się

o tym czy warto konty-

Nie myślę tu o relatywizowaniu histo-

młodzież polska?

nuować arkę, o trudnych

rii, nie ma na to miejsca. Konstruując

W grupie polskie znaleźli się

zagadnieniach poruszanych

program tzw. „dnia polskiego” (każda

przedstawiciele Ziemi Lwowskiej,

na seminarium i o przyszło-

grupa narodowa układa jeden dzień

Żytomierza oraz Donbasu. Takie

ści przedsięwzięcia mówi dla

autonomicznie i według własnych

połączenie zawsze ma swoje „plusy

Kuriera konsul JaCeK żUR

założeń) nie wyobrażałem sobie, by

dodatnie i plusy ujemne”… Do tych

z Konsulatu generalnego

zabraknąć mogło w pierwszej kolej-

ostatnich należy głównie to, że grupa

Rzeczpospolitej Polskiej we

ności świadectwa, głosu ludzi, którzy

polska poznała się dopiero podczas

Lwowie.

przeżyli to piekło na ziemi i niosą ten

treningu integracyjnego rozpoczyna-

Jestem głęboko przekonany, że

ból w sobie. Uczestnicy Arki obej-

jącego projekt. To pewna słabość, ale

dla tej niewielkiej, 30-osobowej ale

rzeli więc krótki film dokumentalny o

i szansa na zaprezentowanie innego

bardzo zróżnicowanej grupy młodzie-

zagładzie wsi Huta Pieniacka, gdzie

spojrzenia i odrębnego doświadcze-

ży, Arka będzie przeżyciem, które na

swoim bólem i dramatem dzielą się

nia, pod warunkiem, że wie się, po

długo pozostanie w pamięci. Poka-

ci, którzy wówczas ocaleli. Dużo cza-

się przyjechało na Arkę… Generalnie

zuje to doświadczenie lat ubiegłych.

su poświęciliśmy na przypomnienie o

uważam, że młodzież polska wypa-

Tematy, z którymi nie spotkali się być

sprawie dość często pomijanej – god-

dła nie gorzej od swych rówieśników

może nigdy wcześniej, opinie, których

nej i heroicznej wręcz postawie tych

z grup ukraińskiej czy żydowskiej.

nie mieli okazji nigdzie usłyszeć, re-

nich poczucie, że są pełnowartościo-

że o sprawach bolesnych dla Polaków

Ukraińców, którzy z narażeniem życia

fleksje, które może po raz pierwszy w

wymi, odpowiednio przygotowanymi

– o mordzie dokonanym na ludności

Jaka  jest  przyszłość

ratowali swych polskich sąsiadów.

życiu poczynili samodzielnie a nade

obywatelami mogącymi kształtować

polskiej na Wołyniu w roku 1943.

arki?

Projekt badawczy poświęcony temu

Projekt, jak każdy, wymaga do-

wszystko znajomości i przyjaźnie

rzeczywistość, za którą przecież są

Żyjemy w świecie, w którym każdy z

zagadnieniu prezentowała Aleksan-

kładnej analizy i oceny, wyciągania

nawiązane z rówieśnikami z innych

współodpowiedzialni. Po drodze na-

nas niesie w sobie cząstkę własnego

dra Zińczuk z Lublina. Nie mogło

wniosków i namysłu nad tym, co

stron Ukrainy – to wszystko jest ol-

trafią na rafy, to oczywiste, na koleiny

„poranionego świata” przechowując

zabraknąć również refleksji na temat

robić, by w przyszłości było jeszcze

brzymim kapitałem i inwestycją w nich

stereotypów i uprzedzeń, na apatię

w pamięci przekazy rodzinne, pogłę-

skutków bieżących działań politycz-

lepiej, by formułować program mą-

samych. Mam tu na myśli także – a

i niezrozumienie innych – ale woda

biając wiedzę, starając się zrozumieć

nych oraz odpowiedzialność elit pol-

drze i z jak największym pożytkiem

może przede wszystkim – ich dojrzałe

kruszy kamień nie siłą, lecz ciągłym

historię i wyciągać z niej wnioski. Nie

skich i ukraińskich za przyszłość obu

dla uczestników. Mnie osobiście za-

życie społeczne i obywatelskie, a do

spadaniem…

uciekniemy od tych ran. Nie sprawimy,

narodów w kontekście wołyńskiego

leżałoby, żeby uczestnicy włączyli

tego potrzebna jest solidna wiedza

ze znikną, że zabliźnią się, jeśli tylko

skąd temat „Świat pora-

ludobójstwa. Poświęcony temu wy-

się w tworzenie programu meryto-

oraz znajomość historii i kultury, oby-

przestaniemy o nich mówić. Musimy

niony – odpowiedzialność

kład dr. Przemysława Żurawskiego

rycznego Arki, by byli jej „współbu-

czajów i tradycji innych narodów. Nie

je umiejętnie bandażować i leczyć

przed Bogiem”?

vel Grajewskiego był – a wiem to z re-

downiczymi” a nie tylko biernymi

mam złudzeń, że Arka zmieni coś z

Rok 2013 to rok rocznic ważnych

naszym odpowiedzialnym podejściem

lacji młodzieży – jednym z tych, które

pasażerami, od czasu do czasu za-

dnia na dzień. Proces formowania się

dla Polaków, Ukraińców i Żydów.

do bolesnych tematów i świadomo-

najbardziej zapadły im w pamięć.

bierającymi głos w dyskusji. Wyma-

dojrzałego obywatela wymaga czasu

Wspominamy bohaterski zryw Żydów

ścią, że u kresu naszego czasu to my

ga to nakładu pracy organizatorów,

i będzie trzeba wielu podobnych pro-

w warszawskim getcie w 1943, pamię-

wobec Boga zdamy relację z tego, jaki

Co jeszcze w ramach

ale chyba warto spróbować.

jektów i inicjatyw by ugruntować w

tamy o Wielkim Głodzie, mówimy tak-

świat zostawiamy następnym pokole-

dnia polskiego?