img
8
Przegląd wydarzeń
30 sierpnia­16 września 2013 nr 16 (188) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Z OkAZJI JUBILEUSZU. BRONISLAW PACAN
Któż z nas go nie slyszal? Codziennie obecny w katedrze, choć nie wszystkim widoczny. Kolejne dziesię-
ciolecie wytrwale pelni swoje obowiązki zza klawiatury wiekowych organów.
dzialania musialy zostać zaniechane.
,,40 lat temu decyzja o powsta-
Opr. MICHAL PIeKARSKI
Bronislaw Pacan zmuszony byl do
niu, zalożeniu chóru to byla decyzja
przerwania nauki gry na organach
wielkiego rozumu i wielkiej odwagi.
Bronislaw Pacan urodzil się 18
ze względu na obowiązkową sluż-
W Polsce bardziej widoczna jest ­
sierpnia 1943 roku w Mościskach jako
wojskową, trwającą aż 3 lata, do
i slusznie, ­ bardziej postrzegana,
najmlodsze z dwanaściorga dzieci Ka-
której zostal powolany 21 listopada.
ta nasza slynna odwaga związana
rola i Wladyslawy z Zielskich. Dzieci
Skierowano go do odleglej miejsco-
z pogardą śmierci, z polożeniem
wzrastaly w poszanowaniu dla warto-
wości Stepanakert (ówczesna Azer-
życia, rzuceniem życia na stos, na
ści chrześcijańskich, w szacunku dla
bejdżańska SSR). Opanowawszy grę
oltarzu Ojczyzny. W związku z tym
tradycji narodowych. Z okresu dzie-
na waltorni, gral na tym instrumencie
Samosierra, Zadwórze, tak bliskie
ciństwa wyniósl również pierwsze
w orkiestrze wojskowej.
sercu Lwowa, czy Monte Cassino
wrażenia i doświadczenia muzycz-
W listopadzie 1965 roku powró-
jest znane, powszechne i uważane.
ne, bo żadna uroczystość rodzinna
cil do Lwowa, by poglębiać swoje
Ale jest też ten inny polski rodzaj
nie obywala się bez śpiewów, gry
umiejętności w zakresie gry orga-
odwagi, który spokojną, organiczną
na harmonijce ustnej, akordeonie,
nowej. Jednocześnie podjąl naukę
pracą pokazuje przywiązanie do rze-
fisharmonii, którą ojciec zakupil do
dyrygentury chóralnej w Lwowskiej
czy wielkich, do Boga, do Ojczyzny,
nauki dla syna. Siostry i bracia byli
Państwowej Szkole Muzycznej, którą
do polskości. 40 lat temu zalożenie
muzykalni, obdarzeni ladnymi glosa-
ukończyl w 1970 roku. W tym okre-
chóru w Archikatedrze to byla taka
mi. To z tamtych czasów pozostalo w
przede wszystkim w macierzystej
rzego Kolaczkowskiego, Stanislawa
sie prowadzil chór męski w katedrze
wlaśnie wielka i szlachetna odwaga.
pamięci mnóstwo powszechnie śpie-
świątyni ­ Bazylice Metropolitalnej
Niewiadomskiego, Andrzeja Nikode-
i pelnil obowiązki pomocnika Józefa
Wtedy ­ dzisiaj już nieco anegdo-
wanych polskich piosenek ludowych,
p.w. Wniebowzięcia Najświętszej
mowicza, Waleriana Stysia, Stefana
Nowakowskiego. W 1971 roku Broni-
tyczne pojęcie ,,pojechać na biale
narodowych, okolicznościowych, pa-
Maryi Panny. Uświetnia również
Surzyńskiego, Andrzeja Taraska,
slaw Pacan zalożyl w katedrze chór
niedźwiedzie" ­ mialo zupelnie inne
storalek.
ważne wydarzenia, uroczyste nabo-
Michala Woźnego, Antoniego Uru-
mieszany, który prowadzi do dnia
znaczenie: znaczenie, które setki ty-
Edukację muzyczną (w zakresie
żeństwa transmitowane przez telewi-
skiego, Ottona Mieczyslawa i Jana
dzisiejszego. W latach 60­80. funk-
sięcy Polaków przeżylo we wlasnym
gry na fortepianie) rozpocząl w Mości-
zję lokalną i polską. I tak np. śpiewal
Żukowskich). W latach 2011 i 2012
cję organisty i dyrygenta w katedrze
losie. I jeśli mówimy o tym dzisiaj z
skach. Widząc talent i zaangażowanie
podczas ingresu do Katedry Lwow-
dzięki wsparciu Polskiego Radia w
lączyl z oficjalną pracą w swoim za-
radością, o spotkaniach z Papieżem,
17-letniego mlodzieńca ks. proboszcz
skiej ks. Kardynala Mariana Jawor-
Rzeszowie i Konsulatu Generalnego
wodzie. Prowadzil chóry i zajmowal
o możliwościach dzialania w wolnej
Edward Saletnik skierowal go na na-
skiego, i jego następcy ks. abpa Mie-
RP we Lwowie Chór Katedry Lwow-
się organizacją życia kulturalnego w
Polsce, i wolnej Ukrainie, to trzeba
ukę gry na organach do Lwowa. W
czyslawa Mokrzyckiego, występowal
skiej nagral dwie plyty. Znalazly się
miejskich i zakladowych ośrodkach
pamiętać, że u tego początku legla
grudniu 1960 roku Bronislaw Pacan
w 350. rocznicę Ślubów Lwowskich
na nich utwory kompozytorów pol-
kultury. Najdlużej związany byl z
ta wielka i szlachetna, odważna
zacząl pobierać lekcje u Józefa No-
Jana Kazimierza podczas Mszy św.
skich i obcych oraz polskie kolędy
ośrodkiem kultury Lwowskiej Fabry-
decyzja. I, Maestro Bronislawie, mu-
wakowskiego, dzialającego jeszcze
z udzialem śp. Prezydenta RP Le-
i pastoralki w opracowaniu kom-
ki Autobusów (LAZ), gdzie zajmowal
szę powiedzieć i wszystkim, którzy
od czasów przedwojennych organisty
cha Kaczyńskiego. Co roku śpiewa
pozytorów polskich związanych ze
posadę wicedyrektora. W 1990 roku
decyzję wówczas podjęli, należy
katedry lwowskiej. Józef Nowakowski
w Dniu 1 listopada podczas uroczy-
Lwowem.
­ po śmierci dotychczasowego or-
się wielki hold i szacunek".
byl także nośnikiem tradycji przedwo-
stego nabożeństwa na Cmentarzu
Chór Katedry Lwowskiej jest lau-
ganisty katedry i swego nauczyciela
Konsul Generalny RP we Lwowie
jennego lwowskiego konserwatorium
Orląt Lwowskich. Prócz tego wy-
reatem Nagrody im. Wlodzimierza
Józefa Nowakowskiego ­ Bronislaw
Ambasador Jaroslaw Drozd, 2011
Polskiego Towarzystwa Muzycznego.
stępowal wielokrotnie w okolicznych
Pietrzaka za krzewienie kultury chrze-
Pacan poświęcil się calkowicie pra-
Zanim zostal katedralnym organistą
miejscowościach i dalej polożonych
ścijańskiej i kultywowanie polskich
cy w katedrze jako organista i dyry-
,,Fakt, iż chór katedralny nie
pobieral tam edukację u Mieczysla-
parafiach Archidiecezji Lwowskiej
tradycji (1998). Bronislaw Pacan za
gent. W latach 1996-2003 wykladal
tylko trwal na posterunku w slużbie
wa Soltysa, wieloletniego dyrektora
oraz poza jej granicami. Wyjeżdża
swoje dokonania 12 października
Bogu i narodowi [...], ale twórczo
konserwatorium, pianisty, organisty,
również z koncertami do Polski.
2009 roku otrzymal przyznaną przez
wpisal się w dzieje lokalnego Ko-
kompozytora i dyrygenta. Trady-
Śpiewal również na Bialorusi, Litwie,
Ministra Kultury i Dziedzictwa Naro-
ściola lwowskiego, trzeba z calą
cje te związane byly z francuską
w Austrii, we Wloszech. Dwukrotnie
dowego RP odznakę honorową ,,Za-
pewnością przypisać lasce Opatrz-
szkolą gry organowej. Mieczyslaw
Z okazji jubileuszu
chór wystąpil w obecności bl. Jana
slużony dla Kultury Polskiej". W roku
ności. Wdzięczność należy się rów-
Soltys bowiem muzyczną edukację
70-tej rocznicy urodzin
Pawla II, (październik 1996 r. ­ Waty-
2011, roku jubileuszowym 40-lecia
nież ludziom, którzy swymi gorący-
pobieral także w Paryżu u znanego
skladamy najserdecz-
kan, czerwiec 2001 r. ­ podczas piel-
zalożenia chóru, zostal uhonorowany
mi sercami, żywą wiarą oraz umi-
kompozytora Camille Saint-Saënsa
niejsze życzenia Panu
grzymki papieża do Lwowa), którego
przez abp Mieczyslawa Mokrzyckie-
lowaniem tradycji muzyki sakralnej
i wybitnego organisty Eugčne Gigout
Bronislawowi Pacanowi,
w 2005 roku obral sobie za patrona.
go Medalem bl. Jakuba Strzemię.
przyczyniali się [...] do uświetnienia
­ znanego jako odnowiciela trady-
organiście katedry
Co roku chór w Katedrze organizuje
**
liturgii, jak też kultywowania wielo-
cji francuskiej muzyki organowej. Z
lwowskiej, jednocześnie
Koncerty Papieskie, w którym biorą
,,Ten Chór wzrusza, jest ostoją
wiekowego dziedzictwa przodków".
umiejętnościami zdobytymi u takich
zalożycielowi
wspóludzial wybitne osobistości
polskości i milości do Boga. Milości
ks. prof. dr hab. Józef Wolczań-
mistrzów powrócil Soltys do Lwowa,
i kierownikowi dzialają-
lwowskiego świata muzycznego.
do Ojczyzny, milości do Lwowa..."
ski (,,Gość Niedzielny"
ksztalcąc w grze na organach Józe-
cego przy niej chóru im.
Bronislaw Pacan opracowal z
Konsul Generalny RP we Lwowie
1997 nr 19).
fa Nowakowskiego. Z drugiej strony
Jana Pawla II. Aby za
chórem obszerny repertuar, obejmu-
Wieslaw Osuchowski, 2006
tradycje lwowskiego konserwatorium
wstawiennictwem św.
jący utwory ponad 60 kompozytorów,
wiążą się z osobą Karola Mikulego
Cecylii dalej tak pięknie
w tym 50 kompozytorów polskich. Na
­ ucznia Fryderyka Chopina. Soltys
Ruszyla telewizja
podtrzymywal tradycje
repertuar skladają się części stale
dzięki odebraniu edukacji muzycznej
muzyki sakralnej
(Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Be-
u Mikulego stal się nośnikiem tradycji
nedictus, Agnus Dei) lacińskiej Mszy
lwowskiej bazyliki.
chopinowskich, przekazanych dalej
kuriera galicyjskiego
świętokrzyskiej Jana Adama Makla-
kolejnym pokoleniom jego uczniów. Z
kiewicza, msze gregoriańskie, pieśni
tak bogatymi tradycjami zapoznal się
Redakcja
narodowe i patriotyczne oraz pieśni
w 1960 r. Bronislaw Pacan rozpoczy-
Kuriera Galicyjskiego
Drodzy Przyjaciele,
na wszystkie okresy roku liturgiczne-
nając edukację muzyczną u Józefa
z myślą o Was, urucha-
go (adwentowe, kolędy i pastoralki,
Nowakowskiego, który byl jednocze-
wielkopostne i pasyjne, wielkanocne
śnie wymagającym pedagogiem. Na-
miamy wyjątkowy projekt ­
oraz maryjne i eucharystyczne), a
uka przynosila wymierne efekty. Już
,,Kurier galicyjski TV"
cappella bądź też z towarzysze-
po krótkim czasie Józef Nowakowski
ponadto przedmioty muzyczne w
niem organów. W repertuarze chóru
zacząl powierzać obowiązki organi-
Wyższym Seminarium Duchownym
Nowe spojrzenie na
obecnedziela wielkich mistrzów
stowskie zdolnemu wychowankowi,
Archidiecezji Lwowskiej obrządku
Subskrybujcie nasz kanal
zwyczajne wydarzenia.
(Haendla, Bacha, Martiniego, Du-
przekazując jednocześnie w ten spo-
lacińskiego i prowadzil chór alumnów
KurierGalicyjski na YouTube
Są to krótkie filmy, które
rante, Mozarta, Beethovena, Bruck-
sób bogate lokalne tradycje katedry
seminarium.
nera, Mitterera, Francka, Gounoda).
lwowskiej. W ten sposób przy zabyt-
Do obowiązków Bronislawa Pa-
pokazują najciekawsze wy-
(www.youtube.com/
Przeważającą część wykonywanego
kowym XIX-wiecznym instrumencie
cana jako organisty katedralnego w
darzenia ze Lwowa i calej
user/Kuriergalicyjski)
repertuaru stanowią utwory kompo-
pochodzącym z lwowskiej wytwórni
należy codzienna oprawa muzyczna
i pierwsi dowiadujcie się o no-
zachodniej Ukrainy. Zawsze
zytorów polskich (Gomólki, Gorczyc-
organów Jana Śliwińskiego zasiadać
mszy św. i nabożeństw, podczas któ-
kiego, Koszewskiego, Krogulskiego,
zacząl godny kontynuator swoich po-
rych szczególną pieczą otacza jakże
wych filmach.
obiektywne, zawsze praw-
Kurpińskiego, Luciuka, Maklakie-
przedników.
cenne lokalne tradycje śpiewu lwow-
Bądźcie z nami i nie prze-
dziwe, zawsze na czasie.
wicza, Miśkiewicza, Moniuszki, No-
W tym czasie sporadycznie Bro-
skiej katedry, zachowując autentyzm
wowiejskiego, Ogińskiego, Pękiela,
nislaw Pacan gral także w rodzinnej
lwowskich melodii wielu pieśni ko-
gapcie kolejnych odcinków
Niebawem zaprezentuje-
Rączkowskiego). Chór propaguje
parafii w Mościskach, w Samborze,
ścielnych, gorzkich Żali, litanii. Chór,
,,Kurier Galicyjski TV".
my też cykl reportaży ,,Nie-
również twórczość kompozytorów
w kościele Marii Magdaleny we Lwo-
którym dyryguje od momentu zaloże-
Do zobaczenia na www.
znana Galicja". A także wiele
polskich związanych ze Lwowem
wie, gdzie pomagal Andrzejowi Tara-
nia, od chwili powstania regularnie,
(Jana Galla, Wojciecha Kilara, Je-
skowi. W roku 1962 podjęte tak liczne
w każdą niedzielę i święta, śpiewa
innych ciekawych tematów.
kuriergalicyjski.com