16

Nasz przewodnik

29 listopada–16 grudnia 2013 nr 22 (194) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Skałat ma 500 lat

20 października 2013 roku Skałat obchodził swoje 500-lecie. Wydarzenia związane z jubileuszem objęły

nie tylko rejon podwołoczyski, ale całe województwo tarnopolskie. Mimo trudnych czasów niewielkie mia-

steczko na Podolu od dwóch lat przeżywa swój renesans.

przeddzień święta w dwóch wieżach

Sporym nakładem finansowym

zostały otwarte ekspozycje. Zamek

wyremontowano i przebudowano

w Skałacie jest filią muzeum zam-

sporą część miejskiej zabudowy.

kowego w Zbarażu. Wokół samego

Pieniądze na remont i budowę no-

zamku oczyszczono fosy, wybudo-

wych obiektów miasto uzyskało dzię-

wano bramę i most. Prace w obrębie

ki wsparciu władz w rejonie i woje-

zamku trwają nadal. Być może już w

wództwie. Gdy gubernator Tarnopola

następnym roku zobaczymy tu au-

Walentyn Choptian obiecał przywró-

tokary turystyczne. Zamek pomimo

cić Skałatowi dawną świetność, nie

swego prawie 400-letniego wieku

bardzo mu wierzono, ale wraz z upły-

jest w dobrym stanie. Za przynętę dla

wem czasu ilość sceptyków zmalała.

turystów powinny służyć malownicze

Prace w mieście trwają w kilku

zakątki Tołtrów i Miodoborów, droga

miejscach. Zmieniło oblicze centrum

krzyżowa w pobliskiej Połupanów-

miasteczka: wyremontowane i od-

ce, muzeum Łesia Kurbasa w Sta-

malowane elewacje kamienic cieszą

rym Skałacie, kapliczka „Pazyna” z

oko mieszkańców. W centrum przed

uzdrawiającą wodą w okolicach No-

siedzibą urzędu rady miasta wybudo-

wosiółki, nowoczesny park miejski,

wano kapliczkę z posągiem Matki Bo-

który również jest rozbudowywany.

skiej. Od wiosny trwała przebudowa

Park miejski zaplanowany jest

stadionu, obecnie jest już gotowy do

według najnowszych trendów XXI

prowadzenia zajęć sportowych i roz-

wieku będzie spełniać funkcję wypo-

grywek piłkarskich.

czynkową. Po ukończeniu prac ma

W roku ubiegłym pracami re-

być czynny przez cały rok, wyposa-

nowacyjnymi objęty został zamek –

Kościół w Skałacie

żony jest w kąpielisko, boisko do gry

najważniejsza pamiątka historyczna

w piłkę, atrakcje dla dzieci, fontanny.

partnerskiego Wschowa z Polski.

w innych częściach parku prace są

Grendys zaczął budować nowy ko-

w Skałacie. Przykryto dachem ko-

W parku zainstalowano nowoczesne

Obchody jubileuszu miasta roz-

kontynuowane.

ściół, budowę którego zakończył jego

lejną wieżę, trwa adaptacja lochów

oświetlenie, chodniki wyłożono kost-

poczęły się od modlitwy w trzech

W centrum Skałata przed szkołą

następca, ks. Roman Stadnik w 2002

i innych pomieszczeń zamku prze-

ką. Część prac już jest zakończona,

świątyniach miasta – cerkwiach pra-

znajduje się pomnik Tarasa Szew-

roku. Obecnie proboszczem w świą-

znaczonych na sale muzealne. W

wosławnej i greckokatolickiej oraz

czenki, ustawiony po uzyskaniu przez

tyni jest ks. Michał Murygin, dzięki

kościele św. Anny. W południe kwiaty

Ukrainę niezależności. Obok zamku

jego pracy kościół został pomalowany

zostały złożone u stóp pomnika Ta-

stoi pomnik Bohdana Chmielnickiego

i wyremontowano plebanię. W 2013

rasa Szewczenki, a stamtąd zebrani

odsłonięty w połowie lat 50. XX wie-

roku na wieży kościoła zamontowano

przeszli przed siedzibę władz miasta

ku. Przy wjeździe do miasta od stro-

zegar elektryczny z kurantem, wygry-

na poświęcenie kapliczki i figury Mat-

ny Tarnopola wędrowców wita figura

wającym melodię „My chcemy Boga”.

ki Boskiej. W uroczystości uczestni-

Chrystusa.

W okolicach miasta przy drodze na

czyli kapłani wszystkich obrządków.

Jesienią 2013 roku rozpoczęto

Tarnopol znajduje się symboliczna

Następnie na terenie zamku odbyło

rozbudowę szkoły. Planowana jesz-

mogiła i krzyż na miejscu tragicznej

się przedstawienie „Skałat na prze-

cze w czasach radzieckich rozbu-

śmierci ks. Waleriana Raba, zamor-

strzeni wieków”, gdzie zebrani mogli

dowa szkoły dopiero teraz zostanie

dowanego w 1919 roku.

zobaczyć postacie rycerzy, kozaków

zrealizowana. Warto zaznaczyć, że

Ilu Polaków mieszka obecnie w

i Tatarów.

pierwszy gmach szkoły powstał jesz-

Skałacie? Trudno odpowiedzieć na

Uroczystości odbywały się na

cze w czasach austriackich. W okre-

to pytanie, chociaż przeprowadzone

odnowionym stadionie i w parku miej-

sie międzywojennym szkoła była już

spisy ludności świadczą o tym, że

skim. Z tej okazji poczta Ukrainy wy-

za mała i nauka odbywała się na dwie

na 4 tys. mieszkańców jest ich około

emitowała specjalną okolicznościową

zmiany. Liczba mieszkańców Skałata

5-6% (w okresie międzywojennym

kopertę z wizerunkiem zamku i napi-

była wówczas prawie dwa razy więk-

Polaków było 1/3 , Ukraińców – 1/4,

sem „Skałat – 500”. Na znaczku wid-

sza. W latach 20. do starego gmachu

resztę stanowili Żydzi). Niestety ta

nieje godło Skałata – ośmioramienna

dobudowano salę gimnastyczną, a

liczba stopniowo się zmniejsza. Część

gwiazda. Miasto wydało też niewielkie

wiosną 1939 roku oddano nowy bu-

parafian należy do Towarzystwa Kul-

opracowanie okolicznościowe. Z oka-

dynek szkolny. Wszystkie te obiekty

tury Polskiej z siedzibą w Podwoło-

zji jubileuszu na zamku wybito okolicz-

są eksploatowane do dnia dzisiejsze-

czyskach. W 1991 roku duża grupa

nościową monetę. Jubileuszowe wy-

go, a planowana rozbudowa powinna

parafian odbyła pielgrzymkę do Luba-

stępy zespołów, artystów, muzyków

rozwiązać lokalowe problemy szkoły.

czowa na spotkanie z ojcem świętym

trwały do późnej nocy, a dziedziniec

Jeszcze słów kilka o polskich

Janem Pawłem II, który wówczas po-

zamkowy z czasem zmienił się w plac

śladach w Skałacie. Przede wszyst-

święcił kamień węgielny pod budowę

taneczny. Wokół zamku odbywał się

kim dojrzeć je można w sylwetce

nowego kościoła. Z duszpasterskimi

kiermasz, do nabycia były zabawki

kościoła i zamku. Ozdobą miasta był

wizytami Skałat odwiedzali kardynał

dla dzieci, odzież, książki, słodycze,

kiedyś i jest do dnia dzisiejszego za-

Marian Jaworski i Joachim Meisner

napoje i różne potrawy.

mek wzniesiony w 1634 roku przez

z Kolonii w Niemczech, arcybiskup

Rzesze mieszkańców i turystów

posła na sejm, miecznika Krzysztofa

Mieczysław Mokrzycki i biskupi Ma-

odwiedziły Skałat podczas uroczy-

Wichrowskiego. Zaś pierwszy kościół

rian Buczek, Leon Mały i Marcjan

stości jubileuszowych. Na scenie na

w Skałacie powstał w 1642 roku, nie-

Trofimiak.

zamku wystąpiły najlepsze zespoły

stety spłonął on w 1898 roku. nową

Krzyż ze zburzonego przez so-

i artyści z całego województwa tar-

świątynię zaprojektował Teodor Ta-

wietów kościoła miejscowa ludność

nopolskiego.

lowski i stanęła ona w 1900 roku. w

na jakiś czas ustawiła na cmentarzu.

Do tak świetnej organizacji jubi-

następnym roku została konsekrowa-

W dniu Wszystkich Świętych wszyst-

leuszy przyczyniła się mer Skałata

na przez bp Józefa Webera. W 1958

kie groby na nowym cmentarzu są

Natalia Stańkowska, która ma pol-

roku władze zburzyły świątynię.

oświetlane świecami i zniczami –

skie pochodzenie. Uroczystości za-

Parafia rzymskokatolicka odro-

nie zależnie od obrządku zmarłego.

kończyły się, zmieniony i odnowiony

dziła się dopiero w 1990 roku. 26 lipca

Jedna z dzielnic Skałata nosi nieofi-

Skałat czeka na Państwa.

1990 roku bp Jan Olszański poświę-

cjalną nazwę Księdzowskiego Kąta,

Serdecznie zapraszamy!

cił tymczasową kapliczkę św. Anny,

upamiętniając miejsce, gdzie kiedyś

urządzoną na plebanii. Pierwszym

mieszkali księża rzymskokatoliccy.

duszpasterzem był ks. Stanisław

Co roku, z okazji święta miasta, do

JERZY KAMIŃSKI

Mularz. Jego następca ks. Bogusław

Skałata przyjeżdża delegacja miasta