23

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 listopada–17 grudnia 2015 nr 22 (242)

Pogrzeb polskiego żołnierza poległego

pod Lwowem we wrześniu 1939

20 listopada br. w Dobrzechowie koło Strzyżowa (województwo podkar-

packie) pochowano żołnierza Korpusu ochrony Pogranicza Józefa gwoź-

dziańskiego, którego szczątki odkryto w Dobrostanach pod Lwowem.

- Gdy pan konsul Marcin Zie-

mięcią do tych osób, które za wolną

KonSTAnTy CzAwAgA

niewicz zwrócił się do nas o zgo-

Polskę walczyły.

tekst i zdjęcia

dę na przechowanie doczesnych

Kilka dni wcześniej, 4 listopada,

szczątków odnalezionych żołnierzy,

w Mościskach odbył się uroczysty po-

Sekretarz Rady Pamięci Walk i

oczywiście zgodziłem się, bo jest

grzeb 111 żołnierzy Września 1939.

Męczeństwa Andrzej Krzysztof Ku-

to wspólna sprawa nas wszystkich:

nert zwrócił uwagę, że jeszcze do

Polaków, Ukraińców i ludzi w to za-

niedawna „…wydawało się, że naj-

Piosenka dla żołnierza

angażowanych. Podziemia kościoła

Pamięci Józefa Gwoździańskiego

dłużej, bo aż do 2012 roku, czekały

pozwalają na to. Od razu odprawi-

na godny pochówek swych bliskich

To było dawno. Tam na wschodzie

liśmy mszę św. w intencji tych pol-

rodziny katyńskie, a tymczasem oka-

Bitwa paliła ziemi ciało,

skich żołnierzy.

zało, że jeszcze dłużej czekało wiele

Żołnierze umierali młodzi,

- Ja także wspólnie ze wszystkimi

rodzin, których najbliżsi polegli w wal-

A białe róże usychały.

przeżywałem dzisiejszą wzruszającą

ce z Niemcami we wrześniu 1939.

uroczystość pogrzebową – powie-

Strzelec Gwoździański był jednym z

O Panie, Boże Wszechmogący!

dział Lubomyr Horbacz, prezes sto-

nich”. Po mszy św. w kościele para-

Tyś widział przecież, jak ginęli.

warzyszenia „Pamiat ” we Lwowie.

fialnym, kondukt żałobny przeszedł

nabożeństwo w kościele w Dobrzechowie

Słyszałeś jęki konających,

– Jest to nasza wspólna sprawa z

na cmentarz, gdzie minister Andrzej

Cierpiałeś wtedy razem z nimi…

reszcie znaleźliśmy nieśmiertelnik! –

mamy taką, czysto ludzką satysfak-

Polakami – odnaleźć nieznane mo-

Kunert przekazał odnaleziony nie-

wspomniał harcmistrz Stefan Adam-

cję, że spełniliśmy dobry uczynek.

giły wojenne, aby ofiary doczekały

śmiertelnik rodzinie poległego wiele

Żołnierzu września, bohaterze!

ski,  przewodniczący  Harcerstwa

Nie poszły na marne godziny przeży-

się należnego im chrześcijańskiego

lat temu żołnierza. – Wrócił w rodzin-

Polskiego na Ukrainie. – Wiemy, że

wania, ażeby nikt nam nie zniszczył

pochówku.

ne strony mój wujek, brat mojej matki

Pod Lwowem zgasło Twoje serce.

już te szczątki należą do konkretnej

naszej pracy. I jeszcze jedna rzecz

- Przeżyliśmy to wszyscy wspól-

Józef Gwoździański, którego cała

Po polsku biło ufnie szczerze…

osoby. Druga rzecz była gdy konsul

– taka nadzieja, żeśmy zaskarbili

nie z rodziną – władze samorzą-

rodzina szukała przez 76 lat – powie-

Ojczyźnie nie potrzeba więcej.

Zieniewicz powiedział: „Słuchajcie,

tam na górze trochę wdzięczności

dowe i uczniowie szkół z naszego

działa Anna Oliwińska-Wacko, sio-

jest rodzina, odnaleźli się”. Spełni-

Bożej, bo mamy ten swój niewielki

terenu – dodał starosta strzyżowski

strzenica żołnierza. – Sam fakt odna-

Słyszysz? jak dźwięczą skrzypiec

liśmy swój obowiązek oddania czci

wkład w to, żeśmy ich odnaleźli.

Robert Godek. – Na terenie nasze-

lezienia jego doczesnych szczątków

struny,

temu człowiekowi. A dzisiaj, jak już

Ks. Michał Bajcar z parafii rzym-

go powiatu mamy szkołę im. Orląt

wzruszył nas. Moja babcia ciągle

Te, co czekały twoich dłoni,

poznałem rodzinę, jego siostrzenicę,

skokatolickiej w Gródku koło Lwowa,

Lwowskich. Jesteśmy też pod wra-

siedziała przy oknie i modliła się o

Gdyś ty wśród bitwy, ognia łuny

to odczułem wielką ulgę, że jest on

który również uczestniczył w uroczy-

żeniem, że nasze władze państwo-

jego powrót.

Ojczyzny swojej poszedł bronić.

już tutaj, wśród rodziny. Ludzie są

stościach pogrzebowych w Dobrze-

we pamiętają o naszych rodakach

- W ramach projektu „Strażnicy

chowie, dodał:

nam bardzo wdzięczni. Ale też i my

i nawet po 76 latach wracamy pa-

Narodowej Pamięci” wolontariusze

To nie jest czas na chwałę żywych,

Fundacji „Wolność i Demokracja” z

To jest na Twoją chwałę czas!

Polski z byłym prezesem, a obecnie

Niech Bóg nasz dobry, sprawiedliwy

posłem na Sejm RP Michałem Dwor-

Na wieki da ci nieba blask.

czykiem na czele oraz lwowskiego

Stowarzyszenia poszukiwania ofiar

To nie jest czas na łzy rozpaczy,

wojny „Pamiat ” (Pamięć) i harce-

To jest zadumy wielki czas,

rzy ze Lwowa w Dobrostanach pod

Dziś łzy wzruszenia płyną raczej,

Lwowem odkryto mogiłę zbiorową,

Dziś Polskę widzi każdy z nas.

w której złożone były szczątki 43 żoł-

nierzy. Wśród nich były szczątki szer.

A żal, co tkwi gdzieś na dnie duszy,

Józefa Gwoździańskiego z Kożucho-

Ziarenkiem smutku drażniąc oczy,

wa – wyjaśnił konsul RP we Lwowie

Niech w pamięć zmienia się

Marcin Zieniewicz. – Ta msza św. i

niezłomną,

uroczystość pogrzebowa jest dla nas

Co trwa i żywych wciąż jednoczy.

wielkim przeżyciem i taką też swo-

istą nagrodą za trud wielu instytucji i

I pamięć będzie też pomnikiem

osób, podjęty na rzecz odnalezienia

Spiżowym darem od potomnych…

miejsc pochówku żołnierzy, ich eks-

Ofiary życia dla Ojczyzny

humacji, identyfikacji i odnalezienia

Nikt na tej ziemi nie zapomni!

ich rodzin, ich bliskich.

- Gdy odkryliśmy ten nieśmiertel-

nik, to wtedy było: święty Boże, na-

Anna oliwińska-wacko

wrócił w rodzinne strony

Poszukuję

Apel w sprawie Cmentarza Janowskiego

żyje tak długo, jak długo trwa pa-

potomków rodu

mięć o nim. Zastanówmy się, czy

wały się zdjęcia z pogrzebów mniej

przekażemy naszym potomkom to,

informacje o tych ludziach zebrać w

Od kilku miesięcy w każdym

Saryusz-Jaworski

lub bardziej znanych osób, zdjęcia

co wiemy sami? Czy to nie będzie

jednym miejscu – w książce. Za kilka

numerze Kuriera Galicyjskiego dru-

samego Cmentarza Janowskiego

naszą winą, że ta pamięć zaginie?

miesięcy zostanie zakończony etap

kujemy apel naukowców z Uniwer-

W związku z opracowywaniem

oraz okolic. Innego źródła informa-

Materiały gromadzone przez na-

gromadzenia informacji. Książka bę-

sytetu Szczecińskiego w sprawie

monografii rodu Saryusz-Jaworski,

cji o pochówkach przede wszystkim

ukowców z Uniwersytetu Szczeciń-

dzie wydana i oprócz części archiwal-

Cmentarza Janowskiego. Niestety,

poszukuję potomków dzieci Stani-

powojennych (a czasem też wcze-

skiego kompletowane będą do lipca,

nej, informacji w niej będzie tyle, ile

nadal nie mamy szerszego odzewu

sława Wrońskiego i Antoniny z Ja-

śniejszych) nie ma. Jest to właści-

jest jeszcze trochę czasu na spene-

dostarczą nam Państwo. Każdy, kto

od Państwa.

worskich, urodzonych we Lwowie:

wie jedyna już okazja by pamięć o

trowanie domowych archiwów.

podzieli się wspomnieniami i zdję-

Drodzy czytelnicy!

• Stefania Wiktoria Antonina ur. w

ludziach pochowanych na Cmenta-

Zgłoszenia przyjmujemy w re-

ciami o krewnych i bliskich pocho-

Każdego roku w Święto Wszyst-

1886 r.

rzu Janowskim zachować.

dakcji Kuriera Galicyjskiego: wspo-

wanych na cmentarzu Janowskim,

kich Wiernych Zmarłych spotykamy

• Leokadia Ludwika Apolonia ur.

Każdy dzień przynosi zmiany

mnienia, zdjęcia bądź inne dokumen-

uwieczni pamięć o tych osobach.

się na Cmentarzu Janowskim i każ-

w 1888 r.

na tym cmentarzu – za rok czy dwa

ty. Drogą mailową archiwalia można

Kim byli ci Lwowianie – sklepikarze,

dy idzie do grobów swoich bliskich.

• Franciszek Władysław ur. w

takiego Cmentarza Janowskiego już

przesyłać do prof. Ryszarda Tomczy-

kominiarze, praczki, panie domu,

Dzisiaj warto zadbać też o to,

1891 r.

nie będzie. Podobnie jak nie ma już

ka: rtomczyk10@wp.pl i dr Barbary

pracownicy tramwajów czy gazowni,

by pamięć o naszych matkach, oj-

Danuta Jaworska-nawrot;

tego nawet sprzed miesięcy. Ocal-

Patlewicz: barpat@wp.pl

robotnicy fabryk czy poeci – wiedzą

cach, babciach i dziadkach pocho-

e-mail:

my pamięć o tych, których znaliśmy,

tylko ich rodziny. Być może w Pań-

wanych na cmentarzu Janowskim

ALinA woziJAn

szanowaliśmy i kochali, bo człowiek

stwa archiwach domowych zacho-

nie rozproszyła się. Jest okazja, aby

zennawrot@gmail.com