3

www.kuriergalicyjski.com * Kurier galicyjski * 16–29 października 2015 nr 19 (239)

Meandry wyborczej propagandy

W jesienną niedzielę, 25 października i w Polsce, i na Ukrainie mają

się odbyć wybory. Jako, że dzieli nas od nich już dni niewiele, inten-

syfikuje się walka o nasze umysły i (tym samym) o głosy oczywiście.

Walka to bezpardonowa – zarówno w Polsce, jak i na Ukrainie.

sprawy, już na samym początku dusi

ARTUR DESKA

wszelką logiczna dyskusję, eliminuje

Walka to wszechogarniająca. Nie

wszelkie dowody, wszelkie argumen-

sposób przejść kilku kroków po uli-

ty. Co ciekawe, próba wyrwania się z

cach i nie natknąć się na plakaty, bil-

takiego, narzucanego nam, sposobu

bordy, namioty z ulotkami. Daremne

postrzegania problemu prowokuje

są próby ucieczki przed zalewającą

zgodny na nas atak obu, antago-

nas z radia, telewizorów czy internetu

nistycznych grup! Żeby było jasne

agitacją wszelaką. Jednym słowem,

– uważam, że mechanizm taki nie

przedwyborcza batalia w najwięk-

tylko w sprawie oceny stosunku do

szym jej natężeniu. Można zapytać,

problemu uchodźców jest stosowa-

a cóż w tym dziwnego? Normalna

ny. To przykład tylko. Proszę jednak,

sprawa – wybory idą, to i kandydaci o

spojrzyjcie jak wszelakie „mądrale”

glosy walczą, to i agitacja wszędzie.

każą nam prezydentów, polityków,

Tak, to prawda – sprawa normalna i

premierów, partie oceniać? Oczeku-

zrozumiała. Problem jednak w tym,

ją, że na logicznej analizie czynów,

jak ta walka i agitacja wyglądają.

słów, programów nasze oceny budo-

Mam bowiem wrażenie, że w walce

wać będziemy, czy na emocjach?

i agitacji owej, raz za razem, dzień za

Oczywiście to co opisałem to bar-

dniem, przekraczane są kolejne gra-

dzo paskudne, ale daleko nie wszyst-

nice przyzwoitości, rozumu i logiki.

kie „chwyty” z którymi przychodzi się

Może po kolei jednak.

nam w przedwyborczej gorączce spo-

Po pierwsze – niszczące strate-

tykać. Opisałem je, bo strasznie mnie

gie. Olbrzymia część (jeśli nie więk-

denerwują. Ich stosowanie świadczy

sza) agitacji owej koncentruje się

bowiem, jak bardzo nami gardzą ich

nie na tym by nas do jakiegoś kan-

autorzy, za jaką bezwolna, głupią i

dydata przekonać, ale by kontrkan-

na manipulacje podatna masę nas

dydata w naszych oczach zohydzić,

uważają. Jak za lepszych, mądrzej-

ośmieszyć, oskarżyć. Sztaby wybor-

szych i poza wszelkimi moralnymi

cze radzą, planują, kombinują nie

zasadami stojących siebie uważają

budzić i w tym celu używają bezsen-

prawdziwy. Jednym słowem – kłam-

nia czy umiejscowienia w obecnej

nad tym by naszą sympatię i przy-

– geniuszy, „inżynierów dusz”, poli-

sów wszelakich.

stwo jednak.

sytuacji politycznej i czynię to bardzo

chylność dla siebie pozyskać, ale

tycznych technologów. Tymczasem

O półprawdach w agitacji słów

O kilku propagandowych instru-

„teoretycznie”, daleko od tego co nas

by niechęć albo nienawiść do kon-

ja, niepoprawny idealista (z wszystki-

kilka. Półprawdy, jako prawda naj-

mentach naraz. Nadinterpretacja,

w przedwyborczej kampanii otacza.

kurencji wzbudzić. Niektórzy eks-

mi wynikającymi z tego konsekwen-

prawdziwsza są nam serwowane.

przesada, uogólnienie, manipula-

Powtarzam – robię tak celowo.

perci, propagandyści, upolitycznieni

cjami), wierzę, że my, prości ludzie,

Pół prawdy – pół kłamstwa, czy to

cja. Zabójczy to komplecik. Jest

Jeszcze jeden mechanizm, sto-

dziennikarze (a dzisiaj takich jest

wyborcy, zasługujemy na szacunek.

prawda jeszcze? Ktoś powie, że czę-

on jednak używany bez żadnych

sowany przy ocenie czegokolwiek, to

większość niestety) w dążeniach do

Nikt nie może pozbawić nas prawa

ściowo tak. Tymczasem twór taki za

ograniczeń i zahamowań. Przykła-

przymusowa polaryzacja ocen i za-

krytykowania kontrkandydatów „ich”

do samodzielnego myślenia! Nikt nie

kłamstwo jednoznacznie uważam.

dy? Spadł silny deszcz – w gazecie

ganianie nas do jednego z „baranich

kandydatów już nie tylko o śmiesz-

ma licencji na bezkarne manipulo-

Przyczyna prosta. W półprawdzie nie

napisali, że czeka nas potop i że to

stad”. Polega on na tym, że agitato-

ność się ociera. Mechanizm prosty

wanie naszymi myślami i uczuciami,

można kłamstwa od prawdy oddzie-

początek właśnie. Miejscowe pijaczki

rzy, politycy, eksperci wszelacy zmu-

– ten jest niski, ten wysoki, tamten

na kłamstwa i oszustwa, albowiem

lić. Konstrukcja jest taka, że prawda

ukradły skrzynkę wódki ze sklepiku

szają nas byśmy albo kochali albo

gruby, jeszcze inny sepleni. Mówi –

żaden cel środków nie uświęca. Dla-

jest dla kłamstwa uwiarygodnieniem

– w telewizji uznali to za świadectwo

nienawidzili. Stany pośrednie, wszel-

źle. Milczy – też źle. Nie ważne jaki

tego apel niewielki – nie dajmy się

i kłamstwo to bez prawdy istnieć nie

zalewającej nas fali przestępczości.

kie wątpliwości, jakiekolwiek „ale” są

jest i co robi. Jakkolwiek by nie było,

zwariować. Myślmy! Pośród chaosu

może. Przykład? Najlepiej zilustruje

Złoczyńca okazał się być człowie-

niedopuszczalne i spotykają się z

jest on pogardy godzien. Bezsens

i szumu znajdźmy czas by przysta-

to dobrze znana historia o kradzie-

kiem brodatym – dziennikarze ogło-

agresją. Jest to próba zastraszenia

kompletny, prawda? Tymczasem

nąć, przypomnijmy sobie kim MY

ży płaszcza w teatralnej szatni. Wi-

sili, że brodaci przejawiają wyjątkową

nas i odebrania ochoty do samo-

wystarczy tylko trochę uważniej

jesteśmy, w co MY wierzymy, co jest

dzowi płaszcz ukradli, a nazajutrz w

do przestępstw skłonność. Babcia

dzielnego myślenia, własnych ocen,

przyjrzeć się gnanym przeróżnymi

dla NAS ważne i mając to w pamięci

gazecie przeczytał że jest on zamie-

powiedziała, że na ulicy ciemno –

strachów i nadziei. Tym razem teore-

wiatrami oparom przedwyborczej

świat oceniajmy. Wtedy, ta cała pro-

szany w kradzież w teatrze. Prawda i

ogłoszono, że nawet babcia za brak

tyzował nie będę. Uchodźcy w Euro-

agitacji, by zauważyć jak często me-

paganda, agitacja i manipulacje na

kłamliwa interpretacja nierozdzielnie

oświetlenia władze krytykuje.

pie. Jednoznacznie oczekuje się, że

chanizm podobny jest stosowany,

nic się nie zdadzą. I wierzę szczerze,

przemieszane i (co bardzo ważne)

Podając wszystkie przykłady

będziemy albo bezwarunkowo „za”

jak często starają się w nas demona

że dzięki temu świat chociaż trochę

w końcowym rezultacie malujące

powyższe, świadomie staram się

albo „przeciw”. Stanu pośredniego

nienawiści, zazdrości, niechęci roz-

lepszy się stanie...

przed oczyma czytelnika obraz nie-

unikać jakiegokolwiek ich odniesie-

nie przewidziano. Takie podejście do

Panorama Plastyczna Dawnego Lwowa we Wrocławiu

24 września w Hali Stulecia odbyło się uroczyste otwarcie odrestaurowanej Panoramy. Makieta odnowionego XVIII-wiecznego

Lwowa, składająca się z 300 miniaturowych budynków, należy do zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Będąc we

Wrocławiu nie mogłem nie odwiedzić Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa Janusza Witwickiego.

Tam w latach 90. ubiegłego wieku

Po II wojnie światowej władze so-

cyzją – każdy komin, każde okienko

EUGENIUSZ SAŁO

został po raz pierwszy pokazany pu-

wieckie początkowo nie chciały po-

jest dokładnie odtworzone. Makieta

tekst i zdjęcie

bliczności. W 2006 roku rodzina Ja-

zwolić na wywóz panoramy ze Lwo-

jest tak oświetlona, że można zoba-

nusza Witwickiego zdecydowała się

wa. Janusz Witwicki zgodę taką w

czyć również Lwów nocą.

Dzięki nowoczesnym techno-

ofiarować panoramę Ossolineum.

końcu uzyskał, ale nie zdążył wyje-

Panoramę zaczął tworzyć w

logiom zwiedzający mogą wybrać

W październiku ubiegłego roku ze-

chać do Polski. W 1946 roku został

1928 roku zespół pod kierunkiem

się na wirtualny spacer uliczkami

spół konserwatorów zakończył jej

zamordowany w niewyjaśnionych

architekta Janusza Witwickiego,

dawnego Lwowa. Panoramę można

renowację.

okolicznościach. Miniaturowy Lwów

pracownika naukowego Politechni-

oglądać za pomocą małej kamery

Panoramę Plastyczną Dawnego

wywiozła żona architekta. Najpierw

ki Lwowskiej. Niestety mieszkańcy

cyfrowej umieszczonej w makiecie.

Lwowa Janusza Witwickiego można

trafił do Warszawy, a potem do Mu-

Lwowa nie mieli nigdy okazji zoba-

Dlatego dokładnie widać, że wszyst-

zwiedzać codziennie.

zeum Architektury we Wrocławiu.

czyć panoramy w swoim mieście.

ko wykonane jest z niezwykłą pre-