24

kurier kulturalny

29 listopada–16 grudnia 2013 nr 22 (194) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Spotkania z kresami w Opolu

„Opolskie spotkania z historią i kulturą Kresów” zorganizowane przez Towarzystwo Polonia-Kresy, Politech-

nikę Opolską i Pedagogiczną Bibliotekę Wojewódzką w Opolu stały się wydarzeniem dla zainteresowanych

kresową tematyką. W ciągu pięciu dni oglądali wystawy, uczestniczyli w promocjach książek, prezentacjach

multimedialnych, koncertach, inscenizacji i konferencji naukowej.

zacji oraz przedstawiając realizowa-

KRZYSZToF hARUPA tekst

ne programy ochrony księgozbiorów.

Towarzystwo Polonia-Kresy

Pracownicy Wojewódzkiej Biblioteki

MILENA KALCZYŃSKA

Publicznej w Opolu przedstawili pro-

zdjęcie

blematykę kresową w jej działaniach.

W piątek, 25 października w

Mgr Hanna Jamry określiła charakter

Miejskim Centrum Organizacji Poza-

współpracy WBP z Obwodową Pu-

rządowych zorganizowano „Wieczór

bliczną Biblioteką Naukową im. Iwa-

kresowy”. Spotkanie urozmaicił wy-

na Franki w Iwano-Frankiwsku, czyli

stęp duetu skrzypcowo-akordeono-

organizowanie wystaw, popularyza-

wego „Musica Vena”, który zagrał,

cję wiedzy o regionach, wzajemne

m.in. także melodie kresowe. Goście

wizyty bibliotekarzy. Z kolei mgr Bar-

obejrzeli prezentację fotograficzną z

bara Giedrojć opowiedziała o zbio-

podróży po Kresach autorstwa Le-

rach pocztówek kresowych w WBP,

okadii Okos „Kresy w naszej pamięci

a mgr Mirosława Koćwin o Bibliotece

– wspomnienia” z ciekawym komen-

Miejskiej im. Wincentego Smagłow-

tarzem autorki. Miłą niespodzianką

skiego w Stanisławowie.

było przybycie na „Wieczór kresowy”

Po zakończeniu wystąpień re-

dzieci ze świetlicy środowiskowej

ferentów głos w dyskusji zabrali dr

„Oaza” wraz z opiekunami.

Adolf Juzwenko , ks. Witold Józef Ko-

Konferencja „Biblioteki w kulturze Kresów”

W sobotę, 26 października po-

walów, prof. Jerzy Hickiewicz, Janusz

prowadzono warsztaty biblioteczne

nią związanych. Duże wrażenie na

w Opolu, Halina Wójcicka – założy-

W drugiej części obrad promo-

Wójcik.

w Pedagogicznej Bibliotece Wo-

oglądających ekspozycję wywarły

cielka i wieloletnia dyrygentka chóru

wana była książka pt. „Kresowianie

Ostatnim punktem programu kon-

jewódzkiej i Miejskiej Bibliotece

przedwojenne zdjęcia Kresów od-

„Lilia”, inicjatorka powstania polskiej

na świecie”, stanowiąca wynik ubie-

ferencji była prezentacja multimedial-

Publicznej. Uczestniczyli w nich za-

restaurowane przez włoskiego foto-

szkoły sobotniej i teatrzyku dziecię-

głorocznej konferencji pod tym sa-

na Tomasza Kuby Kozłowskiego z

proszeni z Ukrainy goście. W PBW

grafa Marco Polliniego.

cego, prezes Towarzystwa Kultury

mym tytułem. Wiersze Beaty Obe-

Domu Spotkań z Historią w Warsza-

prezes Towarzystwa Polonia – Kresy

Poniedziałek, 28 października

Polskiej Ziemi Lwowskiej w Sądo-

rtyńskiej i Mariana Hemara odczy-

wie „Od Altenberga do Zukerkan-

Krystyna Rostocka i dyrektor bibliote-

upłynął pod znakiem obrad nauko-

wej Wiszni na Ukrainie oraz Andrzej

tała Agnieszka Zyskowska-Biskup z

dla. Poczet kresowych księgarzy”.

ki Dagmara Kawoń-Noga otworzyły

wych w sali konferencyjnej im. Orła

Skibniewski z Holandii – autor „Ru-

Opolskiego Teatru Lalki i Aktora. Dr

Przedstawił on sylwetki oraz działal-

wystawę „Przedwojenne lwowskie

Białego Urzędu Marszałkowskiego,

binowej broszki” i osoba wspierają-

Piotr Lechowski (Kraków) przybliżył

ność księgarzy, drukarzy i wydaw-

wydawnictwa pedagogiczne w zbio-

gdzie odbyła się Międzynarodowa

ca inicjatywy krzewiące pamięć o

postać Wandy Stachiewicz założy-

ców: Józefa Zawadzkiego, Ludwika

rach Pedagogicznej Biblioteki Wo-

Konferencja Naukowa „Biblioteki w

Kresach.

cielki i kustosza Biblioteki Polskiej

Chomińskiego w Wilnie, Idzikow-

jewódzkiej w Opolu”. Z kolei w MBP

kulturze Kresów. Kresowianie w bi-

W pierwszej części obrad ple-

w Montrealu, której postać połączyła

skich w Kijowie, Gubrynowiczów,

zorganizowana została ekspozycja

bliotekach w Polsce i na świecie”.

narnych prof. Henryk Stroński (Tar-

obie konferencje. Następnie uroczy-

Altenbergów i Bernarda Połonieckie-

„Biblioteki i wydawnictwa kresowe”,

Została ona objęta patronatem przez

nopol) przedstawił referat o śladach

ście wręczono egzemplarze książki

go we Lwowie, Chowańców w Sta-

której otwarcia dokonały Krystyna

Marszałka Województwa Opolskie-

kultury polskiej na Kresach, niero-

„Kresowianie na świecie” obecnym

nisławowie, Westów w Brodach oraz

Rostocka oraz dyrektor biblioteki Elż-

go Józefa Sebestę, Dyrektora Za-

zerwalnie związanej z chrześcijań-

na konferencji autorom artykułów

Zukerkandlów w Złoczowie. W Urzę-

bieta Kampa.

kładu Narodowego im. Ossolińskich

oraz gościom, m.in. Aleksandrze

stwem, która stanowiła przez lata

dzie Marszałkowskim można było

Zwieńczeniem drugiego dnia

Ziółkowskiej-Boehm i Piotrowi Le-

we Wrocławiu dr. Adolfa Juzwenkę

wyraz tożsamości i komunikowania

również oglądać wystawę Tomasza

„Opolskich Spotkań z Historią i Kul-

chowskiemu.  Drugi referat w tej

oraz Światową Radę Badań nad

się między zaborami. Podkreślił rów-

Kuby Kozłowskiego składającą się z

turą Kresów” była przedstawiona w

części wygłosiła Marzanna Gądek-

Polonią. Moderatorka prof. Maria

nież rolę Polaków w rozwoju kultury

eksponatów znajdujących się w jego

Studenckim Centrum Kultury Uniwer-

Radwanowska (Kędzierzyn – Koźle),

Kalczyńska z Politechniki Opolskiej

poprzez: zakładanie szkół, teatrów,

kresowej kolekcji.

sytetu Opolskiego inscenizacja we-

która przedstawiła postać historyka,

przypomniała o dorobku intelektu-

bibliotek, wydawnictw, galerii, oca-

We wtorek, 29 października w

sela kresowego w reżyserii i według

publicysty, bibliotekarza i kierownika

alnym Polaków na Kresach oraz o

lenie książek, ratowanie pomników.

czytelni Biblioteki Głównej Politechniki

scenariusza Krzysztofa Kleszcza,

Biblioteki Polskiej w Londynie Zdzi-

popularyzacji wiedzy o nich. Repre-

W swoim wykładzie przedstawił pięć

Opolskiej odbyła się promocja książki

zaprezentowana przez wykonawców

sława Jagodzińskiego.

zentujący Urząd Marszałkowski Ja-

rodzajów kultury polskiej pozostałej

Janusza Palucha „Wczoraj i dziś. Po-

ze Stowarzyszenia „Nasz Grodziec”.

W trzeciej części konferencji

nusz Wójcik, dyrektor Departamen-

na Kresach: kulturę zapomnianą,

lacy na Kresach”. Książka zawiera 23

Widzowie mogli zapoznać się ze

ks. Witold Józef Kowalów (Ostróg)

tu Kultury, Sportu i Turystyki, przy-

kulturę poprawioną, kulturę ukra-

rozmowy z osobami, upowszechnia-

zwyczajami i piosenkami związanymi

opowiedział o księgozbiorach znaj-

pominając o dorobku Kresowian na

dzioną, kulturę zniszczoną oraz kul-

jącymi wiedzę o Kresach m. in. z prof.

z zaślubinami na Kresach, posłuchać

dujących się przy klasztorach na

Śląsku Opolskim, podkreślił przede

turę uratowaną. Stwierdził, iż kultura

Stanisławem Sławomirem Nicieją czy

tzw. bałaku, czyli lwowskiej gwary,

Wołyniu, m.in. w Ostrogu czy Mię-

wszystkim rolę inteligencji w odbu-

polska może obecnie wyrażać tożsa-

Ewą Siemaszko. Autor podczas spo-

a także skosztować potraw. W SCK

dzyrzecu Ostrogskim. Wspomniał o

dowie tych ziem oraz zwrócił uwagę

mość młodych Polaków, ale też być

tkania opowiedział o swoich rozmów-

można było również obejrzeć wysta-

zasługach bp. Marcjana Trofimiaka

na fakt, iż nierzadko właśnie książki

środkiem komunikacji z Ukraińcami.

cach i wyjazdach na Kresy. W BG

wę książek prof. Stanisława Sławo-

i ks. Augustyna Mednisa dla ratowa-

znajdowały miejsce w kuferkach po-

Prof. Zdzisław Julian Winnicki (Wro-

Politechniki Opolskiej zorganizowano

mira Nicieji.

nia wołyńskich księgozbiorów. Prof.

dróżnych przywożonych z Kresów.

cław) rozpoczynając wystąpienie po-

również wystawę lwowskich obrazów

W niedzielę, 27 października po

Barbara Koredczuk (Wrocław) zwró-

Dyrektor Zakładu Narodowego im.

wiedział, że mordowanie książek to

Józefa Lewczaka oraz wileńskich fo-

mszy świętej w intencji kresowian,

ciła uwagę na niewielką do tej pory

Ossolińskich we Wrocławiu dr Adolf

mordowanie pamięci. W swym refe-

tografii Mileny Kalczyńskiej.

goście zwiedzili tzw. Wzgórze Uni-

ilość wydawnictw na temat polskich

Juzwenko podkreślił altruizm Po-

racie przedstawił tzw. „polski pas” na

Ostatnim punktem w programie

wersyteckie oraz Muzeum Śląska

księgozbiorów na Kresach, wąsko-

laków na świecie, przekazujących

pograniczu litewsko – białoruskim,

„Opolskich Spotkań z Historią i Kultu-

Opolskiego. Spotkanie przy kawie

specjalistyczność i wąskotermino-

w darach i udostępniających swoje

charakteryzujący się znacznym od-

rą Kresów” była znakomita prezenta-

i herbacie w MŚO było okazją do

wość dotychczasowych publikacji,

kolekcje, co odegrało istotną rolę w

setkiem ludności narodowości pol-

cja Tomasza Kuby Kozłowskiego pt.

porozmawiania o sytuacji Polaków

które nie obejmują księgozbiorów

ochronie dziedzictwa narodowego.

skiej wyznania katolickiego. Zwrócił

„Kresowy tygiel narodów, religii i kul-

w różnych miejscowościach leżących

np. w Łucku, Brodach czy Kołomyi.

Zaznaczył, iż nie można zaprzepa-

uwagę, że we współczesnych bada-

tur… czyli Unia tu już była!” zorga-

obecnie w granicach Ukrainy.

Dr Anna Rajchel (Opole) przedsta-

ścić dorobku tego dziedzictwa, a

niach Polaków na tamtym obszarze

nizowana w Wojewódzkiej Bibliotece

W niedzielę odbył się uroczysty

wiła charakterystykę lwowskiego

więc należy digitalizować i inwen-

pomija się wyjątkowość „pasa”, tylko

Publicznej przy udziale Towarzystwa

koncert pianisty Marka Drewnowskie-

Wydawnictwa „Biblioteka Medycka”,

taryzować zbiory, w czym ogromne

koncentruje się na wybranej tylko

Miłośników Lwowa i Kresów Połu-

go oraz zaproszonych przez niego

stworzonego przez dwie znamienite

zasługi położyło już Ossolineum.

części – albo bada się Polaków na

dniowo – Wschodnich. Autor prezen-

młodych artystów reprezentujących

rodziny: Pawlikowskich i Wolskich.

Następnym punktem konferen-

Litwie, albo Polaków na Białorusi.

tacji interesująco opowiedział o wie-

różne gatunki muzyczne. W jego

Drukowało ono m.in. utwory Beaty

cji było wręczenie nagrody „Kuferek

Prof. Jacek Puchalski (Warszawa)

lonarodowości i wielokulturowości

programie pojawiły się m.in. utwory

Obertyńskiej. Dr Halina Rusińska-

Pamięci Kresowej”, będącej sym-

przybliżył charakterystykę progra-

II Rzeczypospolitej. Zwracał przy

znane z przedwojennych polskich

Giertych (Wrocław) omówiła kwestię

bolem pamięci o Kresach. Autorem

mu „Rejestracja zbiorów polskich

tym uwagę zebranych na nieznane

filmów. Koncert uświetnił promocję

digitalizacji zbiorów bibliotecznych na

projektu odznaczenia jest artysta

za granicą ze specjalnym uwzględ-

szerzej fakty z historii Polski, które

książki Andrzeja Skibniewskiego

przykładzie Zakładu Narodowego im.

Zbigniew Korzeniowski. Wyróżnie-

nieniem dziedzictwa zagrożonego”.

należy upowszechniać w polskich

„Rubinowa broszka. Lwowska histo-

Ossolińskich we Wrocławiu, zwraca-

nie otrzymali: Halina Załuska za

Wspomniał też o zagrożeniach dla

szkołach oraz chwalić się nimi za

ria w listach opisana” oraz otwarcie

jąc uwagę na jej cele, kryteria wyboru

materialne i intelektualne wspiera-

sytuacji bibliotek na Kresach, m.in.

granicą, jak np. unia w Horodle.

wystawy fotografii i dokumentów z

publikacji przeznaczonych do digitali-

nie młodzieży z Kresów studiującej

politycznych.

kg