4

Przegląd wydarzeń

16­29 lutego 2016 nr 3 (247) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Minister RP Witold Waszczykowski

o priorytetach polskiej dyplomacji

Poniżej przedstawiamy tekst wystąpienia ministra spraw zagranicznych

Witolda Waszczykowskiego w Sejmie z 29 stycznia 2016 r.

Panie Prezydencie!

dziś konflikty zbrojne, terroryzm, roz-

Panie Marszalku!

klad struktur państwowych. Narasta-

Pani Premier i Państwo Ministro-

jącym problemem jest potężna fala

wie!

migracji zarobkowej i uchodźców.

Wysoka Izbo!

Konieczne są dzialania dostosowu-

Drodzy Przyjaciele z Korpusu

jące polską politykę zagraniczną i

Dyplomatycznego!

politykę bezpieczeństwa także do

Szanowni Państwo!

tych wyzwań. Chcę jednak podkre-

ślić, że polska dyplomacja, używa-

Jest dla mnie ogromnym za-

jąc również instrumentów pomocy

szczytem, że jako przedstawiciel rzą-

rozwojowej, aktywnie wlączając się

du Rzeczypospolitej Polskiej, mogę

w rozwiązywanie problemów Afryki

dziś przedstawić Sejmowi, zgroma-

i Bliskiego Wschodu, będzie dążyla

dzonym gościom oraz obywatelom

do utrzymania wlaściwej równowagi

naszego kraju informację na temat

między zaangażowaniem naszych

zadań polskiej polityki zagranicznej

partnerów i sojuszników z NATO i

w 2016 roku. Dziękuję za obecność

UE w zapobieganie i rozwiązywanie

Panu Prezydentowi, który w zakre-

problemów w sąsiedztwie wschod-

sie polityki zagranicznej ­ zgodnie z

nim i poludniowym.

zapisami Konstytucji ­ wspóldziala

Trzecim wyzwaniem dla polskiej

z Prezesem Rady Ministrów i mini-

dyplomacji i polskich wladz w ogó-

strem spraw zagranicznych. Har-

le jest zmierzenie się z kryzysem

monijna wspólpraca między Prezy-

projektu europejskiego. Jesteśmy

dentem a rządem, wobec trudnych

czlonkiem Unii Europejskiej i na na-

zadań przed nami stojących, jest

sze bezpieczeństwo oraz dobrobyt

w cywilizowane reguly gry poli-

rozladowywania napięć przez dia-

wartości i zasad naszej cywilizacji bę-

dziś niezwykle istotna. Wspólpraca

wplywa bezpośrednio jej kondycja.

tycznej. Nie wystarczy zatem być

log, zapobiegania konfliktom lub ich

dzie sensem naszej dyplomacji.

ta wzmacnia pozycję Polski.

Przejawami kryzysu Unii są grecki

czlonkiem tej czy innej organizacji

rozwiązywania w oparciu o ogólnie

W tym kontekście należy przy-

Jest to pierwsze expose mini-

kryzys zadlużeniowy i perspektywa

międzynarodowej, lecz należy ak-

przyjęte zasady, są lekceważone i

pomnieć, że Warszawa byla i nadal

stra spraw zagranicznych nowego

wyjścia z niej Wielkiej Brytanii. Maso-

tywnie i w poczuciu podmiotowości

pomijane. Tworzy to grunt sprzyjają-

będzie centrum dialogu na rzecz

gabinetu. Stoi więc przede mną

we pogwalcenie zasad na granicach

ksztaltować jej politykę, dążyć do re-

cy polityce sily, która przyniosla tak

demokracji. Tu w stolicy jest siedzi-

zadanie nakreślenia celów polskiej

zewnętrznych strefy Schengen grozi

alizacji interesów Rzeczypospolitej,

wiele nieszczęść spoleczeństwom

ba wspólnoty demokracji, tu odby-

dyplomacji nie tylko na 2016 r., ale

rozchwianiem calego systemu swo-

zapewnić rzeczywiste bezpieczeń-

europejskim w XX stuleciu.

wa się corocznie międzynarodowa

również szerszej wizji polityki zagra-

body podróżowania wewnątrz tego

stwo i warunki rozwoju wszystkim

Najwięcej obaw budzi w tej mie-

konferencja Warszawski Dialog na

nicznej, jaką chcielibyśmy realizować

obszaru. Polska dyplomacja będzie

obywatelom. Obecny rząd jest zde-

rze polityka naszego wielkiego sąsia-

Rzecz Demokracji. W naszej stolicy

w najbliższych czterech latach. To o

przeciwstawiać się wewnętrzne-

terminowany, by osiągnąć te cele,

da na wschodzie, która zmierza do

gościmy ODHiR ­ Biuro Instytucji

tyle istotne, że za sprawą przemian

mu zróżnicowaniu Unii, pomyslowi

prowadząc odważną i realistyczną,

Demokratycznych i Praw Czlowie-

rewizji po-zimnowojennego porządku

technologicznych i spolecznych, kon-

mini ­ Schengen czy dyskryminacji

a nade wszystko skuteczną polity-

ka ­ które organizuje u nas corocz-

europejskiego. Nowa ,,Strategia bez-

fliktów zbrojnych, kryzysów gospodar-

obywateli polskich, mieszkających

kę zagraniczną, opartą na czterech

ne spotkania przeglądowe wymiaru

pieczeństwa Federacji Rosyjskiej"

czych i migracji na naszych oczach

w państwach Unii. Przeciwstawimy

przeslankach:

ludzkiego. Promocja praw czlowieka

dopuszcza użycie sily przy realizacji

postępuje erozja starego porządku

się także wszelkim rozwiązaniom,

Po pierwsze, będziemy dążyć

i demokracji byla i pozostaje nadal

swoich interesów. Ilustracją tej logiki

światowego, sięgającego korzeniami

które uderzalyby w interesy i bez-

do zakorzenienia polityki zagranicz-

jednym z priorytetów polskiej polityki

jest rosyjska agresja przeciw Ukrainie

końca zimnej wojny, czy nawet jesz-

pieczeństwo ekonomiczne Polski i

nej w woli politycznej suwerennych

zagranicznej.

i wojna, która de facto toczy się już w

cze dalej ­ końca II wojny światowej.

polskich przedsiębiorstw. Liczymy,

państw, które ­ jeśli lączy je glęboka

Po czwarte, wreszcie jesteśmy

tym kraju drugi rok. Rosja zmierza

W centrum tej globalnej niepewności

iż prezydencja holenderska dostrze-

wspólnota wartości i interesów ­ go-

przekonani, że stosunki międzyna-

do poszerzania wlasnej strefy wply-

i niestabilności znalazla się Europa

że te problemy.

towe są solidarnie wspólpracować

rodowe, choć postrzegane czasami

wów i zahamowania transformacji

oslabiona przez recesję, podzielona

Wskazane przeze mnie najważ-

ze sobą w celu realizacji wspólnych

jako sfera brutalnej i niszczącej ry-

demokratycznej tych państw Europy

na tle różnych wizji rozwoju projektu

niejsze problemy mają charakter

celów. Z tych źródel wyrastają NATO

walizacji między państwami, tworzą

Wschodniej, które dążą do zbliżenia

europejskiego oraz osaczona przez

zlożony i dlugotrwaly. Nakladają one

i Unia Europejska.

także przestrzeń wymiany gospo-

z Zachodem. Jest to polityka wsparta

wojny, toczące się tuż za jej pro-

na polską dyplomację obowiązek

Po drugie, będziemy opierać

darczej, wzajemnego poznawania

rozbudową rosyjskiego potencjalu mi-

giem. To negatywne doświadczenie

wzmożonej aktywności, tak by Pol-

politykę na prymacie prawa między-

się spoleczeństw, również tych bar-

litarnego i dzialaniami hybrydowymi,

stalo się udzialem również Polski,

ska mogla niwelować pojawiąjące się

narodowego nad brutalną silą, nad

dzo odleglych pod względem trady-

w tym propagandowymi. Z przykro-

która jest częścią Europy i która od

zagrożenia. Dlatego też powtórzę to,

ideą koncertu mocarstw dzielącego

cji i doświadczeń dziejowych.

ścią muszę stwierdzić, że naiwnością

początku swojej historii dzieli z nią

co mówila Pani Premier przedstawia-

świat na strefy wplywów wbrew woli

Z tego imperatywu wyrasta idea

byla wiara, którą okazywal kilka lat

dole i niedole. W przypadku naszego

jąc w listopadzie swoje expose przed

spoleczeństw. Stąd bierze się pol-

partnerstwa strategicznego z naro-

temu jeden z moich poprzedników,

kraju sytuacja ta nabiera szczególnej

Wysoką Izbą ­ priorytetem polskiego

skie przywiązanie do zasad Naro-

dami pozaeuropejskimi.

że Rosja holduje wartościom demo-

wymowy, gdyż mimo uplywu ćwierć-

rządu będzie w najbliższych latach

dów Zjednoczonych, OBWE i Rady

Wysoka Izbo!

kratycznym i zasadom prawa mię-

wiecza od chwili uwolnienia się od

zapewnienie państwu i obywatelom

Europy. Będziemy dzialać w duchu

W 2016 roku Polska będzie mu-

dzynarodowego, postulując wtedy

narzuconego nam systemu komuni-

szeroko rozumianego bezpieczeń-

dewizy sformulowanej przez Pana

siala zmierzyć się z trzema wielkimi

zaproszenie jej do NATO.

stycznego, nie możemy powiedzieć,

stwa. Rozumianego zarówno jako

Prezydenta Andrzeja Dudę na forum

kryzysami, które dotknęly Europę: z

Po drugie, pogorszenie się na-

że osiągnęliśmy wszystkie cele, które

klasyczne bezpieczeństwo militarne i

ONZ: ,,pokój poprzez prawo, sila pra-

kryzysem bezpieczeństwa na naszym

szego bezpieczeństwa mocno splata

przyświecaly polskiemu spoleczeń-

stabilność naszych granic, jak i sze-

wa ponad prawem sily".

kontynencie, kryzysem sąsiedztwa

się z kryzysem sąsiedztwa europej-

stwu w 1989 roku.

rzej ­ jako bezpieczeństwo gospo-

Po trzecie, wyznacznikiem będzie

oraz kryzysem samego projektu eu-

skiego. Choć w Europie Wschodniej

Gdy przystępowaliśmy najpierw

darcze.

dla nas wspólnota wartości świata

ropejskiego. Każdy z nich może mieć

rolę destrukcyjną odgrywa polityka

do NATO, a później do Unii Europej-

Panie Marszalku!

demokratycznego, które tworzą prze-

bardzo poważne i daleko idące kon-

rosyjska, jednak nie ona jedna jest

skiej, wydawalo się, że stanęliśmy

Panie i Panowie Poslowie!

strzeń jednoczącą spoleczeństwa wo-

sekwencje dla naszego kraju.

źródlem obaw. Niekorzystny wplyw

na pewnym gruncie, że możemy

Podstawą polskiego, europej-

kól pokojowego rozwoju i wspólpracy,

Tym wymiarem stosunków mię-

na ten region wywierają także ko-

zapomnieć o trudnych dylematach

skiego i transatlantyckiego bezpie-

niezależnie od odmienności kulturo-

dzynarodowych, który budzi najwię-

rupcja oraz brak konsekwentnych

państwa  polożonego  pomiędzy

czeństwa pozostaje Sojusz Pólnoc-

wych i doświadczeń historycznych.

cej niepokoju jest bezpieczeństwo.

reform  polityczno-ustrojowych  i

Wschodem i Zachodem. Dzisiaj bar-

noatlantycki. W związku z pogar-

Oznacza to, że dla Rzeczpospolitej

Od kilku lat obserwujemy stopniowe,

wolnorynkowych. W sąsiedztwie

dziej niż kiedykolwiek czujemy jak

szającą się sytuacją na wschodniej

podstawą wspólnych interesów są

dramatyczne pogarszanie się sytu-

poludniowym te same lub podobne

zbyt optymistycznie postrzegaliśmy

i poludniowej flance, rolą Sojuszu

przede wszystkim wartości, które

acji we wschodnim i poludniowym

zjawiska doprowadzily do zapaści

naszą pozycję. Weszliśmy do insty-

będzie wzmocnienie funkcji od-

stanowią dziedzictwo europejskiej cy-

sąsiedztwie Unii Europejskiej, w tym

takich państw jak Syria i Libia oraz

tucji, które choć zbudowane są na

straszania oraz zdolności do ko-

wilizacji. Tymi wartościami są przede

bezpośrednio u granic Rzeczypospo-

zachwialy stabilnością wielu innych

wspólnocie strategicznych intere-

lektywnej (solidarnej) obrony przed

wszystkim prawo rzymskie, filozofia

litej. Obecny system bezpieczeństwa

krajów. Bliski Wschód pogrąża się w

sów państw czlonkowskich, to prze-

napaścią z zewnątrz. Liczymy na

grecka i etyka chrześcijańska, racjo-

międzynarodowego ulega marginali-

chaosie. Cierpi na tym bliskowschod-

cież nie uchylają różnic priorytetów

to, że podobnie jak w przeszlości,

nalizm, dobro wspólne oraz respek-

zacji. Instytucje, takie jak OBWE lub

ni proces pokojowy. Na poludnie od

poszczególnych krajów, a jedynie

również dziś NATO będzie zdolne

towanie praw czlowieka. Obrona tych

organizacje regionalne, powolane do

Europy największymi problemami są

toczone wokól nich debaty ujmują

do strategicznej adaptacji w zmien-