17

www.kuriergalicyjski.com * Kurier galicyjski * 16–29 października 2015 nr 19 (239)

Marek Krajewski i Lwów

jako jego przestrzeń literacka

52. Spotkanie Ossolińskie inaugurowało nowy sezon współpracy pomię-

dzy wrocławskim Zakładem Narodowym im. Ossolińskich i Lwowską

Naukową Biblioteką im. Wasyla Stefanyka, współpracy polskich i ukraiń-

skich intelektualistów, naukowców, muzealników.

neralnego RP we Lwowie i polskich

dwórkach w dzieciństwie, chodzić na

JURIJ SMIRNOW

towarzystw działających w naszym

randki w latach studenckich. Ale miał

tekst i zdjęcia

mieście. Spotkanie poprowadził Jan

szczęście, bo znalazł we Lwowie do-

Malicki, jeden z filarów i pomysło-

brych przewodników – krajoznawców

Zapoczątkowane staraniem i en-

dawców tego forum przyjaźni pol-

Petra Radkowca, Jurija Wynnyczu-

tuzjazmem dyrektorów zakładów na-

sko-ukraińskiej. Nazwał on Marka

ka, Ilka Łemkę. Ze wszystkimi nadal

ukowych, spotkania Ossolińskie stały

Krajewskiego „żywym klasykiem lite-

utrzymuje przyjacielskie kontakty.

się wydarzeniem w życiu kulturalnym

ratury polskiej”, zaś jego utwory „inte-

Przy każdej okazji przyjeżdża do

Lwowa, promocją polskiej nauki, my-

ligentnymi powieściami kryminalnymi

Lwowa, spaceruje, ogląda. Opisuje

śli politycznej i intelektualnej. Tym ra-

naszpikowanymi treścią historyczną,

to co usłyszał od kolegów i to, co zo-

zem na spotkanie z lwowską publicz-

w których autor poważnie traktuje

baczył osobiście.

nością przyjechał Marek Krajewski,

czytelnika”. W swoich pierwszych

Nie można też było się obejść

znany wrocławski pisarz, autor popu-

kryminałach autor powołał do życia

bez słynnego bałaku lwowskiego.

larnych powieści kryminalnych. Dla

literackiego niemieckiego bohatera

Jego też autor nauczył się z książek

lwowian było to spotkanie podwójnie

komisarza Eberharda Mocka, zaś

i słowników. Bardzo przydatnymi oka-

interesujące, wszak Marek Krajewski

akcja odbywała się w przedwojen-

zały się prace polskich i ukraińskich

pisze powieści, akcja których rozgry-

nym niemieckim Breslau. Wielką

autorów, m.in. „Lwowski leksykon:

wa się we Lwowie międzywojennym.

popularność przyniosły Markowi

poważnie i żartem”. Znalazł tam nie-

W 2009 roku ukazała się powieść

Krajewskiemu następne powieści, z

mało soczystych słów, które pomogły

„Głowa Minotaura”, gdzie po raz

polskim komisarzem policji Edwar-

w opisach jego bohaterów. „Piszę

pierwszy zapoznajemy się z komisa-

dem Popielskim w roli głównej, który

kryminały, moimi bohaterami są zło-

rzem policji lwowskiej Edwardem Po-

tym razem działa na terenie przed-

dzieje, prostytutki, policjanci, pijaczki.

pielskim. Stał się on główną postacią

wojennego Lwowa. Ktoś z krytyków

Szukam właśnie tego autentycznego

cyklu lwowskich kryminałów pióra

zauważył, że obydwaj komisarze są

słownictwa, którym mówili ci wszyscy

Marka Krajewskiego. Komisarz Po-

podobni do siebie. Dodajmy, że jest

ludzie we Lwowie lat trzydziestych

pielski idzie przez kolejne powieści

w nich coś z samego Marka Krajew-

XX wieku. Opisuję nie pałace ary-

– „Erynie”, „Liczby Charona”, „Rzeki

skiego.

stokracji, ale knajpy, takie jak słynna

Hadesu”, „W otchłani mroku”, „Wład-

Prelegent wygłosił bardzo treści-

knajpa u Bombacha” – mówi autor.

ca liczb”, „Arena szczurów”.

wy i rzetelnie przygotowany referat.

Podczas spotkania Marek Kra-

Kryminały Marka Krajewskiego

Cytaty ze swoich książek podawał

jewski podzielił się też swoimi re-

przetłumaczone zostały na 18 języ-

Marek Krajewski

bardzo dokładnie, odczytując je z

fleksjami na temat naszego miasta.

ków, w tym przez Bożenę Antoniak

Refleksje te znajdują miejsce na

kartek. Mówi wspaniałą polszczy-

na język ukraiński. Ukazały się one

sytecie, za co dostał od studentów

obecny od zawsze we wrocławskim

kartach jego powieści. Czy może

zną, krzepkim głosem, emocjonal-

we lwowskim wydawnictwie „Urbi-

przydomek „ksiądz-proboszcz”, czyli

domu Marka Krajewskiego. Od mło-

być miejscem romantycznym szpital

nie. Każde słowo jest wyważone,

no”, którym kieruje Anatolij Iwczen-

wygłaszający kazania.

dych lat poznawał Lwów też z ksią-

psychiatryczny, przytułek dla obłą-

wypowiedziane z dobrze postawioną

ko. Ukraińskie przekłady powieści

- Moja rodzina ma lwowskie ko-

żek, jego lekturą były utwory Jana

kanych? Może, jeśli jest to lwowski

intonacją i narracją. Zawodową dyk-

i lwowska tematyka zrobiły Marka

rzenie – podkreśla Marek Krajewski.

Parandowskiego i Stanisława Lema.

zakład na Kulparkowie. Autor tam

cję wyrobił w ciągu lat wykładów na

Krajewskiego niezwykle popularnym

Lwów od dzieciństwa był dla niego

Jednak problemem dla autora

wszedł i to co zobaczył, go uderzyło.

uniwersytecie. W jego języku i za-

autorem we Lwowie i na Ukrainie.

miastem bliskim i swojskim. Słuchał

była autentyczna znajomość z mia-

Opisał swoje wrażenia w powieści

chowaniu, odczuwa się wysoką inte-

Rozpoznają go na lwowskich uli-

o nim opowieści wuja, mamy Haliny

stem, ze wszystkimi jego zakamar-

„Głowa Minotaura”, którą pisał póź-

ligencję, kulturę osobistą i bardzo do-

cach, a lwowskie firmy turystyczne

z domu Obłąk, która urodziła się pod

kami, uliczkami, podwórkami. Tego

niej w Szwajcarii.

bre klasyczne wykształcenie. Marek

organizują wycieczki po Lwowie

Mościskami, we wsi Ostrożec, miesz-

nie znajdziesz w żadnych opisach i

- Przestrzeń miejską Lwowa

Krajewski podkreślił, że przykładem

śladami komisarza Popielskiego. W

kała też w Strzelczyskach, ukończyła

w żadnych książkach. Żeby oriento-

ja nie tylko opisuję, ale włączam w

dla niego był i pozostaje profesor Jan

2011 roku pisarz został odznaczony

tam szkołę ukraińską i dopiero w

wać się gdzieś w bocznych uliczkach

świat intelektualny moich bohaterów.

Miodek. Żartował, że w tymże stylu

złotym medalem miasta Lwowa.

1958 roku wyjechała do Polski. Bie-

Kleparowa czy Kulparkowa, trzeba

Opisuję obyczaje i wielokulturowość

wygłaszał swe wykłady na uniwer-

Marek Krajewski urodził się 4

gle mówi po ukraińsku i ten język był

tam mieszkać, biegać po tych po-

miasta – mówi Marek Krajewski. –

września 1966 r. w rodzinie pocho-

Opisuję nie tylko ludzi zacnych, ale

dzącej z Ziemi Lwowskiej i mającej

też złodziei, na przykład, kieszon-

mieszane polsko-ukraińskie korze-

kowców, którzy później wszyscy wy-

nie. W latach 1985-1991 studiował

jechali do Wrocławia. Mieli swój „ko-

filologię klasyczną na Uniwersytecie

deks honorowy”. Nie okradali kobiet

Wrocławskim, zaś w 1999 roku obro-

w ciąży, starców. Zwracali pugilaresy

nił rozprawę doktorską. Pracował

i dokumenty. Akademia złodziejska

i jako bibliotekarz w Zakładzie Na-

we Lwowie – to też już legenda. Nie

rodowym im. Ossolińskich i nawet

idealizuję lwowskiej przedwojennej

jako ochroniarz w sklepie jubiler-

historii, bo nie jestem historykiem,

skim. Poświęcał się nauce, pracując

ale tylko pisarzem.

od 1992 roku kolejno jako asystent,

Zupełnie przypadkowo spotka-

adiunkt i starszy wykładowca w In-

łem Marka Krajewskiego następnego

stytucie Filologii Klasycznej i Kultury

dnia na jednej z lwowskich ulic. Był

Antycznej Uniwersytetu Wrocław-

sam, bez kolegów lub przewodników.

skiego. Jednak praca zawodowego

„Oglądam mój Lwów” – powiedział.

pisarza, poszukiwanie i przygotowa-

– To moja literacka Arkadia. Znala-

nie materiałów do kolejnych krymi-

złem tu, we Lwowie, dobrą literacką

nałów wciągnęła go bez reszty. Od

przystań, czuję się tu dobrze. Jestem

2007 roku zawodowo trudni się już

zadowolony też z tego, że wielu ludzi

tylko pisarstwem.

we współczesnym Lwowie patrzą już

Na Spotkanie Ossolińskie przy-

na polską historię miasta tak, jak my

było około 50 osób – lwowscy pisa-

na niemiecką Wrocławia”.

rze, wydawcy, muzealnicy, profeso-

kg

rowie, przedstawiciele Konsulatu Ge-

Jan Malicki (siedzi od lewej) i Marek Krajewski