10

Przegląd wydarzeń

30 sierpnia­15 września 2016 nr 16 (260) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Przegląd prasy polskiej na Ukrainie

Sawickiego z Berdyczowa, berdy-

coraz mniej śladów. W Kuklach gru-

lystok i Supraśl. Spotkaliśmy się z

W Równem odslonięto

opracowal

czowiankę ­ lekarkę Halinę Jankow-

pa archeologów i harcerzy dotarla

polskimi samorządowcami w urzę-

tablicę upamiętniającą

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

ską, która zginęla w PW, majora AK,

do zapomnianych mogil, w których

dzie miasta, m.in.: z burmistrzem

Marka bezruczkę

wspóltwórcę sieci ,,Wachlarz" Adama

spoczywa kilkudziesięciu polskich

Supraśla Radoslawem Dobrowol-

Tablicę umieszczono na jednym

,,Od wspólnego korzenia"

Remigiusza Grocholskiego ze Strzy-

żolnierzy.

skim. Odwiedziliśmy muzeum iko-

z budynków przy Alei Generala Armii

Pod patronatem Ambasady Uk-

żawki nad Bohem oraz wielu innych.

Początek poszukiwań daly dwa

ny, zobaczyliśmy miejsce, gdzie

URL Marka Bezruczki w Równem.

rainy w Rzeczypospolitej Polskiej

Jednym z nich byl Karol Belina-

dokumenty: jedno zdjęcie przed-

znajduje się najstarsza informacja

Tablica upamiętniająca Marka Bez-

oraz patronatem honorowym konsula

Brozowski, urodzony w przededniu

stawiające żolnierza na tle kwatery

o mieszkańcach tego miasteczka,

ruczkę zostala odslonięta w obec-

generalnego Ukrainy w Lublinie od-

bolszewickiego terroru, a dokladnie

wojskowej z brzozowymi krzyżami

czyli archiwum i uczestniczyliśmy w

ności mera miasta Równe Wolody-

byla się niebywala impreza artystycz-

­ 23 lutego 1917 roku w Sokolów-

i wzmianką, że są to groby legioni-

ciekawym spotkaniu z przedstawi-

myra Chomki, sekretarza Rady Mia-

na zorganizowana przez Fundację

ce (dzisiaj na terenie obwodu win-

stów z 1915 r. Drugim śladem byla

cielami mniejszości tatarskiej.

sta Serhija Paladijczuka oraz p.o.

Związku Polaków Kijowa.

nickiego). Karol Belina-Brzozowski

znaleziona w Centralnym Archiwum

Serdecznie dziękujemy koor-

konsula generalnego RP w Lucku

W ciągu dwóch tygodni 14 ukraiń-

(1917-1997) wziąl udzial w kampanii

Wojskowym kopia listy 21 żolnierzy

dynatorowi projektu Malgorzacie

Krzysztofa Sawickiego.

skich artystów mieszkalo i pracowalo

wrześniowej 1939 roku jako oficer

Legionów Polskich pochowanych

Aleksandrowicz oraz opiekunce Mi-

Na tablicy umieszczono napis

w Zespole Szkól Agrobiznesu im. M.

10. pulku artylerii lekkiej. Po okupacji

po bitwie pod Kuklami. Ekspedycję

lenie Kranik za cierpliwość, wspar-

w języku polskim i ukraińskim na-

Rata w Klementowicach, nieopodal

niemieckiej zamieszkal w Warszawie

naukową tworzyli wypróbowani już

cie i przyjemną atmosferę. Projekt

stępującej treści: ,,Marko Bezruczko

Lublina. W wyniku wspólpracy Funda-

przy ulicy Brackiej. Do aktywnego

archeolodzy i muzealnicy: prof. An-

,,Szkola lidera polonijnego ,,Ja ­ Li-

(13.10.1883­10.02.1944). General

cji z instytucjami oświatowymi odby-

udzialu w Powstaniu Warszawskim

drzej Kola, dr Dominika Siemińska,

der" wspólfinansowany w ramach

brygady Armii Ukraińskiej Republiki

waly się m.in. kursy integracyjne dla

dolączyl się w jego polowie ­ pod ko-

Adam Kuczyński i Mieczyslaw Góra,

sprawowania opieki Senatu Rzeczy-

Ludowej, bohater narodu polskiego i

dzieci ukraińskich, które zamierzają

niec pierwszej dekady września 1944

zajmujący się w przeszlości m.in.

pospolitej Polskiej nad Polonią i Po-

ukraińskiego. W sierpniu 1920 roku

podjąć naukę w Polsce, występy

roku. Dzialając pod pseudonimami:

cmentarzami katyńskimi w Charko-

lakami za granicą jest realizowany

powstrzymal pod Zamościem napór

teatralne mlodzieży ukraińskiej i pol-

,,Tryb" i ,,Wojciech", Belina-Brzozow-

wie i Bykowni, oraz ich ukraińscy

przez Fundację ,,Wolność i Demo-

armii czerwonej, wnosząc olbrzymi

skiej, wspólne wycieczki i wyjazdy.

ski na ochotnika poszedl do batalionu

koledzy po fachu z instytutu badaw-

kracja".

wklad w ocalenie Europy przed bol-

Miala też miejsce wystawa fotografii

,,Kiliński", potem do 3. kompanii ,,Sza-

czego ,,Wolyńskie Starożytności".

szewizmem".

o historii i teraźniejszości Ukrainy.

Anna Czerkes,

rych Szeregów" i ,,Sępów". Podolanin

Dotarcie do wlaściwych mogil

W celu rozwoju integracji sąsiedzkiej

wizyt.net

Serhij Porowczuk,

bral udzial w walkach przeważnie w

na cmentarzu wiejskim w Kuklach

i lokalnej nie tylko w sferze oświaty,

monitor-press.com

dzielnicy Śródmieście Pólnoc.

udalo się dopiero czwartego dnia.

lecz i w kulturze (w tym wspólcze-

Cześć tym, którzy ginęli

Karolowi Belina-Brzozowskiemu

Wcześniejsze tropy okazywaly się

snej), zarządy Fundacji i ZSA wpadly

za Polskę

Żytomierzanie zwycięzcami

po kapitulacji powstańców udalo się

blędne. Pomoc w zidentyfikowaniu

Święto Wojska Polskiego i 96.

na pomysl zorganizowania przedsię-

ІІ etapu Szkoly liderów

razem z ludnością cywilną opuścić

odpowiednich śladów po grobach

rocznicę bitwy warszawskiej 1920 r.

wzięcia artystycznego, który wsparly

polonijnych ,,Ja ­ Lider"

zrujnowaną Warszawę. Urodzony w

sprzed 100 lat okazali mieszkańcy

uczczono w Kijowie. Przedstawicie-

W dniach 7­16 sierpnia bieżą-

Ambasada Ukrainy w Polsce i Konsu-

Sokolówce powstaniec warszawski

wsi. Ponad osiemdziesięcioletnia

le Ambasady RP, Ataszatu Wojsko-

cego roku odbyl się ІІ etap projektu

lat Generalny RP w Kijowie.

zmarl 16 kwietnia 1997 roku w stolicy

pani Oleksandra pamięta miejsce, w

wego i Konsulatu Generalnego RP

Szkola lidera polonijnego ,,Ja ­ Lider"

- Koncepcja pierwszego projektu

Polski.

którym przed wojną ­ gdy byla malą

w Kijowie, kilkudziesięcioosobowa

realizowanego przez Fundację ,,Wol-

,,Od wspólnego korzenia" opiera się

dziewczynką ­ byly groby polskich

grupa reprezentująca stowarzysze-

ność i Demokracja".

na metaforze korzenia, jako pod-

Slowo Polskie

żolnierzy. Informacje te się potwier-

nia Polaków Kijowa odwiedzili w ten

W ciągu 10 dni mlodzież, przed-

stawy, pierwotnego, zasadniczego

dzily. Odkryto trzy zbiorowe groby, w

dzień miejsca związane z polskim

stawiciele polskich organizacji dzia-

skladnika każdej struktury, jako termi-

Sprzątamy sami

sumie pochowanych jest w nich po-

orężem.

lających na Ukrainie, Lotwie i Bialo-

nu stosowanego w wielu dziedzinach.

polskie cmentarze

W lipcu bieżącego roku nasza

nad 20 legionistów. Potwierdzily to

Kwiaty i znicze zlożono na

rusi, wymieniali się doświadczenia-

Dotyczy ona oświaty, przeszlości hi-

mlodzież, uczniowie Slawuckiej

też znalezione przedmioty: szczątki

Żolnierskiej Kwaterze  Cmenta-

mi oraz dowiadywali się o tym, jak

storycznej i lingwistycznej pokrewno-

Sobotnio-Niedzielnej Szkoly oraz

butów wojskowych, guziki od mun-

rza Bajkowa, gdzie spoczywa 114

zostać liderem i wyglaszać teksty

ści Ukrainy i Polski, skomplikowanej

wszyscy Polacy, mieszkający w tym

duru z oznaczeniami pododdzialów,

żolnierzy Wojska Polskiego, pole-

przed publicznością. Z Ukrainy przy-

socjalnej i gospodarczej restruktury-

miasteczku, oczekiwali na przyjazd

ladownica od Mannlichera. Wszy-

glych w walkach z bolszewikami,

bylo trzy grupy ­ z Krzywego Rogu,

zacji, aktualnych w świetle procesów

mlodzieży z Polski w ramach pro-

scy żolnierze polegli w bojach pod

toczonych w maju i czerwcu 1920

Chmielnickiego i Żytomierza.

globalnych ­ mówi kurator projektu

jektu ,,Mogilę pradziada ocal od za-

Kuklami, które mialy miejsce pod

roku. Celebrujący uroczystość mi-

W pierwszych dniach eduka-

Natalia Matsenko.

pomnienia".

koniec października 1915 r. Część z

sjonarz św. Wincentego a Paulo

tor Marek Kietliński przedstawil

Podczas pierwszego projektu ar-

Niestety, goście z Polski do Sla-

nich zostala zlożona w grobie tuż po

ks. podharcmistrz Slawomir War-

uczestnikom Szkoly najciekawsze

tyści zapoznawali się z kontekstem,

wuty z pewnych powodów nie przy-

śmierci, inni zostali przeniesieni na

talski odmówil modlitwę w intencji

fakty z historii Polski. Z panią Anną

zbierali materialy i informacje, rów-

jechali. Slawuckie dzieci bardzo się

tę kwaterę wojenną kilka miesięcy

żolnierzy Wojska Polskiego, ale

Malgorzatą Kietlińską dowiadywa-

nocześnie tworzyli obrazy, grafikę,

zasmucily. Powinniśmy pielęgnować

później z innych grobów wojennych

też i braterstwa między narodami.

liśmy się o podstawach gramatyki

fotografie i prace wideo, instalacje

zabytki naszej historii nie tylko korzy-

w okolicy. Tak jak 100 lat temu,

Wiktoria Radik, prezes Kijowskie-

języka polskiego, śpiewaliśmy pol-

i obiekty, wallart i streetart, projekty

stając z uprzejmości naszych roda-

znowu na ich mogilach pojawily się

go Narodowościowo-Kulturalnego

skie piosenki, a nawet tańczyliśmy

interdyscyplinarne. Podczas pobytu

ków, ale powinniśmy także sami się

brzozowe krzyże ozdobione bialo-

Stowarzyszenia Polaków ,,Zgoda"

poloneza. W drugiej części projektu

w Polsce artyści odwiedzili szereg

troszczyć o polskie nekropolie i inne

czerwonymi barwami.

od wielu już lat opiekującego się

naszymi trenerami zostali Katarzyna

lokalnych instytucji artystycznych ­

ślady polskiego dziedzictwa na Ukra-

To kolejne zapomniane miejsce

tym miejscem pochówku, opowie-

Sianko, która uczyla nas pisać pro-

Centrum Spotkania Kultur, Galerię

inie.

pochówku polskich legionistów, któ-

dziala o stalej trosce okazywanej

jekty oraz Sylwester Pilipczuk, który

,,Labirynt", Centrum Kultury w Lubli-

Czlonkowie ZPU w Slawucie

re udalo się przywrócić przez har-

tej wyjątkowej dla każdego Polaka

nam pomagal otwierać umiejętności

nie, spotkali się z polskimi artystami,

podjęli wspólną decyzję o tym, żeby

cerzy i ich sojuszników. W ubieglym

nekropolii.

liderskie. Na takich zajęciach otrzy-

krytykami sztuki i menedżerami kultu-

miejscowa mlodzież pochodzenia

roku odnaleziono mogily poleglych

Modlono się w Skośnej Kapo-

maliśmy podstawy wiedzy tworze-

ry, wśród których byli: Waldemar Ta-

polskiego dolączyla do akcji sprzą-

w bitwie pod Kostiuchnówką w lipcu

nierze Cytadeli Kijowskiej, w miej-

nia wlasnego projektu, opracowa-

tarczuk, Anna Nawrot, Irena Nawrot-

tania cmentarza polskiego w na-

1916 r., którzy znaleźli miejsce chrze-

scu gdzie byli więzieni i rozstrzelani

nia budżetu, znalezienia kosztów i

Trzcińska, Jan Gryka i inni. W ramach

szym mieście. Pomimo, że jest lato,

ścijańskiego spoczynku w kwaterze

przywódcy walk powstania stycznio-

oceniania ryzyka sukcesu naszych

projektu odbyla się też wspólpraca

czas wakacji i panowal wówczas

na cmentarzu wojennym w Polskim

wego, toczonych na ziemiach ukra-

poczynań. Na zajęciach Sylwestra

między ukraińskim i polskim twórca-

upal, mlodzież licznie przybyla na

Lasku.

innych. Zlożono też kwiaty i zapalo-

Pilipczuka panowala niesamowita

mi street artu Apl315 i Stanislawem

cmentarz znajdujący się w centrum

no znicze na Cmentarzu Darnickim

atmosfera, uczestnicy byli zado-

Szumskim.

monitor-press.com

miasteczka i zabrala się do pracy.

na grobach żolnierzy polskich, pole-

woleni z każdego zajęcia i każdy

Natalia Matsenko,

Czasami wysilek przerastal możli-

glych w II wojnie światowej, walczą-

staral się ujawnić swoje zdolności

Z Sokolówki pod niemieckie

dk.com.ua

wości mlodych Polaków, ale nikt nie

cych w szeregach I i II Armii Wojska

liderskie.

czolgi w Warszawie

mówil że jest ciężko i nie narzekal.

Wśród 50 tys. uczestników Po-

Polskiego.

Na zakończenie projektu odbyl

Kukle: odnaleziony kolejny

W imieniu miejscowego Oddzia-

wstania Warszawskiego nie brako-

Bialo-czerwone kwiaty zlożono

się konkurs na najlepsze projek-

cmentarz legionistów

lu Związku Polaków chcielibyśmy

walo osób z Kresów ­ tych bliższych

na Polskim Cmentarzu Wojennym

ty. Zwyciężyla ekipa z Żytomierza.

Blisko dwa tygodnie trwaly ba-

serdecznie podziękować wszystkim,

i tych dalszych. Po exodusie polskiej

w podkijowskiej Bykowni, gdzie spo-

Zostaliśmy nagrodzeni przez jury

dania archeologiczne w poszuki-

kto przyszedl na polską nekropolię,

ludności, w obliczu nadciągającej bol-

czywają szczątki prawie 3500 Pola-

prezentami i różnymi pamiątkami.

waniu grobów polskich legionistów

pracowal, kto zainicjowal to sprzą-

szewickiej okupacji Podola i Wolynia,

ków zamordowanych na podstawie

Żytomierzan reprezentowali czlonko-

poleglych w październiku 1915 roku

tanie. Tylko od nas zależy czy za-

na tereny odrodzonej Rzeczypospoli-

rozkazu katyńskiego.

wie Polskiego Klubu Studenckiego:

w bitwie pod Kuklami. Tegoroczny

chowamy polskość, naszą wspólną

tej przenioslo się dziesiątki tysięcy Po-

W poludnie mszę św. w intencji

Anna Czerkes, Walentyna Szyszuk,

obóz Centrum Dialogu Kostiuch-

historię i tak ważne dla nas zabytki,

laków z Ploskirowa, Winnicy, Kamień-

żolnierzy Wojska Polskiego odpra-

Eugeniusz Kowalenko, Julia Mań-

nówka to nie tylko pielęgnowanie

jakich pozostaje co raz mniej.

ca Podolskiego, Kijowa, Żytomierza i

wiono w kościele konkatedralnym

istniejących miejsc pamięci, ale i

kiwska i Stanislaw Szyriajew.

innych, mniejszych miejscowości.

św. Aleksandra w Kijowie.

odnajdywanie i przywracanie pa-

Także uczestnicy mieli możli-

Larysa Cybula,

Historia pamięta pplk. AK Anatola

mięci o tych, po których pozostalo

wość odwiedzić piękne miasta Bia-

wizyt.net

dk.co.ua